Vísir - 23.06.1947, Blaðsíða 2

V I S I R
Mánuöagmn 23. júní 1947
osigur.
J*fjsítiur ífaÞÍtsíwimegi 'skrsi^
63 r bóíi 53383 siréðið*
Eftir
IL G. Martin, liershöfðingja,
liermálaritara D. Telegraph.
Óteljandi þýzkir hermenn
hafa borið fram jafnmargar
afsakanir fyrir óförum Þjóð-
verja í stríðinu og uppgjöf
þeirra.
Þýzkir sjóliðar liafa hins-
vegar verið tiltölulega þÖglir
og það er þvi liressandi að
kynnast skoðunum þýzks
ájóliða á þessu, sérstaklega
þar seni hann er málunum
mjög kunnugur. Koma skoð-
anir þessar fram í grein, sem
rituð var í fangabúðum
skömmu eflir striðslokin og
/
flotamálaráðuneylið hefir nú
leyft að birta.
Á árunum 1940—43 var
Weichold varaflotáforjngi
aðalsambandsforingi í þýzku
flotabækistöðinni á Ítalíu.
Þótti honum oft nóg um,
liversu ilía þessum málum*
var sljórnað og mótmælti
þvj harðlega livað.eftir ann-
aði
Þ. 9. febrúar 1913 var hann
loks kallaður tii Berlinar
ásamt öðrum flotaforingjum
Þjóðverja, lil þess að kynnast
hinum nýja. flotaforingja
þeirra, Dönilzi Mondulveldin
vofu þá á heljarþröminni i
Norður-Afríku. Er til Berlín-
ar kom, skýrði Weichold frá
því, hvernig málum væri
komið þar syðra og benli á
ieiðii- lil úrbóta. Dönitz þakk-
aði lionum fyrir með þvi að
setja hann af.
I grein Weicholds icemurl
það í l.jós, að Þjóðycrjum
skildist aldrei hversu þýðing-
armikið það var Bretum, að
þei r höfðu yfirráðin á höfun-
itm. Hitler og nánustu sam-
starfsmenn lians töldu, að
nög væri að ráða öllu megin-
landi Evrópu.
Skorti reynslu
í sjöhernaoi.
Hitler og iierforingjaráðið
iiöfðu hvorki skilning á sjó-
liernaði né neina reynslu í
þeim efnum. Þeir botnuðu
ekkert i því, að það voru y;f-
irráð Breta á Miðjarðarbafi.
sem b.öfðu fært þeim sigur-
ihn j Napóleönsstyrjöldunum
dg síðar i heinisstyrjöldinni
1914—18./ Yfirráð’ Breta á
Miðjarðarhafi byggðust á
flotanum, en engan veginn á
styrk í lofti.
Hins vegar l)yggöi flotinn
tilveru sína á góðum bæki-
stöðvum við Miðjarðarhaf.
,;Og ef þær gengju þeim úr
greipum“, ritar Weichold,
„myndi hin mikla bygg-ing
Breta við, jVIiðjaiþarh$if og, i
löndunum fyrir botni þess
óhjákvæmilega hrynja til
AUiH
grunna.“ Og styrjaldarþátt-
taka ítala hafði skapað nokk-
ura möguleika á þessu. Yfir-
lierstjórn Þjóðverja liéfði ált
að einbeita öllu afli sínu í
þessa átt.
Raunar var elcki um ann-
að ræða haustið 1910. Þjóð-
verjar höfðu þegar tapað or-
ustunni um Bretland og dæmt
ófær áform sín um innrás á
Bretlandseyjar. Hvergi nema
á Miðjarðarliafi gátu þeir
unnið að falli Breta.
Of lítið — of seint.
Og hvað gerði herstjórnin
þýzka í þessu? Allt til janúar-
mánaðar 1943, er liún kom
á fót sérslakri herstjórn þar
syðra, en of seint, — leit hún
á Miðjarðarhaf sem ítalskt
herstjórnarsvæði, þar sem
hagsmunir Þjóðverja væru
frekar stjórnmálalegs eðlis.
Þess vegna var aldrei komið
á fól samræmdri og sameig-
inlegri herstjórn ítala og
Þjóðverja, likt og Bretar og
Bandaríkjamenn höfðu gert.
Því fór svo fjarri. Það var
algéngt, að þýzkmn herfor-
ingjum var óheimilt að sækja
iíölsk veitingahús og ítölsk-
um foringjum þýzk.
Einkum lagði herforingja-
ráð Þjóðverja áherzlu á, að
sjóhernaðurinn yrði rekinn
í tvennu lagi og aðaláherzl-
an lögð á Atlantshafsliernað-
inn. En J)að skildi aldrei, að
öll vígstaða möndulveldanna
í Áfríku var undir flotastyrk
á Miðjarðarhafi komin.
