Vísir - 15.08.1950, Síða 4

Þriðjudaginn 15. ágúst 1950
'A
V I S I R
IISXE
D A G B L A B ifB
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VISIR H/B,
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn EálsSon,
Skrifstofa: Austin’stræti 7,
Afgreiðsla: Hverfisgötu 12. Símar 1660 (fímni íínurj,
Lausasala 60 aurar.
»
Félagsprentsmiðjan fijt.
Meistaramótið.
Uni þessar mundir stendur yfir meistai'amót Islands í
frjálsum íþróttum, en það verður að teljast merkasta
íþróttamót ársins, og ef veður er skaplegt, má einnig vænta
þess, að góður árangur náist, ekki sízt vegna þess, að úr-
slit á móti þessu geta ráðið nokkru um það, hvaða
íþróttamenn eigi að koma fram fyrir hönd Islands á
Evrópumeistaramótinu, sem fram á að fara i Brússel síð-
ast i þessum mánuði.
Þegar litið er yfir farinn veg íþróttamanna okkar á
þessu sumri, verður ekki annað sagt, en að þeir hafi stað-
ið sig með miklum ágætum, sumir afbragðs vel. Við getum
vel við unað, að hafa sigrað frændur okkar Dani í drengi-
legri keppni fyrr í sumar, og sá timi er einnig löngu kom-
inn, að farið sé að reikna með okkur sem hlutgengum
þátttakendum á sviði frjálsíþrótta, og er slíkt vissulega
mikils virði. Hvort sem menn almennt eru mjög fylgjandi
íþróttum, eða telja vafasama gagnsemi þeirra í þeirri
mynd, sem þær eru iðkaðar og reknar hér, þá er það ómót-
mælanleg staðreynd, að frammistaða íslenzkra iþrótta-
manna hefir verið og er einhver hin bezta og þarfasta
landkynning, sem völ er á, að ýmsu leyti alveg ómetan-
leg svo litilli þjóð. Sem betur fer er það yfirleitt svo, að
við Islendingar fáum að njóta sannmælis þá er iþróttablöð
og dagblöð á Norðurlöndum fjalla um afrek okkar manna.
Sú athygli, sem þar með er á okkur vakin, er mjög mildls
virði og þegar er þeirri ástæðu ætti að sýna íþróttamönn-
um og félagsskap þeirra og samböndum hinn fyllsta stuðn-
ing í hvívetna, eftir því, sem föng eru á, enda hafa bæjar-
yfirvöld og ríki yfirleitt gert það. Fer vel á þvi.
Fyrir fáum árunx leit lxelzt lit fyi'ii', að hér á íslandi
væi'i að hefjast nýr blómatími rneðal frjálsíþróttamanna,
þó þannig, að hér bæri mest á eiifstökum „stjörnum eða
afreksmönnumum, cn „breiddin“ eða ljöldinn allur væri
ekki eins athyglis- og eftirtektarverður. Slík þróun á sviði
íþróttamálanna getur vei'ið hin viðsjálasta, eins og mý-
mörg dæmi utan úr heirni hafa sýnt. Sem betur fer hefir
þróunin ekki orðið slík hér á landi. „Breiddin“ í íþróttun-
um er orðin vel viðunandi, nú er ekki um að ræða einn eða
tvo spretthlaupai'a eða kúluvárpara, heldur glæsta fylking
ágæti’a íþi’óttamanna, sem allir eru samhæi’ilegir við þá,
er beztir þykja xxxeð frændþjóðum okkar á Norðurlöndum
og þótt víðar væri leitað.
Óhætt ixxuii að fullyrða, að surnir íþróttamenn okkar
eru nú vel þekktir i hinurn stóra íþróttaheimi. Gunnar
Hxiseby, svo að einn okkar fi-ægustu íþróttagarpa sé nefnd-
ui% hefir t.d. unnið-það sér til ágætis, að verða Evrópu-
meistari í sinni grein, kúluvarpinu, og ekki er vitað, að
ueinn Noi’ðui’álfumaður kasti lengra enn hann, nema ef
vera skyldi Eistlendingui’inn Lipþ, sem þó er ósannað mál.
Þá hefir hann einnig náð mjög góðum árangri í kringlu-
kasíi, kastað yfir 50 meti'a í keppni og þar með hlutgeng-
ur á alþjóðakappiuótunx. Þá mætti einnig í sörnu andránni
nefna stangarstökkvarann og langstökkvarann Torfa
Bi’yngeii’sson, er virðist vaxa við hvei’ja raun, ennfremur
hinn glæsilega hástökkvai'a Skúla Guðmundsson, sprett-
hlaupai'ana Finnbjörn Þox-valdsson, Hauk Clausen, Ás-
nxund Bjarnason, Hörð Haraldsson og að ógleynxdum hiix-
unx fótfráa og prúðmannlega Ármenningi, Guðmundi Lár-
ussyni, er vii’ðist í algei’unx sérflokki i 400 m. hlaupi. Að
lokum nxætti einhig minna á Norðurlandámeistai’ann í
tugþraut, örn Clausen.
