Vísir - 14.09.1949, Blaðsíða 4

V I S I R
Miðvikudaginn 14. septcmhcr 1949
¥IS1R
DAGBLAÐ
Ctgefandi: BLAÐACTGAFAN VISIR H/F,
Ritatjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofa: Austurstræti 7.
AfgreiSsla: Hverfisgötu 12. Simar 1660 (fimm Iínur).
Lausasala 50 aurar.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hvað vilja þeif?
SS tkraz
Ðómhildur Hannesdóttir.
prezka stórblaðið „The Times“ sagði í leiðara fyrir nokkr-
® um dögum, að aðalorsökiri fyrir núverandi fjárhags-
örðugleikum Breta væri hin stöðrigt vaxandi verðbólga á
Sterlingsvæðinu, sem kæmi fram í opinberri eyðslu, i
miklum framleiðslukostnaði og háu vöruverði.
Þetta eru að vísu engin n>r sannindi, en frá þessu er
skýrt hér vegna þess, að þetta á eins við erfiðleika Islend-
inga og Breta. Vei'ðbólgan vex hér hröðum skrefum og
jafnframt erfiðleikar þjóðarinnar að halda atvinnuveg-j
unum gangandi og forðast hrun. Munuririn á okkur og
Bretum er þó fyrst og fremst sá, að þeirra erfiðleikar ei'u
tiltölulega helmingi léttari á metunum en okkar, vegnaj
þess hversu verðbólgan hjá þeim er miklu minni en hjá
okkur. Og í öðru lagi er munurinn sá, að Islendingum
verður ekki boðið til ráðstefnu þótt allt sé að fara í slrand
hjá þeim, vegna þess að enginn lieims-brestur verður, þótt
stefna Alþýðuflokksins keyri hér allt i rúst.
Alþýðuflokkurinn hefur auðsýnilega fundið kosninga-
vopn, sem á að hans dómi, að verja hann verðskulduðu
falli í kosningunum. Það er „gengislækkun“. Flokkurinn
segir að það sé mál málanna í kosningunum. En jafnframt
tilkynnir hann að hann hafi tekið ákveðna afstöðu gegn
gengislækkun og niðurfærslu. Alþýðuhlaðið heldur því,
svo fram, að í stjórnartíð Stefáns Jóhanns hafi vísitalan
aðeins hækkað um-4 stig á ári, en hjá öðrum undanfar-
andi þremur forsætisráðherrum inn að „ineðaltali“ öl stig
á ári. Að vísu skilaði utanþingsstjórnin vísitölunni ná-
kvæmlega eins og hún tók við henni, svo að í því tilliti
stendur Björn Þórðarson miklu framar St. Jóh.
Það leynir sér ekki að Alþbl. álítur gengislækkunar-J
vopnið mjög biturt á andstæðingana. En það athugar ekki,
að vopnið er mjög tvíeggjað, því að Alþýðuflokkurinn hef-1
ur haft forustu í stjórnartáð St. J. St. að lækka krónuna,
um nálega 25%, með tollhækkunum, söluskatti, sköttum á
innflutningsleyfi og öðrum álögum á innflutninginn, sem j
nemur að minnsta kosti 80 millj. kr. og hækkar beint
vöruverðið. — Til hvers eru slíkir flokkar að slá um sig
og reyna að telja þjóðinni trú um að þeir standi á verði
um að nauðsynjar almennings hækki ekki? Er það til að
opinbera sina eigin heimsku og gera sig hlægilega? I
Alþ.flokkurinn segist vera á móti gengislækkun og!
niðurfærslu, þeim tveim leiðum scm ahnennt er viðurkcnnt
að til séu úf úr feni verðbólgunnar. Látum svo vera.
Hverjum er heimil sín skoðun. En kannske þessi virðulegi
flokkur vilji segja þjóðinni hvað hann vill gera til þess að
komast út úr öngþveitinu? Iiann hefur aldrei bent,
á neina lausn, ekki komið með neitt ráð. Hvað vill hann?i
Við skulum lofa Alþ.bl. að svara þessari spurningu:
„Það er að stöðva verðbólguna og dýrtíðina, halda
henni niðri á allan hátt, meðal annars með því að
auka framleiðsluna og útflutninginn. Ef hægt er að
halda dýrtíðinni í skefjum munu aukin afköst,
aukin tækni, aukin framleiðsla og aukinn úlflutn-
ingur innan skamms brúa bilið“.
Þetta er þá svar flokksins til þjóðarinnar, eftir að
stjórn lians hefur mist allan hemil á verðbólgunni, eftir
að stórkostlegar álögur tolla og skatta í stjórnartíð
flokksins hafa tvöfaldað vöruvcrðið í landinu. Þá ætlar
hann að lækna verðbólguna mcð því að halda hcnni niðri
og auka framleiðsluna!