Þess vegna var frainlag
Iierstjórnar Þjóðvórja* til
sanieiginlegs styrjáldarrekst-
urs möndulveldanna á Mið-
jarðarhafi jafnan of lítið og
kom of seint.
Eflir ófarirnar haustið
1940 urðu ífalir að J)iggja að-
sloð Þjóðverja, en herstjórn-
in þýzka sendi engin Iierskip,
heldur herlið og í'lugvélar,
cr áttu að duga til varnar.
Samkvæmt frásögn Weich-
olds var hinn góði árangurj
leiftursháði Rommels að
þakka cinni af hugdetlum
Ilitlers. sem herstjórnin hafði
ekki komið nærri. Bendir
Weichold á, að úrslitin í flest-
um ineiri Jiáttar hernaðar-
aðgerðum i Afríku árin 1910
—43.1iafi byggzt á ulanað-
komandi orsökum, — með
öðrum órðum á aðstöðu flot-
anna á Miðjarðarhafi, einlc-
um miðbiki þess.
Kórvilla Þjóðverja, ,f:
Sumarið og þaustið 1910
var ítalski tTótfnn í algerri
varnarstöðu og brezkar flota-
deildir fóxu öllu sinu fram á
'"fl' * i.j
miðju Miðjarðarhafi. Hinú
mildi árangur, er brezkar
flotaflugvélar náðp með á-
rásum sínunt á ítölsk herskip
í Taranto og tjón ítalska flot-
ans i orustunni við Matapan,
staðfesti J)essa varnarstöðu
Itala. Italir misstu mörg skip
úr skipalestum sínum á leið
lil Afríku. Og snemma á ár-
inu 1941 h.öfðu ítölsku her-
irnir í Libyu verið J)urrkaðir
úí.
A þessuni hættulima urðu
Þjóðverjar að skaklca leik-
inn. Afrikulrer Þjóðverja var
sendur lil Libyu, flugherinn
þýzki gcrði brezku flugvél-
arnar á Malta óvirkar og
Ronnnel bárust vistir að vild,
— og hann sótti fram til
egypzku landamæranna.
Það var á þessu stigi máls-
ins, að Ilitler og „megin-
landsstéfnumennirnir“ fram-
lcvæmdu kórvilluna. I júní
1941 sneru þeir í austur og
réðust á Rússa. Þýzki flug-
herinn var fyrst sendur til
Grikklands og þaðan lil Rúss-
lands, og Malta raknaði úr
rotinu. Afleiðingarnar voru
óskaplegar.
í nóvember 1941, er Cun-
ningham hóf hina nýju her-
för sína íil þess að ná Cyren-
aiac aftur, gátu möndulveld-
in ekki nolað nema 37 þús-
und smálestir skipa mánað-
arlega í skipalestunum, og
af þeim var söklct um 77%.
Við borð lá, að Afríkuherinn
þýzki væri sveltur inni, og
mikill skortur var á vopnum.
Gæfan er fallvölt.
Aftur varð þýzlca her-
stjórnin að slcakka leikinn,
að Jæssu sinni bæði í lofti, á
láði og legi. Þýzlcir kafbátar
sökktu „Arlc Royak og „Bar-
ham“. ítölskum dvergkafbát-
um tókst að laska „Queen El-
izabeth“ og „Valiant“, og
Rreta'r áttu ekki nema þrjú
beitiskip á austanverðu Mið-
jarðarhafi. I desember hófu
flugsveitir Kesselrings nýjar
árásir á Malta.
I janúar 1942 misstu
niöndulveldin ekki eitt skip
á skipaleiðunum til Libýu,
ejida þótt Bretai’ hefðu flug-
vellina í Cyrenaica á valdi
sinu. Gat Rommel því endur-
skipulagt vélaherfylki sitt á
örslcömmum tima og byrjað
aðra gágnsókn síná nálægt
E1 Aglieila 21. janúar.
Þannig orlcaði hið' mis-
munairdi gengi hernaðaraðil-
anna í viðuréigninni á hafinu
á hernaðaraðgerðirnar á
landi. Og alltaf lagði Weicli-
oltl áherzlu á mikilvægi
Malta. Þegar í ágúst 1940
hafði hanh róið að því'öll-
um áruin, láð éyjan yrði tek-
in herskildi með samræmd-
um aðgerðum flughers og
flota. í febrúar 1942 var hún
í herkví.
Enn réyndi Weicliold að
stugga við yfirliei-stjórninni.
Nú væri- tækifæri til að lier-
taka Malta, því. að í bili var
enginn brezkur floti á Mið-
jarðarhafi nægilega öflugur
til þéss að Íeggja til atlögu
við italska flotann, er nyti
verndar þýzkra flugvéla.
