Vísir - 28.06.1954, Blaðsíða 5

Mánudaginn 28; júní 1954;
VÍSIR
Kruschev hefir mistekist fram-
kvæmd búnaðaráætlunarinnar miklu.
Hver veifar hattinum til f jöld-
ans á Rauða torginu 1. maí
að ári ?
í löndum austan tjalds hefur á undanförnum mánuðum
’verið lögð megináherzla á eflingu landbúnaðarins, og hefur
áður verið sagt hér í blaðinu frá hinum miklu áformum
'iKússa í þessum efnum, en þeir eru að taka feikna landflæmi
3til ræktunar í Kazakhstan og víðar, og flytja fólk svo hundruð-
iiim þúsunda skiptir til þessara landnámssvæða.
Eðlilega eru áformin risa-
’vöxnust hjá þeim, en í lepp-
ríkjunum er einnig um sókn af
:hálfu valdhafanna að ræða á
þessu sviði. íar er ekki um
.sömu skilyrði að ræða til ný-
ræktar, en einnig þar verður
að grípa til óvenjulegra ráð-
..stafana til eflingar landbúnað-
inum, svo sem að fyrirskipa
tugum og jafnvel hundruðum
jþúsunda ungmenna að vinna
landbúnaðarstörf. Hvatningar
duga ekki og er þá gripið til
kvaðningaraðferðarinnar, svip-
að því, er menn eru kvaddir til
herþjónustu.
Hvers vegna eru
iþessi mál í ólestri?
Vafalaust vegna þess, að
'bændastéttinni er í blóð borin
sterk sjálfstæðiskennd, og vill
■ekki una ríkjandi fyrirkomu-
lagi landbúnaðarmála. Hefir
ekki tekist að vekja áhuga
foænda almennt fyrir ríkisbú-
skap og samyrkjubúskap, og
oft er sú reyndin, að’ áhuginn
takmarkast við framleiðslu þá,
•sem þeim er leyfð til eigin
mota. Þeir, sem hafa fengið það
hlutverk að hvetja til sóknar,
fara hörðum orðum um slæma
yfirstjórn, sleifarlag á dagleg-
mm rekstri, hirðulausri meðferð
foúvéla o. s. frv.
Bréf frá
Kustany.
í Kustany í norðurhluta
'Kazakhstan, þar sem lagður er
meginþungi í sóknina, skrifaði
Rússi nokkur bréf, sem hann
sendi blaðinu Pravda — og
blaðið hafði sínar ástæður til
.að birta það. I því stendur m. a.:
„Vélar liggja í haugum
Tcringum járnbrautarstöðvarn-
ar. Hvarvetna getur að líta há-
ar hrugur brotinna vélarhluta
í aur og bleytu....... Margt
■spillist. í sumum húsagörðum
er öllu hrúgað saman: Benzíni,
•olíum, varahlutum og heyi
.... stundum er varahlutum
hent á miðjar götur þorpanna
og svo er farið um þær með
•dráttarvélar og brotna þeir
undir þunga þeirra eða troðast
miður í leirinn."
1 Komsomolskaya
Pravda
er birt annað bréf: „Jarðveg-
urinn er farinn að skrælna
.... það er skortur mannafla,
sem erfiðleikunum veldur, og
slæm stjórn. Seýtján ára stúlk-
ur í borgunum, sem aldrei hafa
f ekið sér heygaffal í hönd,
vinna á ökrunum, meðan þrek-
vaxnir kolkhoz-náungar sitja
foara við arininn, drekka vodka
og segja gamansögur“. Og í
Isveztia segir: Tarangul drátt-
arvélastöðin tók til starfa hálf-
um mánuði síðar en í fyrra.
Það er ekki byrjað að plægja.
Félagi Petrov, forstjóri stöðv-
arinnar, gleymdi að láta okkar
vinnuflokk fá einn einasta
plóg.“
Vandamál höfuðleiðtoga.
Vikublaðið Time segir, að
þessar glepsur (og hve þeim er
gert hátt undir höfði í blöðun-
um) beri með sér, að hér er
um að ræða innanlandsvanda-
mál, sem valdi höfuðleigtogum
áhyggjum. Framkvæmd hinnar
miklu neyðarástands áætlunar
til eflingar landbúnaðinum
gangi illa. Hversu framkvæmd-
inni reiðir af geti valdið úrslit-
um um framtíð Nikita Krus-
chevs sem leiðtoga, en hann er
nú aðalframkvæmdastj. kom-
múnistaflokksins, og hefir á
einu ári eflst svo að áhrifum,
að hann stendur sjálfum Georgi
Malenkov við hlið í stjórn
Sovét-Rússlands.
