Alþýðublaðið - 13.10.1928, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
LandhelgXsgæzlan.
Orð og athafnir.
Ihaldsflokkar allra Landa kapp-
kosta jafncoi aib semja stefnuskrár
sínar{ svo, „að pœr gangi i augu
almenriings, pui ad á puí ueltiie
Svo sagði Jón Porlá'ksson í
Lógréttugreiniinni 1918. Jafnframt
sýndi iiann |)ar fra<m á, að raun-
veruleg stefha íhaldsflokkanna og
breytni öll væri ærið ófögur og
benti á foagsmunaástæðurnar, setm
|)vi valda. — Þá vax Jón ungur
og óríkur, kunni rétt að sjá og
segja frá.
fhaldsflokkurinn íslenzki er eng-
ánn eftarbáfur sams konar flokka
erlendiis, enda er Jón, sá kurm-
ugi maður, forimaðnr hans. Þetta
hefir almenningur iengi vitað.
Hitt hafa ýtmsir ef til vill ekki
gert sér jafnljóst, að íhaldsfor-
kólfamdr margir hverjir hafa tek-
ið sér flokkinn til fyrirmyndar í
þessu.
Eitt niesta áhuga- og velferð-
ar-mál allra mótorbátaieigenda og
fiskimanna um. land alt, er það, aö
landhelgtegæzlan sé í sem beztu
Iagi og að veiðiþjófum þeiitn, sem
sekir s-annast, sé hegnt eftir því
sem lög sitanda til. Ihaldsþing-
jmennirnir, einkum þeir, sem við
togaraútgerð fást (þei|m ’finst lík-
lega þörfin mest) láta því ekkert
færi ónofað til að tala hátt og
hjarínæmt um áhuga sinn á land-
heigisvörnum. Ólafur Thors, Jón
Ólafsson og Jón Auðunn eiga þar
allir óskilið mál. Um hinn síð-
astnefnda segir „Skutull":
„Jón Auðunn, alþingismaðiutr
JNorður-lsfirðinga, er kunnur að
því, að berja sér einna fjálglegast
allra manna á brjóst, á sam-
kundum og í pólitískum bæna-
húsum, er landhielgisvarnir hafa
verið þar til umræðu.“
En sitt er bvað orð og athafn-
ír. Það sézt ljósast á greinar-
stúf, er „Skutull" síðar flytur um
athafnir þessa manns, er svo
fjálglega hefir talað um landhelg-
ísvamir. Þann 5. nóv. 1927 segir
Skuful! svo:
„Jón Auðunn gætir landhelginn-
ar“.
Þjór kom hér á dögunum með
enskan botnvörpung, St. Keverne
að nafni. Hafði tekið hanin inni á
Aðalvlk með vörpuna í ólagi. Lif-
and,i fiskur hafði verið á þdfari,
en ekki sionnuðust veiðar í land-
helgi upp á sökudóiginn. Slapp
hann meö 5 þús. guilkróna sekit,
en upptæk veiðarfæri. Togardnn
fór út á laugardag. Veiðarfærin
voru boðin upp á mánudag, en á
þriðjudaginn kom togarinin aftur
og sótti þau. Jón Auðunn Jóns-
son alþingismaðnr hafði lirept þau
á uþpboðinu fyrir um 900 krónur.
Togarin.n gat því með hans að-
stoð snúið þegar ti'l sinnar fyrri
xðju við bæjardyrnar hjá elskuleg-
um kjósendum Jóns í Aðalvík.“
Síðar, 22. sept.. 1928, áréttar
svo Skutull þetta á þessa leið:
„Þess er skemst að minnast, að
alþingismaðurinn í Norður-lsa-
fjarðarsýslu, Jón Auðunn Jónsson,
keypti í haust, sem leið, á opin-
beru uppboði á ísafirði, veiðar-
færi af brezkum togara, er dæmd-
ur hafði verið sekur og veiðarfær-
in upptæk.. Vedðarfærin voru svo
seld togaranum aftur, svo hann
gæti tekið strax til veiða. Þau
fóru með mjög lágu verði á upp-
boBinu. Með þessum kaupum hefir
Jón Auðunn gert erlendum stétt-
arbróður stóran greiða, en í það
skiftið .var ekki hugsað um iand-
heigisgæzluna, enda kosnmgar ný-
gengnar um garð.“
Kaupmaður einn á ísafirði, sem
verið hefir umboðsmaður Samá-
byrgðar brezkra togaraeigenda,
tók nú rögg á sig, vildi þvo
])etta af Jóni flokksbróður sínum
og sendi Skutli 22. sept.. 1928
tilkynningu þess efnis, að Jón
Auðunn hefði ekki keypt veiðar_
færin fyrir sjáflfan sig, afskifti
hans hefðu verið þau ein, „að
hacrm, samkuœmf beiðni mnni
(þ. e. umboðsmannsins) mœtti á
uppboðinu og baiuð fyrir m g (um-
boðsmanninn) / veíð: rfar íri. (Let-
urbr. hér). Síðan segiát hann svo
hafa ,seit togaranum enska veiðar-
færiin og bætiir því við, að hann
hefði getað fengið ^tugi manna“
tiil að gera sér þennan „greiða“,
sem Jón Auðunn þar-na gerði
honum.
