Vísir - 04.07.1953, Blaðsíða 4

VÍSIR
: Laiigafdagirm 4. júlí 1953.
ÍA J....
i. ! i
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Símar 1660 (fimm linur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Hjt
ísland og íslendingar hefir skemmst að minnast furðu-
sjaldnast verið hugstætt um- greinar um fsland í frönsku
ræðuefni í eriendum blöðum, tímariti, sem íslenzk blöð þýddu
endá tæpast að vænta, að mill- að nokkru.
Bergmáii liefur borizt bréf frá
,,Lesanda Yisis i 40 ár“, og fer
jónaþjóðir telji frásagnir um> ♦ Gildi þess að segja frá her a cftii
tæpar 150.000 sálir norður við slíkri vitleysu hér er sáralítið,
íshaf girnilegar til daglegs fróð- en öfgagreinar um land okkar
Hagur bæjarfélagsins
TJ eikningur Reykjavíkurbæjar fyrir síðasta ár hefur verið
lagður fram, og hafa minnihlutaflokkarnir í bæjarstjórn-
inni að sjálfsögðu gripið tækifærið til þess að gera árásir á
bæjarstjórnarmeirihlutann, Sjálfstæðisflokkinn. Var það og að
vonum, því að bæjarstjórnarkosningar verða háðar hér í bæ
sem annars staðar í vetur, og ekki er ráð nema í tíma sé tekið,
til að afflytja stjórn bæjarins við kjósendur, ef vera skyldi unnt
að veiða á því nokkur atkvæði.
Það er hverju orði sannara, að skattar allir eru orðnir næst-
um óbærilegir hér á landi, og útsvörin þykja ekki síður þungur
leiks og skemmtunar. Islend- j og þjóð minna okkur á, hversu
ingasögurnar eru þó heiðarleg óþekktir við erum og um leið,
undantekning, hvað forvitni _ að við eigum flest ógert til þess
annarra þjóða snertir -— þær
eru mikið lesnar víða um heim
og kaflar úr þeim eru skyldu-
námséfni í unglingaskólum
allra Norðurlandanna.
i ♦ Eigi er samt því að leyna,
að frændur okkar á Norður-
löndum gera ekki meira úr
bókmenntum okkar en góðu
hófi gegnir. Norðmönnum hefir
t. d. oft hætt við því að eigna
sér það, sem forfeður okkar
gerðu, og skemmst er að minn-
, ... . .. ...., ast sýningar Dana á íslenzkum
baggx hverjum manm en onnur gjold, sem þegnarmr verða að handritum> þar sem fslandg var
Áskorun til
stjórnarvaldanna.
„í lögum um bætur á sparifé
frá þessu ári er það ákvæði m.
a., að einungis séu greiddar bæt-
að koma í veg fyrir slíkar frá- j Ur á það sparifé, sem talið hafi
sagnir. Þeim myndi fljótlega verið fram til skatts á tímabilinu
fækka, ef íslenzkir aðilar væru 1941—1946. — Þessar bótagreiðsl-
jafnan á varðbergi — reiðubún- ur skilst mér, að liafi aðallega
til þess 'að leiðrétta allar,átt að koma li! SÓSa sparsoml':
efnalitlu folki, sem aurað hcfði
saman fáeinum skildingum til
elliáranna, en þessir skildingar
urðu nær verðlausif vegna verð-
ir
rangfærslur.
inna af hendi, hvort sem þeim líkar betur eða verr. En skatta- * ,..v
, _. ........... ao turðu litlu getið.
byrðm er ekki að ollu leyti heimatilbunum astæðum að kenna, , , . , ,, ,. . , ,
, , _ , , , i ♦ Ekki er þetta tomlæti þo
pvi að margt orkar a hana, sem sprottið er upp utan land- alltaf
steinanna. En meðal þeirra ástæðna, sem til eru orðnar meðal
Fjölbreytt hátíÖ Sig-
urvonar á morgun.