A herðum
Kruschevs
hvílir ábyrgðin á hversu
hinni miklu sókn reiðir af. Síð-
an í febrúar hafa tugir þúsunda
ungra manna og kvenna frá
Rússlandi og Ukrainu, sem
engin kynni höfðu áðu’r af
lanlbúnaði, og hundruð beztu
landbúnaðar-vísindamanna ■ og
vélfræðinga haldið austur á
bóginn, til þess að koma 32
millj. ekra óræktaðs lands í
til þess að gera það að álíka
rækt, til þess að gera það að
álíka miklu kornforðabúri og
öll Ukraina er.
120.000
dráttarvélar.
Til hinna nýju ræktunar-
svæða hafa verið fluttar un\
1120.000 dráttarvélar, og er það
hartnær öll dráttarvélafram-
leiðsla þeirra á einu ári, og að
sjálfsögðu miklar birgðir vara-
hluta, smurningsolía o. s. frv.
Sumir hinna harðsvíruðustu
forsprakka í flokknuih voru
valdir til eftirlits með fram-
kvæmd áætlunarinnar á 16
svæðum austan Volgu. Megin-
svæðið er í Kazakstan.
Ófyllt ,,brauðkarfa“.
Svarta svæðið á meðfylgjandi
mynd sýnir Kazakhstan og í
miðju er sýnd tóm brauðkarfa.
Hlutverk hins mikla liðs, sem
sent hefir verið austur þangað,
er að fylla hana. Þar eru sléttur
miklar, oftast frosnar á vetr-
um, skrælþurrar á sumrum.
Mistök á
liðnum tíma.
Á aldarfjórðungs harðstjórn-
artíma Stalins mistókst að
rækta nóg handa þjóðinni.
Framleiðsla sumra landbúnað-
arafurða, svo sem á kjöti, mjólk
og smjöri minnkaði, svo að hún
varð minni en á keisaraveldis-
dögunum, fyrir 1916. í sept-
ember s.l. játaði Nikita Krus-
chev mistök liðins tíma og
boðaði nýju áætlun með hvatn-
ingu til bænda um að auka
framleiðsluna. Því var haldið
fram, að korn til brauðmatar
væri nóg, en búpeningi hefði
fækkað alvarlega og skortur
væri á jarðávöxtum, einkum
kartöílum, grófu korni og öðru
fóðurkorni.
Korn til brauð-
gerðar skorti líka.
f febrúar varð félagi Krus-
chev að játa, að einnig skorti
korn til brauðgerðar. Sú játn-
ing var borin fram á fundi í
miðstjórn flokksins. Hann kvað
nægar kornbirgðir eftir á sam-
yrkjubúunum til þess að greiða
verkamönnunum, en það sem
ríkið hefði tekið, nægði ekki til
heimanotkunar og til þess að
fullnægja sívaxandi kröfum
um matvæli frá fylgiríkjunum,
þar sem skortur væri matvæla.
— Kruschev er höfundur á-
ætlunar um sóknina miklu til
Kazakhstan og annarra lands-
hluta austur frá. Hann kvað
vera um alþjóðarvandmál að
ræða og þjóðin mundi leggja til
þann mannafla, sem þyrfti.
Hið mikla
ævintýri.
Þegar kunnugt varð um
þetta mikla ævintýri, þar sem
gert var ráð fyrir að plægja og
herfa 32 millj. ekra lands og
sá í þær og koma framleiðsl-
unni þar upp í 8—20 millj. lesta
innan tveggja ára, þá vakti það
eigi litla athygli, að svo mikið
þótti í sölurnar leggjandi, að
hin gömlu, margreyndu rækt-
unarhéruð urðu að sitja á hak-
anum með dráttarvélar oa
annað, og jafnvel þau 'urðu að
leggja til mikinn mannafla til
nýræktarinnar, bæði úr verk-
smiðjum og frá býlum.
Áhugi landnema
dvínaði
fljótt, er fyrstu erfiðleikarnir
komu til sögunnar. „Við höfum
nóg te og sykur“, skrifar einn
hinna nýju landnema, ,,en
hvergi er hægt að kaupa te-
potta né steinolíulampa, þvotta-
skálar né potta til að elda í“.
