Vísir - 11.03.1954, Blaðsíða 4

VISIR
Wl'SXK.
í.t:
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Aigreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Lausasala 1 króna.
Félagsprentsmiðjan h.f.

an í Genf hefst (2. apríl) byrj-
ar úrkomutími í Indokína og
öðrum löndum Suðaustur-
Asíu, og miklum hernaðarleg-
um átökum linnir á meðan.
Þrátt fyrir það verður það,
sem gerist í Indokína enn um
sinn líklegra en flest annað til
þess að hafa áhrif á átökin á
vettvangi alþjóðamála, en
Eeins og Vísir og önnur dagblöð bæjarins gátu um í gær,1 Indokína er sem kunnugt er,
átti flugfélagið Loftleiðir tíu ára afmæli þann dag. Minntist annað höfuðmál Genfarráð-
félagið þess að sjálfsögðu mð ýmsum hætti, en tímaritið Flug stefnunnar. Og þrátt fyrir ú.r-
íslenzk flugmál.
VIÐSJA VISIS:
Ho Chi Minh notar sér
stjómmálaerfiðleika Frakka
og leitast vi5 að fá sterka aðstöðu í Genf.
Um svipað leyti og ráðstefn- | ilvægt að halda. Fjandmenn-
var að mestu helgað þessum merka áfanga í sögu félagsins.
Tíu ár er ekki langur tími, og venjulega þykir ekki ástæoa
til að efna til mikilla hátíðahalda vegna ekki lengra æviskeiðs.
En tíu ár er þó furðulangur og merkilegur áfangi í sögu ís-
lenzkra flugmála. Að vísu starfar hér annað flugfélag, eldra að
árum, sem getur rakið frumsögu sína alla leið til ársins 1919
eða svo. En það er þó einkum og sér í lagi á hinum síðasta ára-
tug, sem íslenzkum flugmálum hefur fleygt verulega fram,
og í þeim efnum hafa bæði flugfélögin, Flugfélag íslands og
afmælisbarnið, Loftleiðir, átt drýgstan skerf, og bæði unni.5
landi og þjóð ómetanlogt gagn.
Það þurfti vissulega mikla bjartsýni til þess að ráðast í
stofnun flugfélags af ekki meiri efnum en raun bar vitni
árið 1944, er þrír ungir flugmenn afréðu að hleypa af stokkun-
um nýju flugfélagi. Litla Stinson-sjóflugan „óx og dafnaði:‘
og varð að mörgum flugvélum, þar á meðal tveim Skymaster-
vélum, sem báru hin stoltu nöfn „Hekla“ og „Geysir“. Flug-
vélar þessar voru ekki aðeins í förum milli íslands og næstu
nágrannalanda. Þær renndu sér léttilega niður á flugvelli í
Bangkok í Austur-Asíu og fluttu okkur banana frá Puert.o
Rico, og þær, ásamt „Gullfaxa“ Flugfélags íslands, ollu því
að farið var að taka tilliti til okkar sem flug-þjóðar. Við vorum
að verða hlutgengur aðili á háloftsbrautunum, gnýr íslenzkra
flugvéla blandaðist kliðnum á ílugvöllunum miklu austan hafs
og vestan.
í sögu Loftleiffa hafa skipzt á skin og skúrir. Öllum er í
fersku minni slysið á Vatnajökli, er ,,Geysir“ fórst á Bárðar-
bungu, án þess þó, að nokkur týndi lífi, en „Hekla“ varð eldin-
um að bráð á flugvelli suður á ítalíu, þá í leigu annarra aðila.
