Vísir - 23.09.1953, Blaðsíða 4

TlSIR
Miðvikudaginn 23. september 1953.
D AGBL AÐ
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson,
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm linur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Litlar samkomulagshorfur.
Hin margvíslegu vandamál heimsins hafa nú um hríð verið
rædd á vettvangi Sameinuðu þjóðanna. Aukaþing sam-
takanna kom saman í síðasta mánuði, til þess að ræða Kóreu-
málin, vopnahléð, stjórnmálaráðstefnuna, sem halda á í sam-
bandi við það og önnur atriði, sem aðkallandi urðu, þegar
•vopnaviðskiptum var hætt. Það er því miður staðreynd, að
árangurinn af því þinghaldi var næsta lítill, og gerðu raunar
margir ráð fyrir því, enda þótt allir vonuðu, að betur færi.
j Síðan hefur allsherjarþing Sameinuðu þjóðanna komið sam-
an til fundaff og verður ekki annað séð af því, sem þar hefur
gerzt, þótt skammt sé liðið á þingtímann, en þar ætli að verða
álíka mikill árangur og á aukaþinginu, og er þó sennilega rétt-
ara að tala um álíka lítinn árangur. Stórþjóðirnar eru á önd-
verðum meiði, og eru litlar líkur til þess, að þær breyti snögg-
lega um afstöðu til helztu deilumála. Meðan engin breyting
verður að því leyti, er ekki kyrrðar að vænta í heiminum, og
hann getur ekki snúið sér óskiptur að nauðsynlegri viðreisn.
Það síðasta, sem gerzt hefur í þessu máli er það, að Vis-
Mnsky, varautanríkis a h. Rússa og aðalfulltrúi þeirra á þin’gi
Sameinuðu þjóðanna, hefur haldið einskonar stefnuræðu sjórn-
ar sinnar fyrir þetta þing. Var að sjálfsögðu beðið eftir ræðu
ihans með mikilli eftirvæntingu, en þingfulltrúar urðu fyrir
talsverðum vonbrigðum af henni. Vishinsky bar að vísu fram
tillögur, svo sem um vissa afvopnun allra ríkja, bann við
jkjarnorkuvopnum og þar fram eftir götunum, en slíkar að-
gerðir eru að sjálfsögðu mikilvæg atriði, ef hægt á að vera að
tryggja friðinn.
En tillögur þessar hafa áður komið fram hjá Rússum. Þeir
haía áður lagt til, að þjóðirnar minnkuðu heri sína og víg-
búnað um þriðjung, og líta slíkar tillögur vel út á pappírnum.
lEn lýðræðisþjóðirnar benda á, að herafli Rússa sé svo mikiil.
að lítt sæi á honum, þótt hann minnkaði um þriðjung, en van-
máttúr flestra annarra þjóða yrði tiltölulega enn meiri en nú
«eftir slíka afvopnun. Rússar hafa einnig stungið upp á banni
við notkun kjarnorkuvopna, en lýðræðisþjóðirnar telja, að
hafa verði eftirlit með því að slíku banni sé framfylgt. Meðan
'Rússland er lokað land, og yfirleitt öll lönd, sem eru undir
stjórn þeirra, beint eða óbeint, en engin leið að fylgjast með þvi,
;að þeir breyti í samræmi við kenningar sínar um afvopnunar-
mál og tillögu á því sviði. Er þess vegna greinilegt, hvernig
slík „afvopnun“ yrði í framkvæmd.
Undirslaða þess, að lýðræðisþjóðirnar geti treyst kommún-
dstum, er að þeir taki upp lífsvenjubreytingu, veiti til dæmis
þegnum sínum og þrælum nokkurt frelsi og sýni í verki, að þeir
vilji halda frumstæðustu mannréttindi í heiðri. Þeir verða
•einnig að sýna, að þeir virði ekki einungis rétt hins'sférka, éins
-og þeir hafa ævinlega gert hingað til, því að þá er engum
•óhætt fyrir óprúttní þeirra. En það er vafasamt, hvort nú-
verandi valdamenn í hopi kommúnista mundu lengi fá að
halda „stólum“ sínum, ef þeir gæfu þegnum sínum lausan
tauminn. Það eru því litlar líkur til þess, að friður eða ör-
yggi spretti af þeim fyrir þeirra tilstilli.