Flestir hafa orðið að búa í
tjöldum. Matvælum er úthlutað
víða í almenningseldhúsum og
maturinn er slæmur og í búð-
unum er ekki hægt að fá al-
gengustu nauðsynjar. Þess eru
jafnvel dæmi, að hópar ferð-
uðust svo hundruðum mílna
skipti, alla leið til Magnitog-
orsk, til þess að kaupa smá-
hluti eins og tannbursta, skó-
reimar, blýanta, bréfsefni —
„ekkert slíkt fæst hér“.
Veðrið engin
afsökun.
í Pravda var gagnrýndur
seinagangurinn á sáningunni
og birti blaðið strengilega við-
vörun til yfirvaldanna þess
efnis, að þau gætu ekki afsakað
sig með því, að tíðarfarið hefði
verið óhagstætt. Svo illa horfði
að Kruschev fór austur þangað
til viðræðna við leiðtoga kom-
múnistaflokksins í Kazahks-
stan um ástandið. Skyndiferð
Kruschevs leiddi betur í ljós en
allt annað hversu ástatt er og
hve mikilvægt valdhafarnir í
Kreml telja, að málum verði
bjargað við, svo að sóknin miklá
fari ekki út um þúfur.
i Veifar hann oftar
hattinum?
Hinn fyrsta maí síðastliðinm
var Kruschev hinn eini for-
sprakkanna, sem naut. þess
heiðurs, að mega veifa hattin-
um til fjöldans, sem var saman
kominn á Rauðatorginu í
Moskvu. Seinustu sjö meiri
háttar opinberar tilkynningar
frá Kreml hafa verið birtar £
nafni Kruschevs, ekki Malen-
kovs. I einræðislandi er vart
nóg rými fyrir tvo á „hefðar-
innar jökultindi“. Malenkov
hefir opinberlega engin afskipti’
haft af búnaðarævintýrinu
mikla. Kruschev ber ábyrgðina.
Takist honum ekki að fylla
brauðkörfuna er hætt við, að
hann veifi ekki oftar hattinum
til fjöldans á Rauða torginu.
Frábær mynd fullgerð
hjá Nordisk Tonefilm.
Þar leikur m.a. Folke Sundquist.
Stokkhólmi (SIP.) — Enda
þótt sænskur kvikmyndaiðn-
aður standi nú á mjög háu
stigi og fjöldi kvikmynda sé
framleiddur í landinu, telja
ýmsir, að of mikið sé lagt upp
úr hinni bókmenntalegu undir-
stöðu myndanna.
Flestar myndir, sem teknar
hafa verið í Svíþjóð undan-
farin ár, hafa verið byggðar a
klassískum, sænskum skáld-
sögum. Margar þessara mynda
endur
meta.
hafa kunnað vel að
Myndin er látin gerast, með-
an á styrjöfd stendur milli
Rússa og Finna, en boðskapur
hennar er mótsögnin milli
ótta og ástar. Myndin byggist á
skáldsögu eftir Peder Sjögren.
Hún segir frá fimm sænskum
sjálfboðaliðum annars vegar,
sem hafa orðið viðskila við
herdeild sína úti á hinni íjand-
samlegu, helköldu aleyðu milli
hafa þótt heldur veigalitlar, en víglínanna, en hins vegar frá
hinsvegar er á það bent, að rússneskum fanga, sem einnig
á þessu ári hafa Svíar gert er hræddur, eins og hinir, en
nokkrar afbragðsmyndir, sem er færari um ag standast
byggðai eru á kunnum, sænsk- hörmungarnar vegna ástar
um skáldsögum. sinnar á ungri konu.
Ein þeirra, sem á islenzku Folke Sundquist leikur
má kalla ,,Ástarbrauðið“ og rússneska fangann, og konan,
Nordisk Tonefilm (sem tekur sem hann elskar, er leikin a£
myndina „Sölku Völku“) var Sissi Kaiser, athygliverð hlut-
ásamt annarrj^ mynd, „Ævin- verk, þar sem Sundquist er ein-
týrinu mikla“, sýnd í Cannes : göngu látinn tala rússnesku en
kvikmyndasamkeppni þar, og hlutverk konunnar er þögult.
vöktu báðar feikna athygli. Leikararnir sýna frábæran leik
Fyrri myndin hefur e. t. v. ekki og kvikmyndatakan sjálf er
hlotið einróma vinsældir al- talin snilld. Þar má sjá furðu-
mennings, en hún þykir frá- legar myndir frá vígvellinum,
bærlega listræn, sem listdóm- krossa, sem ber við snjóinn,
Þessi mynd er af Ásbirni Sunde, einum helzta njósnara Rússa
í Noregi, þegar hann er leiddur fyrir rétt, sem fjallar utu
mál hans. j