Vísir - 19.12.1949, Page 4

V f S I R
Mámtdaflinn 19. desemJjcr l 949
Bækur á jólamarkaðnum.
lieimska, Grcttlu, Gurralpugs^
sugu onnstuiigu og Harðar-
sögu og Hólmvei ja.
Sá sem þessar línur ritar
sejn lýsl er, eu þeir v-erða að í Ijóðagcrðinni. Fyi-sta bók barnabóka iióf Iðunnarútgáf- ús Ásgeirsson, Tómas Guð-
glitrandi ævmtý’rum i barns-
tundinni nieðan hún er enn-
Iians vai' frekai’ leleg, sú an í fyrra með bókimii „Hún mundsson, Halldór Ivilján
næsta, „Vort daglega braúð“, ainma mín jiað sagði mér“, Laxness, Guðmundur Böðv-
þá ung og fersk og næm fyr- miklu betri, cn þessi er bezt ágætis l)ók, sem hlaut miklar arsson. Snorri Hjartarson,
minnist jx-ss frá bernskudög- ir áhrifum. Tófraljómi nátt- þótt hún sé ekki gallalaus vinsældir Xú hefir sama út- Steiim Steinarr Jón úr Vör,
um, að réttritun lslendinga- j úrufegurðarinnar er alls staS- frekar en önnur mannanna gáfufyrirtæki sett á markað-j Jón Öskar og Hannes Sig-
sagna, ættarlölur og vísurjar nálægur í fráoögninni og' vcrk. Yfii’forminu hefir Vil- inn aðra barnabók, sem lík-(fússon. í þessum hópi sakna
stóðu allveinlega í vegi, þeg- ■ varpar á hana óvenjulegri hjálmur náð miklu valdi. en leg er til vinsælda, „Segðu eg þeirra Sandsbræðra, Heið-
ar um lestur sagnanna var að bii tu og fegurð. Attliaga-
ræða. Ifér er þessum agnúum ! tryggðin andar úr hverri
kippt burtu. Frásögniu hefst linu.
umsvifalaust strax. j Höfimdinum fatast sjald-
-Hér er stefnt að réttii an tök á fögru og látlausu
marki, að vekja áhnga ung- máli. Aðeins einstöku sinn-
linga á fornsögunum, sem á- um verður stílliun ofldaðinn
vallt mun verða uppspretta ' af skáldlegum lmgsunum svo
með efnið er misjafniega far- mér söguna aftur“, en i lienni rcks og I>órodds, en auk þess
ið og ekki ávallt jafn smekk- er úrval sagna og ævintýaa,1 iiefði. Þorsteinn Yaldimars-
lega. Gerir Yitiijálnmr þar sem áður Iiafa birzt í barna-■ son vel getað flolið með
skáldskapargildis
þeklcingar og málmenningar að
okkar. Þessi litla unglingabók
mun verða ótal unglingum
miður, en hann getur* gert. . bókum og barnablöðum, sem vegna
Sem dænii vel gerðra l jóða út komu fyrir langa löngu.' þei-rva ljóða, syni liann befir
mætti nefna „Tvö veglaus Valið hefir annazt Geir Jón- látið frá séi'.fara. enda inim
börn“, er endar á jiessa leið: asson, -en teikniugarnar gerði hann efnilegastur ungra
Þórdís Tryggvadóttir. skálda, sem kvatt hafa sér
hugrenningar sveita- Og enn má sjá hvar sigla ! Sumar sögurnar eru þýdd- hljóðs síðustu árin. Óþarflega
fyrir Iiiðj undan landi ar af þjóðkunnum slcáldum mikig virðist mér tekið af
barnsins fara út
sennilega. Kn yfirleitt gætir tvö sorgniædd börn,
lykiil að fjársjóðiun tungu. þó hófs í þessu, og tekst höf.1 um. langsólt liaf, í lcit.að
og rithöfundum, Jónasi Hall- Ijóðuni siunra höfundanna,
