Vísir - 06.08.1955, Blaðsíða 8

•B
kvæoi hans „Úr v.ísum gamals
Árnesings":
„í hinum gamla( göfga minja-
sal
þú gej'mir Skálholt, Þingvöll,
Haukadal.
Því segil' ísland: Sjá við há-
• borð mitt
er sæti Jpjtt“. ..
. . íii'..
Og nji höfum við hjónin í
íyrsta sjrmi stigið fæti á vígða
grund ákálholtsstaðar, og .orð-
ið djúpt' snortin af þeim miklu
og margþættu minningum, sem
við þennan stað eru tengdar,
minningum, sem hita um hjarta
rætui* hverjum þeim íslending,
er nokkuð þekkir til sögu þjóð-
ar sinnar.
Hér er sannarlega heilög
jörð. „Hér hefir steinninn
raannamál og moldin sál“, enda
gengur þessi staður næst sjálfu
Lögbergi um sögulega helgi.
Innan tveggja ára eru liðin 900
ár frá því að biskupsstóll var
stofnaður hér í Skálholti, og
írarn að lokum 18. aldar var
hér .höfuðkirkja landsins og mið
stöð rnennta og menningar meg
inhluta þjóðarinnar. Um meir
en sjö alda skeið var hér því
ofinn vígður þáttur í sögu þjóð-
sr vorrar. Héðan streymdi lífs-
vatn hinna eilífu sanninda
kristindómsins og héðan féllu
írjóvgandi menningarstraumar
um alla landsins byggð. Hér
lifðu og störfuðu margir þéir
kirkjulegir leiðtogar og menn-
ingarfrörnuðir " þjóðar vorrár,
sem mestan svip hafa sett; á
líf hennar, og er með öllu Ö-
þarft að þylja nöfn þeirra ' á
þessum stað, svo kunn eru þau
og kær landsmönnum öllum. i
En til þess að minna á það að
nýju, hver háborg og orkulind
íslenzka menningarlífs þessi
staður hefir verið, leyfi ég mér
að. endurtaka eftirfarandi um-
mgeJ.i min úr hinni fögru og á-
hrifamiklu prédikun, sem séra
Eriðrik J. Rafnar vígslubiskup
flutti hér á Skálholtshátíð fyr-
:ir nokkrum árum síðan, því að
þau eru meir en þess virði að
endurtakast:
„Yfir. gröf í kirkjugarðinum
hér var fyrst sunginn sálmur-
inn: Allt eins og blómstrið eina.
Hér störfuðu mætustu menn
síns tíma í 729 ár. Hér var
Nýja testamentið fiyrst þýtt á
moðurmálið. Hér. flutti meist-
ari Jón sínar frægu prédikanir.
Hér var skráð fyrsta kirkju-
sagh þjóðár vorfar“.'
fivíiikar minningar éru eigi
óundnar við þennan stað! Hví-
líka menningarskuld eigum
yér honum eigi að gjalda! En
jþá skuld gjöldum við mest og
öezt með því að endurreisa
Skálholtsstað í sem fyllstu sam-
raemi ..við sögu hans og sögu-
helgaðan sess liaris : meðvit-
und þjóðarinnar. Hér á að rísa
kirkja og merintasetur, sem
téngt sé minningu þeirri, er um
staðinn ljómar frá hinni löngu
og sögufrægu tíð hans, er hann
var kirkjulegt menningarsetur,
og sem samboðin séu því hlut-
verki, er hann gegndi í þjóð-
iifinu um aldaraðir, og skapa
staðrium með þeim hætti bæði
þann virðingarsess, sem hon-
nm ber, og nýja aðstöðu til
framhaldandi menningaráhrifa.
