Vísir - 14.01.1954, Blaðsíða 1

4
44. árg.
Firmiítudágínn 14. janiiar 1954
10. tbU
ra n s b f
agsneimiii a lanom
mi
Aldrei fleiiTÍ Esýisyggingar félsgs°
en á s.L ári.
Samkvæmt upplýsingum írá
Fræðslumálaskrifstofunni og í-
þróttafulltrúa ríkisins var í s.i.
mánuði úthlutað úr Eélagsheim
ilissjóði til þeirra félagsheimiia,
sem rétt höfðu til styrks eða
fjárveitinga úr sjóðnum á
jiessu ári og unnt var að veita
fé til.
Umsækjendur voru 44. Af
þeim hlutu 27 félagsheimili
styrk. Af þessum félagsheimil-
urn voru 10, sem hafnar voru
framkvæmdir við á árinu ’53.
Hafa aldrei verið fleiri nýbygg-
ingar á einu ári.
Fjárfesting frá því 1. maí til
1. des. 1953 nam.rúml. 3,5 millj.
krnóa. En alls nam heildar-
byggingarkostnaður þessara 44
félagsheimila 1. des. s.l. 10 millj.
króna. Samkvæmt lögum um
félagsheimili ætti heildarstyrk-
ur til þeirra að nema 1. des. s.l.
rúmlega 4 millj. króna. Upp í
þann styrk hafði- fram til síð-
ustu úthlutunar verið greiddar
til þeirra sömu húsa kr. 2,4
millj. króna, en nú var úthlut-
að um 1.1 millj. króna, svo að
sjóðurinn á vangreitt nú til að-
ila rúml. 500 þús. krónur.
Samkvæmt þeim upplýsing-
um, sem Þorsteinn Einarsson
íþróttafulltrúi hefur gefið Vísi,
er bygging félagsheimilanna nú
komin í ákveðnara form en áð-
ur, sérstaklega með tilliti til
meiri og betri samvinnu við-
komandi aðila, sem félagsheim-
ilin byggja, svo sem ungmenna-
og íþróttafélaga og hvers konar
annarra samtaka ásamt sveita-
stjórnum viðkomandi hrepps
eða hreppa.
Þá skýrði íþróttafulltrúinn
blaðinu frá því, að framan-
greindir aðilar hefðu í flestum
tilfellum létt meira eða minna
undir framkvæmdunum með
þegnskaparvinnu. En §ú vinna
er eins og önnur metin iil íjár
með tilliti til stýrkveitinga og
þess vegna getur munaðVstór-
lega um hana, þar sem mikil
þegnskaparvinná er lögð iram.
Aftur á móti gætir næsta mik
illar bjartsýni í þessum efnum
hjá sumum aðilum og húsin
verða þeim dýrari en þeir
hugðu í fvrstu vegna þess, að
þeir slá slöku við þegnskapar-
vinnuna eða geta af einhverjum
ástæðum ekki sinnt henni.
En í sumar sem leið hafa
flestir þeirra, sem byggt hafa
félagsheimili, lagt óvenju mikla
þegnskaparvinnu fram, og það
þrátt fyrir fólksfæð og mikla
eftirspurn eítir vinnu. Fyrir
bragðið llefur bygging sumra
þessarajnannvirkja orðið ótrú-
lega ódýr. Og sem dæmi um þao
gat íþróttafulltrúinn þess, að
byggingarlcostnaður félagsheim
ila, sem vel væru fokheld orð-
in, væri rúmlega 160 krónur
á hvern rúmmetra. Og full-
byggð félagsheimili hafa kom-
izt allt niður í 360 krónur á rúni
metra eða allt að því helmingi
minna en venjulegur bygginga-
kostnaður er.
Arangurslausum 14 klst. fundi
íauk á miðnætíi síðastliðnu.
Sir Edmuntl Hillary, sá er
kleif Everesíind ásaint Nepal-
manninum Tensing, kom hingað
með Guilfaxa í gær.
Ilingað er hann kominn á
vegum Helgafellsútgáfunnar til
fyrMestrarhaids um þetta ein-
stæða afrek. Hann er 34 ára að
aldri, hár og' grannvaxinn,
en án sýndarmennsku. Hann
gat þess í gær, að hann myndi
innan tíðar fara aftur austur til
Himalaya-fjalla og kanna þar
;íleiri fjallstinda.
Fundi fulitrúa liernámsstjór-
anna í Þýzkalandi láuk skömmu
eftir miðnætti s.l., án þess nokk-
urt samkomulag næðist um,
hvar í Beríín skyldi halda ráð-
steí'na utanríkisráðlierra fjór-
veldanna. Hefur' frekaii funn-
um verið frestað um stumíar-
sakir.
