Vísir - 21.12.1955, Page 8

t
VlSIR
Miðvikudaginn 21. désehiber; 1935
Bæknr
A
a
mvi9ii<

Eitt er það lai
Haildóra B. Björnsson:
Eitt.er það Jancl.
Hlaðbúð, Ryík 1955.
Vjð lestur bókarinnar vakna
manni á rniðjum aldri tilíin'n-
ingar, sem honum voru á ílestan
hátt sofnar. Þær gera meir en
rumska,. þær lifna og leika sér
skamma en góða stund eins og
forðum. Slikt ér aðal góðskálda
að fá lesendur til að fægja hörpu
sína og finna að nokkrum ryðg-
uðum strengjum hefur bætzt
hljómur, sem vel fer harmoníu
dagsins —- ailra daga.
„Varst þú tii á átjándu öld,
mamma? Þannig hefst lestur-
inn og við fínnum þegar hina
mjúku línur f-moll' tónstigans,
og erum íarin að raula með áð-
'ur en vitum af sjálf, og upp-
hefst . hin ijúfi forleikur að
þessu íslenzka pastorale, þar
sem 5 ára telpuhnokki leíkur á
eitt hinna minnihátíar hljóðfæra,
fær að berja i stóru trommuna
þegar allir hafa kannske í öðru
að snúast, en þó er þao hún sem
fesíir tónana á blað á éftir. Sú
töfrakunnátta er ekki venjuleg-
um trommuslögum geíin.
Hvert er svo þetta eina land?
Það er hið mikla Þvkkjast-
manna iand sem markast af
heiðarbrún og himni við fyæstu
síii, eri það er skynvilia, þvi að
„þykjastmenn kunna svo mikið
fyrir sér, að þeir geta liaft land
sitt næstum hvar sem vera skal
án þess aðrir verði þess varir,
jafnvel þót:t það sé > beirra eig-
in landareign, eða túni.“
Drjúgum hluta þe^sarar yr.dis-
legu bókar er varið til frásagn-
ar af búskaparháttum og lífern-
ismáta þykjastmanna i landi
þeirra. „Þaðer eitt af einkennum
þykjastmanna að þeir eru alltaf
mjög ungir. Flestir eru þetta
fimm til tíu ára“ ... og eru of-
urseidir þeim álögum, að hve-
nær sem Al.vörumenn kaija á
þá, verða þeir að hlýða tafar-
laust — eða næstum því.“ Sr.ú-
ast, sækja hesta, mat á engjar,
moka fjós, reka úr slægjum, geía
kálfum. Slíkt eru hargir kostir
þeim, sem eru míklir spárhehri
í eigin föðurlandi. Útlit: „Þeir
fundu ckki mikla iikirigu mcð
sér og góðu börnunum, scm
myndir voru af i bókúhum og
sagt var að aldrei óhreinkuðu
sig; þeir voru oft meö kálfsfæt-
ur og það bullaoi upp úr skón-
um. Þeir voru móraucVr í fram-
an á sumrum, en sló eins og
gullnum blæ á lóna, við sól ef
þeir höfðu nýlega þvegið sér i
framan."
Þarf frekar vitna við?
Jarðaríör. Lík af spóa hefur
fundizt norðan við Úthúshlöö-
ur.a, og afráðið cr að halda
„jafoarföi’“, þ. e. a. s. eins og
þegar hvolparnir voru jarðaðir
i vor. „En við verðum að liaía
kistu, það er allíaf höfð kista.“
„En finnt þér ekki að við ættum
að syngja eins og þegar fólk er
jarðað? „Jú ef það má þegar
fuglar eru jarðaðir."
„Víst má það, bara ekki
sáima.“ Jaröarförin fer síðan
fram með tilburðum Mundans
og Bínunnar, sem voru hetjur
Og hetjur fyrirmyndir Þykjast-
manna. Þá cr sungið Hvað er
svo glatt, er. . söngúrinn leysist
upp því B.ína : njá ekki' syngja
með. Alvörubi •. ■ synggr. nefrji-
lega aldrei.
