Vísir - 26.04.1948, Blaðsíða 2

2
Mánudaginn 26. apríl 1948
V I S I E
WIIMSTOOI S. CHDKCHILL:
ftliku dregur á loft 7
Flugher ÞjdDverja jaínoki þess brezka, segir Hitler.
Herí'oringjarúð Þjóðverja hat’ði ekki trú á því, að
I’v/kaland muntii eiga á að skipa jiroskaðri her en Frakkar
og geta i)úið hann nægum vopnum og skótí'ærum,
J'vrr en á árinn 194‘k hvzki flotinn að undanskilinni
kafbátadeild hans gat ekki náð hinni fyrri mvnd sinni,
fyrr en eftir 12 eða 15 ár og rneðan hann væri i snriðum,
hlaut hanu að tefja mjög fvrir framkvæmd annarra fyrir-
ætlana.
En nú var komið til skjalánna nýtt vopn í baráttn j>jóð-
ana, sem gat gerbreytt styvkleikahlutföllum þeirra á eun
skenimri tíma. Fyrirjjjóð, sem bjó vfir nægilega miklu
af hinni hraðvaxandi þekkingu mannkynsins og tylgdist
mcð þróuu vísíndanna, gát, ef hún heitti sér, skapað öll-
ugan flugher á fjóruni eða finmr árunr. Hún gat jafnvel
skapað flugtier, sem væri ölliun öðrum ofurcfli við að etja.
Barátta Breta fyrir afvopnun árangurslaus.
Haustið 1933 var ljóst orðið, að Bretum nnindi ekki
takast að koma á afvopnun, ekki einu sinni nreð fordæmi
sínu. Jafnvel |)ótt Þjóðverjar segðu sig úr Þjóðabanda-
laginu, raskaði það ekki friðarhyggju Verkanrannaflokks-
ins og l’rjálslyndra. Báðir börðust |)essir flokkar iyvir
afvopnun Breta í nafni í’riðarins og hver, senr var a
öndverðum meiði, var kallaður „stríðsæsingamáður“ eða
eitthvað þvi líkt.
Ekki bar á öðru en að j)jóðin stæði með þeirn í þessu,
því að hún vissi vitanlega ekki, hvað á seiði var. Við
aukakosningar, sem framfóru í East-Fulham j). 25. október,
urðu friðarsinnar svo magnaðir, að fylgi Verkamanna-
flokksins jókst um nærri 9000 átkvæði, en íhaldsmanná
lnakaði unr meira en 10,000 atkvæði.
Sigurvegarinn í kosningiun þessum, Mr. Wilmot (sem
síðar varð birgðamálaráðlrerra í ráðuneyti Attlees), lét
svo um rnælt eftir kosuinguna: „Brezka þjóðin krefst
jiess .... að bfezka stjórnin gangi á undan heiminum ji
að taka þegar upp algera afvopnunarstefnu.“
Aukakosning jjessi hafði mikil áhril' á Stanlev Baldwin
og hann gat hennar í ræðu þrenrur árum síðar.
Þegar menn dænra stefnu brezku stjórnarinnar, væri
rangt að liafa ekld í huga hina ástríðufullu friðarþrá,
sem gagntekið Hafði bina óupplýstu og ran'glega upplýstu
brezku |).jóð og virtist mundu konra hverjum flokki eða
stjórnmálamánni fyrir kattarnef, sem dirfðist að vera
annari skoðun.
En jietta er samt engin afsökun fýrir leiðtoga þá, sem
gera ekki skvldu sína. Betra er, að l'lokkar eða stjórn-
nrálamenn sé felldir frá völdum, en að jieir stofni lífi
þjóðarinnar í voða. Auk þess hefir það aldrei átt sér stað,
að þing eða jrjóð hafi fellt tillögur, sem stjórn hefir gert
um auknar landvarnir. En þeir, senr áttu sök á því, að
hin veikgeðja stjórn MacDonalds og Baldwins gerði ekki
skyldu sína, ættu að minnsta kosti að hafa hægt unr sig.
Þarna var hátíðlegt og ákveðið loforð gefið á þeim tíma,
er vel hefði verið unnt að standa við það, ef menn hcfðu
látið hendur standa fram úr ermum.
Enda þótt Þjóðverjar hefðu ekki enn brotið jner greinar
Versalasáttmálans, sem bönnuðu þeim a.ð 'hafa flugher,
var’samgönguflug þeirra og stórkostleg jrróun sviffíugs
komin á j>að stig, að hægt var að nota hvort tveggja til
að auka og styrkja liinn leynilega og ólöglega flugher,
sem þegar var húið að mynda.
Aflinn —
Framh. af 1. síðu.
8 skpd. á 3—4 tímuni. Linur
veiði stunduðu 18 bátar, tog-
veiði 2 bátar og öfluðu mjög
lítið. Firnm bátar veiddu í
net og fengu sæmilegan afla.
