Vísir - 13.12.1955, Blaðsíða 9

13. tíeeesnbfT 1055. -
i tf ■iii. lí »tr ■

VlBIift
DungaL
Pramh. áf 4. sáSu.
„Neyta þeir r.okkura saltkjöta
eða saltfiskjar?“ spurði eg.
„Neit það þekkist yfirleitt
ekki meðal þeirra. Þeir' hafa
svo að segja enga mjólk, engin
egg og borða mjög lítið ket.“
„Getur verið að þeir borði
nokkuð, sem vemdar. þá fyrir
að fá krabbamein í magann?“j
spurði eg.
„Ekki held eg það,“ svaraði
próf. Monge. „Sonur minn, sem
líka er læknir, hefir skrifað um
þetta efni, hve sjaldgæft sé að
Indíánarnir fái krabbamein í
magann, og heldur að Quinua
eigi sinn þátt í þVí, að vernda
þá gegn krabbameini í maga.“’
Er það Quiania
að þaklca?
Eg hafði einmitt heyz-t um
þetta Qúinua og að ýmsir settu
það í sámband við hve sjaldgæft
magakrabbamein er meðal
Indíánanna.. Mér var því for-
vitni á að vita meira um það og
hverskonar fæðutegund þetta
væri.
„Þetta er eiris konar kornteg-
und og er ræktað eins og hvert
annað kom. Indíánarnii- neyta
flestir mikils af því, eri ekki
samt állir. Það er mjög riær-
ingarríkt og inniheldur meðal
annars mikið af kalium, Amer-
íkanar hafa mælt með Quinua
sem mikilsverðu nærmgarefni,
vegna þess hve margvísleg efni
eru í því, En persónulega held
eg ekki, að Quinua eigi veru-
legan þátt í því hve s.jaldgseít
krabbamein er í maga Indíán-
anna. En auðvitað getur eng-
inn um það sagt, því að engar
ábyggilegar rannsóknir liggja
fyrir um þetta efni.“
Við ræddum fram og til baka
um þetta og ýmislegt fleira.
Monge vildi fá mig til að flytja
erindí í læknadeildinni um
krabbamein, en eg mátti elckj
vera að því, því að ég ætlaði að
fljúga morguninn eftir til Eeua-
dor.
Fólkið
hærist lítí.
Það sem eftir vai' sunnudags-
ins notaði eg til að aka í bíl
með kunningja minum og skoða
borgina. Við ókum út í íbúða-
hverfin sem eru meðfram
ströndinni; Miraflores og San
Isidro. Þarna er mikið af fal-
legum húsum með blómstrandi
gorðum 1 kring, en ströndin
með sléttum og mjúkum sandi
rétt hjá, þar sem menn geta
synt og baðað sig allan ársins
hring. Ibúðahverfin hér eru
einliver þau fégurstu sem getur
. að sjá í víðri veröld, að Kali-
forníu meðtaldri. Hér má heita
að sé sólskin allan ársins hring,
aldrei mjög heitt og aldrei kalt.
Hitinn fer aldrei niður úr 10
stigum C og mjög sjaldan yfir
30 stig C. Fólkið er kurteist og
elskulegt, á egta spánska vísu,
svarthært og sólbrent og ber1 sig
vel, einkum kvenþjóðin.
Eitt sem maður tekur eftir
livar sem farið er um Suður-
Ameríku er það, að fólkið er
hér miklu minna gráhært en í
Evrópu og Norður-Ameríku.
Hér er mjög aigerigt að sjá 'full-
orðið garoait fólk, bæði karla og
konur, án þess að nökkurt grátt
hár sjáist í höfði þess. Vafa-
laust á þetta rót sína að rekjá
tll fæðisins, sera er auðugra hér
af B-vítamínum végna þess
hve fólkiS neytir mikiis af
ávöxtum.
Ecuador.
Frá Liiria er ferðinni heitið til
Guayaquil í Ecuador, sem er
stærsta hafnarborgin þar í
lándi. Panagra-flugvélin fer af
stað klulckan átta um morgun-
inn í góðu Véðri og björtu
skyggni. Við fljúgum alia leið-
ina meðfram ströndinni og höf-
um Arides-fjöllin á hægri hönd.
Hver fjallahryggurimi tékur við
af öðrurn, með djúpum dölum
á milli, og við fljúgum svo hátt,
að stundum eru snævi þakti'r
tindamir rétt út vmdan okkur
hægra megin, að okkur virðist.
Uppi i fjöllúriúm sjáum víð hér
og hvar niður í djúpa, græna
polla, sem eru lítil stöðuvötn,
sem myndast hafa í dældum
fjallsins, en gróður er litill eða
enginn svo hátt uppi og ekkert
sést til mannabygg'ða. En ef
nokkur gróður sést, þá má gera
ráð íyrir að einhver manna-
byggð sé nálæg, því að Indíán-
árnir virðast sækjast eítir að
lifa hátt uppi í fjöllunum. Þar
kvað grasið vera kjarnmest og
þeir hafa þar sin lamadýr og
sums staðar nautgripi.