Af hverju er hér allur rekstur að stöðvast? Af hverju
er útflutningsframleiðslan í ógöngum? Af hverju er verzl-
unin á tréfótum og af hverju er ríkissjóður á köldum
klaka ? — Vegna þess að ofangreind stefna Alþýðuflokks-
ins, sem hefur verið ráðandi undanfarin tvö ár, hefur
reynzt fálm og sjálfhlekking.Dýrtíðin hefur ekki stöðvast.
Hún hefur vaxið. Verðþensluhjólið tekur hvern snúning
af öðrum. Framleiðslan hefur ekki vaxið. Hún hefur minnk-
að. Ástandið fer hraðversnandi. Samt Isegir Alþ.fl. í ein-
feldni sinni, að við eigum að halda áfram að stöðva dýr-
Jiðina með því að gcra ekki neitt. „Bágt á sá blindi.“
í auslurbænum í Reykja-
vík er enn autt tún, sem
yngri kynslóðin nefnir
Klömbrutún.
A þetta tún sækja að vetr-
inum hestar og fuglar.
Oft fyndu þessir útigang-
ar fátt í svanginn, ef góð-
gjarnar manneskjur færðu
þeim ekki matföng. Fremst
í hópi þessara dýravina er
kona að nafni Dómhildur
Hannesdóttir, scm i dag er
85 ára, en um nokkurt skeið
hefir hún búið i nánd við
túnið.
Hún er íædd i Vestur-
Skaftafellssýslu, en vinnu-
mennskan færði hana um
Austfirði og Vestmannaeyj-
ar til Rcykjavíkur í byrjun
þessarar aldar og siðan hefir
hún átt heimili hér og nú
dvelnr hún á heimili eins
þeirra barna, sem nutu um-
önnuriar hennar i uppvexti
og launar hcnni fyrir okkur
hin„ sem nutum með henni.
Veraldarauður hlcðst ekki í
handraða þeirra, sem livers-
dagsstörfin vinna, og þakk-
læti þeim til handa vill oft
gleymast. Dómhildur hcfir
fyllt lióp hinna trúu líjúa,
sem virina verk sin með vfir-
lætisleysi, en skapa öryggi
og festu á hverju því heimili
er riýtur. Heimur vinnu-
mennskunnar cr oft þröng-
ur, én Dómhildur hefir
megnað vegna skaphafnar
og gáfna að víkka sjónar-
sviðið. Allt scm lifir nærri
henni verður henni viðkom-
andi, grösin á vcllinum, dýr-
in á fæti eða á flugi og menn
irnir nær og fjær. Fátt i
þjóðmálum og ljóðagerð hef
ir farið framhjá henni.
Henni er ekki sama um
hvernig islenzkt mál er not-
að, enda er málfar hennar
hreint, hvort sem það túlkar
gaman eða alvöru.
Við, sem höfum alist upp
i nærveru Dómhildar liöfum
notið vinnuscmi hennar,
fórnfýsi og uppfræðslu, lirif-
ist með af fróðleiksþorsta
hennar og umgengni herinar
Ivið dýr og jurtir var okkur
góður skóli.
| Færri þeirra, sem skulda
Dómhildi þákldæti geta fært
henni i dag árnaðaróskir og
þvi vildi ég með þessum fáu
línum minnast hennar.
Þorst. Eiharsson.
Villigöltur gerir
óskunda í Sidney
Uppi varð fótur og fit í
borginni Sidney í Ástralíu
fyrir nokkrum dögum, er
villigöltur villtist inn í borg-
ina og náðist ekki fyrr en
eftir tvær klukkustundir.
Villigölturinn var að ráfa
um stræti borgarinnar i tvær
stundir og gerði af sér margs
konar óskunda. Beit hann
meðal annars hurðarkarl við
járnbrautarstöð í borginni,
meiddi 71 árs gamla konu
hvolfdi mjólkurvagni og rot-
aði lögregluþjön. Loks var
hægt að króa göltinn inn i
kirkjugarði og þar var unnið
Nýir sendiherrar
Samkvæmt tilkynningu
spánska séridiráðsins hefir
Manucl Orbea, verzlunar-
ráðunautur við spönsku
■sendiráðin í Stokkhólmi,
^Kaupmannahöfn og Oslo, ný-
|Iega verið skipaður verzlun-
arráðunautur við spanska
sendiráðið í Reykjavik.
Heimilisfang verzlunar-
(ráðunautarins er: Spanska
Legationen, Handels Avdel
ing, Svevágen 29, Slockholm.
Þá hcfir Robert .1. Gibbons
verið skipaður vararæðis-
maður við bandaríska sen<li-
ráðið hér og hefir utanríkis-
ráðuneytið veitt honum
br áð abi rgð a v i ðurk enningu
sem slikum.
