Vísir - 04.05.1948, Blaðsíða 4

4
V I S I R
Þriðjudaginn 4. maí 1948
¥IS1R
DAGBLAÐ
Dtgefandi: BLAÐAtJTGÁFAN VISIR H/F.
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Félagsprentsmiðjunni.
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
HÆSTIRÉTTUR:
Orskurði Barnaverndarráðs m
forstöðu barnaheimiiisins
að Sólheimum hrundið.
Sesselju Sigmundsdóttur gaíst ekki kostui
á að gæta léttaí síns að iullu.
Vit í vitleysunni?
Varið mun á þessu ári um 50 milljónum króna til niður-
greiðslu á verðlagi innlendra afurða. Er þetta mikilj
upphæð á íslenzkan mælikvarða og þungbær skattur á
þjóðina í heild. Kommúnistar hafa haldið því fram, að
allir borgarar, fátækir, sem ríkir yrðu að greiða skatt þenn-
an, en það er ekki rétt nema að nokkru leyti, eða sem þvi
nemur, sem nýir skattar háfa verið lagðir á vegna þessara
ráðstafana. Hitt er sönnu nær, að þeir sem efnamenn
geta talist eða hátekjumenn, beri hita og þunga dagsins
i þessu efni, til hagsbóta fyrir þær stéttir manna, sem við
lakari efnahag eiga að búa eða lægri launakjör. j
Nú er það Ijóst orðið hvelPjum manni, að gjaldeyris-'
tekjur þjóðarinnar eru ekki ríflegri en svo, að draga
verður úr innflutningi, eftir því sem frekast verður við
komið. Niðurgreiðslur á vefeðlagi innlendra afurða auka'
kaupgetuna hjá ölíum þorra manna, en af því leiðir aftur1
aukna eftirspurn eftir aðfluttum verðmætum og sýnist að
öðru leyti stefna einnig að aukinni verðþennslu i landinu.
Hvað sem um þetta má segja, er liitt jafnljóst að hjá
niðurgreiðslunum verður ekki komizt, enda förum við þar
að dæmi annarra þjða, sem hafa tekið híð sama til bragðsj
að Rússum undanskildum, sem gripið hafa til annarra og
róttækari aðgerða. Niðurgreiðslurnar með tilheyrandi
skattaálögum, eru einn þáttur í þeirri auðjöfnun, sem lög-
gjafinn hefur komið í framkvæmd á undanförnum árum
og sem leiðir til þess að lokum, að atvinnulíf í landinu
hlýtur að lamast mjög tilfinnanlega. Atvinnufyrirtæki og
einstaklingar eiga þess lítinn eða engan kost að efla hag
nsinn og auka á starfrækslu sina, eða tryggja ótruflaðan
rekstur, meðan skattaálögurnar eru jafn óhóflegar. i
Vegna opuiherra ráðstafana er einstaklingsframtakið
gersamlega lamað. Sem dæmi mætti nefna, að enginn getur'
rekið atvinnu, nema til þess fáist leyfi margskonar nefnda,
aðallega að því er varðar innflutning á nauðsynjum til
atvinnurekstrarins, en ckki er sagan húin með því. Þeir,
sem eru svo gæfusamir, að hljóta náð fyrir augum nefnda
þeirra, sem innflutningi ráðstafa, en yinna jafnframt að
fi’amleiðslu útflutningsverðmæta, ráða cngu um sölu áj
þeim afurðum, sem þeir hafa að hjóða. Að því er útvegs-
menu varðar hafa þeir sjálfir skapað sér slík vínnuskil-j
yrði. Hafi þcir vörur að hjóða á erlendum markaði og
geti fengið fyrir þær sæmilegt verð, geta þeir ekki ráðið
sölunni sjálfir, en verða að fá til þess samþykki opinberra
nefnda. Venjulega fást slík leyfi, en seljenduiy sem hag-
kvæma samninga gera, fá ekkert íyrir snúð sinn umfrgni
aðra, sern legið lrafa á liði sínu og ekkert aðhafzt. Umfram
vei-ðið er lagt í vcrðjöfnunarsjóði. Sýnist þetta ekki be.in
hvatning til aukins framtaks varðandi afurðasöluna en
þess virðist þó fidl þörf. Þess eru einnig dæmi, að menn
hafa ekki fengið leyfi til að selja vörur úr landi, vegna
milliríkjasainninga, cn á því hafa þcir skaðast mjög til-
finnanlega og jafnvel hafa slikar sölur ráðið úrslitum
um hver afkoma þeirra hefur reynzt.
