Vísir - 29.09.1952, Blaðsíða 5

Mánudaginn 29. september 1952
VlSIR
Vii heimsóttum „hreinkónga" og
galdramönnum.
Og við höfum
gengið á 3 heilög
VIeiinííí||i*2 SaeMiir
iiaBareid sána.
Hálfs mánaðardvöl í Hels-
inki í sambancli við opnun sýn-
ingar minnar í ,.ListahöIlinni“
var óslitin veizla.
Finnar eru heilir í öllu og
engin þjóð er glaðari við skál
en íbúar „vatnalandsins“. Til
dæmis er mér minnisstætt
samkvæmi er eg sat, áður. eii
eg lagði af stað til Lapplands.
í>ar var samankomið fólk frá
ópemnni, ballettinum og
balalaika-hljómsveit Helsinki,
ásamt ýmsum listamönnum
borgarinnar. Iiófið hafði verið
vandlega undirbúið og ekki
skorti skemmtikraftana. í>ar
var sungið og dansað unz dagur
rann. Gestirnir voru frá 7 þjóð-
flokkum svo að „konversa-
tionin“ var harla bi’eytileg.
Þai'na dansaði ein bezta
,,ballettstjarna“ Suomi, og svo
rússnesk dansmær, alveg fram-
úi'skarandi falleg og elskuleg.
Gamall riddara-Iiðsforingi lék
á balalaika, svo undurfagur-
un — án fjárstyrks eða opin-
bers tillits. (Nafn hans verður
ekki nefnt í þess.u sambandi).
Við höfum ferðast með öllum
hugsanlegum farartækjum.
Litlar vatnaflugvélar eru víða
eina hugsanlega farartækið, en
vegir eru nú og sæmilegir um
aðalhéruðin. Við höfum heim-
sótt „hrein-kónga“, séð fagrar
hjarðir dýranna, drukkið „vin-
áttukaffi“ hjá galdramönnum
og gengið á hin heilögu fjöll
Lapplands, en þau eru þrjú
og afstaða þeirra innbyrðis
réttur þríhyrningur.
A tindum þeiri'a var áðxxr
fórnað hreindýrum (eða öðr-
um dýrum) og þar var talað
við forfeðuma á máli andanna.
Nú er aðeins fórnað steinum,
því að nafninu til eru Lapp-
ar ki’istnir. Þeir, sem eru það
af sannfæi'ingu, eru nú „þoi'p-
arar“, búa í bjálkakofum, eiga
kýr, fáar kindur og hæns. Þeir
eru ekki stolt auðnanna fram-
ar, og hinn eilífi glampi
Fjalla-Lappans er dáinn í aug-
um þeirra. Nú klæðast þeir
aumum flíkum og gúmmístíg-
vélum, og í stað stjörnuhúf-
unnar og rauðhettunnar er
komin ensk húfa eða alpapott-
lok! Mér rann til rifja að sjá
gamlan Hrein-Lappa (87 ái'a)
sitja á fleti sínu í óhi'einum
ið byggð á 12 árum. Hér var
allt í rústum eftir stríðið. Hót-
elið okkar er framúrskarandi
vandað og stórt, vildi eg óska
að Reykjavík ætti slíkt gisti-
hús — gistihús, sem tekur
200—300 manns og hefir við-
hafnarsal sem rúmar 600
manns. í gærkveldi var dans-
leikur •—• nokkurskonar upp-
skeruhátíð, og þar var sarnan
komið myndarlegt fólk og sér-
lega prúðar dömui'. Fyrir dans-
inpm lék 9 manna hljómsveit
Walter Fenzke, en hann og
sveit hans er ein af beztu dæg-
urlagahljómsveitum Þýzka-
lands. Hljómsveitárstjórinn
var 9 ár í rússneskum fanga-
búðum, og hafði aldrei á þeim
tíma tækifæri til að snerta
hljóðfæri. Samt er tónn fiðlu
hans jafn ungverskur og áður.
Nú kemur félagi minn að
sækja mig.
Beztu kveðjur til allra.
Rovaniemi, 18. sept. 1952.
Gúðmumlur Einarsson,
frá Miðdal.
hengja. í dögun söng kósakk-
inn um Sonju sína „með
stjörnuaugun", sem var það
eina, er hann hélt í dauðahaldi..
Þegar böðullinn smeygði snör-
unni að hálsi hans kl. 6 um
morguninn, sön.g hann enn um
Sonju sína.