Það ber fljótt á því að Þýkjast-
mönnum, lágu ljóö á tungu létti-
legur en gerðist að jaínaði með
öðrum þjóðum. Er snjókarl hafði
verið lilaðiim viiö fjóshauginn1
og skírður upp úr haugvilpunni j
var þessi vísa ort og kveðin við1
raust:
Stori, Norí, Sturn og Mori á vori
allir stancia á einum haug
eru að skvetta hiandi, á tíraug.
„Eltt er það lar.d" mun verða
ein liirina síðustu þeirra ínitm-
ingjabóka, sem fjajla um u.pp-
vaxtarár barna við þá .búskapar-
hætti og það umhveríi. sem hún
lýsir af svo skáldlegri riiildi og
nærfærni —- og. um leið ein hin
allra bezta. En .iiún hefði máft
vefa helmingi lengri. Skáldkon-
unni verðá svo oft kjörgripir úr
litlu efni, cnda máhnurinn að
vísu. góðúr. Og vonandi lætui',
hún ekki hér við siitja. Þótf hún
sé þegar vel þekkt fyrir fáguö
og íjóð.ræn kvæði, liéfur nú
fyrst komið upp því, að óbtindin
lýrik or henni ekki síður tiltæk.
Hjörhir KaJIúórsson.
Dæmasafn með úrlausnum
hamls ftaEnhsEdkáianemendum, eftir
Lárus Bfaírsason, f. skétastjóra.
Dæmasaín með urláusnúm ' prýði bókarinnar. Þessi 10
pianda framWalclsskóla- dæmi, ljósprentuð eftir hand-
nenvendum cftir Ivárus riti Lárusar munu verða kom-
Bjarnason, fyrrv. skólá- andi kynslóoum ágætt fordæmi
stjóra. um vandaðan dg smekklegan
Margir þeir sem reynt hafa að irágang.
mennta sig upp á eigin spýtur ! Bókinni lýkur með lands-
hafa fundið til péás, að sicortur prófsdæmum • í ólesinni stærð-
hefur verið á hentugum bókurri fræði frá 2 síðustu árum, með
til riotkuhar við sjálfsnám. !svörum, útreikningum og skýr-
Jafnvel héfur það oít verið svo j ingum eftir cand. theol. Stein-
í skólum, að stærðfræðiglósur þór Gyðmundsson, stærðfræði-
hafa gengið kaupum og söium kennara. Er það þessum dæm-
fyrir allhátt verð.. Þegar nú um mikill fengur fyrir þá, er
kéniur á rnarkaoinn dæmasafn búa sig undir að þreyta þetta
rneð . úrlausnum,. or þar með próf, því bæði geta þeir þar séð,
bætt úr, brýrn.ii börf, Hefi eg hverjar kröfurnar eru og hversu
þegai' haft afsptirn af því, að þeiin skal fullnægt svo að okki
dæmasaífn Lánisar hefur komið veði að fundið.
GRÁR karlniaimsjakki
tapaðist á laugardagsnótt.
Vihsamlega hringið' 1 sírria
81492. (513
BORÐSTOFUBORÐ til
'sölu. Uppl. á Smiðjustíg 11A, ,
miðhæð. (526
SVARTUR vetrarfrakki,
s'em nýr, til sölu á tækifæris-
verði. Sími 6084. (523
að.góðum notum. Prestur einri,
sem rnér er að góðu kunnur.
þurft.i að. rifja upp skólas'tærð-
fræði- sína, sem farin var að.
iyrnast. Hann gr.eiþ auðvitað
fegins hendi þetta hjálpráð Lár-
usar pg hafði aí því mikið gagn.