Þeir menn, eins og séra Sig-
nrbjörn Einarsson og samherj-:
íir hans í Skálholtsfélágínu,
YlSIR
Laugardaginn 6. ágúst 1953.
sem unnið, hafa og vinna að
endurreisn Skálholtsstaðar eiga
því skilið þjóðarþökk fyrir. á-
huga sinn og drengilega við-
leitni í þá átt. Gildir hið sama
um alla þá, er stutt hafa þá að
þörfu og þjóðnýtu viðreisnar-
starfi. Mikið ánægjuefni má öll
um unnendum þessa mál? einn-1
ig vera þr ó að Alþingi hefirj
nú samþykkt fjárframlag til
kirkjubygging" r í Skálholti. Þá
er mér það v 'anlega sérstakt
fagnaðarefni, a nokkrir íslend
ingar í Vesturhtimi hafa þeg-
ar sýnt í verki t ð’hug sinn til
þessa máls og þá um leið verð-
uga ræktarsemi til söguvígðs
Skálholtsstaðar. Veit eg, að
margir fleiri íslendingar þeim
megin hafsins muni bera saman
hug til þessa máls, sé athyglii
þeirra dregin að því, og heiti
eg að styðja það göfuga hug-1
sjónamál efíir mætti meðal
jlanda minna vestan háfs. En
við éigum þar jafna þakkar-
skuld að gjalda eins og þið
landar okkar hér heima á ætt-
landinu, og sæmir okkur að
taka höndum saman um slík
ménningarmál yfir hafið, því
að það er báðum til gagns og
treystir um leið ætternisbönd-
in.
Jafnframt sýnum við í verki
heilbrigða rækt við sögulegar
minjar vorar og merkisstaði,
því að vér bíðum íjón á sálu
vorri, ef vér slitnum úr tengsl-
um við uppruna vorn og sögu,
svo samgróin erum vér, íslands
börn, móðurmoldinni, andlega
og menningarlega talað.
í hinu fagra inngangskvæði
að einyrkjasögu sinni um Björn
á Reyðarfelli falla Jóni Magn-
ússyni þannig orð um svipmikla
söguhetju sína:
„Mér fannst hann vera ímvnd
þeirrar þjóðar,
sem þúsund ára raunaferil tróð
og dauðaplágum varðist gadds
og glóðar,
en geymdi alltaf lífs síns dýrsta
sjóð.
-— Því gat ei bróstið ættarstofn-
inn sterki,
þótt stríðir vindar græfu alda-
höf,
að fólk, sem tignar trúmennsk-
una í verki,
það tendrar eilíf blys á sinni
gröf“.
Eg trúi þvi fastlega, að í
verðugri endurreisn Skálholts-
staðar og á öðrum sviðum, haldi
íslenzka þjóðin áfram að sýna
í verki, í fagurri mynd, trú-
mennsku við ætt sína og érfðir,
við hið bezta í sjálfri sér, og
tendri með þeim hætti þau
björtu blys menningar og mann
dóms, sem lýsi vítt um heim og
í aldir fram.
Guð blessi land vort og þjóð!

.J^aupi efufiof iiifur /
Borðbúnaður úr góðmálm-
um og klingjandi mynt.
Pétur HoffitiðRn SaÍómonsson opnar sýn-
íngu í Listamannaskáianum.
Pétur Hoffmann Salómons-
son opnaói í gær í Listamanna-
skálanum sýningu á silfurmun-
um þeim og öðru verðmætu
gózi, sein harin hefir fundið í
fjörunni við Selsvör og á haug-
unum þar, og haldið til haga.
| Fréttamenn ræddu við Pétur
jsem snöggvast í gær,.. og. skýrði
hann þeim svo.frá, að sér teldist
, svo til, að á sýningunni væru
samtals 758 munir, — að
(minnsta kosti myndi ekki
(skakka miklu frá þeirri tölu.
