Vísir - 29.05.1951, Blaðsíða 4

V 1 S I R
Þriðjudaginn 29. maí 1951
§
Ss-
i'
k
&
n
u
I
i;
K
D A GBLAi)
Ritstjórar: Rristján Guðlaugsson, ttersteinn Pálssoa.
Skdfstofa Austurstræti 7.
Otgefandi: BLAÐAOTGÁFAN VlSIR H.F,
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 75 aurar,
Félagsprentsmiðjan h.f.
Megum við semja?
Jtjórn Sjómannafélags Reykjavíkur hefur nýlcga leitað
Hitaveita fyrir Hiíðarnar mundi
spara mikinst gjaideyri.
JXTaer allár laissrigrbbslear skóra á
líirjarvSirviilíl íib að befjast laasaala.
Nær allir húseigendur í notkun heita vatnsins
Hlíðahverfinu — 6'/9 sam- hverfinu að sumarlagi (þ. e
tals — hafa sent bæjaryfir- minni olíulcaup), niundi'
völdunum áskorun um að nægja til að greiða erlent
láta leggja hitaveitu í hverf-Jefni, sein þyrfti til slíkrar
ið Iiið fyrsta.
Er
einhugur
viðbótar á kerfinu.
ímáli þessu Hliðabúar benda einnig á
svo mikill meðal íbúa hverf- þá leið, að reist yrði sér-
isins, að innan við tíu menn stök lcyndistöð fyrir hverf-
lii
heimildar sér til handa, til þess að segja upp gildandi treystust ekki til að skrifa ið, sem kæmi uin leið ölliun
kaup ol
kjarasamningum farmanna, sem aðallega sigla ájun<^r áskorunina, þótt þeir að notum, þvi að hún mundi
afrennslisvatn Hitaveitunn-
ar og nýtingu þess með
þessari aðferð:
„Væri allt slíkt frárennsl-
isvatn notað t. d. fi’á Hita-
veitu Reykjavikur og reikn-
að með starfsstuðli 10 mætti
fá mun meiri hita á ný en
Hitaveitan hefir sjálf.“
Fram hjá þessum mögu-
leilca virðist ekki mega
ganga, þegar leggja skal ný
kerfi í heila bæjarhluta.
; ílutningaskipum þeim, sem hér eru skráð, en hinsvegar|yæru sjálfu sér ekki mót-^starfa
I nær uppsögnin ekki til skipa Sambands íslenzkra sam- ^ allnii- þessu mikla
| Vinnufélaga, sem hefur skráð skip sín í öðrum kaupstöðum, ifaramáli.
j" þótt skrifstofur útgerðarinnar séu hér og afgreiðsla
1 þeimi fai’i hér fram að mestu. „Megum við semja fyrir
ykkur?“ segir stjórn Sjómannafélagsins, án þess að til-
: greina nánar um hvað á að semja, eða hvort nokkur á-
u’einingur liggur fyrir, en sjómennirnir svara svo: „Já,
sem toppstöð fvrir
fram- Hitaveituna i lieild. Elds-
neyti hennar yrði auk þéss
Síðan hefir nefnd manna mun ódýrara en smákyndi-
stöðva, þar sem þar má nota
ódýrari oliu.
Með sumarhitun og sam-
úr hverfinu — sem liaft hef-
ir forgöngu í málinu — geng-
ið á fund borgarstjóra og
Ii-itavei'tustjóra og rætt mál- eiginlegri kyndistöð mundi
lögð, þegar aukið verður við
liana, en slik framkvæmd
mun standa fyrir dyrum.
Virðist það einsætt, að
lientugast muni fyrir Ilita-
veituna að leggja næst í
rök hníga í þá átt.
Hverfið liggur hetur við
slíkum framkvæmdum en
nokkurt annað í bænum.
Tekjurnar af hitáveitu-
að en að fá vatn að sumar-
lagi, þegar það er mjög lít-
ið notað, svo að tekjurnar
af því eru margfalt minni
en þær gætu verið.
Þá er það^ og mikilvægt
alriði, að sparnnður sá á
já, — þið megið semja“ og þar með er grundvöllur sk'ap-
aður fyrir uppsögn samninganna. Stjórnin hefur ekki ein-
vörðungu fengið heimild til að segja samningunum upp og
semja að nýju, lieldur einnig til þess að efna til stöðvun-
ar á flutningaskipafloíanum. 1 hlut munu eiga hásetar,
kyndarar og smyrjarar, sem eru einskonar „hjálparkokk-
ar“ í vélarúmi, og undir þessum mönnum á íslenzka þjóð-
in afkonm sína og velferð. Vissulega eru störf þessara
manna fullra launa verð, enda þjóðarnauðsyn að sigling-
um sé haldið uppi, en hitt sýnist varhugavert, er tiltölu-
lega fámennur liópur manna, hyggst að beita aðstöðu sinni
íil þess að stöðva allan útfluíning og tefla velferð þjóðar-
innar í tvisýnu, og róttækur hlýtur sá ágrciningur að vera,
sem rétllætir slöðvun skipanna í því sambandi.