Sænskur vísnasöngvafi var
þai’na alveg afbragð. í stuttu
rmáli — þetta var ógleymanlegt
hóf, qg hæfilegt að leggja af
stað til Lapplands daginn eftir
með stýrurnar í augunum.
Lappland er eitt af þeim
löndum álfunnar þar sem erf-
iðast er að jerðast um, og allir
vita, hvaða heljarflæmi landið
er. Þótt 30.000 Lappar, sem
byggja þetta flæini, séu „undir
stjórn“ fjögurra landa, þá eru
lega og hrífandi. Hann söng bjálkakofa og totta enska
kúþanska söngva af svo mikl- j pípu, tóbakslausa, og kveða
um innileik, að allir táruðust gamla hjarsöngva.
— söng einnig Sonju (lagið, l Nú kemur það f-yrir að hrein-
sem sungið er heima með um er stolið, en áður fyrr
smeðjulegri vísu), en sá söng-J hi-eyfði enginn gei'semax', sem
ur er um fanga, sem átti að (lágu á vegum úti. Þetta er
gamla sagan um menniugima
og börn náttúrunnar.
Við komum að „vatni sköp-
unarinnar" og horfðum á
„dans sálnanna“, en svo kalla
Lappar norðurljósin, og eg sá
Aikia, en hún er „prinsessa"
Lappanna. Hún ber gulan
silkiklút á herðum og djásn
hins mikla elddreka á höfði,
þegar hreindýrahátíðir eru
haldnar. Faðir hennar gaf mér
skeið úr hreindýrabeini, hag-
lega skorna með 6 hringjum
(hin heilaga tala Lappanna er
3). Hann bauð mér að vera
viðstöddum hrein-hátíð þann 1.1
október næstkomandi, og er.
það heiður, sem eg. verðskulda j
sannarlega ekki, en „Islanninn“ |
er „Lobmus" þ. e. skapari þ. e. •
þeir óaðskiljanleg heild og lúta listamað.ur, sagði sá gamli. I
eiginlega engum herra. Ef þeim Hann hafði aldrei séð íslend- j
þykir þröngt fyrir dyrum, þá ing, og hélt að ísland „lægi
flytja þeir um set. T. d. flýðu norður af hinu milda Græna-
Skolt-lappai'nir frá Kolaskaga landi“.
og Petsamo skömmu eftir styrj - j í dag er áfoi'mað að veiða
óldina síðustu og- skildu eftir silung og siken (hvítfisk). Því
liús . og fjármuni. Þeir búa nú miður gat eg ekki notað tæki-
við Inari-vatnið og. í fjöllum færi til að veiða lax — var að
morður af því. Þeir hafa aðra1 setja upp sýninguna siðustu
Ráttu og siði en Hrein-Lapp-J daga, sem veiða mátti konung
.ai’nir og er menning þeirra fiskanna. Félagar mínir veiddu
mjög merkileg. Ýms oi'ð í máli í síðustu veiðiförinni 42 punda
þeirra minna á. foi’n-noi'rænu. lar. Eg sá þennan mikla kaxT,
Þótt maður hafi ferðast í 8^ sem var fallegur, þótt hann
■daga um Lappland veit maður væri nokkuð leginn. Fengizt
Rarla lítið um það, en eg var hafa laxar allt að 60 pund í
svo.heppinn, að vera falinn um-j Teno-á en það er eina á Su-
sjá þess manns, sem bezt kann omi, sem fellur í Ishafið.
að , fei'ðast hér um slóðir og (Rússar tóku Petsamo-á og
þekkir Lappana manna bezt. fleiri laxár norður þar).
Veturinn
er að koma
Vanti yður góðan ullaT-
fatnað, syo sem: nærfatn-
aður, sokkar, peysur, golf-
treyjur og fleira, komið í
Úthlíð 13.
Klæðið börnin i ullar-
fatnað í kuldanum. Hag-
stætt verð.
Prjónastofan Már.ey,
simi 5243.
Amerískt
(Rayon) márgir litir kr,
58,70 meterinn.
VERZL.
vwwuwyvwywwvvwwwwvwwwtfvwvwwwwuw
. 3
Er kelmsþekkt nafn
Verksmiðjurnar bjóða nú tvær nýjar skrifstofuvélar.
■0&pMjUc&
rafm.-reiknivélin
A120 er falleg,
örugg og fljót-
virk. — Hún
reiknar mismun
(saldo) hvort
sem debit eða
kredithlið er
hærri. — Tekur
tólf talna upp-
hæð.
Hana má nota þótt rafmagnið bili.

