Vísir - 18.01.1956, Síða 4

Vísir - 18.01.1956, Síða 4
VÍSIR <4 Miðvikudaginn 18. janúar I'B-díJ MZilgfar Stera-Mubtaríh: Cierfiiís Krushjevs. Þegar leiðíogar Ráðsíjómar- ríkjanna íaka sér gífuryrði í rnunn um nýlendusíefnu og ný- lendukúgun hæítir þeim til að gleyma símun eigin syndalista fyrir og eftir bolsvíkinga-bylt- inguna. Þegar þeir Bulganin forsætis- ráðherra og Krushjev, fram- Iivæmdarstjóri Kommúnista- flokksins rússneska, báru vest- rænar þjóðir, einkum Breta, þungum sökum, á ferðalagi sínu um Indland og. Burma, var langsamlega mestur hluti á- heyrenda þeirra fólks, sem hvorki er læst eða skrifandi, og þess því vart að vænta, að það hafi nokkra hugmynd um -af hve mikilli harðýgi Rússar lögðu undir sig lönd og þjóðir. Útþenslustefna þeirra var í reyndinni ekkert annað en miskunarlausasta í sögunni. Fui'ðulegt er það, að jafnvel með vestrænum þjóðum enr fyrri tima þættir þessarar sögu lítt kunni með . vestrænum þjóðum. Ef miðað er við flat- armál þess lands, sem Rússar þannig lögðu undir sig, er hér urn að ræða mestu útþenslu noltkurs ríkis fyrr og síðar, og ekki þurfti yfir neitt úthaf að eækja. Þessi saga hefst 1581, þegar kósakkinn Yermak Timofeyevich., sem var í þjón- ustu himiar miklu Stroganov- kaupsýsluættar, ruddist inn í Siberíu, og áhlaup var gert á Isker eða Sibir við Irtysh-ána, höfuðborg Tatara, Khan Ku- chum. Landsvæði það, sem þarna var hertekið, var lagt undir ívar grimma. Hófust Rússar nú handa um -að leggja undir sig Siberíu alla. Upphaflega var tilgangui'inn viðskiptalegs eðlis. Hin verð- mætu loðskinn Siberíu voru eftirsótt um alla álfuna. Þar sém síðar risu upp borgirnar ‘Tobolsk og Om.sk voru reist virfd en þær eru báðar við Irtysh. Sótt var fram til árinn- ar Ob 1604 og Yenisei 1618, eftir allharða bardaga. Tunguz- þjóðflokkurinn barðist í þrjú ár til þess að varðveita frelsi sitt og sjálfstæði. Sókn til Baikalvatns. Árið 1652 var sótt fram til Baikal-vatns og Irkutsk varð höfuðvirki í þessari sókn, , en sótt hafði verið fram til hinna strjálbyggðu héraða norður með Lena-fljóti tuttugu árum áður. Árið 1648 fór frysti báta- leiðangurinn eftir Amur inn á kínverskt land. Annar herleið- angur hóf þátttöku í sókn þess- ari ári síðar, en það var ekki fyrr en eftir 20 ára hörð hernað- 1 arleg átök, að samningur var gerður við Kína, sem viður- kenndi að Rússar hefðu unnið sér rétt til fótfestu við Kyrra- haf, en 1687 treystu Rússar enn aðstöðu sína með hernámi Kamuhatka-skagans. Hámarki náð- Milli 1730 og 1740, er Anna drottning var við völd, var sótt suður á bóginn, þar sem Kaz- aksthan er nú á dögum, í grennd við Balkash-vatn og Aral-vatn, og var það ekki fyrr en milli 1819 og 1853 sem Kirgísar og aðrir hirðingaþjóðflokkar voru sigraðir að fullu. Árin 1783 og 1784 var Krímskagi, er þá var tryrkneskt land, lagður undir Katrínu miklu, svo og Kuban- hérað. Hámark náði þessi fyrri tírna nýlendustefna um miðbik 19. aldai', Til kúgunar Tui'kestan þurfti að heyja blóðuga styrj- öld, sem stóð frá 1859 til 1865. Rússar sigruðu þar eftir áhlaup Cherniaevs á Tashkent 1864. Þar næst kom röðin að Khiva og Bukhara og féll hin mo- hammedanska