Slíkt ófremdarástand getur tæpast varað miklu lengur.
Annaðhvort verður lúð opinbera að taka allan rekstur í
sínar hendur, svo sem það er vel á veg komið með, eða
að löggjafinn verður að auka á athafnafrelsi einstaklings-
ins. Höft og hömlur, hoð og hönn eiga vfirleitt ekki að
vera lengur í heiðri höfð, en bein nauðsyn krefur, en lög-
gjafinn er því miður oftast nokkuð á eftir tínumum þegar
um afnám sliks er að ræða.
Til þessa hefur stöðugt gætt verðhækkana á þeim
nauðsynjum, sem við þurfuln að afla á erlcndum mark-
aði, en slíkt eykur vitanlgga á verðþensln 'í landinu. Komi
verðkrkluin til greina erlendis og takist okkur að halda
vei’ðþenslunni i skefjum, má gera ráð fyrir nokkrum
afturbata. Ut frá því sjónarmiði getur verið rétt að greiða
niðiir vöruverðið. en lijtt er vafasamara hversu lengi þjóð-
in hefur þol til að stancia undir þeim álögum, sem sam-
fara ei’ii niðurgreiðslunum. öllu má ofbjóða og gjaldþol
Islendinga hefur aldrei verið mikið.
Fyrir skömrnu var kveð-
inn upp dómur í hæstarétti í
málinu Sesselja Sigmunds-
dóttir gegn Barnaverndarráði
íslands.
Mál þetta var risið út af
barnaheimili Sesselju á Sól-
heimum, en Barnaverndar-
ráð liafði ineð úi’skurði sín-
um 4. júní 1945 svipt liana
leyfi til forstöðu heimilis
þessa. Sesselja skaut þessum
úrskurði til dómstólanna og
urðu úrslil niálsins þau i
hæstai’élti, að úr gildi var
felldur nefndur úrskurður af
þeim sökum, að Sesselju
hefði ckki gcfist kostur að
gæta að fullu réttar síns áður
en ráðið felldi úrskurð sinn.
Er dómur hæstarétlar svo-
hljóðandi:
Frá því á síðara hluta árs
1944 liafði stefndi átt við-
ræður og bréfaskipti við á-
frýjanda út af rekstri barna-
heimilis þess.er hún hefir rek-
ið að Sólheimum í Grimsnesi.
Hafði rannsókn farið fram á
slarfsenp heimilisins í nóv-
ember og deseqiber 1944, og
var talið, að hún hefði leitt í
Ijós nokkurar misfellur á
rekstrinum.
Á öndverðu ári 1915 var
málum þessum svo komið,
að stefndi vildi setja áfrýj-
anda tiltekin skilyrði ura
rekstur harnalieimilisins. I
bi’éfi til áfrýjanda 24. marz
1915 taldi stefndi. að áfi’ýj-
! andi hefði gengið að skilyrð.
mn, sem þar voru tilgreind,
S og óskaði eftir skriflegri stað-
festingu hennar á þessu. í
Lsvarbréfi áfrýjanda 13. aprít
s. á. taldi liún, að stefndi
, hefði sett fram ný skilvrði í
bréfinu frá 15. marz, og
, lcvaðst ekki mundu ganga að
þeim. Siðan virðast viðræður
(hafa fariðTram milli stefndá
og áfi’ýjanda um þessi niál,
en einn harnaverndarráðs-
manna tilkynnt áfrýjanda
bi’éflega þann 14. maí 1945,
að álcveðið hefði verið að
fresta úrskux’ði í málinu til
26. s. m., og liefði ekkert svar
borizt frá áfrýjanda fyrir
þann tíma, yrði litið svo á, að
hún vildi ekki fallast á hin
’ settu skilyrði, og úrskurður
þá felldur í niálinu. Hinn 28.
maí s. á. í’itaði áfrýjandi
stefnda bi’éf, þar sem hún
féllst á nefnd slcilyrði í flest-
um greinum. Elcki verður
1 séð, að stefndi liafi átt neinar
I
viðræður eða hréfaskipti um
jmálið við áfrýjanda eftir
þetta og þá ekki heldur til-
jkynnt henni að, þrátt fyrir
þetta hi’éf liennar, vrði kveð-
jinn upp úrskurður ura það,
lxvort hún lxefði rétt til að
feka umrætt barnahcimili á-
fi’am, en þaixn úrskurð kvað
stefndi upp 4. júní 1945 með
þeiin úi’slitum, að áfrýjandi
var svipt leyfi til foi’stöðu
heimilisins. Er úrskurðurinn
byggður á þvi, að áfrýjandi
hafi ekki fallizt á mnrædd
skilyrði fyrir rckstri barna-
heimilisins, cn ekki er þar
vikið að hréfi hennar frá 25.
maí 1945.
