Vísir - 13.01.1950, Blaðsíða 5

' Fostudágiim 13; jáúúar‘1950
V I S I R
b»
Jórttis Ctu*hn kn tlss&rt z
M
á Islandi
fjöfmorgu ráöa og nefnda hin siðari ár.
*ii_- « % . - * * ■, e « . ‘málamenn þessarar þjöðav
ÆlptngE er ao konta a einræai með sfptnun ninna 'eru. Það er engu líkara en
jþeir séu „slegnir blindu“. Á-
! stæðan til þessarar blindu
. . ,..... , , . getur engin önnur verið en
nyrn loggíof og endurskoóun er nkisstiomm raunar ekki , . ,. „ . ,
]á eídri löggjöf hefir oítast lengur annaö en eins konar su’ a beu se 'ia air ° ÍS
• fariö fram með. þeim hættijyfimefnd, sem á aö hafa eft- hagsmum o ai^ þjo ai ags
‘að Alþingi eða ríkisstjórn irlit meö himtm fjölmörgu
Qþekkt hjá
frœndþjööumum.
Hjá öörum. Noröurlanda-
þjóðum.þekkjast heldur.ekki skipár nefnd, samkvæmt til-!nefndum og ráöum, sem nú
eins niikil aiskipti loggjafar- j neíningu stjórnmálaflokka,' þegar stjórna raunverulega
mun
setu
munum. Nú ríður lífiö á að
allir sæmilegir íslendingar
skilji þaö, að aöeins eitt fet
er óstigiö fram ai' hengifiug
inu. Nú veröur aö sameina
þingaxmíi af framkvæmda.t- ..til aö semja lagafrumvörpin. jþessu landi. Alþingi
valdinu æihs og hér hefir áttMeö þessari skipan er ekki • sennilega- lengja enn ---------
sér. staö aö undaníörnu. tryggmg fyrir því, aö hæf-*sina þannig, að þaö sitji allt a a ia- a 1S cu]' u
■ Er áþettabent sem dæmr. lustu menn meö mesta sér- -áríðogþáer ekk\tengur þörf |n^ai= ^ ia^^n on-muniata,
Sú þréun,-sem. hér hefir ■ þekkingu veljist til þessar*a |neinnar rikisstjórnax. Vafa- 1 aia u Y1JJ nýri1 s 3°rn-
veriö lýst, hefir auk þess, starfa. laust mundi Alþingi kjósa S 113au’ Se™
sem þegar er nefnt, þahn ó- [ Nefndin er þeirrar skoöun- eirihvéni íorseta áfr'am eins ■ iam vœm rva 1
kost, að stjórn málanna verö ar, aö heppilegast sé aö hlut- 'og gert.ef í öðrum'ráöstjórn-
ur miklu dýrari meö þessxim aöeigandi í'áðuneyti hafi for- arríkjum, s. s. Sóvietrikjun-
hætti. Ráö eöa stjórnar- ustu um undirbxining lög- um, en sá.'forseti ytöi jafn
nefndir þurfa sín laun og. gjafar og kveðji sér til að- valdalaus og forseti þeirra er.
hafa í för meö sér ýmxslegæri stööar jhæfustu menn eöa Hugsazt gaeti þó sú skipan,
annan kostnaö, s. s. ferö'a- mann, sem völ er á, ef það aö fox'seti/Alþingis yröi jafn-
kostnaö, símkostnaö, og jafn telur sér ekki fært aö annast framt ríkisforseti.
vel skrffstofukostriað sér- verkið áií aöstoðar.“
stakan. Þá er
stjórnarnefndir
það pg,
þessar eru
að'
Þjöðin er .rmnd
-r ,A , ,í neíndai'áliti þessu w vaidi símit
xmdantekmngarhtiö skxpaö- róttilega á það bent> hvev sé
ai' -eftir stjarnmalaflokkum, nefndafargansins
en ekki eftir ■ serþekkingu a ráðanna allra. Hún er
máiunnm, sem þær eiga að
Alþingi situr mr 'aö öllum
iástviÖ.
Nefndin vill því „samkvæmt
framansögöu, yekja athygli
hæstvirtxar x’íkissfcjórnar á
Alpingi hefir tekið fram-
kvæmdarvaldið af forseta og
ríkisstjórn og nefndirnar og
jafnaöi í átta mánuði eða 2,?
hlufca ársiíis. Lengist þing-
| setan um t. d.-tvo mánuði lil,
ex; sá tími, sem þing ekki sit-
aftur
af Al-
þingi og fœr það í hendúr
réttum aöilum: þjáökjörnum
forseta og ríkisstjórn, sem er
óháð Alþingi. Hvei' sá, sem
berst gegn því aö þetta vefði
gei't, er annaö hvort vísvjt-
andi eða sakir heimsku og
fáfræði — í’áöi þá ekki enri
verri hvatir, eins og t. d. hjá.
kommúnistum, — aö hneppa
þjóðina í sömu váðstjórnár-
fjöti’ana, sem flest smáríkin
í Austui’-Evrópu hafa nú vér-
ið hneppt í.
