Vísir - 03.12.1954, Blaðsíða 9

Föstudaginn 3. desember 1954.
VÍSIR
S*
fifg§i

Cousteau syndir neðansjávar með Rolleiflexmyndavél sína,
tíúifjtsiVfn „Mírítti/cll
íQOQOQOQQGOOOOQOöQOQQCGöUöQVSOVrQOQCQCCOCOSGCCCOCCCCÖOCOQOGCSQOOCQaQCCQOCeCOQOOGOCObQOQOQQOQOCQOeOQOÖGaCOCQCOCCCOOQCCOOCOOCQ'
Sænskur fiskifræSingur rann-
sakar ionpstofninn vð fsiamf.
í sænska blaðinu „Svensk
Fiskhandel“, 9. tbl. í ár, birti&t
eftirfadandi grein, sem er eftir
dr. Arvid R. Molander:
„í maímánuði 1953 fór eg ,á
skipinu „Skagerak" á íslands-
mið, einkum með ,það fyrir aug-'
um að ljúka við rannsóknir á
löngu, en við þær hef eg feng-
izt í mörg ár. Þær hafa, einkum
beinzt að því að kanna dreif-
ingu löngunnar í Atlantshafi og
samsetningu stofnsins eins og
hann hefur birzt í afla þeim,
sem sænskh’ fiskimenn hafa
fengið á venjulegum fiskislóð-
um undanfarin ár. En jafnframt
því hlaut að vera ríkt áhuga-
efni að fá skorið úr því, hvort
langa fynndist.í svo ríkum mæli
á fiskislóðum við Island, að arð-
vænlegt , væri fyrir sænska
fiskimenn að fara þangað til
yeiða.
Það hefur nú þegar komið í
ljós, að það borgar sig fyrir
Svía að stunda lönguveiði við
ísland. Skömmu eftir, að við á
„Skagerak". höfðum fundið
löngumið við suðurströnd ís-
lands, kom báturinn „Skog-
land“ frá Grundsund þangað til
veiða. . Á þessu sumri hefur
„Skogland“ endurtekið tilraun
sína og nokkrir aðrir bátar fylgt
góður. Veiðitilraunin á „Skaga-
rak“ var gerð á veiðislóðum
undan suðurströnd Íslands,
einkum á_200 metra f|ýpi. Þang-
að leitar langan, eáir að hún,
hefur hrygnt, til þess að kvið-
fylla sig af ýmsum tegundum
fisks.
Eg ætla ekki hér að víkja ná-
ið að þeim niðurstöðum, sem
veiðitilraunimar við ísland
hafa leitt í ljós, aðeins minnast
á nokkur smáatriði. Langan
tekur mjög skjótum þroska, og
það er með hana eins og marga
aðra fiska, að karldýrið vex
hraðar og nær hærri aldri.
Aldiu’ löngunnar má lesa á
kvömum hennar.
Glöggt dæmi um hinn hraða
vöxt löngunnar er það, að f jög-í
urra ára langa er 70—80 cm„
firnrn ára 90 cm„ sex ára 95—
100 cm. o. s. frv. Lengdin getur
að vísu verið mismunandi eftir
því, um hvaða mið ér að ræða,
en það má heita regla, að full-
tíða langa vex hraðar á þeim
slóðum, þar sem stofninn er
lítm.
Rannsóknir okkar við Island
leiddu það í Ijós, að langan þar
vex ekki hraðar en t. d. við
Skotland eða í Tampen, þrátt
fyrir það, að við ísland finnst
mikið af mjög stórri löngu.
sóknir okkar við íslánd var það, .
hvað við rákumst þar á mjög
gamla einstaklinga í löngu-
stofninum. Ef við t, d. berum
saman löngústofninn við Skot-
land, Flamen og í Tampen við
stofninn við ísland, kemur í
ljós, að árið 1953 voru 56% af
4—6 ára löngu á fyrrgreindum
stöðum, en 23% við ísland.
Hins vegar reyndist 40% af
tíu og tólf ára löngu við ís-
land, en aðeins 5% við Shet-
land og á hinum stöðunum, sem
áður voru nefndir. En í ís-
lenzku löngunni fannst einnig
talsvert af 15—16 ára fiski.