í marzmánaðarlok hafði afla-
hæsti báturinn fengið um.
700 skpd.
13 róðrar hér og
frá Hafnarfirði.
Hainarfjörður. Þaðan vom
mest farnir 13 róðrar. Þegar
lcomist varð á sjó niálti heita,
að vfirleitt fengist góður afli
Vopnasendingar Þjóílverja til Rússlands.
Enda þótt Hitler fordæmdi komxriúnista og bolsivikka1 Qg stundum ágætur.
með miklum hávaða, hafði það |)ó ekki komið i veg iyrirj Re.vkjavík. Þaðan voru
að Þjóðverjar sendu Rússum vopn á laun. Hinsvegar ]ues( farnir 13 róðrar. Afli
þjálfuðu Rússar fjölda þýzkra flugmanna í herflugi frál var jafnaðarlegast 7 8 smál.
1927. Vináttan var ekki ævinlega jafn innileg, en árið
1932 tilkynnti brezki sendiherrann í Berlin, að mjög náið
tæknilegt samtsarf væri milli Þjóðverja og Rússa.
Þetta kom þó ekki í veg fyrir að Verkamannatlokkur-
inn, ásamt frjálslyndum, bæri fram vantraust á þjóðstjórn-
ina, þegar hún gerði það loks að tillögu sirini að hrezki
i'lughérinn skyldi efldur um aðeins 41 flugsveit, eða 820
flugvélar, á alls fiimn árum. I vantrauststillöguijni var
það hamiað að:
„Brezka stjórnin skuli ætla að taka upp víghún-
aðarstefnu, sem hvorki er nauðsynleg vegna nýrra
skuldbindinga né tit þess fallin að auka á öryggi
þjóðarinnar, en mun áreiðanlega gera horfur óvæn-
légri að því er snertir alþjóðlega afvopnun og ýtá
undir hættulégt og skaðlegt víghúnaðarkapphlaup.“
Attlee talaði með vantrauststillöguimi, sem fól í sér
þverneitun stjórnarandstöðunnar um að gerðar skyldu
nokkrar þær ráðstafanir, er styrkt gætu llugherinn, og
sagði: „Vér mótmælum því, að þörf sé l'yrir aukinn víg-
húnað .... Vér mótmæhpn þeirri staðhæfingu, að aukinn
hrezkur flugher geti tryggt friðinn í hehninum og vér
teljum jafnræði allsendis óþarft.“ Frjálslyndi flokkurinn
studdi vantrauststillöguna.
Rætt á þingi um aukningu flughersins.
1 fjárlögum þeim, sem f'ram komu í marz 1934, vorU
aðeins 20 milljónir sterliiigspunda a'tlaðar flugliernum og
var þár gcrt ráð fyrir fjóriun nýjum flugdeildum eða að
flugvélum í aðalhernum skyldi f jölgað úr 850 i 890. f t-
gjöld fyrsta ársins námu 130 þús. sterlingspundum.
Eg lét svo tim mælt i þessu sairihandi:
„Það er viðurkennt, að við ertnu fimmta flugher-
"" veldið eí' þa’ð! 'Við erum aðéins hálfdrættingar
móts yið Frakka, næsta nágranna okkar. Þjóðverjar
víghúast af kappi og þeír miinu ekki verða stöðvaðir
í því. Það virðist ligg.ja í augum uppi. Enginn keiritur
frani með tiHiigu um að við förum i stríð, til að
koma i veg fyrir, að Þjóðverjar rjúfi Versalasáit-i
málarin, Þeir ætla að vígbúast, þeir gera það pg
hafa gért!“
Eg skaut máli mínú iil Baldwins, því að hann hafði
aðstöðu til að láta til skarar skríða. Hans var mátturinn
og ábyrgðin.
t svari sínu sagði hann meðal* annars:
„Fari allar tilrauhir okka'r til að ná samkomulagi;
út um þúfm' og vérði ekki mhit að ná jafnræði í
þessum efnum. eins og eg hefi getið, þá mun hvcr:
sfjðrri þessa lands -- þjóðstjórn frekar en nokkui'
ömniv og því þessi stjórn Sjá svö um, að þjóð
vor verði ekki síðri að styrk í lofti en nokkur þjóð,.
‘ í-.- W»* ’r< •. r /•.'■'”»4 1 ‘ «-» ÍV nA A'öttr A rl ^ m ^ i'l J '
sera ér svo''riæriri;‘ að huri
ráðizt á okkur.
Vanmáttur Breta snertir jafnvægi Evrópu.
Þetta var vaxtartími, þegar liægt hefði verið að viðhaldá
loftstyrk okkar með miklu átaki, en hann var okkur.
íl nauðsynlegur, til þess að við hefðum óbundnar henduv.