Það var þó tekið' fram af full-
trúum Vesturveldanna eftir
fundinn, að þeir litu svo á, að
samkomulagsumleitani c h efðu
ekki íarið út um þúfur, þótt
ekkert hefði verið ákveðið um
næsta fund. Það getur ]ió eng-
um dulizt, að það er okki giftu-
legt, að þrátt fyrir fjóra undir-
búningsfundi og tvo þeicra síð-
ustu mjög langa, hefur ekkert
þokast í áttina til saml'omulags
um, hvar ráðstefnan skuli halcl-
in. Næstsíðasti fundur stóð 11
klst. og sá í gærkvöldi 14.
Stjúpmóðurblám tínd í N.-Noregi
um miðjan desember.
Ilabbað viH uisgasi tVorðniaiin.
seoi hér er stadflur.
Fjölmenni við
björgun í Ölpunum.
Eiunnugt, að 110
hafa farizt.
Um 1000 manns vinna nú að
björgunarstarfi í þorpinu Blonz
í Vorarlberg, sem grófst í fönn
að mestu í tveimur snjóflóðum
á mánudag s.I.
í gær tókst enn að bjarga all-
njörgum og höfðu sumir legið
í fönn mikið meiddir í tvo sól-
arhringa. Þarna hefur 27 manns
verið bjargað, af þeim sem sakn
að var, en 30 er enn saknað. —
í Svisslandi hafa 19 menn far-
izt af völdum snjóflóða og 4 í
bayersku Ölpunum, eða samtals
110, en þá.eru aðeins taldir þeh%
sem vitað er með vissu að far-
izt hafa.
Það cr víðar en taér í norð-
lægum löndum, að tíð er ein-
muna blíð, t. d. norðarlega í
Norður-Noregi.
I gær kom inn í ritstjórnar-
skrifstofu Vísis ungur Norð-
maður, sem hér er búsettur,
Nils-Johan Gröttem að nafni.
Hann sýndi okkur þurrkað og
pressað stjúpmóðurblóm, sem
lesið hafði verið í garðinum
heima hjá honum í Harstad í
Norður-Noregi hinn 15. des-
ember sl. Nú skal þess strax j
getið, að Harstad er á 69. gr. I
norðurbréiddar, eða 200—300 .
km. norðar en Melrakkaslétta.
Stjúpmóðurblóm þetta, sem
virtist sömu tegundar og þau,1
sem við þekkjum hér heima,
hafði Gröttem fengið í bréfi að
heiman, og fylgdi það fréttinni,
að þar hefði verið einmuna
mildur vetur, eða öllu heldur
enginn vetur til þessa. Þar
voru að sjálfsögðu rauð jól
(Norðmenn kalla það svört jól),
og tré í görðum vom farin að
springa út. Annars er yfirleitt
mildur getur við sjávarsíðuna
þarna norður frá, en. þó mun
algengast, að snjór sé kominn
„til frambúðar11 um miðjan
desember.
Tíðindamann Vísis fýsti að
Norðmanni, sem hér dvelur
með okkur. Hann hefur nú dval-
ið hér um eitt ár eða svo,
kvæntur íslenzkri konu. Þau
hittust annars á trLÍboðsskóla
(biblíuskóla í Ósló), voru gefin
saman í hjónaband hér, og var
síra Friðrik Friðriksson svara-
maður þeirra.
Nils-Johan Gröttem er stúd-
ent frá menntaskólanum í Har-
stad, og hefur síðan fengizt við
ýmislegt. Hann hefur verið
skrifstofumaður, trúboði og
tónlistargagnrýnandi við dag-
blað í Harstad.
Hann vinnur nú sem birgða-
vörður hjá verzluninni Málar-
anum hér í bæ, kann ágætlega
við sig, en mun þó síðar hverfa
aftur til Noregs með konu sinni
og væntanlega setjast að ein-
hvers staðar í Suður-Noregi, en
þaðan eru greiðari samgöngur
við ísland, og það er þeim mik-
ils vert.
Naguib lýsir yfir
neyðarástandi.
Fregnir frá Egyptalandi
árdegis í dag herma, að Nag-
uib forseti Egyptalands hafi
birt tilskipun um að ákvæði
laga um neyðarástand skidi
ganga í gildi um land allt.
Er hr um að ræða hernaðar-
ástand innan vissra tak-
markana.
