Vísir - 02.03.1948, Blaðsíða 2

Vísir - 02.03.1948, Blaðsíða 2
2 V 1 S I R Þriðjudaginn 2. marz 194S □SKAR HALLDDR5SDN Viðskipti útgerðarmanna við síldina á Faxaflóa og víðar. StiMttirifö tÞtj httttsiiö 1035 ktjnsuíust gnrnn sttttBtttn- síidÍBtni fyrst verttletja. Kvnni mín af Faxasíld- inni hafa mest orðið ]>au ár- in sem síld hefir brugðizt við Norðurland og síld þess vegna verið í háu verði, eða beituskoriur orðið hér við Faxaflóa. Mér er minnisstæður vetur- inn 1925. Þá varð heituskort- ur og norskri síld beitt hér við Faxaflóa. Þetta ár yar hjá mér ísfirzkur skipstjóri, Helgi Benediktsson, á vél- bátnum Höskuldi. — Hann sagði við mig cinn dag: „Síldarlegt er nú hér i Faxa- flóa.“ Það varð að samkomu- lagi með okkur Helga, að hann tæki reknet á ,Höskuld‘ og reyndi fyrir síld. Þetta var síðasta dag marz- mánaðar. Næsta dag kom „Höskuldur“ með hundrað og tíu tunnur sem veiðzt höfðu um nóttina. —- Þetta breytti liugsunarhætti margra um Faxasildina. Áð- ur var fjöldi manna, sem hafði þá trú, að það þýddi ekki að reyna við síld á djúpmiðum fyrr en um mán- aðamótin apríl og maí. Að vísu var það kunnugt áður, að lim þettá leyti árs, eða kannske fyrri hluta apríl kom síld upp í i vílfur við Reykjanesskaga, er .aflaðist þar í lagnet á 5 lil 10 faðma dýpi. Síldar er leitað víða. Nokkrum arurn síðar gufu- gerði ríkissjóður út skip til að lcita síldar hér við Faxaflóa og fyrir sunnan land, og hafði um borð vís- indamenn og sérfræðinga, sva að allt væri nú í lagi. — Þetta var í marz og apríl. Þeir fundu hvergi síld — urðu hvergi varir, og komu fréttir af þessu í hlöðunum, en um leið og síldarleit þessi hætti -— án árangurs, skrif- aði eg hálfan dálk í „Vísi“ og benti mönnum á, að ;á meðan þessi ríkisútgerð hefði staðið yfir, þá hefði síld skol- að upp á þilfarið á togaran- um „Þórólfi“ á Selvogsbanka og Grindvikingar hefðu mokað upp síld í lagnet í flæðarmálinu hjá sér. Þetta vildi eg láta koma fram fvr- ir seinni tíma mcnn — að þótt hin opinberi síldarleið- angur fengi ekki bein úr sjó, þá væri hvergi getið, að „Þórólfur“ hefði orðið var og Grindvíkingajr svo að um munaði. j Síldarleysisárið 1935 við Norðurland og hið"liáa verð, sem þá var á norðansíld, varð íil þess, að þá kynntust menn meira sunnansíldinni en) Síldarsöltun en við komu skipsins þangað strandaði „Hansavaag“ og varð ónýtur, en skip og farmur var óvátryggt Asgeiri. hjá nokkurt annað ár —■ allt frá Patreksl'irði og austur fyrir Vestmannaeyjum. — Um 12. ágúst var mikil veiði á rek- netabáta hér við Faxaflóa, er öfluðu síldar til beitu óg var sú síld stór og feit. Eg fékk fréttaritara útvarpsins í Keflavík til að lýsa gæðum síldarinnar i fréttaskeyti. Voru strax saltaðar nokkrar tunnur af síld í Keflavík og nolckrar tunnur til reynzlu sendar sænskum síldarkaup- endum norður tií Siglufjarð- ar. — Þeim líkaði síldin vel. — Þetta varð til þess að sunnansildinni söltun hyrjaði þá strax í Keflavík, nýsíldin hækkaði smátt og smátt frá 12 kr. tunnan og það upp í 50 krónur fyrir nýsíld. Margir bátar fóru þá strax á stað til reknetaveiða í Flóanum og mikill fjöldi háta, er stundaði veiðar við Norðitr- land, kom suður um mánaða- mótin ágúst og september — og var almennt hafin sölt- un á Faxaflóasíld í öllum verstöðvum við Faxaflóa