Öil eru þessi dæmi þraut-
valin, að langrnestu leyti úr
þeim rnikia íjöida dæma, sem
Lárus hefur notað við kennslu
í Flensbol'garskóla og Mennta-
slcóla Akureyrar. Þá eru lausn-
irnar ekki síður valdar .úr þeim
fjölda lausna sesn oft kemúr til
greina á slíkum . áæmum. Til
þess, að velja beztu lausnirnav
með þeim ágætum,,seni hér er
gert, nægir. ekki kunnáttan ein,
margra ára reynsla og.óbrigðul
smeklcvísi höíundar hefur auð-
veldað honum þetta vandasama
val.
Þótt nú sé liöinn hálfuí fjórði
tugúr ára síðan eg var nemand'.
Lárusar í Gagníræðaskóla Ak-
ureyrar, eru kennslustundirnar
hjá honum mér . enn í fersku
minni og einkum hin fágæta
lcostgæfni hans. við að leita tii
hlítar hinna beztu úrræða um
lausnir verkefnanna og óvenju-
legir hæfileikar til þess að
glæða áhuga nemenda sirína á
stæcðfræðiiðkúnum. Þessi fall-
ega bók ber þeim eðlisþáttum
; Lárusar g'íöggt vitni.
! Lárus lagði jafnan á það
mikla stúnd, að þjálía nemend-
ur sína i góðum frágangi á úr-
ir.usntr ' verkefna, enda var
hn.n^ siá’ -u" listaskrifari o-g
Smekkmaður rvo af bar.
i Handskviiu ai dæmin og úr-
laus ilr þ.i .rra eru því höfuð-
Bók þessi er einstæð á márga
lund, og eg er þess fullviss að
eft-ir lestur hennar munu marg-
ir vilja geta tekið undir meö
mér og óska höfundi til ham-
ingju með hana.
Árni S. Bj-ömsson,
cand. act.
_J\aupt futi of iiifur
f)
vinsæis höfundar.
Loftur Guðmundsson: Síein-
aldarmenn í Garpageiði.
Bókaverzlun Sigfúsar Ey-
mtindssonar. R.vík 1955.
Höfundur þessarar sögu,
Loftur Guðmundsson. hefir
undanfarið lesið hana í útvarp
og ekki skort áheyrendur,. sem
hafa drukkið í sig hvert orð
óðar en lesið var og beðið fram-
halduins.ineð óþreyju. Er vart
að efa, að það verðuf feginsam-
Iega þegið, að fá hana út gefna
í bók, hinir mörgu ungu hlust-.
endur munu fagna því.
Loftur Guðmundsson hefir
ritað allmargar bækur fyrir
börn og unglinga og lætur það
vel, enda hafa liækur lians orð-
ið vinsælar. Hér segir hann frá
tveimur drengjum á fermingar-
aldri. Þeir eiga heima i Reykja-
vík, en skjótast á hjólhe-stum
upp í sveit um stimar til þess
að kanna lanaið og 'njóta riátt-
úrunnar. Láta þeir fyrirlierast
í litlum fjalladal, hafast þar við
í tjaldi í landareign einnar göf-
ugrar og mikilfenglegrar dala-
clro.ttningar við fiski$ælt sil-
i unasvatn-. Bústað sinn nc-fna
I þoir Garpagerði, cnda báð.r og yfir lienni. hollur og heil-
í!*
4.SK^!BÐ!CWf/Í.^.
'..tíSlaaBB*'
' ifiM
SEM. NÝ raíknúin sauma-
vél til sölu á Laugavegi
67 A. S.ími 81889, (521
Alþingishátíðarþjónustan,
lægri merki o. m. fl. . Sig-
mundur Ágústsson, Grettis-
götu 30. (520
1G SKILDINGA. Ti3 sölu
nokkur stykki af 16 skild-
inga frímerkjum, hópflug ít-
ala eins og tveggja króna,
BARNARÚM, með háum
rimlabríkum, til sölu. Siini
_793L — (519
ÍSSKÁPUR, nýlegur, Phil-
co, til sölu ódýrt. — Uppl.
