Vísir - 12.11.1948, Blaðsíða 5

Föstudaginn 12. nóvomber 1948
V 1 S I R

ætti að. þurfa uni liana að fæddi eiginleiki styrkst og
deila, ekki síz't' á timuni, þeg- glæðst fyrir þá sök, að Ilagn-
| ar erfitt er fyrír almenning ar var innilegur trúmaður,
I að fá gjaldeyri til ferðalaga. Jjótt sjaldan ræddi liann þau
i Með þessu móti er oft mögu-j nál. Trú lums var lionuni
legt fyrir incnn að útvega scr líka styrkur, þegar sorg og
dvöl erlendis, sein eiga þess nissi bar að höndum, og
ekki neinn kost að afla sér hún liefir óefað orðið traust-
gjaldeyris. Sama er að segja ari fvrir það, að hánn taldi
vm félagshópa, sem vilja fara sig hafa fengið (iruggar sann-
utan. Þeir geta oft átt þess anir fyrir verðleika ósýnilegs
■ kost gegn því að taka móli og heims og órjúfanleik þeirra
• veita beina hér á landi er- þráða, er ástvini tengja, svo
Frv. um að eigi megi banna 1
mönnum för úr landinu. 1
Frv. fjaiiar um hreyfingar á |
lögunum um út- og innflutnig 1
gjaldeyris.
Tveir þingmenn Sjálfstæð- það að semja ekki við er-
isfíokksins í Efri cleild, lenda aðila um að fá uppi
fíjövn Óiafsson og Lárus Jó- hald érlendis gegn nokkurs lendum félagshópum. Verður að fortjald það er dauðinn
hannesson, bera fram frv. til konar endurgjaldi nema varla sagt, áð liægt sé á hag- dregur fyrir liefir þár engin j
laga um breyting á lögum með sérstöku leyfi gjaldeyr- kvæmari liátt að grciða fyrir áhrif önnur en þau, að
nr. 42 19/t8, um útfliitning og isyfirvaldaiina. Slík kvöð er ferðalögum almennings, þar blekkja likamleg augu. Sjálf-'
innfiutniitg á íslenzkum og jafnóvenjuleg sem hún er ó- sem liér er ekki um bein llr ætla eg að hann hafi verið
erlendum gjaldegri.
1. gr. frv. hljóðar svo:
„3. gr. laga nr. 11 1948 orð-
ist þannig:
Hver sá, er lil landsins
k'emur frá útlöndum, skal
géfa tollyfirvöldúnuúi sund-
ur liðaða skýrslu um þann
gjaldeyri, er hann hcfir með-
í'erðis. Skulu einstaklingar
liúsettir hér á landi skila
þeim gjaldeyri, scm þcir
ciga, til þeirra banka, er
rétt hafa til að verzla með
erlcndan gjaldeyri, og greiða
þeir andvirðið í íslcnzkum
krónum.
Einstaklingar búsettir er-
lendis skulu við komu sina
til landsins undirrita yfirlýs-
ingu um, að þeir selji gjald-
eyri aðcins til þeirra stofn-
ana, sem rétt hafa til gjald-
cyrisverzlunar.. Skal sala
þeirra á gjaldeyri færð í
vegabréí þeirra.
Hver sá, sem fer af landi,
skal gefa skriflega skýrslu
um gjaldeyri þann, cr liann
hefir meðferðis, og gera
grein fyrir, að hans hafi vcr-
ið aflað á löglegan liátt.“
2. gr. frv. er á þcssa leið:
„4. gr. sömu laga orðast
þannig:
Eigi má setja rcglur sam-
kvæmt lögum þessum, er
banna mönnum broltför úr
landi. Einstaklingar búsettir
hér á landi hafa heimild til
að semja við erlcnda aðila
um uppihald erlendis fyrir
sig og sína gegn endur-
grciðslu með sams konar
greiða hér á landi. Á sama
hátt geta félagssamtök hér
á landi samið um uppihald
crlendis fyrir félagsliópa
gcgn því að sjá erlcndum fé-
lagshópum fyrir uppiháldi
hér á landi; enda sé ckki um
cðlileg, og cr næsta furðu- gjaldeyrisútlát að ræða. SHk- draumspakur, enda eru dul
legt, að hún skuli fram- ar framkvæmdir eiga ekki að argáfur í einhvem mynd svo
kvæmd í landi, sem virðir að vera háðar neinum leyfum. tíðar í Thoransensættinni
nokkru persónulegt frelsi fry er fekið frani> að cigj; að eg veit slíks cngin dæmi
manna. megi sclja reglur samkvænit 11111 nokkra ætt aðia.
