Vísir - 16.01.1956, Qupperneq 11

Máímdaginn 16. janúar 1956
vísra

Nýjar menntabrautir.
Efláí' dr. pbil. HÆatthías JsEiassess.
. Bækur um uppeldismál rit-1 hafa sannarlega ekki verið
aðar af íslenzkum fagmönnum1 truflaðir af kennslufræðilegu
eru ekki margar og ber því að tilraunastarfi og væri því vel
fagna hverri nýrri bók, sem
um þessi mikilvægu mál fjallar,
svo framarlega sem heyja má
sér þarfan íróðleik við lestur
hennar. ,
Nýjar menntabrautir er fyrst
og fremst jákvæð bók. Höíund-
ur hefur gert sér Ijósa grein
fvrir því, að eltki er alit með
felldu hvað kennslu íslenzkra
bama varðár og samkvæmt
þeirri þekkingu reynir hann að
benda á leiðir til úrbóta.
Aðalagnúinn á kennslunni er
sá, að lítið tillit er tekið til hins
mikla munar, sem er á börnum
sama aldursskeiðs. Margra ára
vinna við hæfingu greindar-
prófa hefur vitanlega daglega
minnt dr. Matthías á hversu
gífurlegur þessi munur er,
þarniig að munað getur 4—5
árum á vitaldri barna í sama
bekknum en þeim eigi að síður
ætlað sama námsefnið. Öllum,
sem við greindarmælingar fást,
er fullkomlega Ijóst, að útilok-
að er, að kermsla í skólum geti
komið að nándarnærri fullu
gagni eins og skipulagi hennar
er nú háttað, hinsvegar virðist
jafnvel kennarastéttin of gleym
in á þessa hluti og því mikið
atriði að minnast á þær sem aft-
ast unzt hætt verður aðmisbjóða
miklum hluta barnanna frá því
skóíanganga þeirra hefst, unz
hehni lýkur, samtímis því sem
miklu fé er kastað á glæ. Dr.
Matthías Jónasson færir svo
Ijós rök að áðurnefndri veilu í
skólastarfinu, að hverjum þeim
sem um uppeldismál fjallar ej:
hollt að kynna sér þau.
Ekki gat eg að þvi gert, að
mér brá þegai’ eg sá, að dr.
Matthías hefur getið um skóla
af Dalton-Winnetka-gerð eins
og um nýjung væri að ræða,
Ef íslenzka kennarastéttin er
svo illa á vegi stödd þegar hún
yfirgefur Kennaraskólann, að
hún kann ekki skil á klass-
iskuni kennslutilraunum, er á-
reiðanlega tími til kominn, að
við stingum við fótum og at-
hugum hvort hér sé ekki mik-
illa endurbóta þörf.
Dr. Matthías béndir á það, að
skóladagur nemenda sé um of
sundurslitinn, farið sé úr einu
í arinað með svo stuttu milli-
bili, að nemendum gefist ekki
tóm til þess að aðlaga sig vinn-
unni. Úr þessu vill dr. Matt-
hías bæta með því að kenna a,
m. k. sumar námsgreinar í
einskonar námskeiðsformi.
Ekki er neinn efi á því, að þess-
ar athugasemdir og tillögur
höfundar eru vel þess virði, að
þær séu athugaðar og reyndar.
Persónlega myndi eg álíta, að
fyrirkomulag það, sem dr. Mátt-
hías stingur upp á, mætti nota
með góðum árangri í mennta-
skólum og ýmsum öðrum æðri
ákólum. 'Jíinsvegar er eg ekki
viss um, að vel myndi takast
moð þetia fyrirkomulag í barna
skólum nema þá hvað greind-
ustu börfiin varðar, en ekki
skal neitt fullyrt um þetta og
væri aeskilegt að einhverjir
kennarar viidu láta reýnsluna
sk-era úr-'ý samráði við höfund
tili^gurman- íslenzkii--.' skólar
að þeir brygðu blundi í þessu
efni.