Forsætisráðherra vakti máls á því, ekki alls fyrir
Icngu, að ástæða væri til fyrir verkalýðssamtökin að stilla
í hóf kröfum sínum, með því að í rauninni væru samtök
þeiiæa þess eðlis, að þau gætu knúð fram óhófskröfur, þótt ^S11 Þangað yrðu mun mciri
þæryrðumeð engu móti réttlættar. Hyggðust samtökin, -—'en víer] 1 fáein hús
en þó einkum fámennir hópar innan þeirra, — að beita ^nnars staðar, þar sem Illíða
herfilegustu bolabrögðum til þess að knýja fram ósann- ^Hiar ^ara e^ci fram a onn-
gjarnar kröfur, hlyti af því að leiða að endurskoða yrði
vinnumálalöggjöfina. Nú skal ekki um það dæmt á hvaða
rökum uppsögn framannasamninganna cr hvggð, með því
að ekkert liggur fyrir um það á þessu stigi málsins og kann
deilan að leysast farsællega, en nokkur þau tcilcn og stór-
merki hafa gerzt síðustu árin í v.erkalýðsmálunum, að full
ástæða er til að gefa slíku gauni.
Á styrjaldarárunum var háð" ólöglegt verkfall hér við
höfnina, fyrir tilstuðlan kommúnista, sem hvergi þóttust
nærri koma, fyrr en deilunni var lokið. Er liér átt við
„skæruhernaðinn“ svokallaða, er fámennur hópur manna,
scm gegnir störfum við afgreiðslu skipa, lagði niður vinnu,
cr mest rcið á og tókst í trássi við lög að Iialda kröfum
sinum til streitu. Slíkt fyrirbrigði hefði hvergi getað átt
sér stað, nema hér í þessu varnarlausa landi, scm hefur ekld
yfir frámkvæmdarvaldi að ráða til þess að fylgja lögum
Iram. Hér skal svo ekki leitað langt yfir skammt, en seilzt
til dærna frá síðasta verkfalli, sem að vísu varð stutt og
leystist giftusamlega eftir atvikum. Vcrkalýðssamtökin
hugðust að heita samtakamætti sínum til þcss að hefta rit-
í'relsi það, sem tryggt á að vera í stjórnskipunarlögunum.
I Svíþjóð hefir slíkt atferli verið lögbannað, en i Noregi og
j Danmörku hafa háværar raddir verið uppi um að fara
að dænii Svía í þessu efni. Að gefnú tilefni sýnist því ærin
ástæða til að setja sambærileg ákvæði í íslenzka löggjöf,
þannig að þeir mcnn, sem slíkum þrælatökum vilja beita,
brjóti gegn lögum og rétli og eigi ekki auðveldan leik á
borði til þess að skapa vafasömum málstað vinsældir.
Hugleiðingar þessar eru ckki settar fram af óvild til
vcrkalýðssamtakanna, heldur miklu frekar til þess að
bcnda á varhugaverðar misfellur í starfi þcirra, sem geta
rcynzt þeim skeinuhættar. Misbciting valds í hverri mynd
sem er, hefnir sín er frá líður og bitiíar þyngst á þeim,
scm i villunni vaða. Verkalýðssamtökin eða forystulið
þeirra, verður að gera sér ljóst, að það eitt er ekki nóg að
fyrír hendi sé „löngun til samninga“, heldur verður ærin
ástæða að vera til, ef stöðva á alla flutninga að og
l'rá landinu. Þar er beitt vopni, sem bítur, — en einnig
befir veiið sagt, að sök bíti sekan, — jafnvel þótt hann
„megi semja.“
ið við þá. Tóku þeir nefnd- mega spara hálfa 3ju millj-
inni vel, svo sem sjálfsagt ón lcróna árlega við olíu-
var, en ákvörðun hefir hins- kaupin, en Hlíðabúar munu
vegar ekki verið tekin um kaupa oliu fyrir ca. 4 millj-
það, hvar liitaveitan verður.ónir króna árlega. Er þetta
Sfiiiufjiai':
Magnús Gíslason,
skátd.
Sjötugsafmæli á í dag
Magnús Gíslason skáld,
Grjótagötu 12, hér í bæ.
Magnús er ættaður frá Helga-
dal í Mosfellssveit, hefir
lengst af ævinni átt heima
hér í bænum. Konu sína, Jó-
fríði Guðmundsdóttur, missti
Magnús fyrir allmörgum ár-
um. Þau eignuðust fimm
börn, sem öll kornust upp og
eru á lífi.
Magnús liefir leng’i átt við
því málefni, sem varðar
miklu fleiri en þá eina, sem
í Hlíðunum búa, þótt þcir vanheilsu að búa, en jafnan
sé raunar álitlegur
eða um 5000.
Til viðbótar
hópur verið glaður og hress og hlýr
no tið almennra
þessu
^ við alla og
má vinsælda.
