Vísir - 05.09.1953, Blaðsíða 4

▼ ISIB
■ Laugardaginn 5. september 1953.
i.: !
WÍSIWL
DAGBLAÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
; j j;. Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (finam línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Vilja þeir Vestmannaeyjaástand?
Iforustugrein Vísis í gær var drepið nokkuð á bréf það, sem
stjórn Verkalýðsfélags Vestmannaeyja skrifaði bæjarstjórn-
inni í Vestmannaeyjum fyrir eigi löngu. Hafðd blað Sjálfstæðis-
manna í Vestmannaeyjum birt bréf þetta á sínum tíma, til þess
að sýna eyjaskeggjum fram á hversu komið væri fjármálum
bæjarfélagsins undir stjórn „vinstri-samsteypunnar“, en
ástandið í þeim efnum er orðið svo bágborið, að jafnvel stuðn-
ingsmenn ráðamanna bæjarins geta ekki lengur orða bundizt
og verkamenn víta þá, er þeir studdu á sínum tíma til að ná
meirihlutanum.
Svo vill til, að kommúnistar í bæjarstjórn Reykjavíkur
hafa nú I vikunni talað mikið um sparnaðarviðleitni þá, sem
þeir þykjast vera gæddir, annars vegar, en hinsvegar hafa
þeir hamazt gegn útgjaldahækkunum, sem þeir kenna Sjálf-
stæðismönnum, er fara með stjórn bæjarfélagsins. Virðast þeir
alls ekki gera sér grein fyrir því, að það er hægt að rifja upp
feril þeirra í bæjarstjórninni, og þar með er hægt að bregða
upp nokkuð amiari mynd en þeirri, sem bæjarfulltrúar þeirra
reyna nú að skapa, þar sem kosningar eru skammt undan. Og
þar sem það er auk þc-ss hægur vandi að minna dálítið á það,
hvernig þeim ferst stjórnin úr hendi, þar sem þeir hafa völdin,
er ekki úr vegi að gera það lítillega.
Af því, sem Vísir hefur sagt undanfarið, ætti það að vera
ljóst, hvernig komið er í Vestmannaeyjum. Þar taka stjórn-
endurnir í Verkalýðsfélaginu beinlínis fram, að ekki mundi
þar vera björgulega um að litast, ef einkafyrirtækin hegðuðu
sér eins gagnvart verkamönnum og bærinn leyfir sér að gera
undir stjórn kommúnista og félaga þeirra. Er ekki ósenni-
legt, að þá væri að kalla neyðarástand í bænum. En kommún-
istar þykjast vitanlega stjórna þarna af mikilli röggsemi.
Það mætti líka breyta þessu dæmi lítið eitt og segja —
hvað fyndist mönnum um það, ef þeir verkamenn, sem starf-
andi eru hjá Reykjavíkurbæ, fengju ekki nema hluta launa
sinna greiddan? Varla mundi það þykja til fyrirmyndar, og
þó hefur Reykjavík margfalt stærri og kostnaðarmeiri mann-
virki á prjónunum en Vestmannaeyjar, því að þar má heita
að ekkert sé gert undir stjórn kommúnista og félaga þeirra.
Kommúnistar hafa einnig verið einráðir austur í Neskaup-
stað í Norðfirði, og mönnum er vafalaust í fersku minni, hvernig
þar hefur gengið. Togaraútgerðin gekk ekki betur en svo, að
skipverjar neituðu að fara á sjó, nema þeir fengju laun sín
greidd eftir hverja veiðiför. Þar hefur sá háttur vafalaust verið
hafður á, að menn hafa aðeins fengið smágreiðslur öðru hverju
— eins og í Vestmannaeyj um. Auk þess er Neskaupstaður
stórskuldugur, svo að fáir bæir á landinu munu vera eins illa
stæðir, þótt víða sé þröngt í búi, þar sem kommúnistar hafa
haft hönd í bagga við stjórnina. En þarna telja kommúnistar
al-lt í bezta lagi, og til mikillar fyrirmyndar fyrir aðra bæi.