Þá bendir dr. Matthías Jón-
asson réttilega á, að allt skóla-
starf hljóti að breytast eins og
allt annað í þjóðfélaginu. Nú-
tíma þjóðfélag kreíst meiri sér-
þekkingar, auk almennrar
menntunar, en hið einhæfa
bænda-þjóðfélag gerði. Hins
vegar er fræðslukerfi okkar
byggt upp af mönnum, sem ekki
þekktu hraða og nákvæmni
tækninnar nema af afspurn og
því naumast von, að þeir hafi
tekið fullt tiUit til breyttra að-
stæðna. Dr. Matthíast mun gera
nánari grein fyrir verknámi í
skólum í síðara bindi þessarai'
bókar og þá væntaniega gera
grein fyrir hinni merku tilraun
sem nú er verið að gera hér í
Reykjavík í Gagnfræðaskóla
verknámsins, sem trauðla mun
eiga sinn líka annárs staðar í
Evrópu.
Eg skal ekki nefna nema fáai'
af veUum bókarinnar enda skylt
að geta einkum þess, sem vel
er gert. Eg myndi telja ský]'-
ingar höfundar á möguleikum
bama með ákveðin greindar-
stig of ófullnægjandí öllum al-
menningi. Greindarmælingar
eru enn svo lítið þekktar hér á
landi, að skýra verður lögmál
þau, sem þær lúta og gagnið,
sem af þeirn má hafa vandlega,
ef lesandinn á ekki að vera
jafnnær eftir sem áður.
Ekki get eg fallizt á þá skoð-
un dr. Matthíasar, að sextugur
maður sé jafntregur til náiris
á honum áður ókunn fræði éins
og tornæmustu börnum í skól-
unum okkar. Tomæmustu börn
in í skólunum okkar eru því
miður hálfvitar, sem að réttu
lagi ættu að dveljast á uppeld-
isstofnunum, þar sem sérménnt
að í'óllc kæmi þeim til þess
þroska, sera þau hafa mögu-
leika á að ná. Greindarvísitala
tornæmustu barnanan, er finna
má í íslenzkum skólum, nær
ekki einu sinni 50. Fólk með
svo litla greind getur aðeins
lært mjög einfÖId störf, getur
ekki tekið sjálístæðar ákvarð-
anir né unnið sjálístætt. Nú er
hinsvegar vitað að menn, sem
komnir eru yfir sjötugt hafa
lokið studentsprófi, og gera
verður ráð fjrrir, að stjórmnála-
rnenn eins og t. d. Adénauer,
Churchili og Paasikivi, sem eru
á aldrinum 79—85 ára, þurfi
af og til að læra eitthvað nýtt
og takaáfstöðu tii nýrra vanda-
mála. Ef námsmöguleikar
þeirra hefðu verið éins og tor-
næmustu bax'narma í skólunum
okkar, myndu þéir naumast
hafa notið. eins mikils trausts
og virðingar og raun er á. Þessi
athugasemd dr. Matthíastar
um námsmöguleika hinna sex-
tugu. rerður því að skoðast sem
fræðileg veila. Þar sem dr.
Matthías virðist vitna í biblí-
una á bls. 24 og segir, eg sleppi
þér ekki nema þú leysir xnig,
hygg eg. að .s.tanda skuli nema
þú blessir mig. Ekki kann eg
við, að afkvæmi dýranna séu
einu nafni nefnd dýrhvolpar.
Íslendingar hafa löngum eftir-
látið afkvæmum hundsins
hvolpanafnið og finnst mér rétt
að halda því. Þetta ,er raunar í
þriðja skipti á stuttum tíma,
sem eg sé ruglað heitum á af-
kvæmum dýranna. í víðlesnu
íslenzku blaði var nýlega aug-
lýst eftir . svínahvolpum. Á
öðrum stað var.talað um lcind-
arunga, nú bætast. dýi'hvolp-
ax-nir við. Eg. voria að ekkert
þessara oroa vinni. þegnrétt í
málinu.
Með þessum orðum eru
hvoi-Id taldir.. allir kostix- né
gállar Nýrra mermtabrauta.
Vonandi lesa uppalendur, og þá
einkum kennarar, bókina vand-
lega; h.ún vekur til umhugsun-
ar og það ei' góðra gjalda vert.
Ólafur Gunnarssan.
Campbell vilf ná
400 kn>. hraða.