Löngustofninn við ísland
hefur þau sérkenni, sem alla
jafna stendur í sambandi við
fiskistofn, sem lítið er gengið á.
Þar er , því, um að ræða svo-
nefndan samansafnaðan stofn,
þar sem mest ber á gömlum
fiski. Það er því greinilegt, að
þar er um að ræða grundvöll
fyrir mjög aukna lönguveiði,
Þessar . upplýsingar frá ís-
landi. ,sýna j afnframt, að löngu -
stofninn á þeám fiskisló.ðum,
sem Svíar stunda úthafsveiðar,
þolir ekki mikið álag, og veið-
in getur orlð ákaflega rýr, ef
til sögunnar kæmu mjög lélegir
árgangar.“ (Ægir),
MARGT A SAMA STAÐ
ÍÍMI
6 ntilljónir hafa flúió sætu-
ríkin frá stríóslokum.
Frá Ráðsf|ómarrík|unum fiýðu 4-5 menre
á dag fyrsfu 9 mánuði ársins.
Samkvæmt nýbirtum skýrsl-
um hafa 156.000 menn flúið frú
löndunum austan tjalds á
fyrstu níu mánuðum þessa árs.
Eru þá aðeins taldir þeir, sem
skrásettir hafa verið hj á hin- ,
um ýmsu stofnunum í Vestur-
Berlín og V.-Þ., sem greiða
götu flóttafólksins.
Þrátt fyrir, að landamæra
Ráðstjórnarríkjanna sjálfra er
svo vel gætt, að furðu gegnir,
að nokkrum manni skuli takast
A.-Þ.) er 6.079, en frá A.-Þ„
hafa komið að meðaltali um 800
á dag.
Samkvæmt hinum opinberu
skýrslmn hafa flúið frá eftir-
töldum löndum á undangengn-
um 9 mánuðum: Ráðstjórnar-
ríkjunum 1273, Albaníu 506,
Eystrasaltsríkjunum, Litháen,
Lettlandi og Eistlandi 30, Búlg-
aríu 437, Tékkóslóvakíu 1480,
Ungverjalandi 1021, Póllandi
1001, Rúmeníu 331, Austur-
að komast undan á flótta, og Þýzkalandi 150.000. — Hinum
yfir hyerjum, er það reynir megin á hnettinum hafa
vofir, að hann verði tekinn af 515.000 manns flúið frá Norður-
lífi, ef flóttatilraun mistekst, Vietnam, síðan er kommúnistar
hafa 4—5 menn að meðaltali tóku þar við, en hundruð þús-
flúið þaðan þessa 9 mánuði,, unda munu hafa verið hindrað-
eða samtals 1273 menn. lir í að flýja.
Yfirmenn stofnana, sem
Iijálpa flóttamömium, telja
að frá lokum síðari lieims-
styrjaldar muni nær 6 millj.
manna hafa flúið kommún-
istisku löndin í heiminum,
og ePu 'þá aðeins taldir þeir,
sem vitað er um, en margir
bjargast algerlega á eigin
spýtur og gæti talan vel ver-
ið 9—11 millj. manna.
Tala þeirra, sem flúið hafa
Ráðstjórnarríkin og ömrur lönd
autsan tjalds (að undanteknu
Bergþórugötu 2.
Ávallt úrval fataefna. Sníð
drengjaföt.
í kjölíar hans og árangur orðið ( Skemmtilegast við löngurann-
OyOOGOOGOOOOÍJOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOOíXlínnOOOOOOOOOOLQQQOúOCUlOOOOOOOCOOOCOOGOOOCiUOOOOOOOOOOOOOOOOOOOO'KlOOOOOOOOOOtJOOOOOOO
“f
Gamalt bóndaskýli á gresjum Argentínu.
í dag koma á bckamarkaðinn tvær nýjar bækur:
SOL í FULLU SUÐRI,
ferðasaga frá Suður-Ameríku, eftir KJARTAN ÓLAFSSON hagfræðing,
en hann er víðförlastur aJlra íslenzkra menntamanna og mestur ævintýramaður.
