Vísir - 01.09.1948, Blaðsíða 4

4
V 1 S I R
Miffvikudaginu-1. septemher 1§48
W1SI3R.
H • DASBLAÐ
Dtgefandl: BLAÐADTGAFAN YISIR H/F,
Wtetjórmr: Eristján Guðlaugsson, Herstcinn Pábsðn.
Skrlfstofa: Félagsprentsmiðjunni.
AffreiSsfe: Hverfisgötu 12. Simar 1660 (fimm Unur).
Félagsprentsmiðjan túf.
Lausasala 60 aurar.
Leyndarmál, sem ljóstað var upp.
tjóðviljiou gerir sér mikiun mat úr því í .dag, að heild-
* salablaðið Vísir standi gegn kommúnistum í kosningum
þeim, sem fram eiga að fara innan verkalýðsfélaganna á
trúnaðarmönnum til Alþýðuasmbpndsþings, sem lialda á nu
í haust. Telur Þjóðviljinn að þessi afstaða Vísis liafi verið
algjört launungarmál, sem ljóstað hafi verið uþp af klaufa-
skap, en af því leiði aftur að, verkamenn. ejgi að .fyikja
sér um kommúnista og fela þeim öll völd innan samtaka
sinna. Hugsanagrautur Þjóðviljaus er að .yjsu í kekkóttara
lagi og ber frekar vott um viðeigandi taugaæsing en skyn-
samlegt vit, en það er á engan veg óeðlilegt né. á aiman
veg en efni standa til. Konmiúnistar óttast sýnilega að þeir
verði í minnihluta á Alþýðusambandsþinginu ,og fyrir því
eru þeir svo flaumósa, að segja má að þeir hafi tapað ráði
og rænu.
A.fstaða Vísis hl kommúnista hefur aldrei vej’ið laun-
ungannál, enda hcfur því ávallt verið haldið fram hér í
blaðinu, að þeim væri engin 'trúnaður sýnandi. Komm-
únistar eiga hér ekki heima, enda ganga þeir avallt annai’-
legra erinda og eru hveriær sem ei’ reiðubúnir til að svjkja
hinn íslenzka .málstað vegna flokkssjónai’miða sinna oglgamW
þjónustu við yfirboðarana í Moskva. Með stjórnarsetu1
sinni sýndn þeir þetta ljóslega og íneð þjónkiin stjórnar
Alþýðusambandsins við samtök koinmúnista hefur þétta
einnig komið beriega í Ijós. Konimúnistarmi’ í stjórn, ^.eina Kommúnistar læra
Alþýðusambandsins hafa hvað eftir annað gengið gegn aS lala um sitt lýSwöii d£_
vilja og hagsmunum íslenzku þjóðarinnar, með því annars- sama þaS Q vegsama og hafa
vegar að neita að taka þátt í verkalýðsstarfsenu vestrænna, ætiS ötelMn^K- „rök“ fvrir
jjjóða, en halla sér hinsvegar að þeim austrænu og liggjá j . s ] S ” , j vilja
þar á engan .veg.á liði sínu, þótt það.diaíö. verið áslenzku m M M ’ P“ ' J
ævjnlega að hafa hugfast,
þegar þeir J’æða um lýðræði
við konunúnisla, er að. þeir
eiga við allt annað lýðræði
en það, sem við húum við,-
Það er hægt að. sýna .frani
á .þetta ,með Jitlu eu ákaflega
ljósu dæmi: Kf deilt er um
stjórnmál eða stefnur vestan
járn.ijaldsins, gaiJga. báðir
deiluaðilar lausir á eftir,
frjálsii; ferða sinna, þóMjekk.
erl geti brúað skoðanamis-
íriun þeirra. Austan jám-
tjaldsins mundi aijnar aðil-
irin aðeins ganga laus, meðan
verið væri að sækja lögregl-
uriatil að siga á hapri.