Flókagötu 33. (518
VANDAÐUR., tvísettur
klæðaskápur til sölu. Sími
6157. (517
koriur og karlar, bændur og
b'istjórar og nokkrir ágætir
hundar. Ailar persónur sínar
heíir hölundur gætt lifrænu
.sármóti. Frásagan er fjörmikil
g'arþár miklir, og una því hið
bézta að lifa einskonar stein-
aldarlífi um lirið. Margt bér til
tíðinda á bænum þeirn, smátt
og stórt, spaugilegt og alvar-
legt., og drengirnir, Þorsteinn
og Trausti, éru manna skemmti-
le-gastir í viðkynningu, bæði
uiigiim sem öldnum. Allir
hljóta að kunna vel við sig í
félágsskaþ þéirra.
Fyrir utan söguhetjurnar
koma ýmsir við þessa. sögu,
brigð.nr 'andi.
Ilít er að varast- prentvillur,
þess ber hverjum að minnast,
sem ergir sig yfir þeim, en hér
eru þær ergilega og furðulega
marga.r og iýta mjög annai’s
agæta bók. Prentviiipr eru víð-
ast meinlausari en í barnabók-
uni. En-snjaílar teikningár eft-
if Halldór Pétursson prýða bók-
ina og frágangur hennar ér að,
öðru leyti snotur.
Sbj. Einarsson.
TVÆR stúlkur óska eftir
lierbergi. Einhver húshjálp
getuf. komið til greipa. —
Uppl. í síma 7142, frá kl.
9—5._______________(514
HERBERGI til leigu á
Ránargötu 13 fyrir stúlku.
Reglusemi áskilin. — Uppl.
milli kk 5—7 í dag. (524
W Æ K U R
ántkhari vr .
ÍSLENZK FYNDNI er að
vería upp seíd. — Kaupið
liana nieðan hún fæst. (515
SÓFASETT — nýtt, ljóm-
andi fallegt til sölu. Aðeins
kr. 3900. Grettisgötu 69,
kjallaranum, (516
NÝUPPG'ERBUR : svéfn-
sófi' til sölu á Frakkasííg 24.
Sími 7820. (503
KAUPUM, seljum —
gamia, nýja — sjáldséða
muni. — Fornsalan, Hverfis-
götu 16. (395
SJOMANN yantar á línu-
bát frá Reykjavík. — Uppl.
í síma 7182.__________(522
STÚLKA óskast í verzlun
eftir áramótin. Umsóknir
sendist afgr. Vísis fyrir
íimmtudagskvöld, merk-t:
„Stúlka — 65.“ (525
ÚR OG KLUKKUR. -
Viðgerðw á úrum or’ klukk-
um. — Jón Sigrw„ods«on
skartgripaverzJun. (308
aftOMA v;ÉL A-viÖgerú«>
afgreiðsJa. — Sylgja
Lnufásvegí 19. — Símj J.fiSt1
H*jmasimi 82035.
KAUPUM og seljum alls-
konar notuð húsgögn, karl-
mannáfatnað o. m. fl. Sölu-
skálinn, KlapparstigTl. Sími
2926,'-— (269
TÆKIFÆRÍSG J AFKÍ:
Málverk, Ijósmýndir, mynda
rammar. Iimrömnium myTnd-
i'r,. málverk og saumaðar
mýridir. -— Setjum upp vegg-
teppi. Ásbrú. Sími 82108,
Grettisgötu 54.
HJALPIÐ BLINDUM. —
Kaupið bréfakörfur til jóla-
gjafa. Blindra Iðu, Ingólfs-
stræti 16. (344
BARNAÍNNISKOR frá kr.
24,30,kveninniskór frá kr.
34,20, karlmannainnskór frá
kr. 48,30. Skóbú'Jn, Spítala-
stíg 10. (335
KAUPUM hreinar tuskur.
Baldursgötu 30.(163
SÍMI: 3562. Fomveralunin
Grettisgötu. Kaupum hús-
gögn, vel með farin karl-
mannaföt útvarpstæki,
saumavélar, góiftepyj o. in.
fl. Fo’.’nverzlunin, Grettis-
götu 31 (133
ýV'-