Vísir - 22.04.1955, Síða 4

vísm
D A G B L A Ð
Ritstjóri: Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skriístofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur).
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Lausasala 1 króna.
Félagspr'entsmiðjan h.f.
Fimm vikur.
Verkfallið hefur nú staðið í fullar fimm vikur, og enn verður
ekki séð fyrir endann á því. Tjónið af völdum þess verður
vart í krónum talið, og eftir helgnina munu menn þeir, sem
unnið hafa við vélar frystihúsanna í bænum, verða að leggja
niður vinnu, þar sem foringjar verkfallsmanna hafa ákveðið,
að ekki skuli lengur gætt þeirra verðmæta, sem í húsum þess
um eru geymd, en þau nema milljónum króna, að áætlun
sumra fimmtán til tuttugu milljónum.
Kommúnistar hafa frá öndverðu látið í veðri vaka, að þeir
hafi auðsýnt mikla tilhliðrunarsemi frá því að til orða kom,
að samningum yrði sagt upp og fram á þenna dag. Varla getur
það þó talizt mikil tilhliðrunarsemi, þegar kröfurnar eru frá
öndverðu hafðar svo háar, að vitað var, að ekki mundi verða
gengið að þeim. Er því ekki að furða, þótt almenningur sé
þeirrar skoðunar, að tilgangurinn hafi raunverulega verið að
stöðva framleiðsluna í sem flestum greinum, því að stöðvun
mundi orsaka allskyns vandræði, ekki sízt fyrir þá, er minnst
bera úr býtum. Vandræðin mætti síðan nota í pólitískum til-
gangi í þjónustu kommúnista hér og þeirra alþjóðlegu bófa-
samtaka, sem þeir þjóna.
Það er rétt, að verkfallinu var frestað um skeið, en það var
af þeirri ástæðu, að ekki þótti heppilegt að leggja niður vinnu,
fyrr en skipin færu að streyma til landsins frá útlöndum. Þá
hlutu vandræðin að segja fyrr til sín en ella. Enda er líka
svo komið nú, að flest skip, sem skráð eru hér í Reykjavík,
liggja hér í höfninni, og verður ekkert handtak unnið við farm
þeirra. Það er því óvíst, hvort hægt er að heimfæra verkfalls-
frestinn undir tilhliðrunarsemi.
Það er viðkvæðið hjá kommúnistum, að vinnuveitendur
hafi stöðvað atvinnutækin, og beri þvi einir alla ábyrgð á því,
hvernig komið sé óg hverjar afleiðingarnar verði. Hér er ekki
verkbann, heldur verkfall. Verkamenn sögðu upp samningum
og lögðu niður vinnu, þegar ekki var gengið að kröfum þeirra,
enda vissu foringjarnir, er þeir sömdu kröfurnar, að ekki mundi
verða á þær fallizt. Það eru því foringjarnir, fyrst og fremst
kommúnistar, sem befa á því alla ábyrgð, að þúsundir manna
ganga nú vinnulausir og atvinnutækin eru stöðvuð. En þeir
vonast til að geta rugláð dómgreind þeirra, er átta sig ekki
á þessu, og þess vegna halda þeir því fram, að vinnuveitendur
hafi stöðvað atvinnutækin.
Þetta eru aðeins lítil dsemi um málflutning kommúnista í
vinnudeilunni, sem nú er að byrja sjöttu vikuna. Almenningi
skal svo látið eftir að dæma um heilindi þeirra manna, er
þannig berjást, og þykjast þó hafa góðan málstað.
Ekki hússöfmiit núna!
TT'yrir um það bil ári efndu kommúnistar til söfnunar mikillar,
og var tilgangurinn að verja fénu til að kaupa hús fyrir
starfsemi kommúnistaflokksins. Var ekki lítið um að vera í
blöðum flokksins, því að hér var um mikilvægan þátt í sjálf-
stæðisbaráttu þjóðarinnar að ræða, enda fór svo, að ekki leið
á löngu, áður en búið var að safna meira en þörf var til þessarra
viðskipta; Þótti mörgum, að vonum, að söfnun þessi væri
með nokkuð dularfullum hætti, enda ekki hirt urn að birta
söfnunarlista, og sennilega verið heppilegra að ýmsu leyti.
