Vísir - 16.09.1952, Page 4

VÍSIR
Þriðjudaginn 16. september 1952
D&QBLáD ’
Bltatjðrmr: Kxistján Guðlaugsson, Hersteinn PiLuom,
Skrifstofur Ingólfsstræti S.
Útgefandl: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR HJ!. ^
BfgroáSsla: Ingóifsstræti 3. Simar 1660 (fimm llnurí,
. t ,.>e Lausasala 1 krðna. , ..„.mrfmarfgt
Félagsprentsmiðjan hJL ! !
'AiÉt,.
Atvinnuleysið norðanlands.
Atvinnuleysi hefur legið í landi síðasta árið, en aldrei hafa
atvinnuhorfur verið þyngri en nú norðanlands, sem stafar
af því fyrst og fremst að síldveiðarnar brugðust með öliu.
Siglufjarðarkaupstaður hefur svo að segja eingöngu byggst
upp vegna síldveiðanna, en að sjálfsögðu hefur verið rekin þár
nokkur útgerð önnur, sem hefur heldur ekki gefið góða raun
vegna aflabrests. Gömul veiðisvæði, svo sem Húnaflói, Skaga-
grunn og miðin umhverfis Grímsey hafa brugðist með öllu,
þannig að þar hefur ekki fengizt bein úr sjó, en af því hefur
aftur leitt að starfræksla sumra atvinnufyrirtækja, sem komið
hefur verið á fót í atvinnubótaskyni, hefur legið niðri að mestu
eða öllu. Sem dæmi mætti nefna frystihúsið í Grímsey, sem
ekki fékk verkefni og var selt nauðungasölu, ennfremur
frystihús og útgerðarstöð á Drangsnesi, sem ríkið hefur aðstoðað
hreppinn til að kaupa og fleiri slík dæmi mætti rekja í tugatali.
Fiskitregða á norðanmiðum hefur einnig leitt til þess að
lítil atvinnubót hefur orðið af þeim veiðiskipaflota, sem þangað
hefur verið keyptur og jafnvel togararnir hafa brugðist, þannig
að af rekstri þeirra hefur sama og engin atvinna orðið. í raun-
inni er það hreint neyðarúrræði að styrkja fátæk bæjarfélög
til að festa kaup á gömlum torgurum, sem einstaklingar hafa
ekki getað rekið vegna kostnaðar, en þetta hefur verið gert til
þess fyrst og fremst að auka atvinnu manna og hefði þá óbeinn
gróði getað af slíkum rekstri leitt, þótt sjálfir togararnir væru
xeknir með beinu tapi. Nú sannar raunin hinsvegar að þessir
togarar eru enn sem komið er baggi á hinum fátæku hrepps-
og bæjarfélögum, en þá er leitað eftir fyrirgreiðslu ríkissjóðs,
til þess að halda rekstrinum gangandi.
Menn gera sér vonir um að friðun beztu fiskimiðanna innan
hinnar víkkuðu landhelgislínu muni leiða til aukinnar fiski-
gengdar við landið. Vel kann svo að reynast, þótt þess gæti ekki
enn, nema ef til vill hér í Faxaflóa, þar sem stöðug fiskigengd
hefur verið, þótt fiskurinn hafi ekki fengið friðland hér vegna
xányi'kju. í Faxaflóa hefur afli glæðst mjög, einkum á grunn-
miðum, en heita mátti að þar fengist ekki bein úr sjó til
skamms tíma, þótt fyrr á árum væri þar oft og einatt góður
handfæra og línuafli. Norðanlands virðist hinsvegar engin breyt-
ing komin til sögunnar, enda allt í óvissu um framtíðina, þar
sem engar spár verða byggðir á hafrannsóknum um langt ára-
bil. Aflabresturinn fyrir norðurlandi ætti hinsvegar að reynast
mönnum hvatning til þess að efla hafrannsóknirnar, með því
að atvinnuöryggi fæst aldrei í sjávarþorpum, nema því aðeins
að unnt sé að byggja á víðtækum rannsóknum um langt árabil
á hafstraumum hér við land og sjávarlífi.
Sjávarþorpin og kaupstaðirnir norðanlands munu vafalaust
æskja opinbers stuðnings til atvinnubóta, sem fer mj.ög að
vonum, en vafasamt er hitt hvort fjárhagur ríkisins standi með
slíkum blóma og það reynist lengi aflögufært Nokkuð má marka
það á þeim fjárlögum, sem lögð verða fram á Alþingi í haust,
en við athugun þeirra ber einnig hins að minnast, að greiðslu-
£eta almennings fer mjög þverrandi, vegna dýrtíðar, hárra
skattaálagna og atvinnuleysis víða. Horfurnar eru allt annað
en góðar. Hitt er svo annað mál, að ekkert getur bjargað þjóð-
inni fram úr þrengingunum, nema hæfileg bjartsýni og aukinn
framkvæmdaþróttur einstaklingsins.
Skemmdastarf í laxveðiám.
