Vísir - 31.01.1955, Qupperneq 3

Mánudaginn 31. janúar 1955
vlsm
3
Hollusta og lieilbrigði
Barnshafandí konur eiga
að þjálfa sig.
lin æiingarnar uiega ekkí vera
of sirangar.
Það eru margvísleg heilræði,
sem barnshafandi konum eru
gefin um meðgöngutímann.
Eitt er á þá leið, að vanfærar
konur megi ekki teygja sig,
til dæmis ekki hengja upp
gluggatjöld, meðan þær eru
með barni, því að nafla-
strengurinn geti herzt að hálsi
fóstursins, svo að það deyi.
Aruiað heilræði er á þá leið að
ekki megi vanfærar konur
vinna við að mála, því að
terpentínugufur geti orðið
barninu að bana. Enn er eitt
um, að konan megi ekki hugsa
neitt ljótt, því að þá geti barn-
ið orðið vanskapað. Loks segja
sumir, að hættulegt sé, að getn-
aður fari fram, þegar tungl er
fullt, því að það hafi slæm
áhrif á andlega heilsu barnsins
og enn er sú kenning, að það
hafi áhrif á gengi barnsins í
lífinu, hvort fóstrið er „hátt“
eða „lágt“.
Þetta og annað fyllir hina
verðandi móðui' hræðslu við,
að hún kunni að vinna barni
sínu varanlegt tjón um með-
göngutímann, enda þótt hún
gæti leitað til læknis, og fengið
hjá honum vissu fyrir því, að
ekkert væri hæft í þessum
sögum. Til þess að uppræta
ýmislegt, sem getur bakað
barnshafandi konum ótta um
meðgöngutímann, hefur einn
af háskólum Bandaríkjanna —
Duke-háskólinn í Durham í
North-Carolina-fylki efnt til
sérstakra námskeiða.
Og bau námskeið eru ekki
aðeins fyrir mæðurnar til-
vonandi, heldur og væntan-
lega feður, og fá báðir aðilar
fræðslu með fyrirlestrum,
kvikmyndum og sýningum
af öðru tagi.
Hjón þau, sem sækja slílc
námskeið, eru hvött til að
skýra frá öllu, sem þau óttast
í sambandi við venjulegan
barnsburð, og jafnvel þótt bæði
teíji sig hvergi hrædd, er
skýrt frá því, sem almennt
hefur verið talið hættulegt en
er það ekki.
Margir líta einnig svo á, að
barnshafandi konur sé yfirleitt
vanheilar, og þær verði endi-
lega að fá sem allra mesta
hvíld. Það á við um sumar, en
ekki allar. Læknar Duke-
háskólans telja, að konur eigi
að sinna hinum venjulegum
störfum sínum, þegar því verði
við komið, og til dæmis eigi
þaér að iðka íþróttir sem áður,
ef þær krefjist ekki of mikillar
áreynslu. Sumar æfingarnar
hafa þau áhrif, að dregið er úr
vöðvaspenningi, en aðrar æf-
ingar styrkja þá vöðva, sem
mest mæðir á, þegar fer að
iíða á meðgöngutímann.
Ofangreindir læknar telja
það vitleysu, að vanfær kona
verði að „borða fyrir tvo“. —
Sumir halda, að kona geti svelt
fóstur sitt með því að borða
of lítið, eða hleypt því í spik
með því að borða of mikið.
Sannleikurinn er sá, að þungi
barnsins veltur alls ekki á því,
hvort móðirin fitnar eða legg-
ur af.
Læknar ræða nýjustu
blóðrásar-rannsoknir.
Ern „göt“ á œðunnm ?
Á 19. alþjóðaþingi lífeðlis-
fræðinga, sem jhaldið var í
Montreal var m. a. rætt um
nýjar rannsóknir, sem bentu
til, að á blóðæðunum eru ör-
smá göt, sem uppleyst efni sí-
uðust gegnum og í líkamsvefi
við endana á blóðæðunum.
Þessar rannsóknir þykja
merkilegar, því að þær gætu
varpað nýju ljósi á það hvem-
ig blóðið flytur næringu til
mikilvægra vefja. Þær benda
til, að blóðið flytji mikið meira
af efnum til vefjanna en áður
var talið og hve mikið magn
blóðið flytji fari eftir því hve
víð blóðæðaopin séu, og mætti
þannig gera sér grein fyrir því.
Hingað til, sagði J. R. Papp-
enlieimer læknir frá læknadeild
Harvardháskólans; hefir verið
litið á litlu háræðarnar (cap-
illaries) sem „lokað kerfi‘, en
þegar háræðamar séu skoðað-
ar í fullkomnustu smásjám,
virðist svo sem háræðaendarnir
myndi eins og vegg, sem haldi
blóðinu frá tauga- og vöðva-
vefjum utan þeirra. Menn hafa
talið, að efni úr blóðinu dreif-
ist út gegnum hina þunnu hár-
æðaveggi.