Nú er önnur. söfnun í gangi, og að þessu sinni er ekki verið
að safna fyrir kommúnistaflokkinn og starfsemi hans, því að nú
er ekki gengið eins kappsamlega fram í starfinu. Finnst mörg-
um það einkennilegt, að kommúnístar skuli ekki ganga betur
fram, þegar gerður er samanburður á hinni miklu sókn við
söfnunina í hússjóðinn. En þetta er ekki einkennilegt, því að
menn ættu að vita, að þegar kommúnistar vinna fyrir sjálfa
sig og flokk sinn, starfa þeir með öðrum hætti en þegar þeir
eru einnig að vinna fyrir aðra.
Það er og annað, sem einkennilegt er við söfnun þá, sem nú
er unnið að. Þáð er, að kommúnistum virðist hafa láðst að
leita til vina sinna, sem í Vínarborg sitja — í sarna húsi og
lússneska herstjómin þar — og sendu þeim milljónina vegna
-verkfallsms . 1952. Sú miljjón' (Ór þó fyrir „misgáning" . fíl
j;tækkunar ií’jóðviijans.
Afbrot austan tjalds.
Mestit dæmdir til dauða fyrlr a5 steb
matvælum.
Samkvæmt fregnum, sem dauða fyrix- að stela korni og
borizt hafa frá Búlgaríu, standa mjólk.
þar nú yfir viðtækustu réttar- Virðast þessar fregnir ekki
höld yfir opinberum starfs- gefa í skyn, að neitt sæluríki
mönnum, sem um getur þar ísé þar eystra.
Iandi.
Herma fregnir þessar, að
næstum 150 manns hafi verið
dregnir fyrir rétt, og' eru þeir
sakaðir um fjárdrátt, sem nem-
ur samtals 12 miljónum leva,
en svo heitir mynt Búlgara.
Aðrar fregnir eru á þá leið, að
48 flokksbundnir kommúnistar
sé ákærðir fyrir allsskonar
sviksemi í sambandi við birgða-
dreifingu í landinu.
Opinber staðfesting hefir
ekki fengizt á fregnum þessum,
en Búlgarar hafa undanfárið
veríð dæmdir í svo þungar refé-
ingar fyrir lítil afbrot, að rétt-
arhöld í málum þessum munu
sennilegá leiða til margra
dauðádóma.
Æskulýðsfylkingarblaðið,
Narodna Mladezh, skýrir frá
því 3. marz, að maður, er hafi
tekið undir sig „sovéteignir‘:
(korn) hafi verið dæmdur tii
dauða. en ýmsir félagar hans
voru dæmdir í allt að 20 ára
fangelsi.
Eitt aðalblað búlgarska
kommúnistaflokksins, Otech-
estven Front, segir frá því 16.
marz, að þingið hafi hafnað
dómsáfrýjun þriggja manna,
sem höfðu verið dæmdír til
Afburðagóð mynd
í Gamla Bíó.
Gamla-bíó sýnir um ’þessar
mundir óvenjulega vel gerða
mynd. sem nefnist „Óþekkti
maðurinri“.
Myndin fjallar um líf og
baráttu lögfræðings, sem var
sannur þjónn réttlætisins, vildi
ætíð hafa það, er sannara
reyndist, en öðrum þræði fjall-
ar hún um muninn á hinni sið-
ferðilegu og lagalegu sekt eða
sakleysi í glæpamálum. Þrátt
fyrir það, að þetta hljómar
heldur þurrlega, er myndin
síður en svo þurr eða tormelt.