Kjartan hefur dvalið langdvölum erlendis, og oft árum saman. Nám sitt
stundáði hann við háskóla í mörgum löndum Evrópu, og nam fyrstur allra ís-
lendinga við háskóla á Spáni. Þaðan kom honum færni sú í rómönskum málum,
sém varð hoiium síðar lykill að töfraheimum Suður-Ameríku, sem þessi bók
segir frá. — Þegar hann hóf þá för, sem bókin greinir frá, var hann orðinn þaul-
vanur ferðamaður, en átti að auki þau kynni af spánskri menningu sem gerðu
þennan framandi ferðamann að sjálfboðnum gesti og skyggnum athuganda
manna og þjóða, sem íslendingar hafa áður haft engin kynni af, en eiga þó í
hugum þeirra sinn romantíska blæ. En Kjartan vildi lifa ævintýrið en lesa það
ekki, og þess vegna hefur honum tekist að afla efniviðar í þessa gagnmerku
bók, ekki aðeins á mælikvarða íslendinga, heldur einnig á heimsmælikvarða.
Það er fjölmargt í þessari bók, sem farandmenn og könnuðir af öðrum þjóðurp
hafa ekki ratað á og séð, en Kjartan segir frá á sinn góðlátlega og kímilega hátt.
í bók sinni er Kjartan ekki aðeins að segja frá. Hann býður lesandanum áð ferðast með, lifa, sjá og njóta, dansa við Suðurhafsmeyjar í góðri gleði,
ræða við milljónera og þrælaeigenda, ferðast inn í mesta myrkvið veraldar með Indíánum, og veiða krókódíla með þeim, sjá Iguazu, einn af stærstu
fossum heims, heimsækja næturklúbb í Buenos Aires, ræða við betlara, læðast yfir sofandi eiturslöngu, eða vera farþegi í flugvél í einu af hinum
ægilegu eldingaveðrum yfir frumskógum. Brazilíu, þegar himininn logar í eldflóði, svo að eitthvað sé nefnt.
SÖL í FULLU SUÐRI er íyrsta ferðasagan, sem skrifuð heíur veriS frá S.-Ameríku. Bókin er prýdd 50 myndum.
U^JPHAHEI^IUR UEWIItíPJÍJPANím
éftir kaptein J. Y. Coustéau, höfund og brautryðjanda köfunaraðferðar-
innar með ,,vatnslunganu“, en þessi kafarar eru svokallaðir „Frosk-
menn“. Bókin segir frá ævintýrum og svaðilförum höfundarins og félaga
hans, s.l. 10 ár, niðri í ríki undirdjúpánna. Bókin hefur vakið meiri
athygli eri flesíar aðrar bækur, -sem.út hafa komið á þessari öld, og'er
•talin ein af hinum mestu. -hjini n iiburoum um langt árabil. Bókin kem-'.
;úr út á næstuin öliuin .tijngúmaham í'hatist, og í þéim löndum, sem-hún,.
hefur þegar kppið;ú,.,'þr’,!'iún’stclugt end'ufpfentúð í þúsundum eintáka.
íí bókirinilíeru 45 rrrurdásíðúr -úr"¥iki' undirtíjúpánná, þar; af 6 síður i
eðlilegúrn litum. — Gu.ðrnundúr Guðjðhssóh, hinh éini íslenzki „Frosk-
■'maður“', ritar formálá 'f.ýrir bókinni, og segir þar m. a. að fáir eða engir
• „Froskmenn" hafi ratao í slík ævintýri ,sem Cousteau og félagar hans.
„Undraheimur undirdjúpaima er bók vorrar kynslóðar“ segir brezka
tímaritið Time and Tidc. — New York Times seglr: „Kaptein Cousteau
segir hvað hann gerði, hvað hann sá, hvernig tilfinningar hans voru og
hvað hann uppgötvaði, og bara það, er nóg til þess að hver, sem kærir
sig hið minnsta um .sjó og haf, óskar að lesa bók hans“. — Morgen-
bladet, Noxfegi, segir: Ein af þeim sjaldgæfu bókum, sem maður harm-
ar að er ekki tvisvar sinnum þykkri.
Neðansjávai'kvikmynd kapt. Cousteau, sem er nákvæmlega sam-.
hljpða bókinni, verður sýnd héi' á landi mjög bráðlega.