Eftir stutta viðdvöl í olíu-
bænum Talara er flogið áfrám
og lent í Guayáquil um hádegi.
Hér er nokkru heitai'a en i
Lima, en ekki samt óþægilegá
heitt. Eg hafði haldið að Guaya-
quil væri ógurlega heitw og
sóðalegur hafnarbær. Hann er
ekkert tiltakanlega sóðalegur
og ekki nærri eins heitur eins
og eg hafði haldið, þótt hann sé
rétt við miðjarðarlinuna og
niðri við sjávarmáL Hitinn fer
mjög sjaldan yfir 30 stig C, og
kemur naumast fyrir að hann1
fari niður fyrir 17 stig, svo að^
segja má að kuldi þekkist ekki
í þessum bæ. Það sér maður
líka í hótelunum, því að á rúm-
unum eru engar ábreiður og
engar sængur-, aðeins eitt lak
til þess að hafa- yfir sér, og það
er nóg.
: Ingólfui' -Kíistjánssoi»!. Lista-
mannaþæftir. Halldór Pét-
ursson telknaði myndimar.
Útgefandl: Kjalarútgáfan.
Reykjavík 1913.
Fléstir þeirra þátta, sem hér
er um að ræða, hafa komið á
prenti áður. Birtusí þeir í heim-
ilisblaðinu Hauki frá nóvem-
bermánuði 1952 til ársloka
1954. Þó hefir verið bætt við
þá, og þeim nokkuð breytt frá
sinni upphaílegu mynd.
Íngólfur Kristjánsson blaða-
maður hefir rætt Við þrjátíu
listamenn, alla hina þekktustu; að safnrit um íslenzka lista
á sviðum bókmennta og annara , menn kæmi út, og ætti það
lista, látið þá segja skoðanir
sínar á íifinu og: lístinni, en
jafnramt er inngangur frá höf-
undirium með hverjum þætti.
Má segja, að þættir þessir sé
.mjög sundurleitir, éins og þeir
menn, sem þeir fjalla um, en
allir eiga þeir það sammerkt,
að þeir eru góð kynning á þess-
um mönrium, sfem eru svo miog
.fyrir augum og á vörum fjöld-
Géð bamabék
Élríkúr SigtirSsson: Saga
myndhöggvarans. Saga
liaoda börnum og unglirig-
um. Bókaútgáfari Fróði,
Ilcykjavík.
ans, enda þótt þeir kynni sig
ekki að öllum jafnaði með þeim
hætti, er þeim gefst kostur á í
þessari bók.
Margir hafa eggjað höfund-
inn á að láta þættina koma í
bókarformi, og er þess vegna í
þetta ráðizt, enda þótt þetta sé
nýjung um bækur hérlendis.
Höfundurinn segir: „Vera má,
að þötta verði upphaf að safnriti
um íslenzka listamenn, og fer
það eftir þeim viðtökum, sem
bók þéssir fær.......Það væri
vissulega érigu síðúr tímabæút,
ekki að vera nein firra að ætla,
að slíkt rit yrði vél þegið' af al-
menningi. .... Þessi bók er
prófsteirin á, hvort sVö friuhi
ekki vera.“
•Allir þéir, sem 'bókin •fjalláf
um, éiga fjölda áðdáérida um
land allt, ög er þess vegná riijög
sennilegt, að hún verði mikið
lesin nú og síðar.
J.
LJóðabók verð-
ðaunáhofundar.
„Vísur Bergþóru“ er heiti
ijóð'abókar eftir borgfirzkan
höfimd, sem ekki hefir sezt á
Þetta er lítil en snotur saga skáldabekk fyrr en nú.
um ungling, sem hefir hug á að Höfundurinn 'ér Þörgéir
vérða myndhöggvari, én vérður, Sveinbjarnarson forstjöri Surid-
að sigrást á márgvíslégum erf-
iðleikum, 'áður ;én hann evgir
það mark, sem harin hefir sett
halláririfiár í Reykjavík. Fáir,.
nénia einstöku 'vinir' Skáldsiris,
múriu hafa vitáð, að hann
sér. Faðir hans drukknaf frá fékkst við Ijóðagerð, þar til nú
barnahópnum, og það er ekki| i sufnar, að nafn háns varð allt
beinlínis til að gera það líklégra, i einu landfleygt, er hánn komst
að æskuvonirhár géti óröið að í 'hóp þeirra þriggja úrváls-'
raunveruleika. En söguhétjan skálda, sem dæmd voru verð-
gefst ekki úpp, því að effið- laun fyrir Skálholtsljóð.
leikarnir ei-u aðeins til að sigr- i Og nú er fjusta bók Þorgeirs
ast á þeim, og sögunni lýkurý komin á þrfeht og í bókábúðir.