höfuðborg Sam- arkand 1868. Rússneski. hers- höfðinginn leyfði hermönnum sínum að fai'a þar um ráns hendi í fjóra daga samfleytt. Khiva biðu sömu örlög 1873 og fyrr pemskt landsvæði við Kaspiahaf lögðu Rússar undir sig 1881 til 1885, eftir að rúss-i neskt lið hafði gert áhlaup. á virkið Goek Teppe nálægt Merv. I austurvegi höfðu Rússar hrifsað frá Kína hið víðlenda Amur-hérað og strandsvæði mikil, og varð Kína að afsala sér þeim yfir- ráðum með Aigum-samningn- um 1858, en 1875 lögðu Rússar unair sig Sakhaiin, en það átti Isinn þátt í, að styrjöllin railli Japana og Rússar braust út 1905. Þessum miklu landvinning- um Rússa í miklum hluta Asíu hafa Rússar lýst sem menn- ingarlegri sókn gegn fáeinum hirðingjaþjóðflokkum, og bolsvíkingar^ eftir að þeir náðu völdurn þykjast líka hafa verið að gegna menningarlegu hlut- verki í útþenslu sinni. Tannu- Tuva- og Mongoliu-lýðveldin, hafa vérið sneidd af Kína, en eru aðeins að nafninu til sjálf- stæð. Og þegar Rússar fóru inn í Austur-Turkstan voru þeir auðvitað að „hjálpa“ valdhöf- unum í Peking. „Sjálfstæð lýðveldi“. En hvað verður uppi á ten- ingnum, ef samanburður er gerður á hinum „sjálfstæðu Iýðveldum“, þar sein íbúarnir eru ekki rússneskir^ við sam- veldislöndin brezku og fyrr- verandi brezkar nýlendur, sem fengu sjálfsákvörðunarrétt sinn að fullu viðurkenndan, Fimm „lýðveldi" voru blátt áfram upp rætt, þurrkuð út af landabréf- inu, skömmu eftir síðari heims- styrjöldina, lýðveldi Volgu- Þjóðverja, Kalmyk, Kar- arhayev, Chehen-Ingush og Krím-lýðveldin. Mikill fjöldi íbúanna var fluttur burt. í september 1941 var búið að flytja nauðungarflutningi 600.- 000 Volgu-Þjóðverja til Mið- Siberíu. Þeir voru afkomendur 27.000 þýzkra landnema, sem Katrín mikla hafði lokkað til þess að nema land við Volgu milli 1764 og 1767, og jafnan hÖfðu ■ reynst tryggir og nýtir rússneskir þegnar. Þessar hörkulegu aðfarir áttu sér stað samkvæmt tilskipun- um frá Kreml og lýsa, ef vel er að gáð, hinni „rússnesku ný- ; lendustefnu" í framkvæmd, og | Framh. á 11. síðu. 41 skip bættist við fiski skipastólinn 1955. Æ'y* asm saentssjs 2272 rúsasi&stss*. Vísir hefir fengið eftirlar- andi lista iijá Skipaskoðunar- stjéra ýfir skip, smíðuð innan- lands og erlendis, sem skráð eru á árinu 1955 og enfremur skip, sem keypt eru notuð erlendis frá og skráð á árinu 1955. Er nér um samtals 41 skip að ræða, samt. 2.2 72 smál. Tekið skal fram, að listinn nær allt til áramóta, og er því ekki al- veg í samræmi við nýútkomna skipaskrá, því að frá henni var gengið sl. haust. — Á listanum er smíðastaður og ár, smálestir brúttó og nafn eignada í sviga á eftir hverju skipsheiti og ein- kennisstöfum skipsins. Kyndill TFIC (Waterhuisen, Hollandi 1955, 778. H.f. Shell á íslandi). Magni TFOD (Rvk. 1955, 184. Reykjavíkurhöfn, Rvk.). Álftin IS 55 (ísafjörður 1955, 61. Guðmundur Halldórsson o. fl., Bolungarvík). Arnfirðingur RE 212. (Hol- land 1955, 61. Hermann Krist- jánsson o. fl., Rvk.). Auður djúpúðga DA 1. (Hafnarfjörður 1955, 10. Lár- us Magnússon o. fl. (Salthólma- vík). Byr NK 77. (ísafjörður 1955, 107. Haraldur Hjálmarsson, Neskaupstað). Elsa RE 299. (Hafnarfjörður 