og mikið saltað af síld — og verðið var hátt á síldinni l'ram í októherlok — en þá var.búið að al'la svo mikillar síldar og salta, að erfitt var að selja eftir þann tíma. Breiðafjarðarsíldin hverfur. í Vestmannaeyjum. Mín sildarsöltun endaði þetta haust í nóvember í Vestmannaeyjum. Þar salt- aði cg 1600 tunnur. Þetta dreg eg hér fram til að sýna mönnum, að síldin er kenjótt, brellótt og óútreiknanleg, og var oft erfitt að fylgja henni eftir og vera nógu fljótur og nógu fljótt tilhúinn að grípa hana, þar sem sjómenn fundu hana næst. Það var sumarið og haust- ið 1935, sem útgerðarmenn og sjómenn kynntust fyrst verulega. Þá var leitað síldar á rekneta- hátum á öllum mögulegum og ómögulegum stöðum og það var verið að afla síldar til 22. desemher þetta ár og var þá góð veiði við Eld- eyársker, þegar veiði hætti þar. hrygningarstaður ar. síldarinn- Kollafjarðarsíldin 1946. Þetta aflaleysissumar, þeg- ar síldarskipin lcomu að norð- an, var mikil vöntun á beitu- Nild, sem varð ]>ess valdaridi, að nokkrir útgerðarmenn gerðu skip sín út til að afla beitusíldar. Um mánaðamót- in nóvemher og desember, hittu bátar á mikla rekneta- veiði i Kollafirði og ]jað svo mikla að frystihúsin gátu ekki orkað að l'rysta síldina og kom því von hráðar nægi- leg heita til vertíðarinnar. Héldu þá útgerðarmenn fund með Nýhyggingarráði og Síldarútvegsnefnd og fleirum, um hvernig hægt væri að notfæra sér hina miklu reknetaveiði — en reknetaveiðin er rándýr út- gerð —- og fundust ])á ekki önnur úrræði en að salta eitthvað aí' síldinni til út- flutnings og reyna að fá út- lendan markað l'yrir frysta. síld, en heldur Jítið varð ]>ó úr framkvæmdum. Tíðindalaust á síldarvíg-stöðvunum. Síðan árið 1935 til liausts- ins .1946, er Kollaf jarðarsíld- in „fannst“ og setti allt á ánnan endann, hefir ekkert stópkostlegt né: , eftirtektar- vert skeð., í þessum efnuni, sem eg man eftir, nema hygging síldaz-hræðshinnar á Akranesi, sem eg gat uin hér í blaðinu fyrir nokkrum dög- um. Eg lield að það hafi orðið Sá sem einna fyrstur kom mörgum mönnum ljóst árið 1935, að sild væri hér í Faxa- flóa og við suð-vesturlandið allt árið og marga sjómenn og útgerðarmenn lief eg lieyrt kvarta undan því, und- anfarin ár, þar til í fyrra, að ekki skyldi vera til veiðar- færi til að moka þessari síld upp með og gera hana arð- bæi'a. að norðan var Ásgeir Péturs- son og hafði sem móðurskip „Hansavaag“ og síldarverk- unarfólk þar um borð. Iiann fór inn i Grundarfjörð. 1 •Breiðafirði veiddist síld vel i 2 til 3 daga, en. síðan ekki söguna meir . Eg var í Keflavik um sumarið, hafði saltað þar talsvert af síld um miðjan ágúst, en seinni hluta ágústmánáðar brást síldveiði í 3 eða 4 daga á venjulegum Faxaflóamiðum. Eg flutti mig til Grundarfjarðar, leigði línuveiðarann „Bjarnarey“, sem móðurskip og kom þar 3 til 4 dögiun á eftir Asgeiri. Eg fékk aðeins 4 tunnur af síld á tvo háta á tveim dög- um. - - Breiðafjarðarsildin var horfin; -- Yið Ásgcir fluttum okkur þá straxmeð skipin,og eg inn til Keflavíkur, síldarlaus með „Bjarnareyna“, en Ásgeir hafði fengið góða véiði í 2- 3 daga á sína liála og hafði nokkur hundruð tunn- ur um horð i „Hansavaag.