Vísir - 01.09.1948, Blaðsíða 5

Miðvikndagimi 1. september 1§48
y 1 s i r
3Mó$wrást.
Blójnkál á franska vísu.
Vaént blómkálshöfuö er soö-:
iö, það er tekiö í suhdur í smá-
vendi' og lágt-í' eidíast deir- eöai
gier-mót, sem heíir veriö smurt.
GóS sósa er búin til úr,smjöi.
liki, hveiti og helzt rjóma.
(Blpinkálssoöiö má þó nota
me.ö i sósunaj. Sósunni er svo.
hellt \-£ir biómkáliö. Ofan á eru
•v i i ‘ • ‘ > .1 •
lag'öar snejöar nf „bacon“, sem
heíir veriö • steikt meöan blóip-
káliö -sauö. .Tómatar eru. sneidd-
ii nvöur. óg er„þeim stungjö inn
.á.’V ínilli ',,bacon“ sneiöaima.,
Rifnuíh osti" ei dreift -yfir. allt
saman. Mótinu er. stupgiö inn i
heitan bökunarodn og er réttur_
ínri' tilbúinn eftir ií minútur.
• •
(Handa fjói'um).
Flesk með gulrótum.
8 sneiöar áf fleski erú skorn-
ar í ræmur. Fieskiö má vera
nýtt, saltaö eöa rey.kt eftir vild,
Það er svo.tbrúnaö í pp.tti meö
þrem laukum, sem haía veriö
skornar ’í sneiöar eða pinna (og
skarnar í sheiöar eöa þinna (pg
sé gulræturnar smáar veröa
þær aö vera fleirij. Þeim er
bæ.tt á pottinn pg þegar .þær eru
nægjaniega brúnar er ,2 bplluin
a| sjóöancíi yatni diellt yfir og
ofurlítið. af • kjötkrafti látiö i.
Þetta er láti.ð kraunia undir
loki i 2p tíl 25 niín. eöa þangaö
tii kjötiö er meyrt.
Rétturinn er borinn fram í
kartöflurönd eöa spinatrölid.
Ost-stengur.
(til bragðbætis á eftir heitum
mat j.
125 gr. ostur, ekki of sterkur.
i)4 dl. nýmjólk.
3 eggjarattöur.
45 gr. snijör eða smjörlíki.
Papr.ika, salt.
Ostur og mjólk er hræ.rt yfir
linum eldi þar til það er jafnaö.
Kælt. Þá er eggjarauöunum
hrært í einni í einu. Þetta er
aftur sett á eldinn óg hrært þar
til þaö er oröiö þykkt. Þá er
smjöri hrært í og þar næst
salt og paprika. Deigiö er breitt
út á fat, og þegar.það er alveg
kólnaö eru liúnar til úr þvj
stengur sex.cm. á lengd og eins;
og, hlýantur að gjldlejk^. Þeim
er velt upp úr þeyttu eggi og
þar næst upp úr brauömylsnu
(raspi). Bakaðar eins og klein-
ttr og frambornar á pcntudúk
á fati.
A síðari áruiii cr áherzla
mikil lögð á hcilsuvernd og
ýmisar aðgerðir cr köma í
veg fyrir sýkingu og sjúk-
lcil>p; dieilsiiycrpdgrstöðvar
cru .nú víðast í horguni og
bæjiun og mikið sóttar.
Iieon Baumgartnér heitir
kona sem er læknir og var
nýlega forseti á heilsuvernd-
arþingi i Washington, en sú
tíeild þingsins fjallaði aðal-.
lega úm heilsuvernd barna
og kvenna. L'mmæli þau sem
á eftii’ .fai’a eru eftir lienni
hofð.
„Heilsa“ er -ekki eingöngu
þgð að vera ekki sjúkur,
heldur og yéllíðan, þar sem
líkami, íiugur og tilfinningar
eru í góðu jafnvægi og starfa
ine“ muní minnka mjög
tannskcmmdir barna. Sum-
staðpr hefir sá siður verið
tekinn upp að láta fjjiorsölt í
drvkkjarvatnið. (I þyí sam-
bandi er rétt að geta ]>ess,
að Valtýr Albertsson læknir!