Síðan styrjöldinni Iauk, lftöuni iiessum er j)anna! ÁvaUt fann cg það, að
I.afa orðið miklar breyfing- SJ3*úr iahdk ***** Ragnan hdgi-
ar á samgongum við önnur Er þetta sctl vegna þess,að nú dómur, enda hefir mér ætið
lond. Nú geta menn komizt ér ]andsmönmim bannað að ^ilist að hann hafi verið a-
til flestra lamIa Evrópu á fara U1. landi nema með feyíi gætlega lcvæntur. Heima mun
nokkrum klukkustundum. j ojaideyrisvfirvaldanna, hann hafa nnað ser bezl’ °S
Hinni ævagömlu einangrun hvernig sem a slendur. Er vann að þvi af mikilli alúð
landsins er lokið, og lands- ])að framkvæmt á þann veg, a‘ð skapa vistlegt heimih.
menn hafa nú tækifæri, sem að skipafeiögum ogflugfélög- Fy™ lia« laSði liann svo hart
]æir aldrei hafa haft áður, u]n er bannað að sdja mönn- a« sér um vinnu að þar gekk
til þess að kynnast uinhenn- U]n farmiða nema með leyfi liann nlaske IenSia en hygg1"
inum. Þetta tælufæn liefir viðskiptanefndar. Mjög er legt var, því heilsan var vist
verið notað efttr fongum, og vafasalnl> að nokklu. heimild aldrei traust-
það þarf frekar að styrkja gé m fyril. þvi að gera lands_| Svo var hann rólyndur
menn en hindra í þvi að nota menn j)annig ófrjálsa ferða maSur að ekkert virtist koma
það. Sumum hefir þótt utan- ' * ' "
farir landSmanná nokkuð
sinna. En til þess er ætlazt. skapsmunum hans úr jafn-
að frv táki- af allan vafa um væSk 130 aS 11111 værl aS ræSa
miklár og talið þær óþarfa ]iað> að skv iögnnUm sé ekki ursllt l>elrra niala> sem Yoru
gjaldeynsevðslu. Enþæreru ]iægtaðbannaiieimimbrott. honum bein kappsmál, tók
sizt meu’i hlutfallslega en f- - i,,ndi « harin þátt í þeim eða liorfði
tiðkast í Bretlandi og með
ýmsum þjóðum á megin-
landi Evrópu. Þrátt fyrir
gj alddeyrisskort veita Bret-
ar liverjum, sem þess óskar,
ákveðna fjárhæð i gjaldeýri
á ári til utanfarar. íslend-
ingum er ekki minni nauð-
syn en öðrum að kynnast
menningu og háttum ann-
arra þjóða. Þess vegna er
með frv. þessu lagt tií, að
landsmenn hafi heimild til
að þiggja greiða og fyrir-
greiðslu erlendis gegn því að
láta í té sams konar greiða
hér á landi. Þetta er svo
sjálfsögð heimild, að ekkil
á þau með þessari sömu ó-
I gær sló i nokkra brýnu liagganlegu ró. Um þá menn,
milli Bjöms Ólafssonar og sem þannig er háltað, er auð-
Gisla Jónssonar annars vcg- velt fyrir ókunnuga að ætla,
ar og Emils Jónssonar við- að þeir hinir söniu láti sig
skiptamálaráðherra hiiis- hlutina litlu skipta. En það
vegar. Bentu þeir á vöru-'---------------------------—
þurrð þá, sem nú gcrir varl j
viðsig á öllum sviðum í land- j
inu og játaði ráðherrann, að j
það væri rétt, en gat hins j
vegar, ekki um neitt, sem'
munu kunnugir liafa vilað,
að svo var eigi um Ragnar
Hjörleifsson.
Ekki liygg eg það ofmælt,
að hann væri stakur að góð-
vild. Hann var einn þeirra
manna, er „úr öllú ætíð vilja
bæta“, og það hljóta margir
af viðskiptamönnum Lands-
bankans að liafa fundið. Til
allra mála lagði liann gott og
öllum vildi hann vel. Einginn
kunni heldur betur að meta
mannkosti en harin, og ef
hann vissi um mann, er leit-
aðist við að gera gott, eink-
um ef það var i kyrrþei gert,
þá var það vist, að Ragnar
var viriur þess manns. Um
þetta voru mér ýms dæmi
kunn. Og ef harin vissi til
þess, að einhver væri van-
metinn eða ranglega dæmd-
ur, þá mátti eiga það vist, að
liann reyndi á sinn liægláta
liátt að leiðrétta misskilning-
inn. Um bresti náungans var-
aðist hann að fella dóma.
| Varla tel eg að Ragnar
mætti kallast gáfaður maður,
en greindur vel og ihugull.
Hann lagði alúð við að
mennta sig mcð lesti’i góðra
bóka, eftir því sem lians fáu
lómstundir leyfðu, og öflun
slíkra bóka var einn þáttur-
inn í heimilissköpun hans.
Tel cg liklegt að liann liafi
verið búinn að eignast snot-
urt safn, og' það kemur mér
á óvart, ef i þvi er lélegar
bækur að finna.
Að því er eg bezt veit, gerð-
st hann starfsmaður i Lands-
bankanum þcgar eftir að
hann .llafði lokið stiidents-
prófi, og þar vann hann
þangað til hann lagðist bana-
Frh. á 6. siðu.