Þetta er munuiáim á því
lýðræði, sem vestrænar þjóð-
ir bei-jast fýrir og því stjórn-
ái’fyrírkomulagi, sem ein-
ræðissinnar nefna sama nafni
en á ekkert skylt við alda-
frelsishugsjónir
mannkynsins.
En svo kemur annað til
þjóðinni til óþurftar. Við slíkri afstöðu Alþýðusambands-
sljórnarinnar hefur þráfaldlega verið varað hér í blaðinu,
og er því lieldur ekki undarlegt, þótt ástæða sé talin til að
víkja konmiúnistum úr sessi, hvar sem ]ieim liefur verið
sýndur nokkur trúnaður, og þá ekki sízt innan verka-
lýðssamtakanna, ]iar sem þeim hefur tekizt með margs-
konar bellibrögðum að ná meirihluta á þingum Alþýðu-
sambandsins.
Kommúnistar hafa að undanförnu látið í það skína,
að þeir muni víkja .nokkrum verkalýðsfélögum úi; Alþýðu-
sambandinu, og er vitað að það eru ninmítt þau félögin,
sem fastast standa gegn þeim. Með ]iví móti hyggjast þeir
að tryggja sér meirihluta á næsta Alþýðusambandsþingi.
Slíkt framferði hefur verið fordæmt fyrirfram og er lík-
legt að kommúnistar treystist ekki til að koma slijíum
áformum í framkvæmd, þótt þeir hafi þegar sýnt ótví-
ræðan vilja sinn til afbrotanna. Til þess að tryggja rqtt
sinn og afstýra óhöppum verða allir verkamenn að fylkja
sér gegn kommúnistum innan verkalýðsfélaganna og ein-
angra þá með öllu, þannig að sjálfir „beri þeir fjanda
sinn“, en aðrir ekki. Innan verkalýðssamtakanna hefur
kommúnistum verið sýndur of mikill trúnaður til þessa,
en það er mönnum farið að skiljast, þannig að lítil líkindi
eru til að kommúnistar fái haldið slikri aðstöðu öliu leng-
ur en til haustsins. Næsta Alþýðusambandsþing þarf að
gera hreint fyrri’ síiium dyrum og kjósa sér stjórn, sem
fer að lýðræðisrcglum og upnt er að .treysta til. að láta
hagsmuni verkamanna sitja í fyrirrúmi í stað beinria
fiokkshagsmuna.
Það er ekkert leyndarmál að Vísir telur vanza að því
fyrir þjóðina í heild, að kommúnistar skuli hafa nað
meiri hjuta á þingurn Alþýðusambandsins og telur hags-
niunum. yqyjíamaiinp jþá bezt bqygið er áhrifa kommúnist-
anna g^þq’.sepi miqpst. Vqrkjaippnn ala snák við barm er
þeiy tyjla kpnunúnistum .ý.trúpqðarstöður og slikt hefriir
sín herfiíega fyrr eða síðar. Út á við gefur það einnig
alranga hugmynd um afstöðu þjóðarinnar í Jieild, pr
Iiommúnistar eru svo að segja einvaldir innan verkalýðs-
samtakanna. Slíkt er þjóðarskömm og í því er beinn þáski
falinn.
Lýðræði — vestrænf og ajust-
rænt. — fcfenn, sem eru tal-
plöfur. — Hugfakaruglingur
sem baráftuvopn. — Rétt-
indi og skyldur.
Eitt af. þyí, sem memi verða ar við á og.syo malar hann
og nxalar, þar tii i Iiann en
slöðvaðiu’ aftur. Sá,. sem
fylgri’ hriiu vestræna .lýðræði,
lcaun ef til vill eldd eins mörg
j I’ök fyrir ágæti þess, þyí að'
liann Jiefir ekki vej’ið teldnn;
í ,skóla og gerðiir að talplötu.
MakS'ií■íri.enn ,eiga ,líka erfitt
nieð að koniíp. orðum að
iimsfu filfhminguni sínum
og hin sanna . Iýðr?eðisást, er
sú, sem þeir eru bornir með
i hjarta sínu, en elcki sá vað-
áll, sem íéerist í skólum
kommúnislaflokksins víða
rim lieim.