Skýrsla Pappenheimers er
talin muni varpa Ijósi á mikl-
vægi háræðanna við sjúkdóms-
skilyrði, svo sem þegar um há-
an blóðþrýsting er að ræða og
æðakölkun. Þá er talið, að
rannsóknimar kunni að hafa
áhrif á skoðanir lækna um það
hvað gerist er menn verða fyr-
ir losti („fá shock“) við stór-
minnkaðan blóðþrýsting. —
Pappenheimer segir að í hár-
æðunum séu holur (pores), er
séu 30 „angstrom-einingar“ í
þvermál (eitt himdrað milljón-
asti úr sentimetra), þær séu svo
smáar, að frumagnir úr hemo-
globini, sem flytja súrefni
(oxygen) til líkamsvefjanna,
geti ekld lekið úr þeim, en
mörg efni uppleyst í vatni, sem
er meginhluti fljótandi efna í
likamanum, komist gegnum
holumar. Nýjar tilraunir sýna,
að háræðar í vöðvum flytja
ýmist salt, sykur eða hormona-
efni eins og insulin um holurn-
ar, jafnvel stórar frumagnir
efnis eins og dextran, tilbúins
efnis, sem nota má í stað blóð-
plasma við blóðgjafir og geta
farið um holumar, og sé það
mjög mikið efnismagn, sem fari
um holurnar uppleyst í vatni.
Ef til vill fer 95% af öllum
blóðvökva í líkamanum um
holurnar. Þessi ósýnilegi
straumur vatns og uppleystra
efna, sem ekki hefir verið veitt
athygli fyrr, er miklu meiri en
hinn sjáanlegi straumur blóðs
I
Grasalækeiingar enn
heiðri hafðar í Kína,
esE. einnig slt.al sinllsí við vesíræna
|»elckingn.
í Rauða-Kína hefur fyrir
atbeina valdhafanna verið
hrundið af stað hreyfingu, til
að koma nútíma skipulagi á
lækningar í Kína, en þó á að
halda í heiðri allar gamlar og
hefðbundnar lækningaaðferðir.
sem reynslan, stundum margra
alda, hefur sýnt, að koma að
miklu gagni, og samræma þær
öllu gagnlegu í vestrænni
læknislist.
Þannig verður haldið í heiðri
hið gamla, en í Kína hafa
grasalækningar verið stundað-
ar öldum saman, og jafnframt
dyrnar opnaðar að fullu fyrir
hinu nýja. Er þess og vænzt, að
hinn vestræni heimur ^eti að
ýmsu leyti notfært sér áeynslu
hins gamla Kína.
Meðal lækningaaðferða, sem
Kínverjar hafa notað frá fornu
fari er að brenna til sljóvgun-
ar og „pikka með nál“, og loks
er notkun grasalyfja mjög víð-
tæk.
Samkvæmt fregnum frá
Hongkong er mikil áherzla
lögð á þessa grein kínverskrar
læknislistar, notkun grasalyfj-
anna. Læknar í Canton eru
sagðir leeggja mikla stund á
það um þessar mundir, að gera
athuganir til samræmingar, að
því er varðar hefðbundnar
gamlar kínverskar lækninga-
aðferðir, og nútíma, vestrænar
aðferðir. M. a. erú til rann-
sóknar lækningaaðferðir við
taugasjúkdómum, óg er rætt í
því sambandi um kínversku
„tauganálina" og „moxa-tein-
inn‘, sem gerður er úr laufum
kínverska ormviðarins.
f blöðum kínverskra kom-
múnista er skorað á vestræna
lækna, að taka til „alvarlegrar
athugunar“ kínverska læknis-
list og lækningaaðferðir, en
s'amtímis skýra blöðin frá því,
að kínverskum grasalæknum sé
ráðlagt að nota hitamæla, og
tekið fram, að mikil áherzla sé
lögð á það, að kenna þeim með-
ferð hlustunartækja og tækja
til þess að mæla blóðþrýsting
Framh. á 11. siðu.
Bréf „að ltasftdaii46
99
Kona hélt, að látin dóttir hennar
skrifaði henni bréf.
Niðurl.
Stórfé tekið
út úr banka.
Heilt ár leið, áður en frú
Guerney fékk pata af hvað var
•á seyði. Á þessu ári hafði frú
Riske orðið heittrúaður anda-
trúarsinni, þótt hún minntist
aldrei aftur á að hún hefði séð
Mörtu eða fengið bréf frá henni.
Tom Basteen hafði horfið úg
.álitið var, að hann hefði loksins
gert alvöru úr því að heim-
sækja ættingja sína í Englandi.
Svo var það dag einn, er frú
Guemey var að tala við banka-
stjóra einn, að hún komst að
því að frú Riske hafði tekið 30
þúsund dali út af innstæðu
sinni á síðasta ári. Ekkert í
lifnaðarháttum frú Riske benti
á til hvers hún hefði notað' alia
þessa peninga.