Illa hefir umboðsmaðurinn
borgað Jóni Auðunn „greiðann“,
ef yfi'rlýsingin er eina borgunin
— en um það segir hann ekkert
—, því að af henni verður það
- eift Ijóst, að Jón Auðunn hefir
þarna verið verkfæri í hendi verk-
færis tryggingarfélags hinna er-
lendu veiðiþjófa. Varla getur það
taliist honum sæmdaraulri.
Um þetta segir Skutull 29. sept.
„Þegar útlendur togari brýtur
landheigisliögin fyrir framan hús-
dyrnar hjá kjósendum hams (þ. e.
J. A. J.) í Aðalvík, og að
minsta kosti mjög grunsamilegur
um, að hafa skafið botninn á mið-
urn þéirra þar fram undan, þá
rennur honum ekki blóðið til
skyldunnax við kjósendurna, held-
ur við sökudólginn.
Og bann blygðast sín ekki fyrir
að láta lýsa því yfir opinberlega,
að umboðs’rtraður tryggingarfélags
veiðiþjófanna, veifi howum, lög-
gjafanum, í kringum sig, til þess
að gera nauðsynleg ákvæði1 land-
helgisiaganna, . sem hann hefir
sjálfur samþykt á alþingi, að
engu.
Að Islendingur skuli fást tif að
vera umboðsmaður þess félags,
sem tryggir útlenda veiðiþjófa
fyrir ‘ áhættunni af þeirri þokka-
legu atvinnu, að stela úr ísle’nizkri
landheigi, er sök fyrir sig.
Er því miður jafnan við því að
búast, að óvaldir mangarar kepp-
ist um þá stöðu, finni ekkert viðl
hana a'ð athuga og ræki h.ana af
hjartans lvst.
En að íslenzkur alþitagi'smaðjur
skuli láta sér sæma, að vera að-
stoðarmaður og hjólliðugur sendi-
sveinn slíks umboðsmanns, er
torskildara og enn ámælisverð-
ara, jafnvel þótt færri orð befði
lia'ft um áhuga sinn á landhelg-
isvömum, og vægilegar hefði bar-,
ið sér á brjóst við þau ræðuhöld
en Jón Auðunn hefiir gert.
Axel Ketilsson (þ. e. umboðs-
maðurinn) er drjúgur yfir því,
að hann hefði getað fengið fjölda
manna af öllum stéttum og fiokk-
um til þessara erinda. Honurn
liefir eftir því þótt bezt við eiga
að senda alþitagismanninn, lik-
iega ,til þess að punta með því
upp á þetta prýðiliega embætti
sitt. Skutuil.vill ekki neita þess-
ari fuliyrðimgu umboðsmannsins.
Misjafnir menn eru til í öllum
stéttum og fliokkum. Og vílst mfún
vfba vera pottur brotinn, ef Is-
iendingar vilja jafnvel gerast
leppar erlendra veiðiþjófa, svo
auðveldlega og unnvörpjum, sem
Vesturland heldur fram., í orðuim
þeim, sem prentuð eru hér áð
framan."*)
En bitt viii Skutull staðhæfa,
að alpim%smann tsil þessarar snatt-
ferðar Jóns Auðuns hefði hann í
engan flokk getað sótt nema
íhaklsfl okkinn.“
Alþýðublaöiö hefir engu við
þetta að bæta.
En eru „beiiind l“ Jóns Auðuns
einsdæmi í Ihaldsflokknum?
Nei.
Samtökio. -Flokksstarfið.
Fundur háseta álínu-
gufubátum.
í Bárunni í gærkveidi var vel
sóttur; salurinn þéttskipaður.