Kunnugt er, að þessar ör-
yggisráðstafanir hafa verið
fyrirskipaðar í sambandi við
liandtökur forsprakka
Bræðralags Móhammeðs-
trúarmanna.
Egýpzka stjórnin kom
saman til fundar í gærkvöldi,
en engin tilkynning var birt
að fundinum loknum.
Stassen verður
hækkaður í tign.
Líklegt er talið í Washing-
ton, að Ilarold Stassen, sem
stjórnar efnahagsaðstoð Banda-
ríkjanna við erlend ríki, verði
eftirmaður Walter Bedells
Smith, sem aðstoðar-utanríkis-
ráðherra.
Aður hefir verið skýrt frá því,
að Bedell Smith vilji losna í
vor, en forsetinn sé enn að
reyna að fá hann til þess að
hætta við að biðjast lausnar.
Það var fulltrúi Bandarikja-
stjórnar, sem á fundimru í gær
lagði til, að hver fulltmanna
um sig vísaði málinu til siri’nar
■ríkisstjórnar og bæði um írek-
ari fyrirskipánir, þar sem ekk-
ert mundi miða með önnin' und-
irbúningsatriði, er ná þvrfti
samkomulagi um, meðan e.kki
næðist neitt samkomulag um
fundarstað ráðherranna. Þessi
tillaga mætti engri mótspýrnu.
Það er nú komið í Ijós, að
talsverður ágreiningur var um,
hvar undirbúningsfundirnir
yrðu haldnir. Rússar vildu, a'5
annarhvor fundur yrði haldinn
í Austur-Berlín, en á það vildu
hinir ekki fallast. Stungu þá
Rússar upp á, að næsti fundar-
staður yrði ákveðinn í lok hvers
fundar, en það fékk heldur ekki.
framgang, og hafa nú verið
haldnir 4 fundir, sem fyrr var
getið, einn á hverju hernáms-
svæði.
Erfiðleikar þeir, sem eru á
því að ná samkomulagi um und-
irbúning a'ð ráðstefnunni sjálfri
sanna, að margra áliti í vest-
rænu löndunum, að allt sé þetta
tengt Kóreumálinu og samvinnu
Rússa og kínverskra kommún-
ista, og allt dregið á langinn
meðan bandamenn slaka eliki
til varðandi stríðsfanga og
st j ór nmálar áðstef nu.
(Framh. á 8. síðu)
rjr
Próf. ÁsmumSur
kjörinn biskup.
Prófessor Ásmundur Guð-
mundsson var kjörinn biskup
yfir fslandi, lögmætri kosningu.
vita nánari deili á bessum unga
Tvssr Ieppþjóðir Rússa, Pól-
verjar og Tékkar, hafa
kvartað yfir því, að' rúss-
neskar flugvélar, er þeim
liafa veri'ð sendar, standi að
bakí flugvélum, s-eni kín-
verskir kommúistar haía
fengið.
Ekkert samkomu*
lag í gær.
Árangurslaus fundur var
haldinn með aðilum í vélbáta-
deilunni í gærkvöldi.
Sáttásemjari boðaði til i’und-
arins kl. 5 síðd. í gær, og mun
honum ekki hafa lokið fyrr én
um kl. 7 í morgun. Ekki er Visi
kunnu.gt um, að neitt samko.au-
lag hafi náðzt.
í gær voru talin atkvæði i
biskupskosningunni, sem undan.
farið hefur staðið yfir. Af 111
atkvæðisbærum guðfræðingum,
skiluðLi 110 atkvæðum sínum.
og við talningu reyndist próf.
Ásmundur hafa fengið 68%.
atkvæða. Próf. Magnús Jóns-
son, sem áður hafði lýst yfir
því, að hann gæfi ekki kost á
sér, hlaut 45. Próf. Sigurbjörn
Einarsson hlaut 19, og sr. Sig'-
urjón Þ. Árnason hlaut 10%
atkv. Aðrir fengu færri atkvæði.
Ásmundur biskup er 65 ára
að aldri, stúdent árið 1908,
cand. theol. árið 1912. ÞjónaðL
um skeið í Íslendingabyggðum.
í Kanada og á Snæfellsnesi,.
skólastjóri Eiðaskóla til ársins
1928, en þá ræðst hann dósent
til Háskólans, en prófessor
hefur hann verið frá árinu:
1934. Ásmundur biskup er þaul-
menntaður guðfræðingur og
liggur eftir hann mikill fjöldi
ritverka. Kvæntur er biskup
Steinunni Magnúsdóttur, Ar.d-
róssonar, prófasts að Gilsbakka,
' hinni glæsilegustu konu.