Frú Guerney tók nú í þ.ión-
ustu sína duglegan leynilögr
regluþjón, er Ed Holland nefnd-
ist. Hann komst fljótt að því,
að frú Riske hafði iðuléga sótt
andatrúarsamkomur hjá miðii
einum í Los Angetes, er nefnd-
ist madame Alfrieda de Santís
Devine. Miðill þessi var kona
ein feit og ófríð á fimmtugs-
aldri, er átti aðlaðandi dóttur,
átján ára að aldri. Stúlkan hc
Doris og bjó hjá frænku sinr
í nærliggjandi borg, San Bern
adino.
Holland hafði fengið að sjt
bjósmynd af Mörtu sáiugu
Hann ferðaðist nú til San
Bernadino, til þess að fá tæki-
færi t.il að sjá þessa dóttur mið-
ilsins. Hann sá strax að Doris
gat vel verið tvíburasystn
Mörtu hvað útlit snerti, að öðru
leyti en því, að hún var rauð-
hcerð, einkanlega ef hún sæist
aðeins augnablik og með skýlu
yfir höfðinu.
Baateen hafði keypt
„pantograph“.
Hann ók aftur til Los Ange-
um háræðarnar. — Miklar um-
ræður urðu um þessi mál og
sögðu ýmsir læknar frá reynslu
sinni og athugunum.
'es. Hann tók fram bréf Mörtu
)g fór að skoða það, en fór svc
;il skrifstofu lögfræðings frú
Juerneys og tók með sér teikni-
ihald er „pantograph“ nefnis
)g notað er til að gera afrit ai
kortum og uppdráttum. Hann
útskýrði fyrir lögfræðingnuro
hvernig áhaldið væri notað.
„Með þessu áhaldi hefur við
komanda tekizt vel að líkja
eftir rithönd Mörtu,“ sagð:
Holland. „Einstök orð í skrift
hennar voru blátt áfram teikn-
uð með áhaldinu og önnur oxð
voru eftirlíkt með langri æf-
ingu. Eg keypti þenna'
„pantograph“ hjá kaupmanni.
sem seldi annan af sömu teg-
und manni, sem þér kannizt
við — Tom Basteen.“
Lögfræðingurinn útvegað
leyfi til húsrannsóknar og
Vandamal
kvennaguKsins.
Sálsýkisfræðingur einn við
læknadeild háskólans í Los An-
geles ræddi nýlega um hin
frægu kvennagull í Ameríku.
„Don Juan“-manngerðin
hlýtur að lifa mjög athafna-
sömu kynferðislífi og hafa mök
við fjölda kvenna, sagði dr.
Frederick G. Warden, en slík
athafnasemi þýðir ekki það, að
hann hafi verið „fæddur með
mjög mikilli kynorku". Hins
vegar hafa rannsóknir, allt frá
dögum Freuds, leitt í ljós, að
hann er fullur vantrausts á sinn
eigin kynþrótt. Þeir hafa kyn-
mök oft til þess að sannfæra
sjálfa sig um sitt eigið hæfi, en
þau sanna ekki neitt til lengd-
ar, segir Worden. Maður, sem
er betur hæfur frá náttúrunnar
hendi, finnur ekki hjá sér nauð-
syn þess að samia hæfi sitt og
þótt hann finni ekki til hvatar
í tíu daga verður hann ekkert
hræddur um, að hann sé ann-
að hvort orðinn kynvillingur
eða kynleysingi.
Sama máli gegnir um Amber-
kvengerðina, segir Worden.
Kona, sem ekki getur verið
manni sínum trú, hefur það ef
til vill á vitundinni, að hún sé
illa hæf til ásta og tíð kynferð-
ismök utan hjónabands séu svör
un þessarar tilfinningar. Word-
en kemst að þeirri niðurstöðu,
að í raun og veru sé þetta frem-
ur vandamál um sjálfsvirðingu
en kynferðislegt vandamál. Svo
lengi, sem konan álíti, að kyn-
ferðismökin séu aðalatriðið,
verði henni ekki hjálpað til
sjálfsvirðingar.
hélt við svo búið aftur til San
Bernadino og hafði með sér
lögreglufulltrúa.
Enginn var heima í húsinu
og allar dyr læstar. Holland og
lögreglufulltrúinn komust inn
um kjallaraglugga. Á borð-
stofuborðinu fundu þeir „panto-
gi-aph“ og heilan bunlxa af bréf-
um til Basteens fi'á Möi'tu. Hol-
land sagði, að eftir því að dæma
hvað bréfin voru þvæld, væri
líklegt að þau hefðu verið not-
uð til fölsunar á mörgum bréf-
um öðrum en því, sem fi'ú
Riske hafði sýnt.
Sökudólgar handteknir i
og dæmdir.
Á meðan þeir félagar voru
að athuga þetta, komu þau
Doris og Basteen heim og lög-
reglufulltrúinn tók þau bæði
föst. Þegar Basteen sá að Hol«