minntist á það í útvarps-
eðlilega. Það.er nauðsyn a að: .fyrirleatH .-fyrir nokkyru, áð
fólk skilji að „tilfinning",Jieita vatijið frá Reykjum
heyrir undir lieilsuna. T. dr hefði inni, að Iialda npkkuð
ge.tur maga\erkurinn, sem'af, „fl,no).:“-sQÍt:um og væri
barnið kvartar um, er það .þvi .hplt til dryitkjar, sérstak-
hefir ýihyggjur gf kpnnátúi (lega fyrir börn). Og rann-
siniii í skólanum, verið alveg sökiiir sýna að tannskemmd-
éins raimverulegur og magá-iir harna minnka um 40%„|
\ erkur sem það finnur til frá þegar smurt er á tennurnar
hotnlanganum.. ;l vissri blöndu , af „sodium
Það er skoðun þeirra sem fluoridc
um heilsuvernd fjalla, að það
Óvenjulega kærleiksrikt
starf og fórnfúst hefir kona
ein i Fresno í Kaliforníu liaí't
með liöndum. llún liefir á
siðustu 15 árum tekið að sér
sjötíu lítil höru sem vpru
munaðarlaus. Starfið liefir
liún unnið af áliuga fyrir
þvi, og ást á börnum.
Starfsemi liennar er ve’
kúnnug Rauða krossinum og
harnaverndarfélaginu í Fre-
sno, og einnig það að hún
vinnur það eingöngu af því
að lienni er ánægja að þvi.
Hún hóf .þeíta,,verk af . áliuga
fyrir því og varð það svo
kært, að hún liefir gert ]>að
að ævistarfi sínu. I>essi mei’k-
iskona lieitir Alice Mahoney
og er kölluð „Móðir Malionyj
af þeim sem til liennar
Á síðastliðnum átta árum
liefir hún geymt sér til gam-
aus öOipör af <ungharnaskóm
og á veggjunum i húsi henn-
ar (i liúsinu eru átta herv.
bergi) má allsstaðar sjá
myndir af börnunum, sem
byosa við þcssari fágætu
móður.
„Mér þykir gaman að
myndunum af þcim. Mörg af.|
þessum hörnum , á myndun-
sé ástæða til að veita athygli
líðan .barna sem eru frísk,
engu síður en að hjúkrai
sjúkum hörinun.
Nú eru og fáanleg hin svo-
kölluð sefjunarlyf sem hæta
mjög líðán hárná og éru not-
uð við ýmiskonar ofnæmi.
önmu’ tégund er notuð
! Hjukrun Jiarna er auðáekl-^ iuuuja j)ejm þörnum, sem
ari nu en aðiuy t. d. hata jjjpm,. vjö’ að frá krampa cða
penicillin og sufla ™eðöl flogog gerfr þcim fært að
komið í veg.fyrir langar leg-. lifa eðlilegu Hfj.
ur eftir lunguabólgu og eru „ ,, . ... .
-« ó, 1 Rannsoknir hata, synt
oí,t Ul bota við eyynaholgu . , , ;V .
• j o ! hvgl»su ai’iðandi það.yse að
°:u' n • , , ... þunguð koná leggi sér hollan'
Framfaru' hafa oi'ðið mikl- , ”
. , . . . * v , mat til munns. Nægar sann-
ar ,1 hjartaaðgerðuna ,oa, eyk- . - ■ , . x, , *. .
, J.„ , ö.fv . J , amr eru fvnr ])V1 að það se
ur það vomr um að, hjalpa , . ,, , . . .. ý.
. , . ’í . ,,, hmu ofædda barm slalyröi
megi hmum svokollupp.bláu
hörnum. Talið er
að ganga liættir þeim við að
detta, en það fer með aldrin-
m, Og skrámur og smá
inciðsli kpma, síðar þegar
liö.rnin eru orðin , s.tærri og
leika ’sér úti og inni. Slík
mciðsli eru. ekki hættuleg, en1
ástæða- er til. að þenda .börn-
unum á að vera ekki of
ærslafengin. —- Hættuíegra |
er ef eiitlivert eitur er til ij
húsinu. Þesskonar ætti alltgf
að geyma á hæstu hilíum eoa
í lokuðum hirslum og aldrei
þar sem.hörn geta náð í það.
um eru nú horfin á burt héð-
an .og eiga lieima víðsvcgar í
landinu. Þau skrifa mér oft
og á mæðradaginn fæ eg
alltaf bréfsfjald frá þeim.
Móðir Mahony liefir aldreí
getað tekið sér sumarfri eða
annað frí frá þvi er hún hóf
liknarstárf sitt. Stundum
hefir hún liaft stúlkur sér til
hjálpar, „en þeiin þykir lang-
ur vinnutíminn þar sem eru
mörg lítil hörn — eiginlega
cr dagurinn aldrei nægilega
íángur, vegna alls sem þarf
að gerxi— þær þreytast þá
og fara. Nú geri eg allt sjalf.
Eg þvæ, mata börnin, lauga
þau, og sé um þau sjálf, að
öllu leyt.“
Hún annast.þau, í liópuin.