Hlíðahverfið, því að mörgibenda á mjög athyglisverða j Magnús er skáldmæltur
og stórvirka leið, til þess að vel, sem kunnugt er, og hef-
nýta heita valnið betur, sem ir liann ort þýð og fögur
er hin svokallaða „hita-.ljóð, sem þjóðin hefir tekið
dæla“. Hún byggist á þvi aðj ástfóstri við, og má þar
kæla part af afrennslisvatn- nefna „Nótt“ (Nú ríkir kyrrð
inu til hitunar hinum lilut-ji djúpum dal), sem Árni
anum, sem síðan færi inn i Thorsteinsson samdi við ást-
á kerfið á nv.
sælt lag,og „Stjarna stjörnum
í ritgerð verkfræðinganna fegri“, er Sigurður Þórðar-
Gunnars Böðvarssonar, for- son samdi við fagurt lag.
stjóra jarðborana rikisins, | Fjölda margir vinir Magn-
Steingríms Jónssonar raf- j lisar senda honum árnaðar-
magnsstjóra og Jakobs óskir í dag í tilefni afmælis-
Gíslasonar, raforkumála- ins. Vísir sendir þessum
stjóra í tíinariti Verkfræð-1 gamla starfsmanni sínúm
ingafélagsins 6. liefti 1948, hjartanlegustu kveðjur og
gjaldeyri, sem fengist með bls. 81, segir í sambandi við árnaðaróskir.
♦BERGMAL♦
Hérna um daginn lék lagast tónlistinni, sem fram er pafa þessir menn stjórna'S
Lúðrasveit Reykjavíkur a
Austurvelli, eins og svo oft
áður. Mikill mannfjöldi
hlýddi á hornablásturinn og
hafði yndi af, enda eru þess-
ir útihljómleikar ánægjuleg-
ur þáttur í reykvísku hæjar-
lífi, sem aldrei má niður
falla. — í sambandi við
þetta kom að máli við mig
greinagóður maður, sem við
skulum kalla „Tónlistarvin“,
og rahbaði við mig um
Lúðrasveitina og fleira, eitt-
hvað á þessa leið:
*
„Útihljónileikar Lúðrasveitar
Reykjavíkur á Austurvelti eru
lÖngu örðnir snar' þ'áttur i bæj-
arlífimt, og eru þeir margir,
Reykvíkingarnir, sem minnast
ánægjulegra stunda viS Austur-
völl, meðan Lúörásyeitin lék,
en iðandi mannþröngin bylgj-
aðist kringum völlinn. En meS
hinni vaxandi bílamergð, er
spillt að verulegu leyti ánægj-
unni af aö hlýöa á lúðrasVeitina,
því að hávaðinn, flautið i farar-
tækjunum og þessi ys og þys,
sem er samfara mikilli umferð,
er illa til þess fallin að. safn-
borin. Mætti ekki loka t. d.
Kirkjustræti fyrir bílaumferð
meðan. á slíkuin hljóinleikum
stendur? Þ.aö ætti að vera laf-
hægt. Það, sem okkur vantar
tilfinnanlega er „musik-pavilli-
on“, eða skýli til útihljómleika
eins og víða tíðkast annars stað-
ar á Norðurlöndum.
*
Auðvitað yrði erfitt að
koma slíkum „pavillion“
fyrir á Austurvelli, og raunar
vandfundinn staður fyrir
hann. En ef unnt væri að
koma honum upp, þá væri
að þessu stórkostleg hót,
ekki aðeins fyrir lúðrasveitir
bæjarins, heldur t. d. einnig
fyrir karlakóra og fleiri slík
tónlistar- og menningar-
atriði. Gaman væri, ef skipu-
lagsstjóri bæjarins tæki þetta
mál til athugunar.
*
I.úðrasveit Réykjavíkur hef-
ir skemmt bæjarbúum í nær 30
ár, ávallt við vaxandi vinsæld-
ir, enda notið íorustu afbragðs-
manna. Fyrsti stjórnandi sveit-
arinnar var þýzkur maður,
Otto Böttcher að nafni. Síðan
hljómsveitinni: Dr. Páll ísólfs-
son (í mörg ár), Emil heitinn
Thoroddsen (1 vetur), dr. Franz
Mixa, Karl Runólfsson, Albert
Klahn og nú stjórnar lienni
Paul Pamplicher, áhugasamur
og smekkvís, austurrískur tón-
listarmaður. Er'óhætt að segja,
að undir stjórn hans er lúðra-
sveitinni vel borgið, enda legg-
ur hann mikla rækt við þjálfun
hennar og stjórn.“
*
Þetta var í meginatriðum
það, sem „Tónlistarvinur“
sagði við mig um Lúðrasveit
Reykjavíkur. Eg tek undir
þá uppástungu hans, að hér
yrði reynt að koma upp eins-
konar hljómleikaskýli, eða
„pavillion“. — Aðbúnaður
Lúðrasveitarinnar er afleitur
eins og er, og vafalaust
myndu karlakórar okkar láta
oftar til sín heyra úti við, ef
þeir hefði þak yfir höfuðið
og nokkurt skjól, er þeir
syngja. Bæjarbúar hafa und-
antekningarlítið gaman af
hornablæstri á góðviðrisdög-
um, en aðbúnað allan verður
að bæta. — ThS.