Vísir - 22.12.1955, Blaðsíða 4

I
Svínak jöt:
Steikur
Kótelettur
Hamborgarhryggir
Reykt flesk
Dilkakjöt
Sápukiöt
Læri
Kóteletr"
Hryggir
VÍSIR
Fimmtudaginn 22. desember ia&S-
Minningar Thors Jensens.
Það er jafnvel að bera í
bakkafullan lækinn að eg fari
að minnast nokkrum orðum á
hinar merku endurminningar
Thors Jensens, sem Valtýr Stef-
ánsson ritstjóri hefur skráð eft-
ir--honum og eg hefi nýlokið við
að lesa. en eg gjöri það nú
samt. — Það var mikið happ,
að Valtýr skyldi skrá þessar
minningar Thors rneðan hann
var enn lifandi og gat sagt frá,
en það var íslenzku þjóðinni
enn meira happ, að Thor skyldi
koma ungur hér til lands og
verða íslendingur.
Eg tel það tvímælalaust að
þessar endurminningar séu
merkastar þeirra, sem skráðar
hafa verið á íslenzku, bæði að
efni og ytra frágangi. Þarna er
sagt frá því hvernig umkomu-
laus útlendur piltur ryður sér
braut til hins mesta frama, og
hvernig hann sigrar alla erfið-
leika. — Allt þetta mikla stríð
Thors er sahnarlega ungum
mönnum hollur lestur og vil eg
ráða foreldrum til þess, að
halda þessari góðu bók að börn-
um sínum til lesturs sér til
sálubóta og uppörvunar.
Eíni endurminninganna verð-
ur ekki rakið í stuttri blaða-
grein, en þó skal stiklað á
stóru. Svo viðburðarík er ævi
Thors, sem sagt er frá í þessari
bók, að segja má að á hverri
blaðsíðu hennar sé sagt frá
merkilegum hlutum. Eg var
orðinn fullorðinn maður um
það leyti sem Thor Jensen flutti
til Reykjavíkur, og man því vel
það tímabil sögu hans, sem 2.
bindi endurminninganna fjallar
um. Eg fylgdist vel með hinu
hraða athafnalífi þessa dug-
mikla og áræðna framkvæmda-
manns. — Það var sannarlega
engum heigli hent að standa í
því um áratugi, eða þangað til
synir hans voru . orðnir það
vaxnir, að geta staðið undir
böggunum hjá honum.
Það var þrekvirki þegar Thor
stofnaði Godthaabsverzlun upp
úr aldamótunum, gjörsamlega
félaus, og græddi 300 þús.
króna á verzluninni á 6 árum,
en það myndi jafngilda 6
milljónum í nútíma verðmæti.
Þetta tókst Thor með forsjálni
sinni og hagsýni, og þó seldi
hann allar vörur ódýrar en aðr-
ir kaupmenn. Gjöri aðrir betur.
— Það líkist líka hreinu æfin-
týri þegar honum tókst að
stofna togarafélagið Alliance
og síðar Kveldúlf. En frá þeirn
ótrúlegu erfiðleikum, sem Thor
átti þá við að etja er sagt í
þessum minningum. Kaflinn run
stofnun Milljónafélagsins er
I eftirtektarverður. — Þá var
, Thor neyddur til þess að ganga
jí félagsskap við danska gross-
'era, sem ekkert vit höfðu á ís-
^lenzkri verzlun. — Þeir beittu
|hann ofrílci í stjórn fyrirtækis-
ins, og fóru með allt til fjandans
en Thor tapaði stórfé fyrir
þeirra afskipti. — Þessu var eg
kunnugur, sakir sérstakrar að-
stöðu minnar. Thor Jensen var
raunhæfur kaupmaður með
mikla reynslu að baki sér, en
jdönsku forstjórarnir í Höfn
jþóttust hafa vit á öllu og skrif-
uðu löng bréf og höfðu skril-
stofustúlku á hverjum fingri,
J eins og sagt er frá í endurminn-
,ingunum bls. 48, á þessa leið:
! morgni til kvölds og bréfatext-
inn þulinn í eyru skrifstofu-
I kvenna, en ritvélarnar glömr-
uðu allan daginn? — Þær þögn-
j uðu svo á sínum tíma þegar allt
' var komið á hausinn“.
Kaflann um stofnun Eim-
skipafélagsins vil eg helzt ekki
minnast nema sem minnst á.
