Vísir - 23.02.1952, Qupperneq 4

*
V I S 1 B
Laugardaginn 23. febrúar 1952
I
DAflBLAÐ
Ritstjórar: Kristján Guðlaugsson, Hersteinn Pálsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Óhróðri Þjóiviljans um Borgar-
bílstöðina hnekkf.
Ingyar Sigurðsson svarar Halldóri
Björnssyni.
Togaradeilan.
Fulltrúar sjómanna, útgerðarmanna, sáttasemjari og menn
þeir, sem kvaddir hafa verið til aðstoðar við samningaum-
leitanir. í togaradeilunni, hafa nú setið á nær linnulausum
iundum undanfarna daga til þess að reyna að komast að sam-
komulagi. Þær tilraunir hafa ekki borið árangur, í bili að
minnsta kosti, hvað sem síðar kann að verða. Hér er ekki
staður né stund til þess að ræða um, hvort kröfur þær, sem
settar eru fram af hálfu sjómanna séu þess eðlis, að unnt sé
að ganga að þeim í því formi, er þær virðast liggja fyrir.
Þó má geta þess, að aðalkröfur sjómanna sýnast vera þær, að
12 klst. hv-íld verði á ísfiskveiðum, þá veitt er fyrir erlendan
markað, að greidd verði full verðlagsuppbót á fast mánaðar-
kaup, að aflaverðlaun verði hHkkuð á saltfiskveiðum og öllum
öðrum veiðum en ísfiskveiðum fyrir erlendan markað. Þá munu
sjómenn fara fram á, að ef veitt sé fyrir verksmiðjur, hækki
aílaverðlaun úr kr. 2,25 á lest í kr. 2,85. Þá krefjast þeir
hækkaðra aflaverðlauna á lýsi og loks krefjast þeir hækkunar
á tímakaupi fyrir vinnu, er þeir eiga að fá greidda sérstaklega,
atyttingu vinnutiman í höfnum erlendis og fleira.
Vitað er, að í sumum tilfellum hafa útgerðarmenn viljað
koma til móts við kröfur sjómanna, og margt bendir til, að
ki’öfur sjómanna hafi verið teknar til samvizkusamlegi’ar og
sanngjarnrar athuganar. Sýnist því vera tekið á málunum af
skilningi og góðum vilja, svo sem vera ber, þegar mikið er í húfi.
Hitt er svo alkunna, að fiskverð hefir verið næsta ótryggt
það sem af er þessu ári, aflatregða hefir og valdið erfiðleikum,
en togaraútgerð er engan veginn sá ábatasami atvinnuvegur, sem
sumir vilja halda að órannsökuðu eða lítt hugsuðu máli.
Almenn skynsemi segir, að óviturlegt sé og raunar ókleift
að halda uppi taprekstri til langframa. Togaraútgerð hlýtur að
lúta sömu lögmálum og annar atvinnurekstur. Á fundum þeim,
sem haldnir hafa verið undanfarið hafa fulltrúar útvegsmanna
vafalaust getað sýnt með rökum, með hverjum hætti togurum
er haldið úti, og hverjar afleiðingar kröfur sjómanna hljóta að
hafa, ef að þeim er gengið óbreyttum. Það er líka hagsmuna-
mál sjómanna sjálfra, að útgerðin hafi möguleika til þess að
bera sig.
En það, sem e.t.v. skiptir langmestu máli er, að togara-
’deilan er ekki nein „einkadeila" nokkurra útgerðarfélaga og
sjómannafélaga. í litlu þjóðfélagi og alveg sérstaklega hér á
íslandi, eru slík fyrirbæri jafnframt málefni allrar þjóðarinnar,
en hagsæld landsmanna og, velgengni veltur á útgerð að lang-
mestu leyti, hvort heldur er um togara eða vélbáta að ræða,
Þjóðin öll skaðast á langvinnu verkfalli togarasjómanna, en það
er mál vor allra, ef gjaldeyristekjur bregðast, ofan á þá erfiðu
tima, sem vér nú lifum. — Þess vegna ber að vinna að því
að leysa deilu þessa hið bráðasta, og láta engin önnur sjónar-
mið gilda en hag þjóðarinnar allrar.