1955, 10. Júlíus Árnason o. fl., Rvk.). Fjalar VE 333. (Ráá, Svíþjóð, 49. Helgi Benediktsson, Vest- mannaeyjum). Freyja VE 260. Frederiks- sund, Danmörku 1954, 51. Ágúst Matthíasson o. fl. Vestmanna- eyjum). Frosti VE 363. (Djupvik, Sví- þjóo, 1954, 54. Helgi Benedikts- son, Vestmannaeyjum). Guðfinnur RE 32. Akranes 1955, 61. Samvínnufél, Guð- finnur, Keflavík). Guðrún SU 94. (Fáskrúðs- fjörður 1955, 9. Garðax- Krist- jánsson o. fl., Fáskrúðsfirði). Gullfaxi NK 6. (Frederiks- sund, Danmörku, 66. Gullfaxi h.f., Norðfirði). Helgi Flóvenísson TH 77. (Gilleleje, Danmörku 1955, 47. H.f. Svanur, Húsavík). Gunnlaugur Friðfinsson EA 16. (Dalvík 1955, 5. Sigtýr Sig- urðsson, Dalvík). Ingólfur SF 53. (Fáskrúðs- fjörður 1955, 39. RafnkeR Þor- leifsson, Hafnarfirði). Kap VE 272. (Strandby, Dan- mörkú 52}. Kap h.f. Vestmarma- eyjmn). Maí TH 194. (Akureyri 1955,. 8. Þorgrímur Sigurðsson o. fh, Húsavík). Nonni NE 69. (ísafjörður 1955, 17. Ólafur M. Jónsson,. Rej'kjavík). Ófeigur EA 17. (Akureyri 1955, 6. Sæmundur Benedikts- son, Árskógssandi. Ófeigur III VE 325. (Holiaird 1954, 66. Þorsteinn Sigurðsson o. fl., Vestmannaej’-jum). Smári SU 99. (Alcureyri 1055f 8, Garðar Þorgrímsson, Breið- dalsvíkj. Stefán Árnason SU 85- (Fre- derikssund, Danm. 1955 67. Arni Stefánsson, Fáslirúðsfirði). Svanur ÍS 570. (ísafjörður 1955, 5. Bjarni Friðri'ksson, Suðureyri). Sæbjörg EA 72. (Akureyri 1955, 9. Kjartan Valdimarsson o. fl., Hauganesi). Sæborg GK 86. (Esbj.erg, Danm. 1954, 49. Guðjón Gísla- son o. fl., Grindavík). Sæljón RE 317. Esbjerg, Danm. 1955} 62. Gunnar Guð- mundsson, Reykjavík). Ver AK 97. (Djupvik, Svíþj. 1955, 58. Haraldur Böðvai'sson & Co., Akranesi). Vilborg KE 51. (ísafjörður 1955, 47. Albert Bjarnason, Keflavík). Freyja ÍS 40Í. (ísafjörður 1954, 38. Fiskiðjan Freyja h.f., Suðureyri). Leó TH 231. (Akureyri 1855, 8. Sigurður Jónsson o. fl. Þórs- höfn). Bryngeir VE 232. (Hafnar- fjörður 1955, 10. Torfi Bryn- geirsson o. f 1., Vestmannaeyj- um). Framh. á 10. síðu. ^AVoVVWUV»aAVJ,/UV^VV^VWV^AVWVy*^i.V,o"^,nBVjyV)sV^pBV1.V>.VV’AVV\iVýr^-"A/VAV^V»(^VVWA(W)iVVV>.nAVÉ“WVN/,^B"^W,iAVU nú þarna tækífæri tíl að sýna, hvernig vindlingasmyglai'ar geta steytt á skeri; fengið refs- ingu fyrir að svíkja undan skatti margar milljónir, tapað húseign sinni, er þeir geta ekki innt af hendi greiðslur; sem þeir hafa skuldbundið sig til að greiða. Svo hefðí þá farið fyrir Llaríusi. En svo fór alls ekki fyrir honum. Ekkert gerðist í þá áttina. Þegar lauk árinu 1947 hafði hann ekki aðeins greitt allar skuldir er á húsi hans hvíldu, heldur var hann og farinn að" semja um nýtt hús, sem átti að vera 7 íbúoir. En þar sem hann gat ekki gert fullnægjandi grein fýrir auði sínum, gekk harnx í nafnlaust félag, sem takmark- aði þær löglegu kvaðir, sem á hann mátti leggja; það Jeyndi og nafni eiganda irmán um höfíi' annarra leppa. Maríus og Marise voru nú farin að líta á tilviljúóarkymii sín af Ágúst Baralotto, sem eitt- hvað mesta happ er fyrir þau hafði komið á ævinni. Sumarið 1948 tók fyrst að braka í tengslunum þeirra á milli. Maríus var þá orðinn svo vanur að handleika hina stóru vindlingakassa, að hann hefði því nær getað fundið hvort einn pakka vantaði í kassann. Nótt eina var þungur sjór er köss- unum var skipað yfir í hát hans. Einn af þeim var svo þung'ur, að hami hratt Maríusi útbyrðis. Var myrkrið svo niikið og sjór svo ókyrr, að það var með mestu herkjum, að Maríus náði að komast aftur upp í bátinn. „Það voru ekki vindlingar í einum af kössunum,“ sagði Maríus reiðilega við Ágúst, er hann hitti hann aftur degi síð- as'. „Hvað var í honum?