“ Hann ætlaði að láta skip sitt liggja ú Vogavík og kaupa og salta þar síld um borð, Skötulóðirnar urðu varar. Einhver sú eftirnrinnileg- asta fréít, sem eg hefi heyrt nýlega, var lijá Haraldi Böðvarssyni ú tgerðarmanni, cr við vorum að tala um Ilvalfjarðarsíldina. — Ilann sagði mér, að það væru tugir ára síðán sjómenn á Akra- nesi hefðu verið að kvarta undan því, að skötulóðir þeirra, er þcir lögðu í maí— júni á fiskimiðunum, sem kölluð eru „Hraun“ og liggja nokkrar mílurn undan Akra,- nesi, væru svo slepjaðar og útataðar af síldarlirognum pg sviljum, að illmögulegl væi i að draga þæriög mundi þettá benda til, aði.þessum hraiírij botni yæri eíriliyer Stjórnarráðsleyfi fyrir togveiðum í landhelgi. Nokkrir bátar fengu stjórnarráðsleyfi fyrir og eft- ir áramót til að afla síldar- innar i „trolI“, en árangur- inn af þessum togveiðum mun liafa verið heldur léleg- ur og kvörtuðu reknetaþátar og herpinótaskip yfir því, að skip Jzessi grugguðu mjög botninn og mundu .sjiilla1 veiði fyrir þeim. j Herpinótaveiðin í Kolla- firði í fý’rra er upphaf nýrrar síldarvertíðar. Um hinn 20 jíuniar 1947 fara þeir Iiafsteinn Berg- þórsson og Ingvar Vilhjálms- son í félagsútgerð með skip sín, „Viktoríu“ og „And- vara“, og leggja þeir leið sina fyrra og árangurinn af þess- ari tilraun varð sá, að megn- ið af síldveiðiflotanum í rir hefir haft atvinnu af þessóri vetrarveiði i herpinót og má þvi segja, að þessir menn séu feður Hvalfjarðarsíldarinnar, Ef tilraunin hefði ekki verið gerð. Þeir Hafsteinn og Ingvar voru svo lieppnir að fá ein- hvern þaulreyndasta og afla- sælasta síldarskipstjóra, Ing- var Pálmason frá Norðfirði, til að stjórna þessari veiði. Það má segja, að það hafi verið happahendur á Ingvari skipstjóra og skipshöfn hans við þessa fyrstu herpinóta- veiði i Faxaflóa. Eg el'ast um að ef þessi tilraun með herpinótina í Kollafirði í janúar 1947 hefði ekki vérið gerð, væri nú í dag nokkuð til, sem héti Hvalfjarðarsíld. Ráðherrar og diplómatar, sem eriginn veit til að liafi komið þjóð- inni að nokkru gagni, ganga með gullmedalíur og krossa i bak og fyrir, en engum dettur í hug að rétta þessum mönnum svo mikið sem einn silfurpening. Niðuri. Wallace um stál- iðnað Bieia. Henry Wallace, frambjóð- andi í forsetakosningunum í Bandaríkjunum í haust, hef- ir haldið því fram, að Bret- ar hafi frestáð þjóðnýtingu stáliðnaðarins vegna kröfu Bandaríkjanna. Þessu hefir verið opinber- lega n'éitað i Bretlandi og sagt, að stjórn Bandarikj- anna liafi aldrei sett slíka kröfu fram. Enn fremur var frá því skýrt, að Bre’tar hcfðu aldrei átt neinar við- um neitt viðkomandi frurti- varpi brezku stjórnarinnár um þjóðnýtingu þessa iðnaÖ- ar. til Kollafjarðár og voru skip . >v, , ,, . þessz til að byrja íneð hæðij ,v, ,. „J ; með somu smásíldarherpi- nótina. Árangurinn af tilraun þessari varð sá, að eftir hálf- an aiman mánuð, eða til 10. inarz, er skipin hættu veið- uin, var afli hyors þeirra 9.000 mál slldar. Þetta var 'sú tilraun, sem opnaði kranann í'yrir þátt- íöku íleirí ’ herþinótaskipa í KAUPHÖLLIN er miðstöð verðbréfavið- skiptnnna. — Sími 1710. Safnið íslenzkum frímerkjum. fsléjnzka frímerkjabákln Kostarjikl. 15.00 -- Fæst hjá flestrtm bóksölum. Heitir sjérréttir dessertái’, 'áínurt brjmð og snittur. \ /3'. ;C ** j£. % '§T Éfega Skókivörðustíg 3.

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.