Það er alveg sama, hvort
raddirnai' gegn þessu koma
Bandarikjamenn og Brefcar
vöru með vopnaðai’ hersveit-
ir viö landamæri Tékkóslo -
vakíu, þegar þrældómsfjöfcr-
unum var skellt á þjóöína •—
og þeir höfðust ekki aö. ÞaÖ
ættu þeir aö athuga, sem
lialda því fram, „að vegna■
legu landsins“ geti sagan frá-
Tékkóslóvakíu ekki gerzt.
hér.
— Jú, hún meira en getur
gerzt hér — hún mun gerast
hér, ef skýlunni veröur ekkl
svipt frá augum þjóðarinnar
fljótlega á svo stórfelldan og'
eftirminnilegan hátt, áö jaín.
vel stjórnmálamenn vakni.
ui’, ekki néma hæfilegt „sum|fram j Alþýöublaöinu, Morg-
arfrí“ handa þingmörinum. unblaöinu eða Tímanum, og
ráðin eru tœki þess til að: Méöán þessu fer íram hér' nákvæmlega sama,hvort þaI-
;i þessu landx að veföa ljost,-stjórnarskipulag, er henm hvarvetna um að leo-gja ein-
Leaaia ráSm !þVí 88 þá Ve^Ul” honUOT, tíu um að ”tóð ræðisfjötrana á þjóöirnar.
. |jafnframt l.jóst, hver þao er. fullkomnasta lýðræöi“. Flest
nœi a ni u.. sem á sökina áÆinni xnikiu 'biööin hér hjálpast aö því aö
«1?— -'Msbáicnains. þj6Si„a og viiia ,
sinni teiur nefndin, að leggja
cétti niMur svo að kalla öll
um
sefn þá sök á, er Álþingi og
fýi'ir henni í þessum efnum.
Island væri alpyðu-
j lýðveldi. ef —
ísland væri fvrir
löngu
en hver.sem augu hefii °S !oröiö fullkomiö’ „alþýöulýð-
vill sjá getur séð, hvernigyeldi“, eins og þau gei'ast
komiö er. Svo aö kalla allfc verst );austan viö tjaldiö“, ef
frelsi einstaklingsins til
þaö lægi ekki á „áhriía-
í hverju því ríki, semheí'ir h'jálsra.athafna er þuukaö svæöic Engilsaxa. En þótfc
‘út. Allfc lif þjoöarmnar ex'jþað liggi þaí.; geta hin ilhl
Í -- .
, . ......, ... enginn annctren Aiþingi.
rað og stjórnarnefndir, sem
skipaöar eru af Alþingi og
leggjti alla yfirstjórn þeirra Skipting
mála í h-endur ráWzerrum og rikismldsins:
ráðuneytum, en fela fmm-
kvæmdina forstjórum, sem sæmilega heilbrigt stjóm ,
ábyrgð 'bera fyrir ráöÍiérÝa. .Táfcipulag, .er* rlMsvá}diö-^að4M'iePp' _1 ° og íj0tra“ jöfl —- öfl haturs og öfuridar,
Þar sem sérstaklegá þarf: greint • í þrjá höfuðþætti: : keðíu-;jí>a“ ”'alveg saxua, samíara manndómsleysi.
séi'þekkingu umfram þá, sem Löggjafarvald, dómsvald og ^ottOT6un gefl dómgreindarleysi og flokks-
forstjóri og starfsmeuu stefn fi'amkvæmdavald. I einræö- haldi íalleg xxofn og ka h þaö ofstæki _ Unniö hér slíkt
unax'hafa, ætti ráöherra að isríki eru allir þessir þi'íx’ ;
velja sérfræömga, sxm leifca þættix á einrii hfendi. í lýö-
mætti í’áöa og aðstoöar hjá, ræðisríkinu fer löggjafar- irauiM“<; • . -Menn ættu aö minnast ör-
þegar þui’fa þætti og þá án samkoman — þingiö — meö Pegy~, Utk^fn 61 SU,’la8a Tékkóslóvakíu. Þar voru
þess að af stöfuöXi tilfinnan- löggjafai'valdiö, dómstóiar PræidomsJ1marnar Ulfi 5 'a kommúnistar lítill flokkur
lég útgjöld fyrir ríkissjó'öirm. meö dómsvaldiö :'og fqrseti ^1®1111^'a''°8 fyrirlitinn, en annar
•PíEiU Slíörl ctö blí>a.S**d
t. d. „4æthiiiarbúSkap“_eða tjón) aðþjóöin bíði þeS3 aidr-
„samvinnufelog ‘ eöa „lrjalst ei bætur
framtak einstaWingsins“,
útkoman ex: sú, aö
Verður Þjóðminja
safnið flutt í nýj
tiúsið í vor?