Elzta félagsdeildin í Slysa-
varnafélagi íslands, slysavarna
deildin „Sigurvon“, Sandgerðí,
ur h;
sitt
okkar sjálfra, er sú að allir gera kröfur til hins opinbera um
að gera hitt og þetta, og styrkja hvaðeina, sem menn mundu
hafa reynt að ráðast í sjálfir áður fyrr, þegar það var metnaðar-
mál dugandi manna að treysta fyrst og fremst á sjálfa sig en
ekki aðra, ef eitth-nð burfti að gera.
Af þessu öllu liefur leitt, að það hefur farið vaxandi, er
hið opinbera, bær eða ríki, hefur orðið að krefja af þegnunum,
til þess að standa straum af ýmiskonar framkvæmdum eða
starfrækslu, sem unnin er í þeirra þágu. Við slíku er ekki hægt
að sporna, nema með því að draga úr hvoru tveggja, en þá
verður fyrir sá veggur, sem illt er að brjóta eða klífa, að enginn
vill láta draga úr neinu, enda þótt af því leiddi nokkurn sparnað.
En þegar svo er komið, er rétt að athuga, hvað hver ein-
stakur ber úr býtum af allskonar gæðum fyrir það fé, sem
almenningur leggur af mörkum. Sé gerður samanburður á því
sviði milli Reykjavíkur og einstakra bæjarfélaga úti um land,
kemur greinilega í ljós, hversu betur Reykjavik býr að borg-
urum sínum en aðrir bæir. Hann veitir þeim meiri þægindi,
innan húss og utan, en nokkur annar bær á landinu, og má
bera saman við hvern sem er. Hann fylgist einnig betur með
því, sem þörf er á komandi tímum en nokkur annar bær, og er
íljótari til framkvæmda en nokkur annar.
Sem dæmi þess, hvernig búið er að mönnum í öðrum bæjum,
sem gera ekki minni kröfur til pyngju borgaranna, má nefna
Hafnarfjörð. Hvernig hefur gatnagerð verið þar? Fingralaus
maður að heita má getur talið á fingrum sér þær götu þar, sem
steyptar hafa verið eða malbikaðar.
Lítum til Vestmannaeyja. Hvernig hefur bæjarútgerðin
gengið þar undir stjórn hinna rauðu og hjálparkokka þeirra?
Jú, togararnir hafa legið mánuðum saman, og eitt helzta bjarg-
ráðið var að gefa öðrum þeirra nýtt nafn, þegar um síðir var
hægt að koma þeim á flot.
Þetta eru aðeins tvö dæmi, en þau eru mýmörg. Og það er
ekki svo, að aðrir bæir fái óstjórn rauðu flokkanna fyrir ekki
neitt, því að hún kostar að tiltölu meira en þjónustan sem
Reykvíkingar fá fyrir peninga sína. Þarf engar tölur um það
að nefna, því'að hver maður hér í bæ mun svo kunnugur ein-
hvers staðar úti á landi, að hann geti gert sér grein fyrir því,
hvers vegna straumurinn liggur til Reykjavíkur. Og hann
stafar fyrst og fremst af því, að hér er betur stjórnað en annars
staðar á landinu. -
Rekstursfjárskortur SÍS.
T^að hefur verið upplýst á aðalfundi Sambands íslenzkra sam-
vinnufélaga, sem hófst í fyrradag í Bifröst í Borgarfirði,
að samvinnufélögin eigi við rekstrarfjárskort að stríða, og
standi þetta þéim fyrir þrifum. Var það einníg tilkynnt í þessu
sambandi, að það væri krafa samvinnumanna, að „lánsfé þjóð-
arinnar verði skipt í réttu hlutfalli við umsetningu og athafnir,
ekki aðeins í verzlun, heldur og í atvinnulífinu sjálfu.“
í sambandi við þessa kröfu samvinnumanna er ekki úr vegi
að rifja það upp, sem kom á daginn í vetur, að samvinnumenn
hafa einmitt fengið meira fé að láni til verzlunar sinnar, hlut-
fallslega, en kaupmenn. Eru hlutföllin þannig í þessu, að kaup-
menn verzla meira, en samvinnumenn hafa samt fengið, meira
fé úr bönkum til viðskipta sinna en þeir. Þessu hafa sam-
vinnumenn ekki geíað neitað, en það er í samræmi við annað,
að þeir vilji nú fá meira af öðru fé en þeim ber til annarra nota.