En stundum yerður nátt-
úrari náiriinu ríkari og sevin-
lega þegar það gerist, snýr
; liinn hatrammi kommúnisti
baki við flokki sínum og
samherjum og berst af sama
eldmóði gegn þeim og hann
barðist með þeim áður. Þess
ervi m.öi’g, dienri.
—v—
IJað er huglakúruglingur
sá, sem hér hefir litillega
verið gétið, sem kommúnist-
ar beita svo. mjög i áróðri
sínum — er eitt lielzta bar-
áttuvoþn þeirra. Hann hefir
oft gefizt vel, því að starf-
aridi,. vinnusamt. fólk h.efir
um margt fleira og nylsain-
legra að liugsa en stjórnmái
sé hið. eina . sanna . og„ réttá,
lýðræði. Þeir setja lýðræðis-
plötuna í glymskrattann þeg-
og: ajja Jiá kligki, sein komn-
ir eru inn í.þau fyrir tilverkn-
að kpnnnúnista og slíkra
öfgainanna. Maður, sem er
hinsvegar einu sinni orðinn
flokksbundinn kommúnisti,
er „bundinri“ á liÖndum og
fótum í þess orðs fyllstu
nierkingu. Ilann veit oft ekki,
fyri’ en uin seinan, út í livað
liann ligfir gengið og þa þarf
nieiii nianndóm en komm-
únifjtar eru almennt gæddir,
tij þess að stiga skrefið aftur
á. bak og segja skilið við
flokhinn. Annað getur Ijka
komið Jil greina. Menn von-
ast eftír, völtjuin og metpi’ð-
um fyrir tilstyrk flqkksins og
fljó.ta þyí nieð, ef tir sem áður.
En enginn getur barizt fyrir
kommúnista, án þgás að
bi.ða tjón á sálii sinni og.það
er verra lilutskinti en að
missa liönd eða fót.
•-V--:
Eg liqfi aðeins tæpl liér á
þvi iriáu, sem nú_ er cfst á!
baugi víða i heiminum —
Frh, á 6„ s.
VÍS?ia|É
FYRIR 3;p Á5PM
„1200 hesta hlöðu er bærinn
að láta gera hjá hesthúsinu við
Hringbrautina, austan ýið Skóla-
yörðtiþpjt., Veggirnir. eru að inn-
an.Jilaðnir.úr höggriu grjóti, cn
þýkluir moldárveggur að utíjn, og
ysta hrúnin hlaðin úr sniddu,
Áuðséð ér, að laghentir inenn
hafa unjþð.að þeirri hleðsiu." —
Qg ennfremur er þessL klaijsa
„Rafmagnsstöðyum fjöjgar óð-
úm i hænum, hæði til Ijósa og
iðnaðar. Er það vottur Jiess hve
mikil nauðsyn er á ráfmagnsstöð
hið allra hráðast'a, Þess verður
vonandi:,ekki. langt að bíða, að
bæjarstjórnin tgjji það mál til
rækilcgrar íhugúriar."
f dag
er miðvikudagur 1. september,
245. dagur ársins.
I
Sjávarföll.
| Árdegisflóð var kl. 4.45 í morg-
rin, en síðdegisftóð verður kl.
17,10 i dag.
Næturvarzla.
Næturvörður er i Ingólfs Apó-
teki, síirii 1330. Næturlæknir er
í Læknavarðstofunni, simi 5030.
Næturakstur i nótt annast Hreyf-
ill, sími 6633.
Veðrið.
Milli íslands og Bretlandseyja
er lægðarsvæði á hreyfingu norð-
astur eftir.
Veðurhorfur fyrir Faxaflóa:
Norðaustan og norðan gola eða
kaldi, vlða léttskýjað.
Mestur hiti í RéykjaVík í gær var
15,6 stig. Sólskjn var i gær i 12
stiindir.