Vonir standa til, að unnt;
verði áð hefja flutnig' Þjóð-
rninja úx- gamla Safnahús--
inú í hið nýja stórhýsi safns -
ins við Hringbi-aut með vor-
inu, ef ekkei't óvænt hamlar
framkvæmdum.
J Að vísu hefir lítið sem ekk-
; ert verið unniö í húsinu síðau
Reykjavíkuvsýnmgunni lauk.
umfi’am nattðsynlega hreins-
t un á húsinu, en þó ættu flutn -
i ingar að geta hafizt. í vor
[ eins og fyrr getur.
Eftir er að leggja dúka á
góíf hússins, mála það oe;
koma fyrii' Ijósastæðum, og
er þetta að sjálfsögðu allmik-
ið vérk.
Sjálfir flutningarnir taka
langan tíma, og vafalaust líðo,
1—2 ár, þar til ínuniim öHum
hefir verið komið fyrír í húsi
inu tit fi‘ambúða,r, enda vún c
ar ýmsa skápa og áðrar „inn-
réttingar.“
Hins vegar íixá gera ráð
fyi'ir, að unnt verði að opna
nokkurn liluta safnsins áður
en mjög langt úm líður. .
Þar sem þaö er hins vegar eð’a konungui' meö fram
vita tilgaixgslaust áö gera kvæmdarvaldiö.
séx-stakar tillögiu’ um hverja \ Pari nú svo í einhverju ríki,
------ jafnaöarmanna-
sig þessar• viöbjoðslegu þró- flokkurinn _ flokkur sj4lfs
unax- er enn eftxr her a landx. Mng valdalausa forseta,-;
eínstaka-stofnun, hvaöþessa'aö ein greinþessa valdsleggi stig ei , þegar kommún genesarj reyndist svikara-
Ktar “ dulbumr eöa °Srmm flokkur e'r á hólminn kom. i
höfuöbreytingu ' snerfcir. áðra undirjsig;- er emrœði í
nema ríkissfcjómm sé sam-\uppsiglingu. Einmitt það er
mála um aö' leggja inn á 'aö gerast á íslandi nú. Al- _ „ , ,
þessa braut, telui' nefndin! pingi er búiö að taka svo að u una Þ>° e1Kai a
klæddir .né, annaBhvort é|tkóslóvaHu
einireöa í samvínnu við aöra1.
haföi þuxgiö
tallt vald, eins og hév. Forset-
____________ ____ _________xc-~-?p- -____________„ .... .. , inn var valdalítill - - eins og
ekki rétt á þessu stigi máls- kalla alll framkvæmdarvald ems og . ’ ' ?a na.a,liuannf 'héi’. Kommúnlstar voru lítill
Ins, aö gera 'hév um „ánari 'hérá lanii í sinar tendur off.flo“ul;mn .’ Tekkos|v*u
tiiiögur fyi'ren haö yröi iyrir með það}ara nzlndir og vela !RI’i:í 'aa
háriá lagt af ídkissjórninni.
flokkur — eins og hór.
Kommúnistar réöu yfir verk-
sem Aipingi velur menn til AlÞingiog þuirka út -iíöustu. lýö.sfélögunn þar og skiþu-
beint eða óbeint jleiíar lyöfrelsisms
Ein or- Ríkisstjórnin er oröin al-j
sök enn. gjöi't aukaatriöi og bráóum - Stjórnmálamenn- .
Önnur höfuðorsök hinna' mun aö því reka, aö Alþirigi irmr eru blindir.
mörgu nefnda er sú, að und- hættir aö velja ríkisstjórnj Þaö’ er alveg furöulegt, múnista, — eins og hér. —
irbúningur að veigameiri1 nema til málamynda. enda ’hversu óskyggnir stjórn- Og síðast, en ekki sízt, —
jlögöu „baráttusveitir" mnatx
jþeirra —- eins og hér. Þar í
ilandi var til flokkur, se.nx
t ■
vildi hafa samstarf viö kom-
kl
SKÍPADEILD K.R,
Skíðaferðir i IJvera-
dali á laugárdag . kl.
2 og kl. 6, á sunnudag'
Fariö frá FerSaskrif-
stofunni, farmiöar seldir á
sama staij,
SKÍÐADEILD K.R.
KNATT-
SPYRNU-
MENN.
Æfing i kvöld í Austurb.æj-'
arskólanum kl. 7.30-T-8.30..
Meistará.og I. fl.
ÍÞRÓTTAFÉLAG kvehn
Leikfimi í kvöld i Ausfm
bæjarskólanúm.