Igrímssyni, Jóni Trausta, síra en öðrum gerð léleg og
vorrar, jjegar |H“ini vex fiskur. að draga upp svo sanna og, hvílum sandi, Jónasi á Hrafnagili, Adani óverðskulduð skil. l'm slíkt
uiii lirygg og laka til við lesF (almenna myud af islenzkú við iitla tjörn: • Þorgrímssyni o. fi. Sögurnar má deita endalaust og árang-
ur sjálfra sagnanna. i sveitalifi frá þessum tima,------------- og ævinlýrin birtust m. a. í urslaust, enda skal ekki nán-
Annan mikinn kost hefir að mörgum jjeim, sem nú tvö vanrækl hjörtu, cr villtust Æskunni og Unga ísiandi ar út í liá sálma farið. Þcir,
þessi bók til að bera, en það cru miðaldi'a. mun finnast burt frá laudi, fyrir aldarfjórðungi, og eitl sem annast hafa valið, hafa
ei*u teikningar Ilaildórs ILsla-jþeir kannasl \ iA sina eigin lcö veglans börn. þcirra cr tekið úr Kvöldvök- (vafalaust- sín niálsviðborf og
manns Fétursstmar; þær cru æsku og hugrenuingar og er j um ílannesai* Finssonar bisk- bókm'enntamaU cn það af-
yfir tutlugu talsins og snilid- þá vel ritað. | Af öðrum vel gerðum ups, siðari partinum, sem sakar j)ó ekki að höndum cr
aricga gerðar. Yegna mynda
Hálldórs
gæti
Hefir Þorbjöro Vrnadóttir Ijóðum mætti nefna „Sól og prentaður var í Iæirárgörð- káslað til ljóðavalsins cftir
eg trúað að me^ þessarj bók reist æsku- 1HÍsður“, „Kvæði um <Ianska um 1797. (Skrimslið góða). suma liöfundana. sem allt
márgur bókasafnarinn bælti sjnu fa<«ran minnis- ílst * „Harna jarðar“, „Þegar Mörg ævintýranna eru hrein- annað eiga skilið.
þessari bók í safn sitt, þótt var$a. hygg eg að bók henn- eS vai' drepinn“, „Sólskins- ar gérsemar, sem börninj Sem heild cr úrval þetta
ar manj"len«rverða lesin af °. fl. Víða ' kvæðun- okkar munu taka eius miklu ^ læsilegt og kærkoinið Ijóða-
hann annars léli þessa tégu-nd
Ijókinenntanna verða úlund- un gíinguin þessa lands”með UIU eru cnnfremur góð til- ástfóstri við og æska lands
an i söfnuniuni, og m. a. jiess óblandinili ánægju
végna vildi eg vekja athygli
á bókinni.
Þorbjörg Árnadóttir. Sveit-
in okkar. Bókaútgáfan
Norðri. Akureyri, 1949.
Það er langt siðan eg liefi!
litið í bók, sern vera numdij
betnr fallin til lesturs fyrir|
ahnenning eu Jiessi minn-j
ingabók Þorbjargar Arna-j
dóttur frá Skúliislöðiun. IIci’(
er lýst á blæfögru máli og á
Jnigðnamian liált sveitaJífi
frá fyrstu áratugum þessarar
aldar, eins ogjjað.var á stóru
islepzku menningarlieimili,
]>ar sem meiin undu glaðir
við sitt, áður cn sveitirnar
Bókin er skreytt mörgum
| þrif, cn jiau eru ekki svo bis gci’ði fyrrum.
heilsleypt seni vera skyldi, Bókin er vel prentuð (í
fallegum teik n i ngum.
Benjamín Kristánsson
enda vafasamt að lcvæði pentsm. Odda) letur liæfilega
verði það nokkurnlíma, að stórl fvrir ljörnin, en mynd-
| því er skáldin segja sjálf. irnar bæfa vel cfninu.