Það heí'ir vei’ið sagt, að Iiér á Islandi væx'i nxi uppvaxin
spi’etthlaupax’akynslóð, og má þetta vel til saixns vegar
færa. En eins og hlutur Islendinga er þar glæsilegur,
þeim mun raunalegri er þáttur okkar á sviði hinna lengri
hlaupa. Hvei’ixig stendur annars á því, að íslenzkir íþrótta-
nxenn leggja svo litla í’ækt við langhlaupin, 3000, 5000
og 10.000 mclra hlaupin? Getur það verið af því, að við
ncnnum ekki að leggja á okkur nauðsynlega þjálfun?
Kartöfluuppskeran í Reykja-
vík með bezta móti.
Gera má ráð fyrir 25-30 þús.
tunnum í haust.
Reykvíkingar hafa nú um
100 hektara lands til garð-
ræktar og- lætur næri’i að
hátt á þriðja þúsund Reyk-
víkinga fáist að einhvex-ju
leyti við gai’ðrækt í fi’ístund-
um sínum.
Samkvæmt upplýsingum,
senx ræklunaiTáðunau tur
Reykjavíkurbæjai’, E. Malnx-
quist, lét Vísi í té, eru upp-
skeruhoi’fur nú nxeð lang-
bezta íxióti og taldi hann ekki
neina séx’staka bjartsýni að
áætla kartöfluuppskeruna í
Iiaust 25—30 þúsund tunn-
ur. Myndi það vera senx
íxæst fjórðungur þess íxxagns,
senx Islendingar þurfa til
neyzlu yfir árið.
Að uppskeruhorfur eru nú
óvenjulega góðar, stafar af ó-
venjulegum hlýindunx og
hagstæðu vori. Meðalhitinn i
júlí hefur reynzt um 1 stig
yfir nxeðallegi, og hefir þetta
mikla þýðingu fyrir þroska
nytjajurta. Ef ágústmánuð-
ur nær meðaihita eða þar
yfir, má gera ráð fyi'ir alveg
óvenjulegri uppskeru.
Aftur á nxóti steðjar meiri
hætta af sjúkdónxum í gai’ð-
ávöxtunx, þegar veði'áttan er
hlý og spretta góð. Á þessu
ber líka allnxikið í sumar, en
þó telur Malmquist, að tak-
ast muni að verja bæjarbúa
a.m.k. að verulegu leyti. 1
þessu sanxbandi verður aldrei
nógsamlega brýnt fyi’ir fólki
að vanda til útsæðisins, og
sérstök ástæða er fyrir
Reykvíkinga að nota ekki út-
sæði af eigin lramleiðslu,
heldur fá það úr öðrunx
landshlutum, m. a. kvað
Malmquist séi'staklega vilja
benda á eyfirzkt útsæði,
Ynxsir hafa sett ei’Jent út-
sæði í gai’ða sína, t.d. hol-
lenzkár kartöflur. Þetta gef-
ur yfirleitt slæixia raun og
það hefur í heild í’eyixzt
íxxiklu verr en imxlent út-
sæði. Þar að auki er sjúk-
dónxshættan xxxeii’i í útlenda
útsæðinu.
Ræktunarráðunau tur sagði
það leiða af sjálfu séx', þeg-
ar unx jafn nxargar rækt-
lendur er að í’æða sem raun
ber vitni, að árangui'inn
verður ekki allstaðar jafn-
góður og ónægjan og hagn-
aðurinn fer nokkuð eftir því.
Hann sagði það vera áber-
axxdi, live mai'gir baka sér
tjón nxeð of mikilli trölla-
nxjölsnotkiux. Fyrir bragðið
verður jai’ðvegurinn of köfn-
unax’efnisríkur og gi’asvöxt-
ux’inn alltof nxikill, en það
dregur aftur á nxóti úr itnd-
irvextinunx og orsakar jafn-
framt að gi’ösiix í'alla fyi’r á
haustin en ella.
Það nægir að nota 3—5 kg.
tröllanxjöls á hverja 100 fer-
metra til að eyða illgresi, en
sumir nota nxargfalt magn,
senx á allan hátt er til tjóns,
auk þess senx karlöilurnar
vferða bragðvei'i’i.
Á síðastliðnu vori voru
garðlönd bæjarins aukin unx
nær 8 hektai’a. Þrátt fyrir
það er eftirspurninni ,ekki
fullnægt og gei’ir ræktunar-
ráðunautur sér góðar vonir,
að úr þvi vex’ði hægt að bæta
á komandi vori. Gallin er að-
eins só, að bærinn hefur elcki
hentugt ræktunai'land til
unxráða.
Það nxun verða gengið ríkt
eftir því, nx.a. vegna hinnar
nxiklu eftii’spurnar eftir garð-
löndum, að lelgutakar líag-
nýti gai'ða sína véí, sýni
fyllstu hirðusenxi og hagi sér
sanxkvænxt regluixx þeinx senx
settar eru i þessunx efnunx.