Þeir vilja yjiianlegá íáta hnnur lög ;gilda fpir,. ^giú.þepsu efnit
sem öðrúm, 'éri meðan' þ'éif efU ekki einváldif ;á!ÍántíínU verða-
þeir að sætta sig við, að spornað sé við einokunartilraunum
þeirra.
sýnt að yfirlögðu ráði.
Vanþekking eða hálfþekking á
því, sem íslenzkt er, veldur því
stundum. í því sambandi er
réttmætt að spyrja, hvort við
getum ekki gert meira til þess
að kynna — a. m. k. Norður-
landaþjóðum —• menningu
okkar og afstöðu til ýmissa
mála en gert hefir verið. Með-
an við höfum ekki endurheimt
handritin virðist slík kynning
sérstaklega aðkallandi.
♦ Við höfum nú sendiráð á
öllum Norðurlöndum nema
Finnlandi, en þar gætir ötull
ræðismaður hagsmuna okkar.
Væri ekki hægt að fela þessum
sendiráðum skipulagða kynn-
ingu íslenzkra sjónarmiða á
þeim málum, sem okkur varða,
ekki aðeins í ákveðnum ráðu-
neytum heldur einnig meðal al-
mennings, eins og aðrar þjóðir
gera með tilstyrk blaðafulltrúa
þeirra, sem jafnan eru starfandi
í hverju sendiráði.
♦ Slík kynningarsarfsemi
myndi að vísu hafa nokkra
aukavinnu í för með sér, en
gagnið, sem af henni ætti að
spretta, hlyti að réttmæta þau
aukastörf, sem af henni leiddu.
Ef slík kynningarstarfsemi yrði
skipulögð, myndi áreiðanlega
fækka greinum með algerðum
bólgunnar og gengislækkunarinn-
ar. — Óliklegt er, að einmitt þctta
fólk liafi gefið spariskildinga sina
upp til skatts, aðallega vcgna
rótgróins misskilnings og fáfræði,
!en ekki vegna meintrar svik-
semi eða ódi’engskapar. — Flest
heldur hátíðlegt 25 ára afmælí af Þessu fólki hélt, að því hefðu
á morgun, 5. júlí, eins og vorið ”8efnal’ upP saklr, Vlð
getið hefur verið hér í blaðinu. greiðslu eignakonnunarskatts-
Efnir deildin þá til útiskemmt ins’ , „ ,, .
unar í Sandgerði með fjölbreyti I Væri æskilegt að rikisstjorn og
legri dagskrá, ræðuhöldum, Alþing; ^ endarskoðuðu^ afsloðu
skemmtiatriðum og sýningu
notkun björgunartækja. - .
Hátíðahödlin fara fram úti Þau mistok’ sem her hafa att ser
stað“.
sína til þessa atriðis, þvi að enn-
þá er tækifæri til að leiðrétta
og hefur verið reistur mikill
skemmtipallur í þessu skyni,
þá hefur verið reist þar á staðn
um stórt veitingatjald ásamt
mörgum tjöldum öðrum minni.
Hátíðahöldin hefjast kl. 2 með
guðsþjónustu, sr. Guðmundur
Guðmundsson prédikar. Full-
trúar úr stjórn Slysavarnafé-
lags íslands mæta við hátíða-
höldin og flytja kveðjur, en að-
aíræðuna flytur sr. Jón Thorar-
ensen. Um kvöldið verður dans
að á palli til kl. 1 eftir mið-
nætti.
Slysavarnadeildin „Sigur-
von“, sem nú heldur hátíðlegt
25 ára afmæli sitt var stofnuð
25. júní 1928 fyrir forgör.gu
Björns Hallgrímssonar verk-
stjóra, umboðsmanns Slysa-
varnafélagsins í Sandgerði og
voru stofnendur hennar 77. —
Þetta vat’ bréf hins gamla Ies-
anda. Sýnist það vera sanngjarnt
og ,er tilmæhmi Iians hér með
skotið til hlutaðeigandi aðila til
velviljaðrar athugunar.
Ölvunin í bænum.