Ðonaid Campbell vonast til að
geta náð a. m- k. 400 km. hraða
á báti sínum — Biáa fuglinum.
í nóvember náði hann nærri
350 km. hraða á honum á Mead-
vatni, ofan við Boulder-stífl-
una, og setti heimsmet. En það
er honum ekki nóg- Hann ætlar
að endurbæta hréyfilinn og ná
meiri hraða!
A^ISeiðlogi rúfnenskra
kommúnista kvartar.
Höfuðleiðtpgi rúmenska
verkamannaflokksins (komm-
únistaflokksins) kennir því m.
a. um, að iðnaðarframleiðslan
í Rximeníu er i ólestri, að
verkamenn stundi vinnu sina
ekki nógu vei, eru oft fjarver-
andi frá störfwm án lögmætra
forfalla o, s. frv.
Þessi ieiðtpgi, Gheorghe
Gheorgh-Dej, sagði í ræðu á
öðru ársþingi flokksins, sém var
sett 23. des. s,l. í Bukárest (eft-
ir að því hafði verið írestað í
4 ár), að árið 1954 hefðu 9
milljónir \rinnudagg glatast
vegna fjarveru yerkamanna
(þar a£ 5. milij. án lögmætra
forfalla).
Gheorghiu-Dtj ræddi nokk-
uð hið hörmulega ástand i kola-
iðriaðinum. Hann ságði, að
þrátí fyrir , , að mikið fé
hefði ve'riíð lágtii^ram til um-
bóta, m. a. til þess að kaupa
nýtízku,- rinsítfvélar, .. hefðí
kolaframleiðslan minnkað 1955
— væri nú aðeins 92%. af fram-
Þá ræddi harrn mistök ög von-
brigði á sviði landbön.aðai'.
Kommúnistaleiðtogar höfðu
gert sér vonir um, að 50%
bænda yrðu orðnir samyrkju-
bærxdur á. þessu ári-,. en sam-
kvæmt. því sem -þessi léiðtogi
sagðí í; ræðu sinni, telst aðeins;
lítjll. hluti fólksins - í ‘syéituii-
um til * félaga í sairiýrkjubújt
skap, eða 5:5%.
Þetta sýn-ir. nversu litið er að
byggja á því skrumí. seiri birt
hefur verið ura framfarir þær
á svíði iðnaðar og. landbúriaðar
í Rúmeníu pg; dreift út um öll
lönd jarðar; -Gágni'ýrii á flokks-
þingurn sjálira kommúhista
axtti að .fela í- sér sannari, lýs-
ingar en fullyrðingar í áróð-
ursgx-einuni . .. skrautprentaðra
ritlingá. 'senr ætláðir eni' þeim.
sém í fjarlægö búa og. erigin
gögn . hafa - til-.: saitjanburðar.
Hann fær 82 kast-
ala og búgarðí
Stahreinheim íursti í Aust-
urríki er kominrx heim úr út-
lcgð í Austurríki.
Á sl. sumri vann hann mál
gegn ríkisstjórn Austurríkis, er
hélt eign hans eftir að nazistar
höfðu lagt þær undir ríkið árið
1938. Verður Stahrembei'g nú
m. a. skilað 82 — áttatíu og
tveim — köstulum og búgörð-
um, sem hann átti víðsvegar urn
landið. Verður hann nú einn
auðugasti maður laxxdsins.
NorÓmeim auka alu-
miiiiumframleiðsluna.
Frá fréttaritara Vísis.- —
Osio, 2. janúar.
Norska alummium-félagið
hefir í hyggju að aujka fram-
leiðsluna til muna á næstu ár-
um.
Ef unnt verður að hrinda í
framkvæmd öllum fyrii'ætlun-
um félagsins, mun framleiðslan
verða um 160,000 lestir eftir
fjögur tii fimm ár, en það. er
um 65% aukning frá því, sem
nú er.
Nýr fiokkur fanga fii
V.CLÞ. í morgun.
f morgnn koni stór Iiópur
fanga frá Káðstjórnax-ríkjunum
til Vestur-Þýzlcalands, eða um
400 alls, — þar af voru yfir 200
veilíir.
Fangai’ þessir. hafa verið í
haldi i fangabúðum í Uralfjöll-
urn frá því.á styrjaldai'tímanum.
