Vísir - 24.08.1950, Side 5

Fimmtudaginn 24. ágúst 1950
5
V I S I R
I auðug
skæílituð
eiga sinn
í ríhi uliarmueykonga.
Ferð um Goðbrandsdal
komið á norræna iieiim
iðiieðarsýiiingo i Liliefiasnmer
°g
I teppi, sem ekki
líka annarsstaðar á Norður-
löndum.
Nórska sýriingin vár eins
Leiðin til Jötunheima ligg- líkamlega næringu og gutl- ög eðlilegt er stærst og
ur gegnum Guðbrandsdal, ef að af mér ferðarykið í sýndi Jnin heimilisiðnað
lagt er upp frá Osló. j Mjösa, lagði eg. leið mína til ýmissa lanöshluta. Norsku
Áður en eg fór frá höfuð- aðalstöðva kvennanna. Karl- fyrinhyndirnar voru margar
horg Noregs, hafði Gísli maður með óvenjulega mikl- sóttar í gamlar sögur og
Sveinsson sendiherra sagt um undirgefnissvip varði goðafræði, en aðallitirnir
mér, að konuríki mikið væri dyrriar, unz norsk mynt var voru blátt og ullargrátt.
í Guðbrandsdal um þær látiri í kassa, sem hánn hafði Norska kvenhlússan, sem
mundir, þvi að ullarmey- ^ á borði hjá sér. Að fenginni fræg er orðin, átti glæsilega
kóngar frá öllum Norður- myntinni opnuðust dyrnar að fulltrúa á sýningunni. Fyr-
löndum væru samankomnir dýrðarríki kvennanna, jinnynd þessarar hlússu er,
á Lellehammer, en þar var j Á þessari sýningu kenndi SetesdalsblúsSan, sem er.
þá mikil norræn heimilisiðn- margra grasa. Hvert Norður- þjóðbúningur karlmanna þar.;
aðarsýning. Eg var lieldur landanna, að undanskildum Fallegustu norsku þjóðhún-
ekki fyrr kominn út úr lest- j Færeyjum hafði sína deild. inganna var Halðangursbún-
inni á Lillehammer, en eg rak1 Hvað lili snerti var hvað ingurmn, perlubródcraður,
mig á veldi kvennahna í bjartast yfir sænsku deild-; svuntan með Harðangursút-
bænurii, en það hafði þau á- inni. Einkum voru litirnir saiun. Ýmsir haglega gerðir
hrif, að ókleift var fyrir léltir og Ijósir á dyratjöldum
nokkurn karlmann að fá og veggteppum. Sænsku kon-
gistihúsherbergi í þessum urnar virtust oft hafa haft
fallega bæ.-Ef eg hefði ekki fánalitina í huga — a.mk. bar
eridur fyrir löngu ákveðið að mikið á bláuin og guliun lit-
deyja úr einhverju frekar en um.
ráðaleysi, hefði eg annað- J Litir Dananna voru í scnn
hvort orðið að liggja úti eða sterkari og
smíðisgripir
sýningunni.
voru á norsku
Ullin í hásæti
hjá okkur. I
Á islenzku deildinni var >
ullin í hásæti. Prjónaðir
^ ^ . - emnæran. vettlingar og peysur voru
íara með næstu lest til Otta, Mynstnn voru kerfisbundin,1 ^tilhi-pin plög»’
sem liggur innarlega í Guð-
hrandsdaí. Eftir allmikla
og mynztrm
en samsetniirgm ekld alltaf hugmyndarik. Aðaílitirnir'
eðhleg. Ekki var laust við, voru grált> hvitt og mórautt.
vafnmga fekk eg húsaskjóLað fullmikilla endurtekninga Heimaofin piisa. og drakta.
hjá norskri konu, meðpn eg gættr hjá Ðönunum, en aft- efni voru svo vönduð að
dvaldi á Lillehammer og, ur á móti heldur lítils hug- cnsk efni ein starnia þeim á
varð mér því ekki svefnleyi myndaflugs. Heimaofnu sporði 0fnu efnin voru í
að meini, þótt ljótt væri út- pilsaefni Dananna voru eðlilegum litum. Islenzk
traust og smekkleg.
Austræn áhrif
hjá Finnunum.
litið í fyrstu.
Höfðinglegir
fulltrúar.
Fulltrúar Islands á þessari
sýningu voru höfðinglegar
konur. Hafði maður, sem eg ýmsu leyti sérstöðu, m.a;
hitti af tilviljun i veitinga- hvað gott skipulag snerti.
húsi í Osló, tjáð mér, að Kort og téikningar sýndu
hann hefði séð eina þeirra í glögglega finnskari heimilis-
íslenzkum þjóðbúningi og iðnað. Ekki var frítt við, að
hefði sér fundizt hún með austrænna áhrifa gætti hjá
drottningarsvip. I Ljile-; Finnunum, bæði í veggtepp-
hammer komst eg að raun
um, að drottningarsvipur
unum og bastvinnunni.
Finnsku „ryornar“, sem er
að vekja mikla athygli. Ry-
ornar eru óvenjulega lit-
þessi fylgdi Halldóru Bjarna- sérstök gerð veggteppa, hlutu
dóttur, en hún bar ægishjáhn
ýfir aðrar konur í Lille-
hanuner og bar öllum saman
um, að betri fulltrúa hefði
Island ekki getað sent.