Grýla cg veruleiki.
Tjjóðviljinn segir í gær, að Sjálfstæðisblöðin hér í bænum sé
■* - að hræða borgarbúa með þeirri grýlu, að allt muni fara'í
kaldakol, ef Sjálfstæðisflokkurinn haldi ekki meiri hluta sínum
hér við næstu bæjarstjórnarkosningar. Vita þó þeir, sem lesið
hafa, að hér héfur einungis verið bent á það, hvernig stjórnin
hefur farið kommúnistum og samstarfsflokkum þeirra úr hendi
í Vestmannaeyjum á undanförnum árum. Blöðih hafa sagt frá
árangrinum síðustú daga, en hann er í stúttu máli sá, aö
bæjarstjórnarmeirihlutinn — vinstri flokkarnir —’ hafa í raun-
inni gefizt upp við að leysa vandamálin og hafa lagt árar í bát.
Auðvitað halda kommúnistar því fram, að allt sé í bezta
gengi I þeim bæjarfélögum, þar sem þeir hafa hönd í bagga að
einhverju leyti. Samkvæmt því ætti Neskaupstaður að vera
sannkallað gósenland, og ekkert því til fyrirstöðu að birta
þaðan nokkrar upplýsingar, svo að það liggi fyrir, svart á
Portland hér á landi notað
sem rök við nafnbreytingu.
Borgin Portland í Oregonfylki í
USA telur nafnið of algengt.
Portlandið okkar (Dyrhóla-
ey) er komið í „heimspressuna“
vegna nafnabreytingar, sem nú
er ofarlega á baugi £ Portland
í Oregon, Bandaríkjunum.
Svo er mál með vexti, að
bandaríska póstþjónustan hefur
í sínum leiðarvísi skráð 16
staði þar í landi, sem heita
Portland. Hefur þetta valdið
talsverðum erfiðleikum við
dreifingu pósts, og bréf hafa
verið send frá einu Portlandinu
til annars. Fyrir skömmu síðan
var sagt frá því í New York
Times, að í Portland í Oregon-
fylki hafi verið sett á laggirnar
nefnd, sem berst fyrir því að
nafni staðarins verði breytt í
Multnomah. Hyggst nefndin fá
því framgengt, að bæjarbúar
fái að kjósa á milli nafnanna,
fari svo að aukakosningar verðí
haldnar í haust.
Ástæðan fyrir því að nefndin
hefur þetta nafn í huga, er sú,
að áiúð 1805 komu tveir land-
könnuðir, Meriweather Lewis
og William Clarke upp eftir á
þeirri, sem nú gengur undir
nafninu Willamette. Þar rák-
ust þeir á Indíánaþjóðflokk
samnefndri ánni, sem þá hét
Multnomah. — Á leiðinni til
sjávar skráðu þeir nafniö
„Mulnomah" í dagbækur sín-
ar, sennilega vegna þess að þeir
voru ekki nægilega kunnir
tungu Indíána. Er þeii- komu á
sömu slóðir ári seinna notuðu
þeir nafnið í núverandi mynd.
„Nefndin til að breyta nafn-
inu á borginni okkar í Mult-
nomah“ hefur barizt af eldmóði
fyrir því að nafnabreytingin
nái fram að ganga, og aðal-
rökin eru eins og áður er sagt
það, hve margar borgir og þorp
ganga undir nafninu Portland.
Óteljandi staðir — borgir, þorp
og smápláss — um gervöll
Bandaríkin ganga undir þessu
nafni, þótt þá sé ekki alla að
finna í leiðarvísi póststjórn-
arinnar. Auk þess er gríðar-
hátt fjall í Idaho sem nefnist
Portland. Nafnið finnst einnig
í Nýju Suður Wales í Ástralíu,
x Doi-set í Englandi og á Jamai-
ca. Nafnig Portland má einnig
finna um allan heim, segir New
York Times og bendir á, að
Poi'tlandshöfði sé á Tasmaniu
og á íslandi. Þá er til Portland-
skurður milli Alaska og Kan-
ada.