I hópnum voru margir fyrrver-
andi hershöfðingjar og ein kona.
— Ferðin úr Úralfjöllum til
landamæranna stóð 9 daga.
Útlagar í Aisír biða
ósígur.
Franskar öryggissveitir
króuðu inni tvo flokka upp-
reistarmanna í Aurés-f jöllum í
Alsír um helgina og felldu 66
þeirra, en tóku um 40 höndum.
Flugvélar veittu mfkilvæga
aðstoð, því að flugmenn sáu til
ferða uppreistai'manna og
gerðu aðvart um þæi'.
í Marokko voru 10 menn.
vegnir um helgina.
Kappaksturinn til
Monacp hófst í morgun.
Hinn árlegi kappakstur tii
Monaco hófst í morgun. Hátt á
þriðja hundrað bifreiða munu
taka hátt í honum.
Lagt er upp frá 7 borgum
m. a. Glasgow og Stokkhólmi.
Það er í 26. sinn, sem efnt er
til þessarar alþjóða aksturs-
keppni. Vegalengdin er um
4000 km.
í Listamaiinaskálanum.
Síðastliðið laugardagskvöld
var opriuð bindindis- og áfeng-
ismálasýning í Listamannaskál
anum.
Er það Áfengisvarnan'áð, sem
stendur að þessari sýningu. Til-
gangurinn. er sá að gefa almenn
irigi sý.n ýfir starf: bindiridissam
takaiina á undanförnum árum.
SpjöBðtem vaidið
á bifreið.
í morgun var mannlaus bifreið
stórskemmd í árekstri á Berg-
staðastræti, og óskar rannsókn-
arlögreglan eftir vitnum að þeint
athurðí.
Þannig var málum háttað að
í morgun var bifreiðinni R-7051,
sem er splunkuný Station Chev-
rolet bifreið, ekið suður Berg-
staðastræti, en skilin eftir móts
við verzlunina Síld og fisk á
austurbrún götunnar. Þar mun.
bifreiðin hafa staðið mannlaus á
timabilinu frá kl. 9 til 10 í morg-
un, en er eigandinn kom aftur að
henni var búið að stói’skemma
hana. Var þá búið að rispa og
dælda alla hægri hlið hennar,, en
hinsvegar sást græn málning í
sárinu, þannig að sýnt þykir aö
bifreið sú, sem árekstrinum olli
hafi verið grænmáluð.
Ríumsóknaiiögreglan biðúr biJ
stjói-a þann, sem valdið hefur é-
rekstrinum að gefa sig fram nú
þegar og somuleiðis aðra þá, sem
séð hafa atburð þennan,: eða ein-
hverjar upplýsingar geta gefið
í málinu.
Eru mikil bi’ögð að því að
menn sem árekstrum valda,
hlaupast á brott án. þess að tií-
kynna óhöppin og valda eigend-
um bifreiðanna með því stór-
fjóni, því fýrir bragðið fá þeir
ekld greidda tryggingu. Heitir
lögi’eglan því á borgarana að
yeita vel athygli slíkum átburö-
iim og gefa skýrslur um það sem
þéir kunna að verða varir i þess-
um eínum.
Daily Herald heldur uppi
árásum á Eden og segir, að
með því að neita opinbcr-
lega að hann ætli að biðjast
lausnar, sé óbeint viðor-
kennt, að mikill ágreiningur
sé i íhaldsflokkmim.
Staðhæfingar flokksleiðtogans
sýna hinsvegar ijóst, að kom-
tnuriistisku fyrix'komulagi hef-
uf verið þröngvað upp á þjóð-
ina, og árangurinn í samræmi
.Á HoHenzkur kaupsýstumað-
ur Kíefir samið um feaúp á
2 millj. punda af smjöri í
Kauada. Kaupsýslumaðúr-
í iim er umboðsmaður fyrir
Austur-Þýzkaland. — Kan-
ada Iicfir nú selt 10 miltj.
pttnda af anjöiri af ttmfram-
birgðttm til leppríkjanna í
; Evrópu, fyrir unt 20 sentu n
mirnia puhdið, en smásölu-
verð er i Kanada, en þar cv
það 57 sent ptmdið.