Það er vegna mikilvægi
Malta, að Weichold telur J)að
svo hrapallegt, er ítölum
tókst ekki að stöðva skipa-
lestina til Malta 22. mai'z
1942. I þeirri viðureign tólcu
Jiátt eitt italskt orustuskip,
sex beitiskip og margir tund-
urspillar, en Bretar höfðu
aðeins fimm beitiskip af
smærri gerð.- ítalir réðust
gegn Bretum í birtingu ,en
I þó tókst Bretum að lcoma
skipalestinni til Malta án
verulegs tjóns. Hafnbannið
var rofið og enn færðist nýtt
lif í Malta.
„Meðan á styrjöldinni
stóð“, ritar Weichold, „voru
háð snarpari átök og meiri
orrustur, en engin hafði
meiri herfræðilega þýðingu
fyrir Breta en J)essi“.
Bollaleggingar sem Jiessar
lcomu herstjórninni þýzlcu
íil að talca upp ráðagerðina
milclu snemmsumar 1942,
sennilega að ráði Weicliolds.
Á þeim tíma stóð Rommel
andspænis Ritcbie við Gaz-
ela. Samkvæmt áætluninni
átti Rommel að hefja sólcn
í júní, talca Tobrulc og hrekáj
Breta út úr Cvrenaica, til Jiess
að auðveldá síðari árásir á
Malta.
i
Segullinn Malta.
Eftir sex vilcna látlausar
loftárásir áttu fallhlífasveit-
ir möndulveldanna að svífa
14 jarðar á sunnanverðri
eynni um miðjan.ágúst, her-
taka strandlengjurnar þar
en síðan vrði herlið flutt á
land þal’ undir vernd italska
í otans. Með þessu móti hefði
áætlunin niikla rætzt og
möndulveldin *náð öruggum
j-firráðum yfir miðbiki Mið-
i irðárliafs.
Um hríð geklc alíl að ósk-
um. Og raunar allt of vel,
þvi áð i stað þess að nema
staðar á. landamærum Libyu
og Egyptalands, æddu lierir
Rommels langt inn í Egypta-
land og langt fram hjá höfri-
um .þeim,’ er hann varð að
draga að sér birgðir um.
Samtímis sendu Þjóðverjar
milcið af lofther sínum til
Rússlands-vígstöðvanna, en
bandamönnum bárust fleiri
flugsveitir iil Libyu. Enn
fremur vár ítalski flotinn al-
hafnalítill, sakir oliuskorts,
eins og endranær, en Þjóð-
verjar gátu elckert úr honum
bælí.
Þegar liér var lcomið mál-
um, tókst Rommel að telja
lierstjórnina af „áætluninni
miklu“,- og J'áðast strax gegn
Ivairo. Kesseh'ing og Weich-
öld mótmæltu, en án árang-
lírs. Árásinni á Malta var
frcstað.
j
Lokatilraun
Rommels.
Nú má fara fljótt vfir sögu.
Flugfloti bandamanna fór
vaxandi „samtímis því, sem
skipatjón möndulveldanna
óx. I september var tjónið
orðið mjög mikið. Kom þar
að, að Rommel var stöðvað-
ur og siðan sigi'aður við E1
Alamein. Hann hafði teflt á
tæpasta vaðið og tapað. Nú
hófst undanhaldið.
Áttunda uióvémber gengu
Bretar og Bandaríkjamenn
á land i Norður-Afríku. —-
Italsld flotiiín, sem átti að
koma í veg' fyrir slíkt, Iiélt
kyrru fyrir salcir eldsneytis-
slvorís. Og.það var of seint
fyrir Þjóðverja að senda einn
og' einn lcafbát á vettvang.
I nóvemher hafði telcizt
að gera við hafnarmannvirk-
in á Malta og nú drottnuðu
bandamenn aftur yfir sigl-
ingaleiðinni til Tripoli. I des-
ember misstu möndulveldin
49'/: af skipum, er voru í
skipalestum, og í janúar um
KKfZ * ,
0*3 /v.
Nú var komið á leiðar-
enda. Sjóveldið hafði lcvrkt
möndulherina í Afríku.
óskast. Þarí ao vera góS í reiknmgi. Upplýsingar
í búomni kl. 5—6 mánudag og þriðjudag.
^J\. (JJinou'íion Ujöt
Bankastræti
jjömsson
eru til sölu: 2 renaissance bókahillur úr eik, eitt
eikarborðstoíuborð og 4 stólar, ásamk tveimur
skápum; eití eikárskrifborð; tveir sjaldgæfir kerta-
stjakar, og Borgimdarhólmsklukka. ÖIl húsgögnin
cru dönsk. T?1 sýnis og sölu hjá Ölaíi Gunnarssyni,
Stórholti 33, eftir kí. 4 í dag.
A Li