Stjórn Sjómannafélagsins hafði
boðað til fundarins; og skýrði for-
maður tiiefni hans. Nefnd úr Sjó-
mannaféiaginu, starfandi raanna á
iínubátum, lagði fram tillögur sín-
ar í þrennu iagi'. 1. Þöknun af
hverri smálest vegins afla. 2.
Kaup og aukaþóknun. 3. Afia-
hiutur. Samþykt var með næst-
um öllum atkvæðuim að krefj-
ast 1. tiliögunnar, en það er saina
fyrirkomulag, sem nú á sér stað.
*) Umraæli „Vesturland" sem til er
visað eru þessi:
„Leit manna að auðsuppsprettum
og kapphlaup að peim, gat ekki til
engdar farið fram hjá fiskimiðum
íslands, og pegar ásælnin rekur sig 1
á örðugleika, svo sem íslenzk lög
er farið í kringum pá girðingu. Þjóf-
urinn leigir sér præl á heimili eig-
andans, til að hleypa lokum frá.
Kveður nú svo mikið að þessum
landráðamönnum leppum, að ekki
verður pverfótað fyrir peim“.
Vesturland á'/1, ’25
,, *; $ AjHöi \m\ f
Flestir þeir, er töluðu, lýstu sig
fylgjandi hlutaskiitingu, en eiinsi
og sakir stóðu gætu þeir ekkS
fylgst með ráðstöfun a-flans f
landi, og því ekki trygt, að ekk-
ert ranglæti væri viðhaft.
Samþykt var í einu hljóði aö
fela stjóm Sjómannafélag'sins að
reyna samninga við útvegsmenn.
Kaupgreiðslur á þessum skip-
um eru mjög lágar, og eru háset-
ar mjög gramir yfir því, hve hart
þeir eru leifcnir. Upplýst var aö
'kjöt/En væru nú 220 kr. lægri á
mánuði en 1925, eða með öðrum
orðum að mánaðarkaupið er felt
niður, en aukaþókniunin ein eftix.
Nú er greitt 7 kr. af smlálest
afians itil maninis eða til 13 bá-
seta fcr. 91,(K) af smóiest miðað
við þorsk veiddan á línu, en kr.
5,00 af öilum öðrum fiski og fiski
veiddum í net, eða kr. 65,00 af
smálest til alilra hásetanna. Nú
mun smálest af þorski vera seld
á alt • að 5 hundruð krónur upp
úr salti, ekki 1/5 hluti fer því til
hósetanna. Sama sagain er með
lýsið, þar fær hver báseti kr. 1,25
af iýsistunnu, eða allir hásetarniir
fá kr. 16,25. Nú er verð á lýsis-
tunnu minst 100 kr.
Alt þetta kom fraim á fundin-
um og margt fleira.
Áhugi er mikill meðal manr®
unn að fá kjör sín bætt.
För til Vestfjarða.
Eftir
Guðmund Gislason Hagalín.
---- (Frh.)
Fralmfarir í iandbúnaði hafa
orðiið- ta'lisver-ðar í Dýráfirði á
síðari árupi- Emkurn virðist á-
huginn fyrir aukinni jarðrækt
vera mifcill og vaxandi í Mýra-
hreppi, sem er norðanmegin fjarð-
ariins. Hafa margir þar sléttað
miikiið í túnum sínuni og ýmsir
unnið að nýrækt. Garðrækt hefir
mikið aukist, og þó nokkrir bænd-
ur iselja talsvert af garðávöxtum.
Mennálngarlegur áhugi er og eigi
Tjtíill í Mýrahreppi, og yngri menn
þar eru yfirleitt mjög athuguilir
um nýjungar í meniniingarmálu'm,
verklegum og andlegum. Hygg
ég, að miið'S'töð hinnar menniiingar-
legu vakn'imgar sé á Núpi. Þar
hefir urn Jangt skeið starfað á-
gætur ungmeniniaskó'I'i', og á Núpf
býr Kristinn Guðiiaugssota, for-
maður Búnaðarsaimbands Vest-
fjarða.
Ungme’ninask'óianjn istofnaðá fyx-
ir 20 árum séra Siigtryggur Guð-
laugssota, og hefir hamn stjórnað
skólanum frá byrjun. Séra Sig-
tryggur er mierkilegur rnaður.
Hann er fyrirmynd aninara í dag-
fari, orðvar, starfsaimur og góð-
gjam. Hann er gæddur fágætum
áhuga á alis konar hei'lavænfeg-
um fraimförum, en þó í annará
stað fastheldiinn mjög við það í
þjóðmennálnigu vorri, er hann telur
hoi't og fagurt. Hann er söngviinn
með lafbrigðum oig hefir samið