^ I Yilhjálmur frá Skáholti A. Th.
J getur gert vel jiegar hann vill
íog er jiað meira en liægt er ^
Hendrik Oltosspn: Gvend- að segja með góðri samvizku
ur Jónsogeg ... Prakk-iun suinan nýgræðinginn. —- íslenzk nútímalyrik.
arasögur úr Vesturbæn-Jllinsvegar hættir lionum við í bók þessari hittast á
»m, 141 bls. Bókaútgáfa að kasta höndum til verkefn- skáldajjingi allmargir þeirra
Páma H. Jónssonar. Ak- anna, slá fram málleysum og manna, sem IiæsL liefir borið
ureyri, 1949. ! smekkleysum á slöku slað. j íslenzkri Ijóðagerð eflir
Þella ei’ ekki stór bók, en Lifsviðhorf lians er að vissu aldamótin síðustu, og er jió
segir á skemmlilegan liált leyti sérstætt og kemur það nokkurum sleppt, sem vel
frá ýmsiim ævintýrum víða frain i kvæðunum. Ilann eru jiess verðir að skipa slik-
strákanna í * Vesturbænum 1 er viðkvæniur maður, er an beklc. Vel liafa Jieir ann-
l’yi’ir maiinsaldri eða meira,' segist mega sin litils í and- asl á ljóðunum' Kristinn E.
jiegar gott var að vera barn streynii lífsins, sem Ieitar, en Andrésson og Snorri Hjai
vinnm. Það gefur eimfremur
nokkura hugmynd um þróun
Ijóðágerðarinnar, jiað sem af
er öldinni, og er jiað út at'
fyrir sig mikilsvert að fá
slíka lieildarmynd af þessum
Jjiétti menningarstarfsemi ís-
lenzku jjjóðarinnar.
Þorleifur Gunnarsson cr
kostnaðarmaður útgáfunnar
og hefir vel til liennar vand-
að á allan liátt.
Iv. G.
Um þcttu leyti árs eru margar
bækur gcfnar úl - - jólabækur
eru þær slundum kallaðar, enda
géfa márgir vinurn sínum og æll-
Beykjavik, engin liætta af finnur ckki og ann sér lítt arson. Verður ekki annað
bílum, næg tún til að leika friðar. Það er einhver órói í sagt. en að jjeir liafi fetað
I ingjum bækur í jólagjöf.
Meðal þejrra bóka, sem gefn-
ar eru út að þessu sinni, cr ein,
> iU nill, uuiu ui .jiviuiiuii , , . „ , , i ’ V‘ ’ t m uu ui nu ]n.a.m oihiu, ei vjuj
4,. ..v 0.v scr a og svo lioinin* sem var bloömu, sem motar sum iroíSnar slóðir í lióðavalinu, , r . ....
toku ao tæmasl oi> íoJkio ao ., , M , . . •’ ’*sem hefur nokkra serstoou, en
»*j» Í .............. úl við •;fá'velLva„sur .sosuháljanM. ]joS,„ oS kenun- t.am , I,e.m cf frá m, (aldir höfamlar ,|M etlh.
slrömlina. A« siálf.ög8u aotii'ná.rgl a (lagana dnlið, flesliini .....liáUarlnk, scm miklu frekar, olierUlll Cll„lcs M.
sem ]>eir Iiafa áreiðanlega Vilhjálmur frá Skáholti sýnast til uppfyllingar en
fiaha lvsmgarnar einkum . I ,v ...... ....