ritvélin SM2 er
hljóðlítil, lipur
og hraðvirk. —
Eftirtektarvert
et hve hún gef-
ur hreina skrift
og skýr afrit. —
Vélar þessar eru til sölu og sýnis i Bókaverzlun Sigfúsar
Eymundssonar, Austurstræti 18 og hjá undirrituðum.!
Höfum þær oftast fyrirliggjandi. — Annai’s
útvegaðar með litlum fyrirvara.
Einkaumbo.ðsmenn
Ólajur CjíJaion & Co. L.j.
Ilafnarstræti 10—12. — Sírnar 81370. *I
íwwuwuvvvwvwvw^M/vdivvwvvvwvvyv^wvvy'^^
llik!
VWWWUWAWWVVVVVWVrt^^
Það fór sem mig grunaði, að málamaður, í þess orðs heztil
motorhjól, minni gerðin,
selst með sérstokn tæki-
færisyerði.
Vélsmiðjan h.f.
Borgartúni 7.
íþróttafréttaritarar sumra blað-
anna hér létu ekki hina stór-
kostlegu keppni þeirra Marci-
anos og Jóa Walcotts fara fram
hjá sér. Rothöggasinnar um
heim allan velta því nú vafa-
laust fyrir sér, hvort Marciano
j,sé eins mikilhæfur meistari og
Jói Lúðvíks, Dempsey eða
Tunney, en slíkt getur meira að
segja valdið miklum deilum.
Eitt blaðið gat þess t. d., að
merkingu. (Letui'bi'. ThS.).“
♦ Sjá allir, að þetta er ó-
venju glögg og skilmerki-
leg lýsing á hinum nýja heims-
meistara í þyngsta flokki rot-
höggamanna. Það yii'ði?t sem
sé.ekki skipta miklu máli, þótt
tækni hans skxili v.era áþóta-
vant, en þeim mun gleðilegi’a
er, að hann skuli vera „slags-
málamaður í þess oi'ðs beztu
merkinu.“ Raunar er mér það
' Marciano þætti líkur Dempsey, huliir ráðgáta, hver sé munur á
Hann er verndai’vættur þeirra
og vinnur að málefnum þessa
barnslega fólks af heilagri köll
Við búum nú í höfuðborg
Lapplands ROVANlEMI. Hún
hefir 18 þús. íbúa og hefir ver-
280 cm. brpitt á §7,20 mtr.
Efaminefni
120 cm. breitt, 47,90 mtr.
Kápufóðurefni
140 cm. breitt á 31,50 —
33,50 — 42,50 mtr.
M. TMFT
Skólavöi’ðustíg 8.
ALPAÐ-
ritvélabönd
fyrir fegurðarvélritun
Sportvciruhús Reykjavíkur
Skólavörðustíg 25, Rvík.
en hærra verður tæpast kom-
izt í mati á slíkum mönnum.
Dempsey er m. a. kunnur fyrir
það að hafa eitt s'inn barið Ar-
gentínumann svo duglega í
höfuðið, að hann hentist út af
orustupallinum, en hann stund-
ar nú friðsamlegi'i atvinnu,
með því að hann rekur nú mat-
sölustofu á Tímatorgi í New
York.
♦ Kollega vor við eitt
Reykjavíkurdagblaðanna,
slagsmálamanni í góðri merk-
ingu þess orðs eða vondri. En
þá veit maður, áð til eru tvenns
konar slagsmálamenn, að
minnsta kosti. Og þá veit mað-
ur líka, að konungur þeirra, sem
iðkar hina „göfugu sjálfsvarn-
arlist“, er liðtækur slagsmála-
maður.
♦ Ó, þér hnefaleikavinir!
Mikil blessun hlýtur það
að vera að geta greitt mönn-
um í'okna „hægri handar-
birtir í blaði sínu þessa, lýsingu1 húkk“, helzt svo rösklega, að
á Marciano, hinum nýja meist-
ara: „Þrátt fyrir að hann sé
ekki kraftalega vaxinn, er hann
mjög þunghöggur og standast
fáir hin geigvænlegu liægri
handar-húkk hans (leturbr.
ThS.). Hann er ekki mikill
hnefaleikari, hvað tækni snert-
ir, en fyrst og fremst slags-
andstæðingurinn, hvort heldur
er . meistari á hnefaleikapalli
eða drukkinn maður úti fyrir
danshúsi, falli í óvit eða kjálka-
brotni. Og hversu miklir fá-
vitar megum við hinir vera,
sem kunnum ekki að meta slíka
íþrótt!
ThS.