Bænum er lieimilt, ef svo ber
undir að taka garðana af
leigutökum, jafnvel fyrir-
varalaust.
Malnxquist heldur því
fram, að umgengni hafi stór-
batnað í görðunum á undan-
förnunx árum, en þó skorti
íxxikið á að hún sé eins góð,
eins og i garðlöndum ann-
arra Noi'ðui’landaboi'ga.
Bezt verður uixxgengnin í
þeim görðum, þar sem leigj-
endur hafa trvggingu fyx'ir
þehxi i langan tínxa. Verður
xxú exxda kappkostað að taka
land til ræktunar, sem bær-
inn þax’f ekki að nota til ann-
ai’s, svo senx Rauðavatns-
löixdin.
Aftur á íxióti stendur til að
leggja Aldamóta-og gróði’-
ax'stöðvargarðana, sunnan
Hi’ingbrautar niður, en það
eru elztu leigugai’ðar bæjar-
ins. Hefir komið franx hug-
mynd þess efnis, að á þessu
svæði yi'ði komið fyrir unx-
ferðarnxiðstöð fyrir loft og
land. En livað senx því líður,
vei'ður svæðið i öllu falli-
eixdui’skipulagt, og þar af
leiðandi hefur ekkert verið
endui'bætt eða gert fyrir
Iþessi garðlönd, sem annars
væri þó full þörf.
Ræktunarráðunautur kvað
það himi nxesta misskilning
hjá fólki að matjurtagarðar
væru, senx önnur ræktun,
ekki iil prýði og nxenningar-
auka. Þeir eru það ekki síð-
ur en skrúðgarðar, ef snyrti-
lega og í'étt er frá þeinx geng-
ið.
Framh. á 7. síðu.
BERGM
-♦
. „Gamall Menntskælingur“
hefir sent mér smápistil út
af Menntaskólalóðinni, er
hann telur vera til hins
mesta vanza, eins og hún er
nú á sig komin. Sjálfsagt
virðist, að þessari lóð sé
fullur sómi sýndur, enda er
hún á fögrum og áberandi
stað og margar ljúfar endur-
minningar við hana tengdar-
Bréf „Gamals Menntskæl-
ings“ er á þessa leið:
*
„Þegar það var ákveði'S aö
sneiSa af Menntaskólaíóðinni
til þess aö breikka Lækjargöt-
una urðu undirtektir manna
nxjög misjafnar, eins’ og- að
líkunx Iætur. Einkum voru ]xað
gamlir Menntaskólanemendur,
er töldu, að þessi ákvörðun
bæjarýfirvaldanna væri hvat-
vísleg og lítt hugsuð. Nú er að
visu of seint að æðrast út af
þessu- En það virðist fullkom-
in sanngirnislcrafa, ekki aðeins
gamalla nemenda þessarar
virðulegu menntastofnunar,
heldur og lika bæjarbúa allra,
á’S fullur sómi sé sýndur því,
senx eftir er af hinni fögru lóíS
skólans, sem jafnan þótti bæj-!
arprýði- Þv{ miður er ekki hægt!
að segja, aö þetta hafi verið'
gert. Þrepin upp af Lækjargöt-
unni upp á lóðina eru fjarska- j
lega ómerkileg, en vonaridi eru
jxau aðeins til bráöabirgöa unzj
önnur og varanlegri þrep koma
þar í staðinn.
*
En það, sem maður strax
rekur augun í á lóðinni nú
eru trjágarmarnir, sem
gróðursettir hafa verið með
Bókhlöðustígnum, sem eru
til fullkominnar skammar og
raunar óskiljanlegt, hvað
fyrir þeim mönnum hefir
vakað, sem þessu réðu.
*
Þetta eru kræklingslegar og
ósköp ómerkilegar hríslur, sem
aldrei geta orðið „barn í brók“.
Trjágróður þessi er svo rind-
ilslegur, að þaö setur að manni
hlátur, er maður sér „skraut-
tré“ þessi kúra sig hvert upp
af öðru. Mér virðist sjáífsagt,
a'ð taka þessi tré upp aftur lxiiS
allra skjótasta, en gróöursetja
í þeirra stað myndarleg tré,
sem, er fram liða stundir, geta
rnyndað þarna fagra limagirð-
ingu unxhýerfis lóðina, eins og
vonir standa til. Þá mæ.tti at-
lxuga, lxvort ekki ætti að slétta
túnið neöst, yfirleitt sýna skóla-
blettinum meiri ræktarsemi en
vcrið liefir til þessa. Mætti ef
til vill skjóta þessu til nem-
endasanxbands Menntaskólans,
senx vafalausx telur sér nxáli'8
skylt- En blettnrinn er í órækt
eins og er-“
*
Mér þykir „Gamall Mennt-
skælingur“ í bréfi sínu fitja
upp á merkilegu máli, sem
vert er að sé gaumur gef-
inn, og get því tekið undir
áskorun hans til Nemenda-
sambandsins.