Muriunum hefir hann komið
^smekklega fyrir í glerborðum,
;Og er þar margt verðmæti. 1
(einu borðinu eru eingöngu silf-
urmunir, sem merktir eru, —
vafalaust ættar- eða minning-
(argripir, sem þeir að likindu.m
i hafa hug á að aðendurheimta,
sem týnt hafa. Sagði Pétur að
| , ’
jrettir eigendur fengju muni
þessa aíhenta umsvifalaust, en
að hann áskyldi sér saringjörn
fundarlaun fyrir fyrirhofn og
ómak, enda er það mála sann-
ast, að Pétur hefir sýnt frábær-
ari dugnað við að finna ipimi
þessa i hvaða veðri sem er, c-n
skilvísi hans er frábær.
Þarna gétur að líta sæg-af
fallégum. matskeiðum, suinum
merktum. T. d. sá fréttamaður
Vísis þar íallega skeið, sem á
var letrað „Ragnheiður 8—10
-—24“. Þá var önnur skeið, sem
á var grafið „Gunnar“, gaffall,
forkunnar fagur méð eins konar
úrskífu-mynztri efst á skaft-
i.nu, ;SVO og . staíirnir „G. R.“
Muni þessa vilja eigendur vafa-
iaust e.ndurh.eimía. og kunna.
Pétri Hoáfmann Salómpnssyni
ikkir fyrir. ,
Þá ér barna myndarlegt safu:
ýmissa peninga. Þar getur .að
líta amerískan silfur-dollar,
danska tvílcrýninga úr silfri,
auk annarrar myntar úr silfri,
en auk þess er þar f jöldi. köp-
arhlunka. Sýningin er opin kl.
2—10.
A.llt þetta hefir Pétur sótt í
fjöruna eða undan haugunum,
jeftir að brim og stórviðri hafa
'skolaö því á land aftur. Mörg
'spor Péturs liggja um fjöruna
þarna vestur við Selsvör, en
j bezt kann hann við sig, er stór-
viðrið gnýr, því að hann er
Igæddur víkingslund og hefir
sægarpshönd.
Rúmk 100 þús. Sund-
haltargestlr á 6 mátt-
uÓum.
A fyrra helmingi yfirstand-
andi árs sóttu rösklcga 100 þús.
gestir SundhöII Reykjavíkur.
i Samkvæmt upplýsingum frá
forstjóra Sundhallarinnar, Þor-
geiri Sveinbjarnarsyni, hefir
aðsókn verið áþekk það sem af
jer þessu ári og verið hefir um
nokkur undanfarin ár.
| Áberandi taldi forstjórinn
hvað aðsókn kvenna að Sund-
höllinni væri lítil, einkum á
.Veturna og mættu þær vissulega
sækja hana betur en þær haía
gert til þessa.
Heildartala Sundhallargesta
sex fyrstu mánuði yfirstand-
andi árs nam 103.789 manns
Þar af voru 30.920 karlar,
8.490 konur( 23.838 drengir,
22.041 stúlka, 15.975 skólanem-,
éndur og 2.525 rnéðlimir íþrótta
félaga.
Söluturniim vdð Arnarhól.
HVÍTLTR eyrnalokkur tap-
aðist á Laugaveginum I gær.
Vinsamlegast skilist á rit-
stjórnarskrifstofu Vísis. (112
Saftfkmmir
FQRNARSAMKÓMA
verður á morgun, sunnudag,
kl. 20.30. Bjarni Eyjólfsson,
ritstjóri, talar. Allir vel-
komnir.
//
HERBERGI i fremri gangi
til leigu á Sundlaugavegi 14,
fyrir reglusama og rólynda
konu eða stúlku. — Uppl, á
staðnum laugardag og sunriu
dag.(109
REGLUSAMAN iðnnema
vantar herbergi nú þegar
eða 1. okt., helzt í vestur-
bænum. Tilboð sendist blað-
inu fyrir mánudagskvöld, ?—
merkt: „Iðnnemi“. (93
ÓSKA 'éftir góðri stofu og
eldhúsi eða aðgangi að eld-
húsi, helzt í austurbænum.