Úm malartimann setur liún
])au i háa stpla og gengur syn
á röðina og gefur þeim að
horða, sem ekki geta borðað
sjálf, hin lætur lnú,i bjargast
scm bezt þau gcta. Þegar
hún laugar þau, lætur hún
fjögur i einu í baðkerið. Svo
skriða þau upp úr kerinu
þegar laugun er lokið og þá
kemur rÖðin að, fjórum
næstu.
Meðan.á striðinu stóð, tók
liúnú oft til fósturs böm lier_
maiina, en mæður þeirra
fengu sér þá atvinnu við ým-
iskpnar störf. Ef faðir ein-
hvers bai'usins féll á vigvelli,
lólf hún bgrnið a,ð sér, gæti
mó.ðirin ekki séð fyrir því
sjálf.
tlm starf si.tt segir hún svo:
„Gptt lieimilislíf, umönnun
og ástúð þurfa öll hörn að
hafa. Þetta get eg veitt þeim
og eg niu,n .halda þessu verki
áfram meðan mér er það
kleift — og meðan nágrann-
arnir sætta sig við mig í nánd
við sig.“
Flugkexmsla
Þyngri vél.
>1 in Fáll Magnússon,
T(!!ól>'Sítrii '<S2Í04'*■ Jý1:'
Zoe Ann OlsQn £rá lvaliforniu
keppti á Olympíuleikjunum í
dýfiggu fn, Húni sést hér vera
að æ.fe fyíix; lpjkftna.
fyrir góðri heilsu, að möðirin,
hafi vit á að velja sér lieil-
næma fæðái.
Dr. Raumgar.tner mælir,
með innsprautingum, sem nii
ei’u algcngar gegn smitandi
sj\ikdómum. Við mislingum
og kíghósla ei: 11 .bólusetningar
)>ó ekki algerlega öruggar, en
fái börnin þessa sjúkdóma,
samt sem áðui’, vcrða þeir
vægari. Hin upjirnnalega
bólusclning (við bólu) pr
sjálfsögð pg einnig við
.harnaveiki. Sumstaðai’ i
.Randarikjunum eru einnig
gefnar innsprautingar við
taugaveiki qg enda í siimum
(héruðuin yið stífki’anipa.
Slysaliætta hefir allstaðar
aukizt. Foreldrar ættu að
kenna hörniun sínum að
fara gætjlega, án þess þó að
hræða þau um of. Hyggilcgt
er að hafa góða gát á heilsu-
fari harnanna og leita læknis
ef þörf gerist, en forðast ])ó
sífcjldar áhyggjur og hneðslji
um hörnin. Það Or bæði
ma’.ðriun og börnum til
skaða.,
Þegar hörnin erú að Jæra
Batahorfur sykursýkis-
sjúkUnga eru vaxandi og vís-
indamenn á sviði læknis-
fræðinnar spá frekari fram-
förum Tbaráttiuini við, sjúk-
dómjnp,
Síðau insulin var uppgötv-
að, hefir dánarlala sykiir-
sýkissjúklinga stöðugt lækk-
að.
Samkvæmt skýrslum líf-
tryggingarfélaga, liefir dán-
artgla við Geörge F. Baker
sjúkrahúsið i Boston lækkað
um ‘J5% hjá sjúklingiun inn-
an 40 ára, mn % hjá mið-
aldra sjúkliiiguin og inn
hclniing hjá eldt’i sjúkling-
um.
Það seni mestu liefir \aldrð
Gharles Ii. Bcst, uppgölvuðu
insulin. Það var fjrrst notað
við sykursjúka hunda 1921
og fvrsti maður sein féklc
insulin, var 15 ára drengur í
Toronto, í janúar 1922. Áriff
eftir var notkun ]>ess ofðin
almenn.
Dr. Lesier J. Palmér ' í
Seattle skrifar i Journal of
Anierican Medical Associa-
tion, að það sé von um, og að
því stefnt með rannsókn-
uiii, að insulinlyf finnist sem
fullnægi frekari þörfunúm
cn það sem enn er-þekkt, sér-
staklega að það verki lengur
og fullnægi hetur hinuni
hi-eytilegu stigum sykursýk-
innái’. ;s‘kýrshiii:lífiiýggingat--
hvað niiklu færri deyja mi úr1
coma (mjög djúpt nieðvit-
undarleysi), haktcriusjúk-
dpnaum og drppi.
Nú eni' 21 ár siðaú áð þeir
Sir Erederick JBanting og dr.;
um .laakkun dánartölunnar iit' féláí(a áýHtí'áft áíilfa-úVéðöl og.
í>'énÍ'iIIiH!fiáfá kékkað dánár-
tölú syþursýkissjúld. úr ýnis-
um bakteriusjúlcdómum sem
annars era hættulegi-i fyrir
þá en venjulegt fólk.