Eg var á stofnfundi félagsins í
Fríkirkjunni 17. janúar 1914 og
hafði þá lagt mig allan í að
safna hlutafé mánuðir.a áður
og var þvi þessum hnútum
kunnugur. Eg vil ekki rifja upp
það óþokkabragð sem lagt var
þá á Thor fjarverandi, og hv rn
; ig honum var bolað frá þv: að
verða í fyrstu stjórn félagsins;
— manninum sem hafði borið
mestan þungann af undirbún-
| ingi stofnunar félagsins, og
lagt fram tífallt meira hlutafé
en nokkur annar. — Thor var
1 beittur ranglæti og óverðskuld-
uðum rógi.
Það er áberandi í frásögn
Thors, hversu mildur og ljúfur
maður segir frá, sáttur við til-
veruna þrátt fyrir margvísleg
óhöpp og vonbrigði, fullur að-
dáunar á því góða og trausti til
þess, sem öllu stjórnar.
Óteljandi sagnir eru til af
Thor Jensen, sem bera vott um
höfðingslund hans, hjálpfýsi og
nærgætni hans við snauða og
lítilmagna. Eitthvað af þessum
sögum hefði verið gaman að
hefðu verið í minningabók
þessari, en því varð ekki komið
við, þar sem Thor segir sjálfur
frá en Valtýr skrásetur. Æski-
legt væri þó að þessum sögum
væri haldið til haga meðan tími
er til. — Sumar þeirra lýsa
Thor betur en löng skrif. Eg get
ekki neitað mér um að setja hér
eina slíka sögu, sem eg kann,
og er svona:
Thor vax á ferð vestur . í
Bjarnarhöfn, að athuga fjárbú
sitt þar. Á leiðinni um Helga-
fellssveitina í Hólminn fór hann
af baki fyrir neðan túnið á
litlum kotbæ uppi undir fjall-
inu. Þar var lági-eistur torfbær
og útihús öll úr torfi, að þeirr-
ar tíðar venju. Þarna bjó þá
ungur bóndi með konu sinni og
3 bömum ungum, og hafði búið
þar nokkur ár. Honum þótti ný-
stárlegt að sjá allan þennan
hestafjölda, — -eina 8 eða 9, —
fyrir neðan túngarðinn hjá sér.
Hann varð forvitinn og vildi
vita hverjir væru þar á ferð, og
gekk því til þeirra. — Thor
sagði honum til sín, og fór svo
að spyrja bóndann um búskap
hans og hagi. — „Hvað margar
kýr áttu?“ spurði Thor. —
,,Tvær“, svaraði bóndi. „Hvað
mörg börn áttu?“ spurði Thor.
„Þrjú“, svaraði bóndi. — En þá
sagði Thor: „Bömin eru ekki
of mörg, en kýmar eru of fáar.“
— „Hvað heyarðu mikið?“
spurði Thor. „Eg get haft 3
kýr vegna heyanna,“ svaraði
bóndi. „Hvað kostar góð kýr
hér í sveit?“ spurði Thor. —
| „250 krónur“, svaraði bóndi, en
á þeim á eg ekki ráð.“ —Þegar
hér var komið samtalinu, fór
Thor í brjóstvasa sinn, og tók
upp peningaveski sitt, tók úr
því 250 kr„ rétti þær bóndanum
unga og sagði um leið: „Kauptu
þér kú fyrir þetta“. — Síðan
reið Thor ofan í Hólm, en bónd-
inn sagði mér söguna sama
kvöldið.
| Það er vitanlegt að íslenzka
þjóðin er í mikilli þakklætis-
skuld við Thor Jensen, og þá á
líka Valtýr ritstjóri mikið þakk-
I læti skilið fyrir þessa yndislegu
bók. — Það er mannbætandi að
I lesa hana.
Oscar Clausen.
Mééééé-MMéMSéééééééBéMMÉéáééMééáéMMMéééééáééééMMMÉSéÉ-ééáMééMMéé
Orvals
Hangikjöt:
Dilkakjöt
Sauðakjöt
Léttsaitað:
Dilkakjöt
Aiikálíakj'öt:
Steikur
Buff
o. ÍL
M§mpuw*
Ilamtlcttar
Ketkrókur
i.as.gg:€ivegl 7H
Borgararnir verzla í
/----------------
Ssmi 1636