Vinn úti, er ein. Uppl. í síma
1627 frá kl. 1—6. (108
SííUMAVÉL A-viðgerðir.
STjót afgreiðsla. — Sylgja,
Laufásvegi 19. — Sími 2656.
Heimasími 82035.
ÚR OG KLUKKUR. —
Viðgerðir á úrum og klukk-
um. — Jón Sigmundsson,
skartgripaverzlun. (308
STARFSSTILKA óskast
nú þegar. Vitabar, Berg-
þórugötu 21. (88
BIKUM og nválum þök. —
Uppl. í síma 3562. (91
TELPA óskast til að gæta
tveggja ára drengs. Uppl. ».
síma 7521, á milli kl. 1—3 í
dag og á morgun. (92-
BEZT AÐ AUGLYSAlVÍSf
BAKNARÚM til sölu.
Uppl. í síma 6763.
MAÐKAR til sölu. Sími
80321. (84
NÝUPPGERÐUR V.-Ford
mótor 40—43 m. 8 cyl. til
sölu. Uppl. í síma 5847, kL
7—8. (87
N.S.U.-mótorhjól, með
hlíf, sæti og töskum til sölu.
Melaveg 21. (90
VANTAR, notað móta-
timbur í sökkul. Uppl. í síma.
6011, kl. 1—2 : dag. (58
5 LAMPA Philips-út-
útvarpstæki .íil sölu. Uppl.
í síma 2899.
SVAMPDÍVAXAR fyrir-
liggjandi í öllum stærðum.
— Húsgagnaverksmiðjan,
Bergþórugötu 11. — SímJ
81830. (473
STÚLKA óskar eftir her-
bei’gi og eldunarplássi. —
Uppl. í síma 80525. (89
HERBERGÍ óskast með
aðgangi að eldhúsi eða án.
Get leyft afnot af sima. —
Uppl. i síma 7757. (83
HÚSGAGNASKÁLINN,
Njálsgötu 112. Kaupir o§
•elur notuð búsgögn, herra-
fetaað, gólfteppi og fleir*.
Sími 81570. (4t
CHEMIA desinféetor er
rellyktandi, sótthreinsandi
vökvL nauðsyhlegúr á hverju
heimili • til sótthreinsunar á
munum, rúmfötum, hús-
gögnum, símaáhöldum, and-
rúmslofti o. fí. Hefír umvið
Bér mildar vinsældir hjá öll-
um, sem hafá notað hann.
(437
ÍBÚÐ óskast — 2—;3 stof-
ur og eldhús, sem fyrst. —
Húshjálp eftir samkomulagi,
ef óskað er., Reglusemi og
góðri umgengni heitið. Til-
boð leggist inn á afgr. blaðs-
ins fyrir mánudagskvöld, —
merkt: „Ágúst—* 55 — 176“.
(85

KVENGULLÚR tapaðist.
sunnudaginn 31. júli í. Tjarn-
arbíó eða Tjarnargötu. Finn-
andi vinsámlega skili því á
Lögregluvárðstofuria. (86
KAUPITM «>g seljum aUs-
kc aar notuð kúsgögn, karl-
mannafatnað o. m. fl. Sölu-
skálinn, Klapparstig 11. SímJ
2826. — (260
PLÖTUR á grafreitl. Út-
regum életraCar plötur á
grafreiti með stuttum fyrir-
▼ara. Uppl. á Rauðarárstíg
26 (kjallara). — Sími 285«.
Wwvwvwa
MUNIÐ kalda 'iouðið. -
RÓÐULL.
wWsVwvvAVApywwv.%
SlMI 3562. Fomvarxlunim
Grettisgötu. Kaupum hú»-
gögn, rel m*ð farin karl-
A&nns£6t, AtrarpstækL
Baumavélsr, gðlfteppi o. m.
fl. Pinnntttnhi Gntth-
1 dtmll. (lSt