Allir viti bornir menn, sem um mál þessi fjalla, hljóta að
láta • sér fleipur kommúnistamálgagnsins og gifuryrði í léttu
rúmi liggja. í þessu máli vakir ekki fyir kommúnistum að
tryggja sjómönnum betri kjör eða betri aðstöðu í lífsbaráttunni,
frekar en anriars staðar. Hitt er sönnu nær, að þeir nota þetta
tækifæri til áróðurs hínnar þokkalegu stefnu sinnar, og þeir
munu sízt fagna því, ef skjótlega tækist að leysa deiluna á þann
veg, sem aðilar mega báðir vel við una. Sannleikurinn mun
einnig vera sá, að sjómönnum sé lítt um skrif kommúnista gefið
og telja þau ekki líkleg til þess að hafa giftusamleg áhrif á
málið. Vinmæli Þjóðviljans og stuðningur kommúnista við
sérhvert mál er jafnaðarlega lítt til þess fallin að vekja traust
á því. Það er því bjarnargreiði sem kommúnistar gera sjó-
mönnum með því að látast styðja þá í togaradeil«nni.
Allur almenningur ber fullt traust til sáttasemjara, Torfa
Hjartarsonar, og þeirra manna, sem kvaddir hafa verið til að-
síoðar við lausn deilunnar. Því verður heldur ekki trúað fyrr
en í fulla hnefana, að sagan um hið langvinna togaraverkfall
endurtaki sig, en þess er skammt að minnast, hvernig til tókst
í hitteðfyrra, en gjaldeyristap þjóðarinnar þá nam tugum
milljóna eins og alkunna er.
Spurningin nú er aðeins þessi: Er ástandinu í atvinnulífi
íslendinga um þessar mundir þann veg háttað, að þjóðin hafi
ráð á langvinnu verkfalli á þessum afkastamestu framleiðslu-
tækjum þjóðarinnar? Geta sýndar hagsbætur réttlætt vinnu-
stöðvun þessa atvinnuvegar um langan tíma?
Að sjálfsögðu er þeim mönnum, sem að samningatilraunum
standa, Ijóst að þetta er mergurinn málsins. Þess vegna verður
ekki öðru trúað en að sanngjarnir menn og réttsýnir ráði
inálum þessum til Iykta á viðunandi hátt.
í Þjóðviljanum 12. þ. m. er
birt viðtal við Halldór nokkurn
Björnsson bifreiðarstjóra á
Hreyfli. í viðtalinu er á ósann-
Igjarnan hátt vikið að Borgar-
bílstöðinni, er nokkrir bifreiða-
stjórar hafa stofnað með sér, er
áður óku hjá Hreyfli. Fer hér
’á eftir greinargerð frá Ingvari
Sigurðssyni, stöðvarstjóra Borg
arbílstöðvarinnar.
Þann 15. jan. s.l. stofnuðu 33
bifreiðastjórar allir frá s.f.
Hreyfill með sér hlutafélagið
Borgarbílstöðin, sem er til húsa
1 í Hafnarstræti 21, sími 81991.
| Stöðin hefir einnig síma í Aust-
urbænum 6727 og Vesturbænum
!5449. Stjórn félagsins skipa:
jlngvar Sigurðsson form., Magn-
•ús Oddsson varaform., Guðm.
Gónsson gjaldkei’i, Sófus Bend-
er ritari og Guðm. Gunnarsson
meðstjórnandi. Framkvæmda-
stjóri er Ingvar Sigurðsson.