Tjótt rányrkja hafi verið rekin á miðunum af algjöru tillits-
leysi á undanförnum árum, hefur hún þó í rauninni verið
enn verri í ám og veiðivötnum. Síðustu ár hefur verið leitast
við að efla stofn vatnafiska, en ekki verður sagt að slík við-
leitni hafi notið fulls skilnings af hálfu allra þeirra, sem hlut
hafa átt að máli. Nægir í því efni að skírskota til átakanria um
stofnun ýmissa veiðifélaga, sem hlotið hafa mjög misjafnar
undirtektir.
Þó keyrir um þegar veiðiþjófar vinna bein skemmdarstörf
í helztu veiðiánum, þar sem fiskirækt hefur verið höfð með
höndum með ærnum kostnaði og fyrirhofn, en þess eru talin
xiokkur dæmi frá í sumar. Fullyrt er jafnvel að unnið hafi
verið að laxveiðum með sprengingum, þar sem ungviði jafnt
og stórfiski er grandað í beztu veiðihyljum. Ástæða er til að
taka slík mál föstum tökum, upplýsa skemmdaverkin eftir
því, sem unnt reynist og draga hina seku til ábyrgðar, þannig
að það megi verða öðrum til réttmætrar viðvörunar. Fiski-
xækt í ám og vötnum er uppbyggingarstarf, þótt hægt miði, en
«11 spellvirki á veiðistöðvum spilla árangri og tefla honum
jafnvel í algjöra tvísýnu.
Sjötugur í dag:
■*** ITB ■ 1
Einar Blandon,
j'íii’ru. áýiíiiólnpari.
Á sjúkradeild elliheimilisins
Grundar liggur máttvana Einar
Blandon, fyrrv. sýsluskrifari og
þingvörður. Hann fékk heila-
blóðfall fyrir nálega tveimur
árum, sem hafði þær afleiðing-
ar, að vinstri handleggur og
fótur urðu máttlausir. En hann
hefur fulla rænu og ágætt
minni og fylgist með öllu sem
gerist í útvarpi. Fáeinir frænd-
ur hans og vinir skiptast á að
heimsækja hann öðru hvoru,
því að það er hans stærsta
skemmtun að rabba við þá.
Nú er hann sjötugur í dag.
Einar Blandon er kominn af
merkum bændaættum, hún-
verskum í föðurætt en skag-
firskum í móðurætt. Einar og
Jón Pálmason alþingisforseti
munu vera systrasynir. Ungur
að aldri lauk Einar góðu prófi
frá bændaskólanum á Hólum.
Fékkst síðan við kennslu og
verzlunarstörf, þar til hann
1915 gjörðist sýsluskrifari á
Blönduósi og síðar á Seyðis-
firði og var hann við þau störf
samtals í aldarfjórðung. Þar
næst varð hann alþingisvörður
um tíu áraskeið.
Það sem einkent hefur Einar
Blandon við þessi störf er frá-
bær skyldurækni og áhugi, en
umfram alt ráðvendni og öryggi
í störfum. Hann var lögiltur
fulltrúi við fógetagerðir, lögtök,
lögbann, fjárnám og uppboð, og
framkvæmdi gjörðir þessar með
svo mikilli nákvæmni, að lög-
iræðingsfulltrúar á skrifstof-
unni dáðust að öllum frágangi
hjá honum. En mikilvægasta
starf hans var aðal-innheimtu-
starfið í embættinu. Um hans
hendur hafa farið margar milj -
ónir króna í aldarfjórðung við
þetta starf og hver eyrir inn-
heimtur að lokum að því sem
honum var falið. — í störfum
þeim, sem Einar Blandon hafði
með höndum síðustu tíu árin,
býst ég við, að húsbóndi hans,
skrifstofustjóri Alþingis, Jón
Sigurðsson, hafi orðið var við
sömu hæfileikana hjá honum,
og getið er hér að framan, þótt
hann þá væri oft orðinn lasinn.
Að minnsta kosti mátti skilja
það á Jóni skrifstofustjóra. En
þann mann dáði Einar mest hér
í Reykjavík. — Ég ætla að
skjóta því hér fram, að síðast-
liðinn vetur, þegar mestu lætin
urðu um tilnefningu forseta-
efnis, þá kvaðst Einar hafa
dreymt, að Jón Sigurðsson
skrifstofustjóri yrði forseti ís-
lands, og sá draumur marg-
endurtekinn. Kvaðst Einar þess
fullviss, að þessi draumur muni
rætast, fyrr eða siðar. —
Einar Blandon er greindur
vel, hefur lesið mikið góðar
bækur og átti gott og mikið
bókasafn, sem brann á Amt-
mannsstíg 1946. Var það metið
á 50 þús. krónur. — Einar er
jafnan hlutlaus um annara hagi
og óádeilinn við aðra. En verði
hann fyrir áleitni, er hann
óvæginn, og, — þeim, sem hafa
gjört honum rangt til í lífinu,
mun hann seint geta fyrirgefið.