Hefði bæði Bretar og Frakkar haft jafnmikinn fliiglier
og Þjóðverjár, þá hefðu þeir haft tvöl'alt ofuretji og hefð’i
þá verið hægt að kæfa ofheldistillmeigingar Hitlers í fæð-
ingunni, á'n þess að nokkurt mannslíf færi forgörðuni. En
upp frá þessu var það um seinan.
Það er ekki hægt að véfengja einlægni foringja Yerka-
mannaflokksins og frjáíslynth’a. Þeim skjátlaðist hins-
vegar hrapalega og þeir bera áhyrgðina fyrir dómstóli
sögunnar. Það er í rauninni furðulegt, að Verkamanna-
flokkurinn skuli síðar reyna að halda því fram, að hann
hafi sýnt framsýni og liggja andstæðingiun sínum á hálsi
fyrir að hafh brugðizt þeirri skyldu að gæta öryggis þjóð-
arinnar. *
Eg lét svo um mælt við þessar umræður:
„Óhætt skyldi hafa verið að ætla, að eðli rikis-
stjórnarinnar og ferill eínstakra ráðherra henriar
hefði ráðið því, að" andstæðingar hennar tækju ósk-
inni um auknar landvarnir með nokkuru trausti og
tillitssemi. Eg géri ekki ráð' fyrir, að nokkuru sinni
hafi setið að vÖldum friðsamari stjóru.
Foi’sætisráðherranri sánnaði á stríðsárununi ágæt-
lega og með mikilli hugprýði hver sannfæring hans
væri og hvaða fórnir hann væri fús til áð færa fvrir
málefnið, sem hánn taldi að stuðlaði að friði.
': Maðut’ skyldi ætla, að er, slikir menn ganga fram
’fyrir skjöldu og segjast telja þáð skyldu síria' að óska
eftir smávægilegri aukning þeirra tæltja, sem þeir
liafa til að tryggja öryggi almennings, þá ætti það að
vera þungt á metaskálunum í augum stjórnarand-
stöðunnar og talin sönnun á því, að hættan sé raun-
veruleg, sein stjórnin vill vernda okkur fyrir.....
Höfum hugfast, að vamnátlur okkar snertir ckki
einungis okkur sjálfa; Á’anmáttui'Okkar snertir jafn-
vægi Evrópu.“
Síðan hélt eg áfram, að Þjóðverjar mundu senn verða
jafnöflugir í lofti og Bretar; .
;*■! v Hr Frh. á 7, síðu. ’
Um mánaðamótin liafði
aflahæsti háturinn fengið uni
300 smál., en það var „Haga-
barður“ frá Húsavík. Hann
byrjáði veiðar 14. janúar.
Akranes. Mest voru farnir
þaðan 13 róðrar í mánuðin-
um. V/b Sigurfari fékk mest-
an afia, veiddi 136 smál. Afli
var yfirleitt í meðallagi, eða
9—11 smál. þear mest var.
Alls kom á land í verstöðinni
í marzmánuði 1519 smál. —<
Báðvar, stærsta og nýjasta
vélbátinn á Akranesi, rak
á land í mánuðinum og
brotnaði hann mjög tnikið.
Hjallasandur. í maizman-
uði fór 1 bátur 5 róðra, en
hinir fjóra. Afli var oftast 2
smál., en komsl upp í
smál.
Ólafsvík. Bálaniir fóru all-
ir jafnmarga róðra eða 11,
og var at'li þeirra 56-—70
sniál. Á vertíðinni 1947 fékk
aflahæsti báturinn 145 smál.
i marzmánuði. V/h Glaður
er aflahæstur það sem af er
vertíð, og liafði hann fengið
255 smál. í marzmánaðarlok.
Grundarf jörður. Róðra-
dagar urðu flestir ll og var
inestur afli i róðri um 6 smál.
.Tafnaðarlegast var aflinn 4
—5 smál. í róðri, og er það
miklu minna en i fyrra.
Stykkishólmur. Sjö sinn-
um gaf á sjó í mánuðinum
og fékk aflaliæsti báturinn
rúmlega 6 smál. i róðri að
meðaltali.
V estfirðingafjórð u ngu r.
Sökum ógæfta brást afli
víðasl í verstöðvum fjórð-
ungsins. Vetrarhlutir em
yfirleitt mjög lágir. Margir
bátar hafa ekki aflað fj’rir
tryggingu.
Patreksfjörður. Mest voru
farriir 6 róðrar og var aflí
4-p9B smál. í róðri. í. marz-
má’naðarlok hafði áflahæ$ti
báturinn, Skálaberg, fengið
rösklega 100 smál. frá ára-
mótum.
Bíldudalur. Oftast var ró-
ið 8 sinnum i mánuðinum,
afli var 2%-—7 smál. í róðri.
Þinkeyri. Þar var afpr
sjaldgjöfult og rýr afli. Oftast
var farið scx sínnum á sjó,
i
var afli 4—6 smál. í róðrL
Flateyri, Oftast yar þar