Hún er þvert á móti „hörku-
spennandi", sérlega skynsam-
lega og vel upp byggð. og leik-
ur aðalleikendanna framúr-
skarandi, en þeir eru Walter
Pidgeon. Barry Sulliyon, Ann
Harding og Keefe Brasselle.
Óhætt er að mæla með þessari
mynd. — t.
Ágæt rítgerö um
sögustaði í amerísku
tímariti.
Hedin Bronner er maður
nefndur, starfsmaður í banda-
ríska sendh-áðinu hér.
Hann er lærdómsmaður um
norræn málefni. kenndi m. a.
norsku og norskar bókmenntir
við háskólann í Chicago, áður
en hann kom hingað, en hér
hefir hann starfað undanfarin
tvö ár.
Hefir hann ritað allmargar
greinar lun nörræn málefni í
blöð austan hafs og vestan, og
nú síðast birtist eftir hann í
marz-hefti tímaritsins „The
American-Scandinavian Re-
view“ fróðleg og læsileg rit-
gerð um sögustaði elds og íss
(„Sagasteads of Fire and
Ice“).
Fjallar ritgerðin um Hlíðar-
enda og Bergþórshvol, en at-
burðir þeir, er Njáls saga
greinir frá, að gerzt hafi þar,
raktir skilmerkilega.
Bronner heimsótti báða stað-
ina og athugaði staðháttu alla,
en auk þess vitnar hann í ýms
rit íslenzkra fræðiinanna um
atbui'ði þessa, og hefir hann
síðan ritað greinina.
Fjölmargar myndir eru í
greininni, sem höfundur hefir
tekið sjálfur, frá Hliðarenda
og Bergþórshvoli og umhverf-
inu hið næsta. Þá er þar og
mynd af Helga Erlendssyni.
Kirkja vígð á Keffa-
víkyrffygveffi.
Á sunnudag verður vígð á
Keflavíkurflugvelli ný kirkja, er
varnarliðið hefur látið reisa.
Munu um 24 prestar taka þátt
í vigsliiatiiöfninni, þar á meðal
biskupinn yfir íslandi, herra Ás-
mundur Guðmundsson, og full-
trúi páfa á íslandi, Jóhannes
Gunnarsson Hólabiskuþ. Kirkja
þessi hefur sæti fyrir 400 manns
og var hún byggð á síðasta hausti
af sjálfboðaliðum í varnarliðinu.
Var unnið nótt og dag til að
ljúkaheni fyrir jólin, og tókst
það á Þorláksmessu.
Þéruiin S. Jélianiiscíottii*.
Ténfeikar í Austurbæjarbíói.
Þórunn S. Jóhannsdóttir hélt
píanótóneika í Austurbæjar-
bíói á þriðjudagskvöld við hús-
fylli og ágætar udirtektir. Á
efnisskránni var ítalskur kon-
sert eftir Bach, chaconnna
hans fyrir einleiksfiðlu í píanó-
útsetningu Busonis og 32 til-
brigði Beethovens í c-moll. Á
síðara hluta efnisskrárinnár
voru þrjár etýður eftir De-
bussy, „Waldesrauchen" eftir
Liszt, tvö impromtu og .cherzó
eftjþ.^tíoþiííi
Þórunn hefir tekið miklum
framförum síðan hún lék hér
síðast, og vex skilningur henn-
ar og þroski hraðfara, samfara
aukinni kunnáttu og tækni. Er
mönnum það að vonum jafnan
mikil furða að heyra, hversu
skiknerkilega þesSi unglings'-
stúlka greiðir úr flóknum við-
fangsefnum. Munu áheyrendur
kunna henni kærar þakkir fyr-
ir komuna, og fylgja henni
hlýjar óskir héðan á iista-
brautinni.