þégar hann heldur tíl Noregs.í henni eru fjölmorg kvæði:,
til að leggja þar-stund á nám í'-flfest smá, en ih'.'iræri óg fáHeg-,
listgrein sinni. J kvæði, Sem hvé-júm ' Ijóðurin-
Þetta er góð bók fyrir börn, arida mun þykj : fnikið til um.
hrein og falleg, sem gofgar litlu' Bókin ét tæj: : 1 100 'síður að
lesendurna. ’ stærð og snotur að frágangi.
ikéMintílcg bók.
íslenzk örlög í muimmælum
og sögum. Ævar R. Kvaran
tók saman. 217 bls. Bóka-
útgáfan Norðri.
Útvarpsþátturinn „Úr ýms-
um áttum“, sem Ævar R. Kvar-
an leikari flutti í útvarpið síð-
'ást'a vetur og fram eftir sumri,
var tvímælalaust eitt af því
vinsælasta, sem hlustendum
gafst kostur á að hlýða á þann
tíma. Hefir Ævar fengið efriiVið
soriri í þ'essa' þætti úr ýirisum
áttum, éiris og náfnið S'égif ’til
um, og bregður þar úþp fúfðu-
legum myndum af örlo'gúm is-
lenzkra marina hér á láridi óg
annars staðar. Héfif hánft' leitáð
víða, eins óg hélmiídir, "sém
hann ri'efnir, sýria greiriiléga.
en árarigurinn hefif lika orðið
effiðisins verður, því áð sagri-
irriaf eru skemmtilégár,: færðar
i 'nokkuð tíularfullán búning,
sem hentar þéim vel, og'éfu á-
gætar bæði til lesturs í einrúfrii
eða fyrir aðra, eins. og Ævar
hafði sýnt áður.
Mönnum kann að þykja of
milcið sagt, að komast svo að
orði, að þetta sé fræðaritún af
nýju tagi. Hitt'má þó fullyrða,
að sagnirnar eru bornar ó borð
af ágætri frásagnargáfu, og er
það fyrir mestu, því að ella
vekja þær vart eins mikla at-
hygli og skemmtun.
Þetta er að' vænta, að Ævar
haldi áfram þessari ságnasöfn-
un sinni og ritun, því að sérini-
léga er ,,niarkaður“ her íýrir
méira af þéssu tágí.
. J.
AWAW.V.V.%W.V.V,,W\
5-
í Múraraverkfæri
$
Múrskeiðar,
fjölda tegunda.
Múrbretti,
stör og lítii.
Slípísteinar.
„unœesti í
'.VAVAAV . .■.VWVAV.WVAWWAn.VWAWWWV
Ævintýr H, C. Andersen ♦ 4.
tmn1
r
Nú kom keisannn sjálf-
ur, og báðir svikahrapp-
amir lyílu handleggjunum,
rétt eins og þeir væru að
virða eittbvað fyrir sér.
„Klæðið er létt sém köngú-
lóarvefur! sögðu þeir.
Keisarinn fór úr hverri
spjör, en svikahrapparnir
létust rétta honum hverja
flíkina af annarri, sem þeir
þóttust hafa fuilgert, og
keisarinn sneri sér á vmsa
vegu fyrir framan spegil-jað bera slóðann, þreifuðu
inn. ) eftir gólfinu eins og þeir
væru að festa hönd á hon-
um. Og svo gekk keisannn
undir hásætishimninum í
skrúðgöngunni, og allt
fólkið á götunni sagði: „En
hvað fct keisarans eru c!á-
sámieg!“ Enginn viidi láta
á því bera, að hann sæi
ekki neitt, því að þá hefði
hann ekki verið stöðu sinni
vaxinn eða óhæfilega
heimskur. >
„En hvað fotin fara vel“,
sögðu menn, „þau fara al-
veg dæmalaust vel. Hvílíkt
mvnztur, —T hvílíkir litir!
Þetta er óskaplega dýr
föt“.
„Þeir bíða úti fynr með
hásæ t ish imin in n“, itrælti
yfirsiðameistannn. „Já, nú
er ég tiibúinn“, sagði keis-
arinn.
Hir&nénnimir, sem áttu
hann er ekki í
sagði lítið barn -—
hvíslaði hver að
öðrum því, sem harnið
sagði.
„Hann er ekki í nernu! “
hrópaði mannf jöldinn loks-
ins. Keisaramim rann kalt
vatn milli skinns og hör-
unds, því að honum fannst,
að menn hefðu rétt fyrir
sér, en hann hugsaði sem
svo: „Ég verð að þranka
áfram í skrúðgöngúnni.“ j