Af ýmsum orsökum varð það úr, að Loftleiðir felldu niður um
sinn innanlandsflug, en beittu sér af. alefli við utánlandsflug
í ágætri samvinnu við Norðmenn, eins og alkunna er. Og nú,
þegar Loftleiðir hefja annan áratuginn, eru engin féigðarmerki á
félaginu, — síður en svo. í ráði er að festa kaup á annarri og stór-
um aflmeiri og hraðfleygari háloftsvél, Cloudmastery sem ber tugi
manna með miklum hraða lengri leið en áður var unnt, enda
þótt þess konar farartæki muni kosta um 20 millj. króna. Hér
er á ferðinni bjartsýni, sem er af sama toga spunnin og sú, sem
komur og erfiðleika af hennar
völdum, má gera ráð fyrir, að
Ho Chih Minh reyni að ná
hverjum þeim hernaðarlegum
árangri, er hann getur fyrir 26.
apríl, til þess að styrkja hina
pólitísku aðstöðu kommúnista
á ráðstefnunni — og veikja að-
stöðu Frakka jafnframt, svo að
árangurinn af ráðstefnunni
verði sem óhagstæðastur þeim.
Athuganir
Plevens og Ely.
Tvenns er sérstaklega að geta
nú. Pleven landvarnarráðherra
Frakklands og Ely, yfirmaður
franska herforingjaráðsins,
hafa nýlega lokið mánaðar at-
hugunum í Indókína. Sagt var
að þeim loknum ,að Plevan
væri hóflega bjartsýnn um
hernaðarlega aðstöðu Frakka í
Indókína, og samkvæmt sum-
um heimildum verður skýrsla
hans lögð til grundvallar af-
stöðu Frakka á Genfarráðstefn-
unni, en í henni mun vera lagt
til, að samkomulagsumleitanir
•verði hafnar við uppreistar-
menn. Síðar gerði Laniel for-
sætisráðherra grein fyrir hver
væru ófrávíkjanleg skilyrði
Frakka fyrir vopnahléi, eins og
getið hefir verið í fregnum.
Undanhaldið
í Laos.
Nokkur ár höfðu uppreistar-
menn, sem nálguðust Luang
í Prabang í Laos, byrjað undan-
. u - t • t ,hald í áttina til Fiembienphu.
hmir þrir frumherjar Loftleiða hofðu í vegarnesti fynr 10 árum. i ,, . . , , , 1
j Soknm inn í Laos nu ems og í
! fyrra var gerð í stjðrnmálaleg-
Langt er síðan ísienzkir sjómenn tóku sér sæti við háborð
farmanna heimsins, og í dag dregur enginn í efa, að þeir eru
færir um að stjórna og sigla hinum fríðustu fleyjum hvert
sem er um heimshöfin. Á hinúm síðustu árum hafa íslenzkir
flugmenn einnig tekið sér sæti í hópi afreksmanna þeirrar
stéttar, og kunnustumönnum 'um flugmál ber saman um, að
íslenzkir flugstjórar og flugmenn sýni engu minni leikni, atorku
og ábyrgð en hinir færustu stéttarbræður þeirra. Álitlegur
hópur íslenzkra flugmanna hefur átt þess kost að afla sér
hinnar haldbeztu .menntunar, sem til er á þessu sviði. Vandinn
hefur verið sá að sjá þeim fyrir hæfilegum verkefnum, — og
það hefur ekki tekizt að öllu leyti. í dag þurfa þó nokkrir ís-
lenzkir flugmehn að nota kunnustu sína og leikni í þágu út-
lendinga, vegna þess, að við cigurn ekkí verkefni handa þéim
hér heima.
Engin ástæða er til þess að ætla, að við getum ekki orðið
mikil flugþjóð. Slíkt fer ekki eftir höfðatölu. Norðmenn eru t.
d. í tölu smáþjóða, en eru þó þriðja mesta siglingaþjóð heims.
Á svipaðan hátt gætum við tekið upp ábatasamar loftsiglingar
fyrir aðra, auk þess, sem hér þarf að fljúga heima fyrir.