Það er þó engin ástæða til þess að ætla, að kommúnistum
Ttér mundi takast betur en á þeim stöðum, sem nefndir hafa
verið, þótt svo ólíklega færi, að þeir kæmust hér til einhveri’a
valda. Þeir hafa ævinlega verið manna duglegastir við að gera
allskonar fránjiunalegar kröfur, og hefur þá ekki borið á sparn-
aðarviðleitni, sem þeir þykjast berjast fyrir. Kannske það sé
þessi sama sparnaðarviðleitni, sem hefur ráðið því hvernig
kaupgreiðslum hefur verið.hagað í Vestmannaeyjum og Nes-
kaupstað.
Áhugamál bama og ungllnga:
Kúreka- og lndíanasögur vinsæl-
astar hjá þýzkum börnum.
Foreldrai* mega helzt ekkí vita
ii 3ii frístundarathafnir.
„Aðeins 45,000 Russar."
▼jjóðviljinn skýrði frá því í ,gær athugasemdálaust að
sjálfsögðu — að nú sé „aðeins 45,000 sovéthermenn í
'Austurríki í stað 55,000 í fyrra“. Þegar þess er gætt, að Rússar
ráða tæpum þriðjungi Austurríkis, þá kemur í Ijós að um
það bil 3 rússneskir hermenn koma á hvern ferkílómetra
lands, sem þeir ráða. Ef Rússar hafa álíka mikinn styrk í
hverju landi, sem þeir ráða austan járntjalds, munu þeir hafa á
aðra milljón manna tl þess að halda þjóðunum þar í skefjum.
Það er ekki undarlegt, þótt Þjóðviljanum þyki rétt að tala
um, að Rússar hafi nú AÐEINS 45,000. manns í Austurríki. Þeim
finnst það vitanlega rnikil tilhliðrunarsemi, að dregið skuli úr
íjölda hermanna þar, og er þó ekki alveg víst, að rétt sé frá
skýrt e:'a blaðið, sem Þjóðviljinn vitnar í — og tekur fram
að sé borgarablað — hafi réttar upplýsingar um þetta. Það
getur líka átt sér stáð, að jJéttá sé á'rángurinn af „þjÓðareiningu
gegn her í landi“, því að vitanlega eru slík samtök starfandi
hvarvetna þar sem erlendur hermðaur sést og kommúnistar
eru nærstaddir. ' ' ' .
Nýlega hefur þýzkur barna-
skólakeimari gefið út pésa um
áhugamál barna og unglinga á
aldrinum 9—16 ára.
Höfundurinn hefur leitazt
við afla sér sem nákvæmastra
upplýsinga um þetta, fyrst og
fremst með því að spyrja börn-
in sjálf.
Höfundurinn kvaðst hafa
komizt að þeirri niðurstöðu að
vinsælasta lestrarefni barnanna
séu kúreka- og indíánasögur,
þar næst ferðabækur og í þriðja
lagi myndablöð. Af 200 börn-
um 9—16 ára sem spurð voru
hvernig þau verðu frístundum
sínum, voru 50 talsins sem
kváðust eyða þeim til íþrótta-
íðkana, 44 kváðust fara í alls-
konar leiki, 44 gerðu ekkert
sérstakt eða ákveðið i frístund-
um sínum, 24 höfðu aðalyndi
sitt af hjólreiðum, 21 las, en 10
þeirra reikuðu um göturnar.
Af 130 börnum og unglingum
sem spurðir voru að því hvort
þau eyddu frístundum sínum
með nokkurri leynd og hvort
allir mættu ekki vita hvað þau
hefðust að, svöruðu 92 þeirra í
fullri hreinskilni að þau kærðu
sig ekki um að foreldrar eða
aðrir aðstandendur fylgdust
með því hvað þau hefðust að.
Af kvikmyndum eru það
kúreka- og glæpamyndir sem
eru vinsælastar.
Helmingur allra barna sem
spurð voru að því hvort örugg-
lega mætti treysta þeim, svör-
uðu játandi, hinn helmingurinn
ýmist neitandi, eða gátu þess
að þeim væri ekki alltaf að
treysta.
væri ekki alltaf að treysta.