“ ..öpurðu en'gra spurninga Marius lítli, þá verður engu að. þér Iogið,“ sagði Ágúst og brosti nöpru og gleðisnauðu.þrosi. „Næsti kassi; sem er of þung- ur- fer útbyTðis,“ sagði Maríus ákveðinn í máli. „Þú skalt ekki láta þér detta í hug að leika á mig. Samningur okkar er um, vindlinga. Þú stendur við samn-; inginn og þá mun eg standa við mín loforð. En mér geðjast ekki að kössum, sem merktir eru „vindlingar", en eru þrefalt þyngri en þeir.“ „Hvað gengur eiginlega að þér,“ sagði Ágúst sefandi rödau. „Þungir kassar eru miklu ábata vænlegri en léttir. Fyrir vinn- una í fyrri nótt færðu 100 þús- und frönkum meira en venju- lega. Láttu bara þinn gamla vin Ágúst sjá um kaupsýsluna. Hann getur borið áhyggjurnar og fæst ekki um þótt kassar séu of þungir.“ „Ágúst,“ sagði Maríus og stakk á sig 100 þúsund frönk- um aukreitis, „mér geðjast ekki að pukri og leyndarinálum. Enga fleiri of þunga kassa! Þú skilur það?“ Ágúst vildi ekki fara. að deila við Maríus. Hinn ungi fiskimað- ur var ekki aðeins áreiðanlegur, og það var dýrmætt, en piltur- inn var líka rnjög heppinn og það var enn betra. Mest um vert var þó það, að hann var heiðaiiegur, eftir þeim skiln- ingi, sem þeir lögðu í það orð. Þegar kassar höfðu brotnað, vai' þeim skilað á land án þess að innihaldið hefðu verið snert. Ef hann sagðist skyldi gera eitt- hvað, stóð hann við það. í stað þess að karpa um þetta við Maríus fór Ágúst að finna Marise. Hann treysti því, að hún elskaði svo skildingana, að hún gæti talað um fyrir bónda sínuni. Marise elskaði skildinga, en hún elskaði Maríus meira. „Það er gagnslaus tímaeyðsla, að tala við mig, hr. Bralottó,“ sagði hún fastmælt. ,,Ef Marí- usi geðjast ekki að .of þungum kössum, þá geðjast mér ekki að þeim heldru'. Maríus h&fir á réttu að standa. Sá maður, sem smyglai' kössum, sem hann veit eklti hvað hafa inni að hal-da, er flón.“ Ekki þarf að taka það fram,. að Marise sagði Maríusi srax frá þessu samtali og hann varð ofsareiður. Honum geðjuðust ekki svona krókaleiðir né að því, að einhver væri að eggja konu hans á að þvinga hann til samkomulags. „Þetta skaltu hafa! Það á að sýna þér, að mér geðjast ekki að fólki, sem kemur inn á heim- ili mitt til þess að telja konu mína á að bregðast mér!“ sagði Maríus næsta sinn'er hann hitti. Ágúst og um leið skvetti hann úr vínglasi framan í Ágúsi og' kleip hann heiftarlega í néfið.. Upp frá þessu 61 Ágúst í hjarta sínu svartasta. hatur til Maríusar, þó að hann sýndi það í engu. „Maríus, vinur minn,“ sagði hann, er hann hafði þui'k- að framan úr sér vínið,. „Eg .skil ekkert í því, hvernig mér gat dottið í hug að gera þetta. Fyr- Frh.

x

Vísir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.