Verður að telja, að áfiýj-
andi hafi ekki, eins og á stóð,
og að framan er lýst, fengið
fullnægjandi aðstöðu tii að
skýra mál silt og gæia réttar
síns, áður en úrskurður þessi
varfelldur, enda var úrskurð-
urinn ekki nægilega rþk-
studdur, þar sem ekk> er tck-
in afstaða til framangreinds
|bréfs áfrýjanda. Þvkir því,
þegar af þessutn ástæðuiu,
bera að nxeta úrskurðinn ó-
gildan.
Vil kaupa
logsuðutæki
Tilboð leggist inn á aígr.
blaðsins fyrir miðviku-
dagskvöld, merkt: „901“.
Stúlka óskast
Café Florida,
Hverfisgötu 69.
STÚLKA
óskast. — Húsnæði.
Sími 1016.
PÍOÍJUL
BERGMAL
Bílstjóri
sem einkennir bréf sitt „K."
hefir stungið niður penna og
sent mér nokkrar linur. Hanu
segir: „Eg luigsa aö niörgum
fari eins og mér, að þykja það
heldur hart, að menn skuli vera
kærðir fyrir að gera við bíl fyr.
ir aðra, þótt þeir hafi ekki rétt-
inrli, þegar tekið er tillit til
þess, að ekkert atvinriuleysi év
mefial biívélavirkja og ákaí-
lega erfitt að koma 1>ílum í viö-
gerð. þótt lítil sé.
Gerðist nýlega.
Það gerðist nefnilega ekki
alls fyrir löngu, að maður. sem
er ágætlega lagiuu 'bílavtðgérö-
armaður, var kærður fyrir aö
hafa tekjö að sér hílaviögeröir.
I'etta stafaöi ekki af því. að
viðgeröin heíöi verið svikin hjá
hpnum eða illa unnin (}>á mætti
nú kæra marga, maðúr), heklur
af þvi' aö þessi maöur haföi
ekki pappíra frá Jögrégiús'íjóra
— eða hvaöan þi^ir eiga nú að
koma — og hafði heldur ekki
gengiö í gegnum Iðnskólann og
fengið stimpit á kunnáttu sína
þar.
Pappírar en ekki kunnátta.
]>að). er með öðrunf orðum
ekki farið eftir kmmátíttnni í
þessu eða hinu, heldur pappír-
unum, sem viökomandi hefir í
vasanum. i’appiramaðuvinn ev
ef til vill hálfdrættinguí á móts
við þann pappivalansa, en það
hefir ;engiu áhrif, ekkert tíllit
tekið til þess. Það'ev liká ein
af orsökunum fyrir því. aö
marguv iðnaðarmaðurinu cr
skussi og setur óorð á alla stétt-
ína.
Ef hér væri atvinnuleysi,
þá guæti maður vel skilfð af-
stöðú eins og þá, sem lýsir sér
í því, að próflaus en laghendur
maöur er kærður fyrir vinnu
sina. ;En þvi er ekki aö heilsa
liér, að ’ sú’ afs'ðlctiiV se ’ fýtir
hendi. Viö bílstjórar vitum,
hversu langan tíma bjíarnir
verða oft aö bíöa eftir „sjúkra-
rámi“ hjá verkstæðunum og við
vitum líka, að viðgerðirnar eru
á engau hátt eins vandaðar og-
hægt er aö gera kröfu til vegna
kpstnaðarins.
V 6; ,i
Þessvegna
segi eg fyrir mig og vafalaust
fleiri, aö rneðan núverandi á-
stand ríkir á aö leyfa próflaus-
úm mönnum aö vinna 'í þessu
fagi. Eg segi ekki neitt unvönn-
ur fpg, þar sem skortur er á
vinnuafli. En mcr finnst. að
hifreiöaeftirlitiö ætti að athuga
þetta mál. Það ætti að aíla sér
heiinildar til aö. löggikla þá
mcnir. ýein eri! íjerir imýajð géra
við bíla. þótt þeir lrafi ekki
„pappíra" í höndum“. Þaö er
margt rétt sagt í bréfi bílstjóra,
en rúmsins vegna er ekki hægt
aö ræða málið nánar í bili. Til
þess gefst e. t. v. tækifæri siöar.