Þegar börnin voru spurð að
því hvort þau leituðu ráða hjá
föður sínum þegar áhyggjur
eða vandræði steðjuðu að,
kváðust aðeins 37 af 167 að-
spurðum gera það. Miklu al-
gengara virtist það vera að
Svampgiímmí
börnin leituðu til móðurinnar í
vandræðum. sínum.
Níu hundruð nemendur í
iðnskóla nokkrum voru spurð
að því hvaðan þau hefðu kyn-
lífsfræðslu sína. Aðeins 21
þeirra hafði notið fræðslu for-
eldranna í þessum efnum, en
827 höfðu alla sína fræðslu af
félögum sínum.
Aðrar niðurstöður hins þýzka
kennara voru nokkuð eftir
þessu, en það sem honum fannst
varhugaverðast í sambandi við
niðurstöður sínar var það hve
sambándið milli foreldra og
barna var yfirleitt lítið og tak-
markað. Foreldrar vita yfirleitt
lítið um börn sín, en reyna
hinsvegar að ala þau upp eftir
sömu refilum og áðferðum og
þeir sjálfir höfðu verið aldir
upp við. Það virðist einnig
áberandi hvað foreldrnir
reyndu að koma ábyrgðinni á
uppeldi barnanna yfir á kenn-
arana og sóknarprestinn.
Tvær ráðstefnur
F.A.O.
Framh. af 2. síðu.
smiðjunnar aðallega fólgin í
gerð bílasæta og baka svo og
riimdýna, en ýmsir fleiri mögu-
leikar eru framundan, þegar
fyrirtækinu vex fiskur um
hi’ýgg. Þess má geta.að fram-
leidd hafa verið nokkur þúsund
a£ gúmmíhúðuðum vinnuvetl-
ingum, og er það gert á þann
hátt, að venjulegum tauvetl-
ingum er dyfið hiður í gúmmí-
blöndunina, og verða vétling-
arnir þá vatnsheldir og mjög
sterkir. Á sama hátt mætti
hugsa sér framleiðslu sjóklæðn-
aðar og annarra hlífðarfata.
Einnig eru þarna framleiddar
„massifar“ gúmmíplötur i
þykktum frá 5—35’mm. Loks
eru möguleikar til þess að
framleiða barnatúttur og margs
konar leikföng svo sern svamp-
bolta og flejra, og þegar,.er byrj-
uð framleiðpla •'!á,;;|^tórum
gúmmíblöðrum ,báÍlomim“ er
virfast mjög eftirsóttir og vin-
sælir meðal yngstu kynslóðar-
iririar., i
Innan skamms verða haldnir
tveir fundir á vegum Landbún-
aðar- og matvælastofnunar
Sameinuðu þjóðanna (FAO),
þar sem ræddar verða nýungar
og framfarir í sambandi við
smíði fiskveiðibáta.
Fyrri fundurinn verður hald-
inn í París dagana 12.—16. okt-
óber n. k., en sá síðari í Miami
í Florida dagana 16.—20. nóv-
ember n. k.
Til funda þessara mun koma
fjöldi skipasmiða og vélfræð-
inga frá flestum eða öllum
þátttökuríkjum Matvæla- og
landbúnaðarstofriunarinnar,
enda leggur stofnunin áhérzlu
á, að þátttakan véfði sem alli’á
mest, og að sem flest einkafyf-
irtæki sendi fulltrúa á annan
hvorn fundinn, en dagskrá
þeirra er sú sama.
Þátttaka í fundinum óskast
tilkynnt utanríkisráðuneytinu
og mun það gefa nánari upp-
lýsingar þessu viðvíkjandi ef
þess verður óskað. (Tilk. frá
utanríkisráðuneytinu).
Vonir Quirinos.
mun minni.
Manila (AP). — Hér er gert
ráð fyrir, a5 vonlaust sé að El-
pidio Quirino forseti verði end-
urkjörinn í nóvember.
Verða aðeins tveir frambjóð
endur í kjöri, Ramon Magsay-
say, fyrrum hermálaráðherra,
auk Quirinos. Þriðji flokkur-
inn hefur hætt við framboð og
heitið á stuðningsmenn sína —
er áður voru í flokki Quirinos,
að styðja Magsayay.
