Vísir - 01.04.1955, Blaðsíða 3

Vísir - 01.04.1955, Blaðsíða 3
Eöstudaginn 1,. aj>ril 195,5. \ism Sigurður Luxemburgþættir VIIÍ Þar tala komvnúfiistar yfir auðum stólum í þinginu. l iðiul rif) fír. Jaseph Mech íorsceiisrtíðherra Luxetvi - haurg. Prófessor Joseph Petit, yfir- mnaður upplýsingadeildar rík- isstjórnarinnar, hefur venju- lega hringt strax og ég hef raefnt nafn einhve raektar- manns, sem mig hefuv langað til að finna hér að máli, og innan stundar hefm- hann verið búinn að ákveða stefnumót. En þegar ég spurðist fyrir um það í fyrradag, hvort ég gæti hitt forsætisráðherrann að máli í nokkrar mínútur, þá svaraði herra Petit: „Ég skal athuga málið.“ Þegar é'g kom í gærkveldi og ætlaði að taka herbergislykl- ana mina að vanda sagði af- greiðslumaðurinn: „Bíðið andartak, ■ herra Magnússon. Hér eru áríðándi skilaboð til yðar“. f / Svo tók hann bláð, las hægt cg hátíðlega orði til orðs: „Herra Magnússon’er beðinn áð koma til fundar við prófess- 'or Petit kl. 15.45, en þaðan er 'gert ráð fyrir að hann fari til fúndar við herra forsætisráð- herrann kl. 16.00.“ ,.Þakka“, sagði _ég, eins og ekkert væri um að vera, og -lábbaði mig inn í lyftuna. Þess vegna minnti afgreiðslumað- urinn mig aftur á þetta, í morg- un, svo hann yrði ekki héngdur ef illa færi, en það var þarf- leysa. Ég mundi vel eftir því að Joseph Bech hafði lofað að tala við mig stundarkorn, og ég var staðráðinn í að gleyma því ekki. „Skárri er, það nú bölvuð •frekjan að ætla að troðast inn iil forsætisráðherrans", heyrð- ist mér einhver ségja. „Þykist hann nú ekki geta komizt af án þess að ofsækja alla forsætis- ráðherra í öllum þeim löndum, sem hann flækist um?“ Já, það var náttúrlega ó- svífið að ætlast til þess að ráð- herrann hefði tíma til þess að iala við mig, en afsökun mín er sú, að ég geri mér alltaf far um að kynnast þvi, sem er of- urlítið öðruvísi en grár hvers- dagsleikinn. Undir venjulegum kringumstæðum hefði mögu- leiki á samtali við forsætisráð- herra þessa lands alls ekki freistað mín, en þar sem ör- íögin hafa stillt svo til að for- sætisráðherrann í Luxembourg er einn kunnasti stjórnmála- maður Evrópu, og mjög mikils metinn af öllum þeim, er unn- ið hafa með honum að lausn alþjóðavandamála, taldi ég mér skjdt að reyna að nota nú tæki- færið til þess að tala við hann. Dr. Joseph Bech. Dr. Joseph Bech fæddist ár- ið 1887 í smábæ, sem Diekirch heitir, en faðir h ms var þar b-ankastjóri. Þessi litli bær geymir margar sögulegar minj- ar og fallegt kvað. vera þar, en hvort tveggja þetta olli því að vagga ferðamála þess lands var í Diekircn. Að loknu menntaskólanámi lagði Bech stund á lögfræði og lauk doktorsprófi í þeirri grein árið 1912. Tveim árum síðar er hann kjörinn á þing og árið 1921 verður hann menntamála- ráðherra. Fjórum árum siðar verður hann forsætisráðherra. Utanríkismál virðast þá ekki hafa verið talin veigameiri. þáttur í stjórnmálunum en svo, að þeim var ekki ætluð sér- stök deild í ráöuneytinu, en voru innan verkahrings forsæt- isráðherrans. Allt frá stjórn- arskiptunum, fyrir 30 árum, er hinn ungi lögfræðingur gerðist forsætisráðherra, hafa stjórn- taumar utanríkismála landsins verið í höndum hans. Ósam- komulag innan síjórnarinnai' um afstöðuna til einræðisflokka olli því að Pierre Dupong tók við foi'sætisráðunej'tinu árið 1937 og gegndi því embætti til dauðadags, 2.8. desember 1953, en BeCh veitti þá forstöðu uianríkismálaueuc! stjórnar- innar, endá verkefni ærin. Víð andlát Dupongs yarð |3ech aft- ur forsætisráðhei-ra og er hann nú bæði oddviti ríkisstjórnar- innar, utanríkismálaráðherra og fyrirliði flokks síns, kristi- legra sósíalista. Stærsti flokkuriini. Flokkur Bechs hefur allt frá 1919 værið stærsti stjórnmála- ílokkur landsins, en hann mun aldrei hafa náð hreinum meiri- hluta, og þess vegna leitað samvinnú við.