Einar er glöggur á menn, kald-
hæðinn og napur í orðum til
þeirra, er sýna drambsemi og
hégómlegan uppskapningshátt..
Einar á einn son og fjögur
sonai'börn. Son sinn Erlend
Blandon kostaði hann á gagn-
fræðaskóla Akureyrar og kaup-
mannaskóla í Kaupmannahöfn.
Er-Erlendur mjög vel gefinn^
fékk hátt próf og verðlaun á
kaupmannaskólanum.
Ég er viss um að mesta gleðí
afmælisbarnsins myndi vera
það, ef þeir, sem reynst hafa
honum sannir vinir í lífinu, ■
vildu heimsæltja hann vikurnir
eftir afmælið, en — ekki marg-
ir í einu.
Einar Blandon hefur tekið
með stakri ró hlutskipti sínu,.
æðrulaust með öllu. Bezta ósk
mín til háns er sú, að hugrekkii®
haldist til hinstu stundar.
Reykjavík 16. sept. 1952.
Ari Arnalds.
Sýningar á Leðurblökunnr
hefjast á ný á föstudag.
Sýningar á óperettunní
„Leðurblakan“ eftir Joh..
Strauss hefjast aftur næstk.
föstudag, 19. sept.
Aðsókn að óperettunni var á—
kaflega mikil í vor svo leik-
starfsemin var vegna hinnar
miklu aðsóknar lengd um 10'
daga og óperettan leikin til 10.
júlí, alltaf við húsfylli.
Söngvarar eru allir þeir sömu-
og í vor, nema Bjarni Bjarnason
tekur við hlutverki Einars:
Kristjánssonar.
Nýtt danspar kemur í stað:
þess sem dansaði í vor, en það
eru þáu Erik Bidsted ballett-
meistari og aðal sólódansari £
Tivoli í Kaupmannahöfn og,
kona hans Else Kæregárd.
♦BERGMAL
í vikunni sem leið voru í
Bergmáli birtar glefsur úr bréf-
um frá sýnendum á iðnsýning-
unni, sem lýstu óánægju sinni
yfir því að hafa orðið hornrekur
á opnun sýningarinnar. Þar sem
eg átti erindi við framkvæmda-
stjóra sýningarinnar notaði eg
í gær tækifærið til þess að
spyrja hann um þetta atriði,
eða hvort nokkur brögð hafi
verið að því að sýnendur hafi
ekki fengið aðgang að sýning-
unni við opnunina.
Gestgjafar og gestir.
Skýrði framkvæmastjóri sýn-
ingar svo frá, að allir sýnend-
ur hefðu sitt aðgangskort, sem
g'ilti að sýningunni, og svo hefði
verið á opnunardegi. Hins veg-
ar sagðist hann líta á alla sýn-
endur jafnt sem gestgjafa
þessarar sýningar, og hefðu
margir þeirra orðið að sitja á
hakanum við opnunina. Salur-
inn, þar sem setningin fór fram,
tekur aðeins um 300 manns, og
boðsgestir voru 250. Við opnun-
ina voru milli 700—1000 manns,
og ekki gat allur sá hópur
komist inn í salinn. Þegar sjálf-
sagðir boðsgestir voru komnir í
hann, var þar aðeins rúm fyrir
um 50 manns að auki.
Verðlag veitinga.
Þá er það annað atriði í sam-
bandi við iðnsýninguna, en það
er verðlagið á veitingunum í
veitingasalnum á 5. hæð. Hafa
borizt kvartanir um of hátt
verðlag, en þær reynast ekki á
rökum reistar. Verðlagið er
það sama eða svipað og á öðr-
um veitingahúsum. Molakaffi
kostar þar kr. 5.00, kaffi með
kaffibrauði kr. 10, og öl og gos-
drykkir eins og tíðkast annars
staðar. Annars er það með veit-
ingasölu undir slíkum kring-
umstæðum og þarna, að þeir,
sem hafa hana á hendi þurfa oft
að sæta óhagkvæmum sámn-
ingum með leigu á ýmsum út-
búnaði, eins og oft vill verða
þegar aðeins er tjaldað til einn-
ar nætur, ef svo mætti að orði
komast.
Gosdrykkir dýrir.
Því má aðeins bæta við hér,
sem áður hefur verið sagt, og
verður reyndar aldrei of oft
hamrað á, að gosdrykkir eruí
alltof dýrir í veitingahúsum.
Nær það bókstaflega engri átt,
hve háu verði þeir eru seldir„
og er ekki annað sýnilegt, en
að setja verði á þá hámarksá-
lagnihgu gagnvart veitingahús-
um. Eins er það að veitinga-
staðirnir eru ekki nægiléga.
flokkaðir. — kr.
Gáta dagsins.
Nr. 241.
Gekk eg að gá,
sat eg og sá
hvar átján tungur
í einu höfði sungu.
Svar við gátu nr.240:
Hafið rauða, þegar Faraó
og ísraelslýður voru á
ferðitmi.