B. G,
Föstudaginn 22. apríl 1955*
Bergmáli hefur borizt efiir-
farandi bréf frá Útvarpshlust-
anda:
„Það má vera, að betur færi á,
að ég sendi bréf þetta „Hann-
esi á horninu", en ég hef aldrei
reynt að fá inni lijá lionum,
heldur scnt Bergmáli línu endr-
um og eins, og vænti þess vegna
að fá inni fyrir dálitla athuga-
semd við það, sem Hannes
skrifar, frá eigin brjsti, í fyrra-
dag, um þulina, aðaiþuli og
varamenn þeirra, scm hjá Bík-
isútvarpinu starfa, en i fyrir-
sögn liefur Ilannes sett: Að eins
einn góður þulur starfar við út-
varpið. Þessu er scm sagt „sleg-
ið föstu“ af þessum „dómara“,
en mér finnst þetta rangur dóm-
ur um bulina, og tel, að Hann-
es hefði átt að vera minnugur:
talsliáttarins: Lof þú svo einn,
að þú lastir ekki annan.
Aðalþulir.
Nú mun það svo, sem flest-
um mun raunar kunnugt, að að-
alþulir eru 2 við útvarpið sem
stendur: Jón Múli Árnason og
Ragnar T. Árnason, en voru 3,
þvi að Pétur Pétursson er ekki
lengur þulur hjá útvarpinu, og
mun liann liafa sagt starfi sínu
lausu, a, m. k. var frá þvi sagt:
i blöðum. Eg vil taka fram, að
ég er samþykkur Hannesi, og
niun það og almennt álit, að Pét-
ur Pétursson var afbragðs þul-
ur, og ég sakna hans sem þul-
ar, og það munu fléstir gera.
En ég held, að það sé lika
nokkurn veginn einróma álit,
að þeir Jón Múli og Ragnar
séu ágætir þulir. Jón Múli, seni
verið hefur frá störfum um hrið',
| er nú tekinn til starfa aft-
ur, og mun því almennt fagn-
að. Vitanlega verður ekki nm
það deilt, að þcssir menn eru.
báðir stárfandi lijá útvarpinu,
þótt aifflar hafi verið fjarver-
andi um hríð vegna veikinda.
Eg tel það því sleggjudóm -hjá
Hannesi, að „aðeins einn góðui*
þulur (aðalþúíur) starfi við út-
varpið.“ Enn fremúr scgir Hann
es, einnig i fyrirsögn: Nauðsyn.
á, að ráðnir séu nýir aðalþulir.
TJndir það get ég tekið, ef Hann
I es á við það, að ráðnir séu
íiiénii til viðbótar þessum tv'eim-
ur ágætu aðalþulum, sem fyrir
eru því að fráleitt mun minni
þörf fyrir 3 aðalþuli en var ineð-
an P. P. var þar starfandi.
Störf aukaþula.
Undir það ber að taka, að
vandað sé til vals þula, óg þeir
sérstaklega þjálfaðir til starfsins,
en þar sem aðalþulir hafa veriíi
færri en áður var, síðan Pétin-
fór og vegna veikiiida Jóns Múla
Árnasonar, hafa sumir starfs-
menn útvarpsins gcgnt þularstörf
um sem yaramenn oftar en áðtír,
! svo sem Baldur Pálmason, Tngi-
björg Þórbergs og ef til vill fleiri,
Baldur mun oft liafa verið þulur
i foiTöHúm. Eg fyrir mitl leyti
hef vanizt Báldri vel, og sé eriga
ástæðu til að amast við hoiiiun
sem varamanni, og um Ingi-
björgu Þorbergs, sem liefur iítt
komið fram að undanförnu á
morgnana, vii ég segja, að rödil
herfnar iiljómar mjög vei iút-
varpi og kynning licnnar á lögum
óaðfinnanleg, og veit ég það álit
almennt. Kunna og margir ve).
þeii-ri tilbreytni, að kona sé i.
hópi þuln, Þá cr stundum veriS
að linýta í Sigurð Sigurðsson fyr-
ir flutning hans á íþróttaþáttuni,
og þótt flutningur Iians sé ekki
gallalaus, á hann lof skilið fyrir
þætti sína, haun. fiytur þá rögg-
samlega, og ulU túái luúis her i-