Ásjætt móí
ungra sjáli-
stæHismanna.
Samband ungra sjálfstæð-
ismanna hélt fjölmennt mót
að Selfossi á laugardag, er
tókst með miklum ágætum.
Húsfyllir var og undirtekt-
ir áheyrenda Iiinar beztu.
Þar fluttu ræður Magnús
Jónsson, formaður Sambands
ungra sjálfstæðismanna,
Gunriar Helgason, formaður
Heimdallar, Sigurður Bjarna-
son alþirigismáður og for-
menn félaga ungra sjálfstæð-
ismanna á Suðvesturlandi.
Ólafur Magnússon frá
Mosfelli og Hermann Guð-
mundsson sungu einsöng og
tvisöng og Jón Aðils leikari
las up(>.
Var það mál manna, að
haustmót þetta hefði tekizt
ágætlega og benti glögglega
lil, að samtök ungra sjálf-
stæðismanna eru í öruggum
vcxti og sóknarhug.
Loftvarnir Hong
Kong styrktar.
Bretar hafa styrkt varnir
Hong Kong mikið vegna á-
takanna milli kínverskra
kommúnista og stjórnarinn-
ar.
F. W. Festing yfirmaður
setuliðsins þar segir að nú
séu loftvarnir nýlendunnar
komnar í það horf. að Lon-
don hafi ekki verið bctur var-
in á stríðsárunum.
Örkin hans IMoa
finnst ekki.
Leiðangur dr. Aron Smitlis,
sem kíeif hið 4000 metra háa
Araraí fjall, er kominn aftur
til Ankara í Tyrklandi.
Leiðangurinn var farinn lif
þess að leila að örkinni hans
Nóa, en cngar leifar fundust
á f jallinu er bent gætu til J>ess
að örkin hafi nokkru sinni
verið þar.
♦ BERGMAL *
„Halldór“ hefir sent mér
bréf, þar sem hann kvartar
undan seinagangi á Pósthús-
inu hér og telur mikilla um-
bóta þörf. Bréf hans er
skynsamlega skrifað og að-
finnslur hans á rökum reist-
ar, að eg held. Það hljóðar
svo;
„Hvernig stendur á því, a'S
það er niiklu dýrara að senda
bréf héöan t. d. til Noregs en
frá Noregi og hingaö ? Eg á
viö, aö 25 aura frímerki nægir
til j>ess aö senda bréf frá Nor-
egi og hingaö, og j>aö fer alltaf
meö fyrsta pósti (flugpósti)
án þess aö sérstáklega sé um
þaö beðiö. Hins vegar veröur
maöur liér að rita það sérstak-
lega á bréfið, aö bað skuli fara
loftleiðis og greiöa fyrir það
um eða yfir krónu. ’Ef ekkert
er tekið fram á bréfinu hvernis?
senda skuli og greitt fvrir mjöl-
mörg frímerki, má búast viö.
aö bréfiö fari ekki fyrr en eftii
dúk og disk, með einhverju
skipi.“
Og svo heldur bréfritarinn
áfram og segir: „Um dag-
inn fékk eg bréf frá Noregi,
nánar tiltekið frá Bergen.
Það hafði kostað 25 aura
fyrir það og var ekki nema
þriggja daga gamalt. Ekkert
var tekið fram á því hréfi,
að það ætti að fara með flug-
pósti. Ef eg hefði sent þetta
bréf héðan, hefði það tekið
tvær eða þrjá vikur.“
❖
Nú veit eg ekki meö vissu,
■hvernig j>essu er háttaö hér.
Eg held, að h.ér sé g’reitt sér-
stakt gjald fyrir bréf, sem fára
eiga loflleiöis annars fara bréf-
in í venjulegum pósti. En ef til
vi 11 getur I’óststofan upplýst,
hvernig þessum málum er hátt-
aö, og er Bergmáli ljúft aö l>irta
orösendingu frá j>eim aöila, ef
til kemur. — En svo að eg víki
nú aö ööru efni: Hvernig
stendur á þvi, aö bæjarbúar,
sumir bverjir, eru svo forvitnir,
sem raun ber vit'ni? í gær sá
eg af tilviljun nokkura meö-
limi hinnar grænlenzku fjöl-
skyldu, sem hér clvelur meö
Grænlandsfarinu „Sværd-
fisken'*. Þetta var niöri i Veltu-
sundi, í miöbænum, Eitthvaö
munu Grænlendingárnir hafa
verrö ao spyrja til vegar eöa
eitfhvaö, en það skipti engum
togum. að fólk hópaðist saman
til þess aö skoöa fólkiö, ekki
ósvipað og á gripasýningu.
Þetta var ákaflega ósmekklegt,
en j>ví miöur allt of algengt.