Tilgangur félagsins er að
skapa mönnum betri lífskjör og
bætta aðstöðu til hagsbóta fyr-
ir stéttina. Vil ég þess vegna
algerlega vísa á bug ásökunum
H. B. í minn garð um valda-
brölt, en þær kenndir þekkir
hann bezt sjálfur, a. m. k. for-
^mannssýkina, sem hann hefir
verið þjáður af. Margir stofn-
endur þessa félags voru einn-
ig stofnendur s.f. Hi’eyfils ár-
ið 1943 og gekk sá félagsskap-
ur mjög vel fyrstu 5 árin eða
á meðan hægt var að halda þar
uppi lögum og x-eglu. Á árinu
, 1948 fór allmikið að bera á æv-
intýra- og öfgamennsku innan
félagsins og bar þar einna mest
á Stefáni Oddi Magnússyni og
hugðist hann og félagar hans
að hrifsa völdin i sínar hendur,
’ og var þar ýmsum bi’ögðum
beitt.
1 Snemma á árinu 1949 kemur
til sögunnar einn af fylgismönn-
:um Stefáns Odds, Ingjaldur ís-
\ aksson að nafni, sem verið hafði
i í stjórn félagsins frá stofnun
þess og syndist hann sæmilegur
| starfsmaður, þangað til að hann
fékk 2 af stjórnendum félags-
ins með sér. Réðu þeir þá til
félagsins framkvæmdastjóra
(ekki forstjóra eins og H. B.
orðar það, en þó er hann á for-
stjóralaunum), sem reynst hef-
ir stjórnmálastefnu sinni óþarf-
lega trúr, en ekki hirt að sama
skapi um hag félagsins. Þegar
menn sáu hvert stefndi í fjár-
málum s.f. Hreyfils fóru þeir að
hugsa til betri tíma hjá félag-
inu og jafnframt að hyggja að
öðrum félagsskap. Og binda
menn nú vonir sínar við það,
að hægt verði að halda þessum
öfgamönnum í hæfilegri fjar-
lægð frá þessari nýju stöð.
Hvað viðvíkur aukningu í
stéttinni og ,,hai’kara“ á stöð-
inni tel eg bezt svarað með því
að birta lista yfir þá bíla og bíl-
stjóra, sem nú aka frá Borgar-
bílstöðinni, og sem allir hafa
komið frá Bifreiðastöð s.f.
Hreyfils:
R- 155. Pétur Guðmundsson.
R- 168. Sigui’ður Betúelsson.
|R- 277. Sigurður Thoroddsen.
;R- 616. Guðm. Björgvinsson.
R- 618. Ingimar Eríksson.
R- 640. Sófus Bender.
R- 641. Ágúst Gubrandsson.
R- 730. Magnús Oddsson.
R- 814. Valgeir Sighvatsson.
R- 824. Bergur Magnússon.
R-1245. Guðm. Jónsson.
R-1391. Kjartan Þoi-steinsson.
R-1481. Þorbergur Magnússon.
R-1649. Axel Þóroddsson.
R-2058. Júlíus Jónsson.
R-2190. Þórarinn Jónsson.
R-2235. Guðjón Guðmundsson.
R-2290. Ólafur Auðunsson.
R-2395. Guðm. Gunnarsson.
:R-2408. Gunnar Jóhannssoxi.
R-2450. Brynjólfur Einarsson.
R-2480. Eyjólfur Finnbogason.
IR-2575. Ólafur Jakobsson.
R-2679. Björgvin Guðmundss.
:R-2727. Haukur Þorláksson.
R-2761. Karl Gunnarsson.
R-2998. Sveinn Kristjánsson.
R-3077. Einar Helgason.
R-3130. Ásbjörn Magnússon.
R-3230. Bjarni Sigurðsson.
R-3358. Jón H. Guðmundsson.
R-3377. Sigui-mundur Bjöi'nss.
R-3452. Eiríkur Guðlaugsson.
R-3455. Ingiinundur Guðm.son.
R-4675. Guðsteinn Magnússon.
R-5377. Valdimar Auðunsson.
R-5522. Reimar Þórðarson.
R-5793. Guðni Sigurjónsson.
R-5820. Kjartan Ki’istjánsson.