Auðséð er að nefndinni góðu
finnst mikils um vert að nafna-
bx'eytingin nái fram að ganga,
úr því að Portlandið okkar er
jafnvel notað í baráttunni, þótt
reyndar sé nú ekki mikil hætta
á því, að pósturinn þeirra í
Oregon verði sendir þangað.

hvítu,
m
þar sé blómlegt atvinnulíf og þar fram eftir götun-
Hér með er þess vegna skorað á Þjóðviljann að upplýsa
sitt af hverju um Neskaupstað undir stjórn kommúnista — til
dæmis eignir bæjhr|hs og skuldir, .útsvarsstiga og þar fram
eftir götunum. Eri þaé er skilyrði, að blaðið s'egi satt og rétt frá.
M.s. Dronning
Alexandrine
fer frá Kaupmannahöfn 26.
sept., til Færeyja og Reykja-
víkur. Flutningur óskast til-
kynntur skrifstofu Sameinaða í
Kaupmannahöfn sem fyrst.
Skipið fer frá Reykjavík 3.
október til Færeyja og Kaup-
mannahafnar. Farþegar sæki
farseðla í dag og á morgun.
Tilkynningar um flutning ósk-
ast sem fyrst.
Skipaafgreiðsla Jes Zimsen
•<'.i*ií.ndur Péturssion -
Mannúðlegum aðferðum sé
beitt í meðferð dýra.
Útdi'áitur úr lögum og reglum um þessi efni.
Blaðinu hefur borizt ágrip af
lögum og reglum um meðferð
dýra.
Er það Dýraverndunarfélag
íslands sem séð hefur um út-
gáfu bæklingsins. Lög og réglur
um meðferð dýra hefur hvergi
verið að finna á prenti í einni
heild fyrr en nú. Hefur stjórn
félagsins því talið rétt að láta
sérprenta ágrip af þeim.
Fer hér á eftir útdráttur úr
þeim 12 greinum sém í bækl-
ingnum eru, en þær fjalla um
skotvopni, svo og hunda og
ketti, en sauðfé og geitfé með
skoti, eða rota með helgrímu.
Alifugla skal hálshöggva með
beittri öxi, eða þar til gerðri
vél.
Þegar lömb ei-u flutt á bílum
skal skipta farrýminu í stíur
með hæfilega sterkum milli-
gerðum. Hver stía má ekki véra
stærri en svo, að hún taki fimm
lömb að haustlagi, og skal
gólfið þakið torfi. — Vagn-
hross : sem notuð eru stöðugt
aflífun húsdýra, slátrun búpen-^ dag éftií’ dag skal eigi nota
ings og um íugiaveiðar, svo og
um meðferð á sauðfé og hross-
um að'ýmsu leyti.
Enga skepnu má deyða með
hálsskurði, mænustungu né
hjartastungu, og þá er sauðfé,
geitfé og stórgripum er slátrað,
skal engin skepna horfa á
slátrun annarrar og þær skepn-
ur sem þll slátrunar ex:u leiddar,
sjá ekki þær', sem slátrað hefur
lengur en 10 stundir á dag. Þau
má alls ekki nota á helgidög-
um. — f 9. grein segir að eigi
megi slá hross með járnkeyrum
eða öðru slíku, og aldrei má
slá þau í höfuð eða fætur, né
undir nára, og ekki hnýta
skepnum í tagl þeirra. Skýla
skal þeim bi'úkunarhrossum
með ábreiðu, sem þurfa að
standa úti í kulda og úrkomu.