ýmsa aðra flokka og myndað stjórn með þeim. Nú er skiptingin í þinginu þannig að af 52 þingmönnum eru 26 kristilegir sósíalistar. 17 sósíalistar, 6 lýðræðissinnar og 3 kommúnistar. Til nánari skýringar þessum nöfnum er rétt að geta þess, að mér virð- ist sem hinir kristilegu sósíal- ^ istar muni í öllum aðalatriðum hafa svipaða stefnu og Sjálf- j stæðisflokkurinn á íslandi, en i bera þó nafnið „flokkur allra stét.ta“ þeim mun rækilegar j með rentu, að honum hefur j tekizt að koma í veg fyrir að bændur eða samvinnumenn j mynduðu sérstakan flokk, því , að b.andastéttin fylgir. honum | næstum óskipt. Þeir, sem hér ■ kalla sig sósíalista eru jafnað- , armenn, og virðast um ílest I sama sinnis og íslenzlcir AI- þýðuflokksmenn, lýðræðissinn- arnir svokölluðu eru almennt taldir „hinir óánægðu ihalds- menn“, — einskonar Lýðveld- isflokkur, en kommúnistar heita hér sínu. rétta nafni, og þurfa því engar skýringar. Forsætisráðherrá Luxembourg. breyting á hinni hefðbundnu hlutleysisstefnu, en eftir að Þjóðverjar óðu aftur yfir land- ið árið 1940 komu upp raddir um að nú mætti ekki lengur við svo búið standa. Á her- námsárunum vann hinn útlæga ríkisstjórn með Vesturveldun- um og heima fyrir barðist al- þýða öll gegn Þjóðverjum. Að lokinni styrjöldinni var horfið frá hinni gömlu hlutleysis- stefnu. Stjórnarskráinni var breytt, stórhertogadæmið Lux- embourg gekk í fylkingu Sam- einuðu þjóðanna, Atlantshafs- bandalagið, Evrópuráðdð, end- urnýjaði Beneluxsamþykktú' sínar, varð miðstöð Schuman- áætlunarinnar kvaddi til her- þjónusu og hvarf: þannig úr sveit þeirra, sem engu láta sig varðá þótt tveir iílir eigist við. Hér lögðust ýmsir á eitt um þá stefnubreytingu er á varð, en almælt er að enginn hafi verið mikilvirkari en hinn gamli utanríkismálaráðheri'a landsins, Dr. Joseph Bech. „Það er vist fínna í móttöku- herbei'gi forsætisráðherrans ykkar e n hérna“ sagði Joseph Bech eftir að við Petit vorum setztir í litlu herbergi, búnu smekklegum en yfirlætislaus- um húsgögnum, í þinghúsinu. Ég kvaðst ekki vila betur en að forsætisráðherranh hefði ekkert hei'bergi til sérstakra ’umráða í þinghúsi okkar, og ) væri hann að því leyti fátæk- legar í sveit settur en kollega hans hér í Luxembourg. Svo tókum við tal saman. Dr. Joseph Bech er tæplega meðalmaður á hæð, þéttui' á velli, nokkuð feitlaginn, hárið er grátt, slétt, yfirskegg mikið, augun niógrá. Hann er mjög Ijúfur í viðmóti, alúðiegur, virðist mjög einlægur, en ef þú spyrð einhvers, sefn hann vill ekki svara, þá setur hann stút á munninn, yptir öxlum, verð- ur óræður, srnýgur úr klóm þínum, unz hann brosir aftur og þið hverfið til annars um- ræðuefnis. Mér var hann undai'legt sambland af gáfuðum islenzk- um sveitabónda og heimsborg- 1 ara, öruggur, drjúgur, íbygg- inn, en þó léttur í viðmóti. Mér fannst stundum að ég sæti með honum í bát á Bi-eiðafirði, þar sem hann var við stýrið, spýtti . Stjórnin ef mynduð og stúdd af stóru flokkunum tveim, íhalds- og jafnarmönnum. Lýð- ræíissinnarnir eru áhrifalausir og er talið að stjarna þeirra sé lækkandi. Kommúnistar voi'u öflugir hér rétt eftir stríðslokin, eh fvlgi hefur hruni'ð af þeim, og áhrifa þeirra gætir hvergi, svo að teljandi sé. í þinginu. Ég hef tvisvar komið á á- hejmendapailaxia í þinginu. Það skal játað, að ræðurnar voru til lítiílar uppbyggingar fyrir mig, þar sém þær voru ýmist fluttar á.frönsku eða „let.zeburgésch", en ,,stemmingin“ i þinginu var eigi að siðúr mjög lgsrdómsi'ík. Fjáriagafrumvarp stjómai'inn-: ar var á dagskrá í bæði skipt- in. Allir virtust fylgjast mjög sæmilega með þegar einhvei'j- ir stjórnarliða tóku til