, * , . ... , gaman af að ritia upp fvrir, verður ekki talinn i liopi i11..,„xi>v„ii<
uin æskuhennili hennar og ", , 1 ......._______magonæus.
lýsa raiinsönnum atburðum,
cn jietla er gerl á svo viðfeld-
inn og listrænan liátt, að un-
sér, sem eru á svipuðu reki stórskálda, enda gerir liann
| o« höfundur eða litlu eldri engar kröfur til þess, en
i eða yngri. Þeir sem ekkerl margt liefir liann kveðig vel
v , . . , |>ekk ja til, una ser emnig vel og a vonandi eftir að gera
un er að Þetta gæti eins vet .„ ' , ... . , ,
, , , við leslur bokarinnar, þvi að belur.
veuð skaldsaga og svo er K v ............ , ..... ,v R Q
Ilöfundar þeir, seni þarna
eiga ljóð, eru Jóliann Sigur-
jónsson. Sigiu’ðux’ Sigurðs-
Slieldon. Hók þessi, sem kom út
í fyrsta skipti 189(i og liefur síð-
án verið þýdd á flesl tungumál
veraldar, er metsöjubók allra
tíina, enda yfir 21) milljónir út-
J>að er léltui' blær yfir stíl of.
máli.
Úlfur.
(Magnús Stefánsson), Jalcob iitbreiðstu?" spyrja
]>að: Skáldsaga raunveruleik-
' ans, stigin upp úr d.júpi end-
urininninganna og meiluð
mánaskini þeirra.
Frásögurnar eni allar ein
faldar að gerð, cn mynda ])ó Vilhjálmur frá Skáholti:
samfæma beildog gefafurðu-1 Siil og nienn.
léga fjölbreytta og alliliða Þelta er j)riðja ljóðabók
mynd af lífimi i sveitinni, Vilbjálins frá Skábolti. Hef- Á síðari áruni hafa verið Stefánsson frá Fagraskógi,
störluin fólksins. sem |>ar ir dregizt úr liófi að gcra gefnar út fjölda margar j Sigurður Grímsson, Jóbann
býr, lmgsumini jiess og lii- benni skil liér í biaðinu, enda barnabækur, margar ágælar | Jónsson, Jón Magnússon, Jtín
finningum eins og Jjetta er bókin inargra liluta vegna og vel við barna luefi, en til-, Thoroddsen, Sigurðiu* Ein-
speglast i gáfaðri barnssál.1 jiess makleg, að hún liggi lölulega fáai* jjjóðlégar arsson, Guðfinna Jónsdóttir
Það eru að visu allt saman ckki i jxignargildi. Höfundin- barnabækur hafa verið í þess-! frá Hömriun, Jóhannes úr
Jiversdagslegir viðburðir, j um er stöðugt að fara fram um flokki. Ftg'áfu j>jóðlegra | KiHlum. Jón Helgason, Magn-
soti frá Arnarliolti, Hulda í>efnar. ,,í fótspor Hans“ er inest
(Unnur Betiedikfsd. Bjark- útbreidda bókin næst Biblíunni.
lind), Jóhann Gunnar Sig-
urðsson, Örn Arnarson
„l*ái um livað fjallar þessi bók,
sem hefur* náð svona geysilegri
Tliorarensen, Sigurður Nor-
Segðu mér söguna aftur. I dal, Jónas Guðlaugsson, Stef-
Úrvalssögiir og ævin-ján ft*á Hvítadal, Guðmundur
týri. lðunnarútgáfan. —| Kamban, Jakob Jóh. Smári,
Réykjavik 1919.
menn. —
Bókin er um þáð, hvað Kristur
hefði gert í ýmsttrn þeii-n vanda-
málum, sem koma fyrir í mann-
legu lífi, og liefur hún því boð-
' Þorbcrgur Þórðársön; Davíð skap að flyfja hverjum liugsandi
manni og konu. ,,í fótspbr
Hans“ cr þýdd á prýðilegt rnál
enda gerði það Sigurður lieit-
iilii Kristófcr Pétursson, scm
knniiur var að íslenzkukunnáttu
og málvöndun, en þetta er í ann-
að skipti, sem liókin lcemur út á