Bergmál hefst á þvi i dag að
leiðrétta villur, er slæddust inn
i töfluna, sem birtist með bréfi
Arnfinns Jónssonar skólástjóra í
|ær. í A-stofu á miðvikudöguxa
cru .9 ára börh frá kl. 8—11.10,
en ekki til 10.20 eins og var í
töflunni. Bóklegat' kennsiustund-
ir 9 ára barna eru 19 á viku, en
7 ára barna 17. Hin villan var í
B-stofu, en þá hefjast kennslu-
stundir 9 ára barna kl. 1.50 og
standa frarn til kl. 5. Siðast i
Bergmáli féll niður að taka fram
að kennsla 7 ára barna liefst kl.
12.15 í B-stofu og stendur til 2.30.
Flöskirinjólk fékkst ekki.
í gær var það húsbóndi en ekki
liúsmóðir, sem hringdi til mín og
bað inig um að birta stutta fyrir-
spurn fyrir sig. Þessi maður hafði
reynt að fá flöskumjóllc i nokkr-
um verzlunum fyrir hádegi sl.
sunnudag, en ekki tekizt. Hann
játaði að vísu, að hann hefði
verið á seinni skipunum, þvi
hann var á ferð milli kl. 11.30—
12. Hann taldi það þó ekki eiga
að koma að sök, þar sem þessi
nauðsynjavara ætli að vera til
alveg fram að lokun xnjólkurbúð-
anna. Mjólk var til í lausu máli,
en livergi á flöskum. Þetta kom
fyrir tvo sunnudaga í röð. Hvort
sem stúlkurnar i búðunum
eiga sökina, af því þær biðji um
ot litla mjólk eða aðrir, þá ætti
þetta ekki að koma fyrir. Fyrii -
spurnin er því þessi: Er ekki
sjálfsagt að mjólk, bæði i flösfc-
um og lausu máli, sé til í hverri
mjólkurbúð fram að lokun, þeg-
ar vitað er, að nægileg mjólk er
fyrir liendi ?
I’.S. við listskoðun.
Þá hcfir mér borizl bréf frá
manni, sein fór og skoðaði list-
sýninguna í Handiðaskólanum og
skrifar þessa eftirskrift, eftir þá
heimsókn:
„P.S.: Það er ekki oft, að ég
liafi hérlendis fundið andrúms-
loft erlendrar hámenningar. En
þetta kom fyrir mig í gær, þegar
ég gekk um liinar vistlegu kennslu
•stofur Handíáa- og myndlista-
skólans á Grundarstíg 2A. Af
smekkvísi og næmleik hafa starfs
rnenn skólans þar komið fyrir ná-
lega 200 úrvalsmyndum eftir
marga heimskunna listamenn
síðustu fjögurra alda. — Flestar
þessara mynda teljast til hinna
grafisku listgreina, tréristur,
málmstungur og steinprent. All-
ar myndirnar eru svonefnd orig-
inal-þrykk, þ. é., þær eru þrykkt-
ar á frnmtöflu listamannsins.
Verðmætari með hverju ári.
Af sumum þeirra hafa aðeins
verið þrykkt mjög fá eintök, 20,
30, 100, eins og tekið er fram i
hinni vönduðu sýningarskrá. Að
öðrum hafa verið gerð nokkru
fleiri eintök. Myndir þessar eru
því mjög mikils virði og vex verð-
mæti þeirra með hverju ári, sem
líður.
Auk grafisku myndanna eru
þgrna fagrar vatnslitamyndir og
teikningar eftir viðurkennda lista
menn. Alla,r myijdirnar eru til
sölu og þegar í gær var búið að
•selja nokkrar þeirra. Vonandi eru
hér svo margir unnendur góðrar
listar, að allar myndirnar seljist,
svo að eigi þurfi að senda ]>essi
menningarverðmæti aftur úr
landi.
Sýningin er skólanum tii hins
mesta sóma.“
Bergmál þakkar bréfið. — kr.
vpi'jð. Síöilgripi skal deýðá xrteð ’ Brbt'éééri þessúm regíum varða
sektum frá 10 til 1000 kr. Mál,
er rísa út af brotum á þessum
reglum, skal fara. með, serii
■ | 1 - * ' J J >, • \J. J ’ • f JJ i :
ópirtber lögreglumál.