G- 8. Úlfar Þorsteinsson.
G- 620. Magnús Vilhjálmsson.
G-1219. Stefán Jónsson.
Pappírspokagerðin h.f.
Vitastíg 3. Allsk. pappírspokar
EG ÞAKKA öllum vinum mínum, sem
glöddu mig á ýmsan hátt á 50 ára afmæls mmu
þ. 14. þ.m.
Bjarni A. Brekkmann.
BERGMAL
Það er liægt
að spara.
Vigfús Kristjánsson, tré-
smíðameistari, hefir sent Berg-
máli sparnaðarpistil, en hann
telur að mikið megi spara hjá
bænum fram yfir það, sem gert
er. Stingur hann meðal annars
upp á því, að innheimta fyrir
ýmsa bæjarins þjónustu vei’ði
sameinuð og með því móti spar-
að mannahald. Hann heldur því
réttilega fram, að almenningur
stynji nú undir hinum þungu,
álögum, en ekki. nægilega gert j
að því að draga úr kostnaði við
rekstur í sambandi við ýmsa
opinbera þjónustu.
Rafmagnsveita
Reykjavíkur.
í bréfi sínu segir hann m. a.:
„Það mætti að mínu áliti lækka
þessi útgjöld til muna (þ. e.
rafmagnskostnaðinn) með því
fyrirkomulagi að tekin væri upp
sú i-egla, að í stað þess að hafa
hóp rukkara hjá rafveitunni að
póstsenda reikninga, eins og
gert er með afnotagjald talsím- !
ans. Þetta myndi spara stórfé.,
— Þá eru útsvörin, sem allir,
þekkja og finna. Það væri einn- j
ig athugandi fyrir bæjarstjórnj
Reykjavíkur hvort ekki væri
einnig hægt að spara stórfé
með því að fækka þar í’ukkur-
um.“
Verðlag
veitinga.
Bergmáli hefir ennfremur
borizt bréf frá „kaffihúsagesti“,
en hann hóf fyrir nokkru máls
á verðlagi á veitingum í veit-
ingastöðum. Hann segir: „Eg
hefi lesið hvað Hótel Borg seg-
ir um ástæðuna fyrir hinu háa
verði gosdrykkja hjá sér. Lík-
lega er ástæðan hjá öðrum
veitingahúsum hin sama. Væg-
ast sagt eru slíkar ástæður
ekki fi-ambærilegar. Eg hefi
hvergi orðið var við erlendis
(þó hefi eg víða farið) að vei’ð-
lag veitinganna færi eftir því
hversu lengi menn sitja við
borðið.
Sérstakt
skcmmtigjald.
Ef um skemmtun er að ræða,
svo sem dans, þá er nær að láta
greiða sérstakt skemmtigjald
heldur en að selja veitingar úr
öllu hófi dýrar. Eg býst við, að
svona okurálagning, eins og hér
er á mörgum veitingahúsum
á gosdrykkjum, þekkist hvergi
annars staðar. Eg veit ekki
hvort þessir veitingastaðir gera
sér grein fyrir hvað þeir skapa
sér miklar óvinsældir hjá al-
menningi á þennan hátt. Menn
eru einu sinni svo gerðir, að
þeir vilja ekki láta okra á sér.
Þeir vita vel, að flaskan sem
þeim er sejd á 7—8 krónur,
kostar veitingahúsið ekki nema
rúma krónu. Svona ráðs-
mennska hefnir sín ætíð. Menn
■sætta sig ekki við ósanngjarnt
verðlag til lengdar.“
Þannig lýkur bréfinu frá
„Kaffihúsagesti", sem er sýni-
lega rnjög óánægður með hina
takmarkalausu álagningu hjá
veitingastöðum, sem vonlegt er.
kr.
Gáta dagsins.
Eg er ei néma skaft og skott,
skraixtlega búin stundum;
engri skepnu geri gott,
en geng í lið með himdum.
Hvað er þetta?
Svar við gátu nr. 58:
Tíminn.