Josef V. Slalin, einvaldur-
bcnti til þess, að úr henni 11111 yfir Rússlandi og alls-
riiundi rætast. Einnig töldu raSandi yfir 180 milljónum
þingmennirnjr, að bann það, manna, er fæddur í borginni
scm verið licfir á ferðum Gori í Kákasus 21. desember
irtanna til úllanda, væri bcin 1879. Hann var í æsku skírð-
skcrðirtg á pcrsónufrelsinu. nr Josef Vissarionvilch Djhu-
. ~~ gasvili, en faðir haris var
skósmiður í úthverfi borgar-
innar Gori. Harin nam fyrst
guðfræði fyrir beiðni móð-
MINNINGARDRÐ Ur sinnar og segja kennarar
hans, að liann hafi verið
Ragnar Hjöiieífsson.
Ei var búist faSi fláu,
farið hvergi geyst;
’var eftir þcim kynnum, sem námfús og gefinn í'yrir söng
eg hafði af honum. Og þau og teikningu.
yfirfærslu gjaldeyris að Þn varst einn af þessum fáti: ^voru um citt skeið talsvcrt j Nafnið Stalin öðlaðist hann
þér varð jafnan treyst.
n'áin, því að í nokkur ár hélt í fangelsi í Síberíu, en það
hann verzlunarbækur minar mun þýða stálinaðurinn og
Þannig kemst skáldið að fyrir mig. þá nafnbót hlaút harin fyrir
ræða í slikum viðskiptum.“
Greinargerð hljóðar svo:
„Lög um útflutning og inn-
flutning á íslenzkum og er- mönnum þessarar aldar. Og'ur, hvað cg teldi að umfram því þar þótti hann sýna meiri'
lendum gjaldeyri eru sett lil þarna á hvert orð við um allt hefði einkennt Sigurð liörku en flestir aðrir fangar.
að tryggja það, að ferða- þann ættmarin hans, seirt nú Ragnar Iijörleifsson (en svo Þegar Lenin lézt árið 1921
orði um einn af allramælustu
Ef eg væri uni það spurð- fraírikomu sína i fángelsinu
menn, innlendir og erlendir,
gefi skýrslu um gjaldeyri
sinn og hlíti settum reglum
mn meðferð lians. En í lög-
unum er kvöð á innlenda
menn, sem telja vex-ður mjög
óeðliiega og óhagkvæma.
Hún er sú, að gert er að skil-
yrði fyrir broltför þeirra úr
landinu, að þeir undirriii
d rengsk áp ary f i rlýsi ngu um
hefir lcvatt liéiminn. .hét liann fullu nafni) þá kepptu þeir Ti-otsky og Stal-
„Þulu þó missti kann urii mundi eg scgja að það hefði in um völdin og varð Stalin
ævileið öfuga, Illugi á söguna verið hans staki grandvai*- þar hlutskarparí og endaði’
slutta en göfuga“. Ævisaga leiki og ti'úmenska. Þar var sú valdabarátta með því, að
Ragnai’s varð slutt, en góð; sá grundvöllur, sem allt hans Trotsky varð að fara í xit-
og jafnvel þá stuttu sögu lif livildi á. Það var lians insta legð og síðan að livei’fa fx*á
verður engin tilraun gerð til eðli. Þetta var grcinilcga Rússlandi lil Bandaríkjanna,
að segja hér, cnda líklegt að vöggugjöf, sem hann tók þar sem hann var nxyrtur af
hana segi aðrii*. Með þessum mcð sér útj lifið og efjglaust kommúnista 1940.
fáu linunx vildi eg það eitt hefir fylgt honunx héðan. Og Stalixi vár tiítölulega ó-
gera, að segja bver maðurirm sjálfsagl llefir þessi með- þekktur, majðui’ þangað til
áx-ið 1941, er Ilitler sálugi
ákvað að í-áðast gegn Rúss-
um og kommúnistum, er
laulc með falli hans og herix-
aðarstefnu lians, eins og
kunnugt er. Stabn liafði
aldrei farið út fyrir landa-
möi’k Rússlands síðan hann
bar sigur úr býtum fyrir
Lenin árið 1924, er liann fór
til Telici’an til þess að xæða
við Rooscvelt og Cliui’chill
i
og undiiTÍta þar sáttmálann,
cr boðaði ósigur Þýzkalands.
Hann fór öðru sinni út fyrir
landaixiæi’i Rússlands, er
hann kom til Bei’línar 1945,
er sigurimi var unxxinn og
ræddi þá við Attlee og Tru-
maii.
i Talið er að Trotsky og
Stalin hafi deilt um það hvort
liefja skyldi heinxsbyltinguna
sti’ax cða bíða þangað til
Rússland væri orðið nægilega
sterkt og friður kominn á
heima fyrir til þess að það
gæti stutt byltinguna nxeð
dáðum jafnt og ráðum.
Trolsky lxafði viljað stuðla
að heimsbyltingu sti’ax, en
Stálin biðá átekta og befjast
randa síðar, eíris og nú er
að korna á daginn.