Undir núverandi stjórn hef-
fíing þróást mjög’ 'í land-
inu. og margir telja víst, að
Magsaysay verði kjörinn, en
hann ér ungur maður og dug-
andi.
(Hri
Á síðasta bæjarstjórnarfundi
koni frarn tillaga um það, aÖ láta
fram fara athugun á því, hvort
mikil brögð væri að því að ibúð-
arhúsnæði stæði ónotað hér í
bænum. Virðist vci’a 'fúll. ástæða
til, éins og nú horfir í luisnaeSis-
málunum, að gefð sé gangskör áð
þvi að húsnæði sé ekki látið
standa ónotað. Nokkur brögð
munu vera að þvi, að húsa- eða
' íbúðareig'endur láti íbúðir standa
auðar mánuðum saman, vegna
þess að þeir cru að reyna að selja.
Sumir húseig'cndur munu jáín-
vel halda því fram, að það borgi
sig' betur að leigja ekki íbúSir,
sem á að selja, því með því móti
fáist liærra verð. Húsaleigan skipt
ir þá minnstu máli.
Athugun nauðsynleg.
Mér finnst sjálfsagt að láta
slíka athugun fara fram, því að
eðlilegt er að fylgzt sé með þvi,
þegar skortur er á húsnæði, og
það mjög átakanlegur, hvort i-
búðir standi auðar og þá grennsl-
ast eftir, hvernig á því standi.
Það er auðvitað, að varlega verð-
ur að fara að því að svipta menn
umráðarétti yfir eignum sínum,
en ef gerð væri gangskör að því
að safna skýrslum og fylgjast með
því, hverjir eiga ónotað íbúðar-
liúsnæði, myndi það geta orðið
til þess, að sumar, að minnsta
kosti, létu það af liendi til rá'S-
stöfunar fyrir húsnæðislaust
fólk, ef trygging væri í hoði.
Lítið framboð enn.
Þótt allmikið hafi verið byggt
og heilt hverfi, eins og smáíbúða-
hverfið, sé rísið af grunni, virð-
ist framboð á húsnæði litið sem
ekkert aukast, enda er það mála
sannast, að byggingar einstak-
linga leysa ekki húsnæðisvand-
ræðin, eins og þau eru nú orðin.
Það þarf meira til. Allur fjöld-
inn getur ekki i'áðist í smáíbúða-
byggingu, jafnvel þótt lieppileg
og ódýr lán fáist. Fyrir ahnenn-
ing vei'ður að byggja, ef sama
ástand á ekki að haldast í hús-
næðismálunum um alla eiíífð.
Auðvitað hefur það milda þýð-
ingu að greiða fyrir efnaminna
fólki til þess að það geti komið
sér upp þaki yfir höfuðið, en
sú leið ein nægir ekki.
Margir um boðið.
Nokkuð má dæma húsnæðisekl-
una eftir tilboðunum, sem ber-
ast, þegar auglýst er liúsnæði til
leigú. Einn íbúðareigandi sagði
mér, að hann liefði fengið 60 til-
boð í hveggja lierbergja ibúð,
sem liann hefði auglýst og tók
það hann langan tima að vinna úr
þeim. En auðvitað gat aðeins
ein fjölskylda fengið ibúðina. —
Og þó er það kahnske verst, í
sambandi við liúsnæðisvandi'æð-
in, að af þeim stafai’, að margir
freistast til að taka óhóflega leigu
fyi’ir húsnæði og margur leigj-
andinn í’eisir sér hurðarás xjm
öxl. — kr.
— DollaraskorturinR.
Framhald af 1. síðu,
kosti manna þrengt enn meii’a
en áður. Breytingarnar á gjald-
miðlinum bættu kjör þeirra, er
mikil laun hafa, en rýrðu hinna
lægst launuðu.
Raunveruleg laun hátekju
manna jukust að verðgildi
um 29%, en Iægstu laun rým
uðu liins vegar að verðgildi
um 80%.
Er svo 'til' ætlazt, að þetta
hvetji verkámenn til þess að
afkasta sem mest, til þéss að
vinna skerðinguná upp með því
rnóti. i . u ..!■ o.