máls, en þegai: Hamilius, borgarstjóri- hér í Luxembourg, sem er for- ystumaður lýðfæðissinnanna, } hóf vgagnrýni sína, upphófst svo j.mikið skvaldur í salnum, að , fjármélaráðheri-ann mátti ber- sýnilega hafa sig; allan. við til ' að geta heyrt örðaskil þessa háttvirta þingmanns. í gær hlustaði ég á einn kommúnist- anna þriggja. Strax og hann byrjaci tóku þingnienn að tín- ast út, og innan stundar beljaði ihann yfir sálufélögunum tveim jog sárfáum glottandi stjórnar- j Iiðum. j Réðherrar eru hér ótta. fjórir jfrá hvorum stjórnmálaflokk- anna. Stórh c rto gad æmið. i Þegar stórveldin sex sam- þykktu á Lundúnafundinum 11. ’maí 1867 að ábyrgjast sjélf- stæði stórhertogadæmisins iLuxembourg var það bundið . því skilyrði að landif yrði hlut- j laust í þeim alþjóðlegu deilu- , mélum, er síðar kynnu að rísa. ; Luxembourgarar bundu þetta, , fyrir sitt leyti, fastmælum í , stjórnarskrá sinni og leið svo ; allt fram til ársins 1914, en þá í}engu Þjóðverjar á gefin heit :<1g hertóku landið. Að lokinni fyrri heimsstyrjöld varð af j hálíu landsbúa hér engin ww^^mvavav.vm%vmw.%%vvvvwvavvvvvwuv» í öldufaldirm og kimdi svo i kampinn meðan. hann hagræddi í skutnum skræðum frá bóka- safninu í Flatey. , Ég þakkaði hónum fyrir að hafa leyft mér að heimsækja sig og kvaðst ekki vænta þess að hann gæti varið til þess nema nokkrum mínútum. „Blessaðir verið þér. Mér liggur ekkert á. Það er komm- únisti að skamma mig uppi í þingsalnum. Við erum nefni- lega núna að ræða fjárveiting- una til hersins, og þá er ég vitanlega Bandaríkjaleppur, landráðamaður og leiguþrælL burgeisanna. Ég kann það allt saman utanbókar, svo að ég þarf ekkert að flýta mér. Mér þykir líka mjög gaman að hitta íslending. Þeir heimsækja okkur ekki daglega." Ég spjalla stundarkorn við hann um hinar væntanlegu á- ætlunarferðir Loftleiða. Hann kannast við þær fyrirætlanir og fagnar þeim mjög: Fellur vel * * j við íslendinga. „Það er gott tii þess að vita ef samvinnan getur orðið meiri milli þessara tveggja smá- ! þjóða“, segir hann, og bætir við. „Mér fellur alltaf vel að vinna með Islendingunum.“ Þá kemur í Ijós að hann kanna.st við allmarga landa mína, er setið hafa með honum á al- þjóðafundum og ráðstefnum og getur hann þeirra að góðu. „Við erum oftast sammála“, segir hann. „Það eru stórveld- in, sem bítast, en við fulltrúar smáríkjanna, þurfum venjulega að gæta sameiginlegra hags- muna. íslendingarnir eru ágæt- ir. Þeir koma oftast til dyranna eins og þeir eru klæddir, og þess vegna þykir mér alltaf gott að vinna með þeim.“ Hann héfur komið nokkium sinnum til íslands á leiðinni vestur eða austur yfir Atlants- hafið, alltaf til Keflavíkur og I oftast var þar illviðri. Hann hefur keypt nokkra íslenzka minjagripi, séð. auðnir Reykja- ness. Önnur kynni hefur hann ekki haft af landinu. Fall Malenokvs er umræðu- efni blaðanna í dag. Við ræð- um það. Hann telur það hollt þeim, sem tniðu því að valda- taka hans hefði boðað vinsam- legri samskipti milli Sovét- ríkjanna og Vesturveldanna. „Það er allt sama tóbakið“, segir hann, „valdastreita og vfirgangur." Hann er auðheyri- lega tortrygginn í garð Rússa og vantrúaður á fagnaðarboð- skap þeirra um frið og farsæld. Bech spyr um málkunningja sína á Islandi og íslenzk stjórn- mál, en ég leysi úr, eftir beztu Framli. á 10. siðu. mn.mmmmm^mmmmmmmV.n.m.mmmmmmmmmmmmm.mmV.m.m.V.m.m.m.m.’^m.mmV.m.wW.mmV.mUmmm.mm'%n Husasmföameistara |> vantar 3ja-6 herbergja íbúð sem allra fyrst, helzt á hita- í veitusvæðinu. Fjórir fullorðnir í heimili. Góð umgengni, há / leiga og einhver standsetning kemur tl greina. Tilboð íj sendist blaðinu fyrir hádegi laugardag nierkt: „Páskar — 296.“

x

Vísir

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.