Lögréglumönnum ber saman
um, að óvenju inikið ltafi verið
um ölvun hér í bænum undan-
farna daga. Nægir ölvunarbyrgi
lögreglunnar engan veginn til
þess að hýsa þá gesti, sem þar
þurfa að vera einhvern tima sól-
arhringsins. Stafa af þessu mikil
vandræði, sem óþarfi er að fjöl-
yrða um, erida alkunn. Væntan-
lega kemst einhver skriður á
byggingarmál ofdrykkjumanna-
hælisins, eða, að ráðizt verði i
kaup á viðhlítandi húsnæði til
þessara nota, en þörfin er mjög
brýn, eins og allir vita. Þá ber
Fyista stjóin deildaiinnai vai hrýna nauðsyn til þess að reist
verði ný og hentug lögreglustöð,
og verðut’ vonandi undinn bugur
skipuð þessum mönnum: form.
•Eiríkur Jónsson, smiður í Sand
gerði, ritari Axel Jónsson verzl-1 ag þvi ilman tið;u..
unarmaður í Sandgerði og fe-1
hirðir Gísli Guðmundsson, sjó-
maður í Norðurkoti.
•
Skv. ósk frá Moskvu
hafa
Útlendingar hissa.
Útlendir menn, sem hingað
koma, hafa margir látið i ljós
undrun sina yfir þeim fjölda
missögnum um ísland. Er'víða um landið.
franskir kommúnistar hætt við drukkins fólks ,einkum unglinga,
að reisa Stalin minnismerki sem hér sézt á götunum, meira
M&rgt er skritiÓ\
Frankinn ekki svipnr hjá sjón.
tíuugaatttaííuB' htsns nú l/gQQ afþ&í9
sent hann v>ar Sf)14.
Þann 7. apríl var eitt meiri miðill skyldi upp tekinn og var
háttar afmæli í Frakklandi, en
það fór fram hjá flestum þar í
landi.
Orsökin er sú, að „afmælis-
barninu“ hefur farið jafnt og
þétt aftur síðustu áratugina,. og
aðeins eitt blað borgarinnar,
Figaro, minntist afmælisins, en
aðeins til þess að skýra frá því,
hver dæmalaus vesalingur
hefði átt afmæli þenna dag.
. Svo er nefnilega mál með
yexti, að .þapn -7. apríl .18,03,
þégár Napoleon Bonaparte var
fyrsti konsúll Frakka, setti
að segja snemnta á morgnana.
Stoðar litið að reyna að útskýra
málið, enda erfitt að gefa neina
skynsamlega afsökun, jjegar sann-
leikurinn er sá, að unglingar eru
farnir að drekka óhugnanlega
mikið hér í bæ. Þá er ástæðulaust
að býsnast yfir þessu, lieldur
reyna að finna einhver raunhæf
ráð til þess að vinna bug á þess-
tim ófögnuði.
að stríðá, svo að frankinn er nú
ekki svipur hjá sjón. Þótt hver
ný stjórn hafi unnið eiða að því
honum gefið nafnið franki. —
Verðgildi frankans var ákveðið ^ að varðveita gildi hans, hefur
fall hans einkum verið ört á
fimm grömm silfurs. Þegar á
fyrsta áratug sínum átti frank-
inn í mesta basli, einkum eftir
að sameinaður floti Frakka og
Spánverja hafði verið sigraður
við Trafalgar, og sama máli
gegndi, er febrúarbyltingin var
gérð árið 1848, en hann hélt þó
kröftum sínum óskertum fram
til 1914.
En þá fór að halla undan
íæti, þvi að. auk, síðari heims-
styrjaldarinnar áttu Frakkar
hann lög um það, að nýr gjald- við sífellda fjárhagsörðugleika
tímum 4. lýðveldisins, er var
sett á laggir í janúar 1947. —
Gagnvart dollar er gengið nú
350, en á svörtum markaði —
þar sem raunverulegt traust á
genginu kemur í ljós — fást
397 frankar fyrir dollai’inn.
Fjármálaráðuneytið birtir
nýlega skýrslur, sem sýna, að
frankinn hefur nú aðeins 1/180
þess; vérðgrldis- sem hariri hafði
árið 1914, að því er kaupmátt
snertir.