Flugfélögin baeði, sem hér starfa, Flugfélag íslands og Lofl -
leiðir, hafa unnið frábært starf, unnið afrek, sem gefa mikil
. fyrirheit og fögur um það, er korna skal. Væntanlega kunna
landsmenn vel að meta starfsemi þeirra nÁekki síður en. áður,
og stjómarvöld landsins bera vonandi gæfu til að veita þeim
um tilgangi. Undir eins og til-
ganginum var náð byrjuðu
uppreistarmennirnir undan-
hald. — Tilgangurinn var
greinilega sá, að sýna Frökkum,
sem eru þreyttir á stýrjöldinni,
hvers uppreistarmenn eru
megnugir — sýna, að upp-
reistarmenn hafi frumkvæðið
bæði á stjórnmálalegum og
hernaðarlegum vettýangi. Baos
innrásin leiddi ekki til neins
hernaðarlegs árangurs, en hún
sýndi enn eínu sinni, að hægt
var að knýja Frakka til að
dreifa liði sínu og hún sýndi
veika aðstöðu þeirra.
Aðstaða
Frakka
gæti ef til vill talizt viðun-
andi, ef ekki væri að baki 8
ára styrjöld og lítill árangur.
Hernaðarlega er sambandsher-
Inh franski nægilega öflugur
itl þ^ss að halda hverjum stað,
er hann vill, eða takmörkuðú
irnir geta eklii náð þeim stöð-
um. sem Frakkar leggja á-
herzlu á að halda. Hann getur
ekki lagt til atlögu við Frakka
á slíkum stöðum og vænzt sig-
urs.
Kínversku
landamærin.
Á hinn bóginn eru Frakkar
ekki nógu öflugir til þess að
hafa öll ráð í sinni hendi við
kínverslcu landamærin, en yfii
þau fá uppreistarmenn lið og
birgðir. Ffakkar geta ekki frið-
áð allt Indokína og haldið því.
Þeir eru ekki fyrr búnir að
hreinsa til í einhverjum lands-
hluta en vaðið er yfir annan.
Og þeir hafa ekki getað haft
þau áhrif á hinn mikla fjölda
manna í Indókína, sem situr
hjá, án þess að taka virkan
þátt á landmærunum. Hér er
sennilega um að ræða meiri
hluta þjóðanna í Indókína, en
ef þær væru vissar um sigur
Frakka mundu þær sigra þá!
Hvorki sigur
eða ósigur.
Það eru því hvorki líkur
fyrir miklum sigri Frakka né
heldur ósigri þeirra. Fjand-
mennirnir geta heldur ekki
sigrað án þess að kínverskir
kommúnistar sendi þeim mik-
inn liðsauka. Þetta vita báðir
aðilar, en uppreistarmenn hafa
skilið betur að hverju er
stjórnmálalegur ávinningur, og
þeir munu nota sér ríkjandi
ástand eftir megni, stefnu sinni
til framdráttar. Ho Chi Minh
mun ekkert tækifæri láta ónot-
að til þess að á Genfarráðstefn-
unni ætli menn aðstöðu upp-
reistarmanna öfluga. Og í því
verður honum styrkur að
stríðsþreytu frönsku þjóðar-
innar og öryggisleysi því, sem
ríkjandi er í frönskum stjórn-
málum.
Hýr bátur tli
Hornafjarðar í gær.
Rétt fyrir hádegið í gær kom
nýr Svíþjóðarbátur að nafni
Sigurfari til Hafnar í Horna-
firði. Báturinn er eign fjögurra
Hafnarmanna og verður Sig-
urður Lárusson skipstjóri. —
Bjarni Runólfsson var skipstjóri
á leiðinni frá Svíþjóð. Komu
bátsins hefur seinkað um hálf-
an mánuð sökum ísa.
Afli hefur verið dágóður á
Hornafjarðarbáta að undan-
förnu, einkum á línu, fékk einn
línubátur 17 gkippund í fyrra-
dag, en af fimm bátum sem út
eru gerðir, eru 2 með línu en
3 með net. Afli hefur oftast ver-
ið 12—15 skippund þegar á sjó
hefur gefið.
Snjór er mikill eystra. Síðast-
liðinn sunnudag setti niður svo
mikinn snjó að vegir urðu ófa-r-
ir úr Nesjum og út á Höfn, barst
því engin mjólk í kauptúnið á
sunnudag og ekki fyrr en kl.
18 á mánudag.