Það slys
varð austur i Fijótshlið nýlega,
að Jón Úlfarsson, bóndi i Fljóts-
dal, varð fyrir voðáskoti. Ætlaði
Jón að skjóta liana, en skotið
Idjóp úr byssunni og lenti í liöfði
hans. Jón var fluttur í sjúkrabif-
reið i Landsspítalann og vár þar
gert að meiðslum hans.
Allsherjar atkvæðagreiðsla
fer fram me.ðal': vqrubifreiða';
jstjóra um upþsögn samningá i
dág Pg. á nwrgun.kl,.!—7 e..h.
Málfundafélagið Óðinn
hcldur félagsfund í baðstofu
iðnaðarmanna í kvöld kl. 8,30.
Níu ára gamall drengur
varð fyrir bifreið á mótum
Laugarásvegar og Sundlaugaveg-
ar siðastl. mánudag. Var hann á
reiðhjóli og féll af, því. Dren^ur.
þéssi meiddist nokkuð og var
gert að mciðslum hans i Lanjs-
'spítalamim.
68 börn
hafa dvalið í suinar að barna-
lieimili Vorboðans i Itauðhól-
Um og er heilsufar þeirra gott,
Börriiri koma til bæjarins á riiáiju-
dagirin 6. september næstk. — I
sambandi við bárnaheimili þetta,
riiá geta þess, að i fyrra afhentu
verklýðsfélögin í Reykjavik
kvenféJíiginu Vorboðanum Raijð-;
hólaskáía til eignar, til ryksturs
fyrir. hurnaheimili. — í vor var
ráðist i þaðVað stækka húsið að,
miklúm mun. Var húsið stækkað
um 200 feýnietra og eru i viðbót-
inni margir hreinlætisklefar, bö,ð
o fl., og Þrjú stór lierbcrgi. —
Kvenfélagið Vorboðinn ráðgerir
enn margyislegar og stórfeldar
endrbætuy. á húsi sinu og inunu
þær hefjast þegar ástæður leyfa.
Hjónaefni.
Nýlega opinberuðu trúlofun
sina ungfrú Helga Guðbrands-
dóttirj Ásvallagötu 52 Jakoli
Löye,. stud. .oecqn1. Hr,au|1teigi ,16.
Tilkynning
frá Bálfaraíélagi íslands. —i
öyggingarsjóði félagsriis Jujir
borizt gjöf, kr. 500.00, frá crfingj-
uiii Maghúsar sall Torfasonár,
fyrrv. sýslumanns, samkvæmt
ráðstöfun hans sjálfs.
Ikejarstjórn
Siglufjarðar hefir veitt Ólym-
piunefnd 3000 krónur vegna Jiátt-
töku Isleridinga í Ólympíuleik-
unum.
Hreinsun Hvalfjarðar.
Af hálfu utáririkisráðuneytis-
ins hefir verið iinnið að því imd-
anfarið að fá hingað skip til að
hreinsa Hvalfjörð og liefir nú
orðið samkomulag milli Brcta og
Bahdaríkjamanná um að Bretar
taki áð sér hreinsunina. Skip það
sém á að anriast hana er riú koni-
ijð liingað ög mun strax taka til
starfa.
Útvarpið í kvöld.
10,25 Veðurfregnir. 19.30 Tón-
leikar: Danslög leíkin á piarió
(þlptur). 20.30 ÚtVarpssagan:
„Jane E,yrc;“ eítir Ciiariotte.Bron-
té, XXXÍI. (Ragnar Jóhannejsson
skólastjóri). 21.00 Tóidéjkar: Pí-
anókonsert nr. 3 i Cbdúr cftir
ProkpÍicff (Qndurtekinnj. 21,25
Erindi (Lngólfur Gislason lækn-
ir). '21.50 Tónloikar (plötur),
22.00 Fréttir. ,22,05 íjaqsiög (plpt-
úr).'22,^b Veðurfregmr