I þessum kvennahóp hitti
eg einni frú Ragnhildi Pét-
ursdóttur frá Háteigi. Hafði
hún þá nýlega haldið hressi-
lega ræðu á norska tungu og
var gunnreif á kvennavísu.
Frú Arnheiður Jónsdóttir,
sem gerði tilraun til að kenna
mér handavinnu endur fyrir
löngu, kynnti íslenzkan ynd-
isþokka og fallegan upphlut
á sýningunni. Auk þessara
þriggja voru sex aðrar, sem
eg treysti mér ekki til að
nefna með nafni og í miðj-
um þessum hóp var mann-
leg vera, sem konurnar köll-
uðu „vorherre“. Hann var
teiknarinn Stefán Jónsson.
véggteppi minntu talsvert á
þau vestnprsku, en annars
gætir nokkuð skozkra áhrifa
í íslenzka heimilisiðnaðinum j
Finnska sýningin liafði að'og jafnvel suðrænna, t.d. í
litlu stólbaki með áttablaða-
rós. Þar mætast ]>æði norræn
og suðræn áhrif. íslenzku
plöggin voru gerð af mik-
illi vandvirltni, sem lofar
góðu uni framtíð íslenzks
heimilisiðnaðar.
Eitt er víst, að íslenzku
kcnurnar, nefndar og ó-
nefndar, þtu'flu ekki að bera
kinnroða fyrir pöggin sín.
sírium.

Fjölbreýtt
og fögur sýning.
Þegar eg hafði fengið ínér
Kirkja Þorgeii's gumla.
Landslag í Guðbrandsdal.
Um kvöldið var Olsok- þessar hátíðar, halda þær
hátíð á Maihaugen. Á Mai- annaðhvort undir berum
haugen er geysimikið menn- hiriirii eða í samkomuhúsum
ingarsögusafn, sem kallast sveitanna. Skennntiatriðiu
De Sandvigske Samlinger. eru nú söngur, upplestur og
Ber safnið nafn stofnanda ræðuhöld og jafnvel guðs--
sins, Anders Sandvig tann- þjónustur, þar sem því verð-
læknis. Þegar Sandvig fór að ur við komið. A Olsokhátið-
safna gömlu „rusli“ í safnið inrii á Maihaugen var haldin
sitt ái'ið 1887, hélt fólk að guðsþjónusta í kirkju Þor-
hann væri ekki riieð öllum geirs gamla, en þekktir
mjalla. Sandvig lét það þó listamenn skemmtu með söng
ekki á sig fá, en vann af mik-
illi kostgæfni að því að afla
gamalla xnuna', festa kaupa á
gömliun menningarsöguleg-
urii húsum, íáta rífa þau og
endurreisa nákvæmlega eins
á Maihaugen. Nú er heilt
húsaþorp á Maihaugen og cr
forstjóri safnsins Dr. Sigurd
Grieg, sem tók við, þegar
Sandvik, stofandinn og heið-
urshorgari Lillehammers ent-
ist ekki lengur til að veita
safninu forstöðu. Anders
er nú látinn fyrir rúmum
mánuði. Á Maihaugen er m.a. |
stafakirkja sú, sem Þorgeir
gamli byggði að boði Ölafs
konungs helga.
Lifði aðeins í Færeyjum.
Það vár ekki nema eðii- ’
legt að Olsokhátíðin væri
haldin á Maihaugen. Olsok
þýðir Glafs helga hátíð, göm-
ul noi-ræn helgistund, sem
farið var að halda liálíðlega
skömmu eftir dauða Ölafs
helga. Til forna var þessi lxá-
tíð með trúai’legum hlæ, en
þegar Ðanir komust til valda
i Noi’egi, ömuðust þeir við
hátíðahöldurium og lögðust
þau loks niður að kalla. Eina
norræna þjóðin, sem sí og
æ hefir haldið ártíðir Ölafs
rielga, er Færeyingar. Norð-
menn eru nú að endurlifga
og upplesti’i.
Þannig leið dagurinn á
Lillehammer. Næsta dag fór
eg til Aulestad, slcoðaði
heimili þjóðskáldsins og tólc
þátt i Olsokhátíð, þar sent
fulltrúar allra Norðurlanda-
þjóða nema Finnlands héldu
ræður. Eg mun siðar lýsa
Aulestad og þeirn anda, sem.
þar ríkir.
Ólafur Gunnarsson
frá Vík í Lóni.
-----♦----
Vinna hafin
við Laxár-
virkjuninna.
Byrjað er að sprengja fyrir
stöðvarhúsi og stíflu nýju
Laxárvirkjunarinnar, að því
er fréttaritari Vísis á Akur-
eyri símar í morgun.
Nýja stíflan og stöðvarhús-
ið verða neðar við Laxá, en
fyrri virkjunin. Verkamanna-
félögin á Akureyri og Húsa-
vík liafa gert með sér sam-
koxnulag um skiptingu.
verkamannavinnunnar á
virkjunarstaðnum. Akureyr-
ingar fá 80 % vinnunnar,
Ilúsvíkingar 12% og nær-
svéitarmenn 8%.