Almannaskarð er ófært bíl-
um og hafa engar póstsamgöng-
ur verið við Lón að undan-
rétt er og skyit. ★★ ! landsvæði sem hann telur mik- förnu, var í ráði í gær að póst,-
Fimmtudaginn 11. marz 1954.
í fyrradag rabbaði ég í Berg-
máli fyrir beiðni eins kunningja
niíns um snjóinn á gangstéttun-
um fyrir framan ibúðarhúsin í
bænum. Þótti mér hugmyndin
góð, að hver einn gerði sér það
að skyldu að moka snjónum á
brott og gera þannig hreint fyrir
sínum dyrum. Þá datt mér það
ekki í hug að það gæti verið
skylda manna nokkurs staðar, en
svo mun samt vera. Norsk stúlka
fi’á Bergen segii’, að þar í boi-g
séu menn sltyldaðir til þess að
moka snjónum frá húsum sínum
og megi gera það á þeirra kostn-
að, ef þeir geta ekki komið þvi
við.
Og í Kanada.
í gær kom líka að máli við mig
íslendingui’, sem var áður bú-
settur í Kanada um fimrn ára
skeið. Sagði hann mér að þar senx
liann hefði búið, hefði hver og
einn litið á það sem skyldu sina,
að þrífa fyrir framan hús sín
jafnt sumar sem vetur. Yfirleitt
kæmi þar ekki til greina að á-
minna þyrfti fólk um þetta, það
væri orðin föst regla; sem yfir-
leitt væri ekki brugðið út af. Mér
þóti gott að lieyra þetta, því ég
tel að hér í Reykjavík hugsi menn
alltof lítið um þetta sjálfsagða
Gamla fólkið.
Mér finnst yfirleilt það vera
aldrað fólk, sem bezt gætir þess
að þrífa í kringum hús sin. Beint
á móti húsi því, sem ég bý 1 i
bænum, búa öldruð hjón i eigin
litlu timburhúsi. Það bregzt aldr-
ei, að þegar snjóað hefur um nótt-
ina fer maðurinn eldsnemma á
fætur og mokar snjónum af gang-
stéttij^ni og sópar. Og svo þegar
liann kemur úr vinmx uin liádegið
tekiir liann aftur til snöggvast, ef
þess gerist þörf. Ef allir væru
jafn skylduræknir myndi úthtið
vera öðruvísi og færí eftir gang-
stóttunúm um bæinn.
Hálkan á götunum.
Og úr því að ég fór aftur að
t !a um göturnar og umferðina.
má geta þess, að hálka hefur ver-
i3 óvcnjumikil víða á götum bæj-
arijis. Og um helgina mátti lieita
ófært um Bergstaðastíg vegna
þess hve Iiált var, nema fýrir
látta og lipra. Ehginn sandur var
borinn á götuna cða gangstétt-
irnar, en á því hefði verið full
Jiörf. Af hálkunni stafar mikil
slysahætta og hefur það koniifj í
ljós, þvi slys hafa verið óvenju-
tíð, þótt flest liafi þau verið, sem
hetui’ fer, aðeins minni háttar.
Og læt ég svo útrætt um þetta efni
í Bergmáli í dag. — kr.
0 Stjórnarandstæðingar í
Eire hafa tvívegis sigrað í
aultakosningum nýlega. —
Stjórnin hélt fund í fyrra-
kvöld og sagði De Valera
eftir fundinn, að bráðlega
kynni að verða efnt til al-
mennra kosninga í landinu.
® Dulles utanríkisráðherra
Bandaríkjanna jhefur haldið
ræðu í Caracas og hvatt til
samþykktar ályktunar um
sameiginleg átök Amerílai-
lýðveldanna gegn kommún -
simanum. Brazilía, Hond-
uras og fleiri ríki styðja til-
löguna.
urinn kæmi á hestum suður á
Almannaskarð en léti færa sér
póstinn í bíln eðan af Höfn upp
að AlmannaskarðL Fé er öllu
gef ið. inni éystra éins og stend-
ur.