Alþýðublaðið - 19.05.1920, Blaðsíða 2
2
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Afgreiðsla
blaðsins er í Alþýðuhúsinu við
Ingólísstræti og Hverfisgötu.
Sími 988.
Auglýsingum sé skilað þangað
eða í Gutenberg í síðasta lagi kl.
io, þann dag, sem þær eiga að
koma í blaðið.
sagt írá því, að 18 manna söng-
kór hafi sungið á Akureyri til
ágóða fyrir hælið. Er kór þessi
stofnaður í vetur, og stjórnar
Magnús Einarsson söngkennari
honum. Hafa fáir menn á Norður-
landi, ef nokkrir eru, gert eins
mikið fyrir útbreiðslu söngs og
hljóðfærasláttar þar og Magnús.
Hefir hann korrsist svo langt, að
geta boðið frændum vorum, Norð-
mönnum, að hlusta á 20 manna
söngflokk, er hann sigldi með til
Noregs fyrir nokkrum árum. Hiaut
flokkur sá, er »Hekla« hét, mikið
lof ytra, og hefir sá er þetta rit-
ar, aldrei heyrt jafn samæfðan og
lítalausan söng og söng »Heklu«,
ekki einu sinni »17.' júní«, er
hann var upp á sitt bezta. i.
Skíðafélag var stofnað á Siglu-
firði í vetur og gekst það fyrir
skíðamóti sfðast í marzmánuði.
Þátttakendur voru 30, og var
skípað f þrjá flokka: I. fl. 15 ára
og eldri, II. fl. 13—15 ára og
III, fl. IO—13 ára. Var fyrst
kappganga (ca. 7 kílóm.) og gekk
Jóhann Þorfinnsson þá leið á 25
mín. og 20 sek., var þar í I. fl ;
hinir flokkarnir gengu styttri Ieið.
Jóhann hlaut einnig 1. verðlaun,
bæði fyrir að standa hindrunar-
lausa brekku og brekku með
hindrun (hengju). — Aukaverðlaun
hlaut E. Jóhannsson, fyrir að
stökkva 14,60 metra loftstökk á
skíðunum, Siglfirðingar hafa lengi
haft orð á sér sem góðir skíða-
menn, og er ekki ólíklegt að fé-
lag þetta verði til þess, að sá
orðstýr verði sér ekki til skammar.
i.
Hákarlayeiði byrjaði síðast í
marz nú f vor, og hafa skipin
veitt dável. Er óvenju mörgum
skipum haidið út að þessu sinni,
og er betur, að vel veiðist, ekki
mun af veita.
Jack London.
(Eftir Skútu).
I,
Þegar rætt er um bókmentir,
er það tiltölulega sjaldan að talið
berst út fyrir álfuna. Enda munu,
þrátt fyrir það, að >hverjum finst
sinn fugl fegurstur*, hinar evró-
peisku bókmentir einna fjölbreytt-
astar og lengst á veg komnar. Þó
hafa, og sérstaklega á sfðustu
tfmum, indverskar bókmentir vak-
ið allmikla eftirtekt og aðdáun,
Er það engin furða, því þar stóð
vagga mennfngarinnar, og flestar
þær hugsjónir er helgastar og feg-
urstar þykja eru þaðan runnar til
nýja heimsins, — >Vínlands hins
góða< — Ameríku, þar sem alt
er á ferð og flugi, þar sem gull-
ið „vex“ vilt, að þvf er sumir
halda, þar sem paradís lífsins er,
að margra áliti, er aftur á móti
sjaldan leitað í því tilliti. Ameríkskir
rithöfundar eru fáir nefndir þá er
taldir eru mestu sniliingarnir á bók-
mentalega sviðinu, þeir, sem menn
segja um:
»Orðstírr deyr aldregi
hveims sér góðan getur*
Þó er örfárra minst. Einn þeirra er
Jack London.
Jack London var skáld — sagna-
skáld. Og — hann var eigi að-
eins skáld, heldur og stórskáld,
snillingur. Hann hafði glögg ein-
kenni þeirra manna. Gamlir menn
og ungir í öllum löndum hafa
jafn mikið yndi af að lesa bæk-
ur hans. Öllum finst þær eiga er-
indi til sín, færa sér eitthvað.
Engum leiðist þær, allir eru fíkn-
ir í að lesa alt sem London hefir
ritað. Og það kemur af því, að
hann hafði gáfu snillings til að
bera. Þessa gáfu, að þekkja menn-
ina og geta sýnt þeim þá sjálfa.
Það kemur af því að hann gekk
í hinn rétta skóla. Lífið sjálft
kendi honum að skrifa.
II.
Ég ætia ekki að segja frá æfi
Jack Londons. Hánn hefir sjálfur
drepið á helstu atriðin í kafla
þeim, sem fer hér á eftir og í
ýmsum bókum sínum, svo sem í
»FIökkuIífi«, »Martin Eden« og
»AlkohoI konungur*, og ég er
ekki fær um að gera það betur.
Þó er ekki úr vegi að bæta við
endirinn. Hann var að því er sagt
er, myrtur af einum fyrri félaga
sínum sem öfundaðist yfir vel-
gengni hans. Enginn furða þó
svo væri, — svo hefir oftast far-
ið með mikilmennin, að þær sömu
þúsundir manna, sem fegnar vildu
gráta þá úr Helju ef hægt væri,
grýttu þá í lifanda Iífi.
Ég hefi ekki í hyggju að dæma
rit hans. Það er fæstra meðfæri.
Ég vil eingöngu benda mönnum
á þau. Því oft vill svo verða hjá
þjóð vorri, að hún metur það
gamla meir en það nýja og kýs
fremur gömlu eldhúsrómanana en
bækur höfunda sem eru að verða
eða eru orðnir heimsfrægir.
Bækur Jack Londons eru nær
einvörðungu um hið gamla og
nýja, um menning hvíta kynflokks-
ins og hið náttúrlega ástand villu-
mannsins, um hinn sterka og veika,
um bönd laganna og frelsið, og
um það hve vitlaust er að þrengja
menningunni uppá þessa villuþjóð-
flokka. Oftast teflir hann hvítum
mönnum og Indíánum saman í
þessum t'ilgangi, stundum hvítum
mönnum og dýrum eða þeim hvítu
og svörtu. Og — alstaðar er sama
mildin: Alstaðar dregur hann
sömu einkennin skýrt fram. Sjálf—
ur hefði hann sjálfsagt kosið að
vera Indíáni eða réttara sagt »Ur-
mennesket eins og Danir segja,
heldur en hvítur maður, og þó
dáist hann að hinum bjargfasta
vilja og eirðalausu metorðagirnG
hvíta kynflokksins og löghlýðni
hans sem kemur öllu á kné.
Stíll Jack Londons er skemti-
legur og allar lýsingar af hrein-
ustu snild. Hvort sem það eru
náttúrulýsingar, mannlýsingar eða
lýsingar á dýrunum. Maður sér
alt sem hann segir frá, finnur svo-
glögt að það er Iifið sjálft sem
hann er að lýsa. Mér finst smá-
sögurnar yfirleitt enn betri en
löngu sögurnar. Þar er aldrei sagt
orð um of, eða orði of fátt, —
maður getur ekki hugsað sér það
öðruvfsi. Þar sannast spakmælið
»In der Beschránkung zeigt sich
erst der Meister®1). Lengri sög-
urnar eru líka hver annari betri,
þó þær séu manni fæstar eins
hugþekkar.
1) „Mesta snildin er að kunna
hin réttu takmörk". Skúta.