Vísir - 11.09.1956, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 11. september 1956-
ftBIB
fv. préfastxnr,
Við séra Ásgeir vorum sam-
fcekkingar í skóla og höfum
verið vinir alla tíð síðan. Hann
þótti með prúðustu piltunum i
bekknuni stilltur og gætinn, og
var hvers manns hugljúfi og
þannig var ævi hans öll.
í skóla var séra Ásgeir ekki
talinn sérstakur námsmaðuf,
en með iðni og ástundun vann
haim það upp og þvi má segja
um hann það, sem söguritari
Vopnfirðingasögu segir um
Höfsverja:
Allt sem þeir gerðu fór þeim
vel úr hendi.
Ástæðan var sú, að séra Ás-
geir hafði til brunns að bera
meira en venjulegt er af skvldu
rækni og heilbrigðri skynsemi
(cömmon sense).
Reynslan sýnir, að oftar en
skyldi fer svo, að afburða
gáfumönnum nýtast ekki miklir
hæfileikar en menn með heii-
brigða skynsemí verða ávallt
nýtir borgarar og eru hinir
traustustu hornsteinar í þjóð-
íélaginu. Þetta sannaðist á síra
Ásgeiri. Alla tíð frá því að hann
tók embætti hefir hann notið
trausts og virðingar í sínu hér-
aði og verið valinn þar til trún-
aðarstarfa, er allt fór honum
vel úr hendi.
Mér hefir ávallt fundizt
æskilegt, að prestar þjóðkirkj-
unnar hefðu þann starfa á hendi
í sambandi við prestþjónustu
sína úti um byggðir landsins,
að líta eftir barnafræðslunni i ■ Prestaskólann 29
sóknum sínum, syo sem áður
tíðkaðist. Prestarnir voru vanir
að koma á heimilin tvisvar á
ári til þessara húsvitjana, sem
var aðhald'fyrir foreldrana til
að rækja skyldur sínar við
börnin, en jafnframt fengu
prestarnir á þennan hátt náið
samband við sóknarbörn sín, er
orsakaði betri kirkjusókn og
örvaði trúarlífið í landinu.
Sira Ásgeir var af þessum
gamla skóla og rækti þessar ó-
skrifuðu skyldur með þeixri
kostgæfni er honum var með-
fædd. Þetta kunnu sóknarbörn
bans Iika að meta og unnu hon-
um hugástum og sóttu vel
kirkjur hans og því var síra
Ásgeir gæfumaður í sínu starfi
um ævina.
Við erum nú fáir eftir af
sambekkingum síra Ásgeirs. en
við minnumst hans serrv hins
góða félaga og sæmdarmanns og
kvéðjum hann með söknuði.
Eg flyt ekkju hans mínar
innilegustu samúðarkveðjur.
Það er huggun hennar, að hún
grætur góðan mann.
"JLáurs Fjeldstecl.
ir
í dag verður til moldar bor-
inn frá Dómkirkjunni í Reykja-
vik' síra Ásgeir Ásgeirsson,
fyrrúm prestur og prófasíur að
Hvammi í Dölum. Með honum
er genginn einn af elztu og
um margt merkustú mönnum
íslenzkrar prestastéttar á þess-
um tíma. Var hann löngu þjóð-
kunnur maður fyrir störf sín
innan kirkju og utan.
Síra Ásgeir var fæddur 22.
september 1878 að Arngerðar-
ey ri á Langadalsströnd. For-
hjón, Ásgéir Guðmundsson,
hreppstjóri og dannebrogsmað-
ur að Arngerðareyri, og fyrri
'kons hans, Margrét Jónsdóttir,
hreppstjóra að Kaldá i Önund-
aríirði. Voru þau hjón bæði
af góðum og sterkum stofni
runnin. Verður það eigi rakið
hér nánar með því að annars-
staðar munu því gjörð fyllri
skil.
Síra Ásgeir átti bernskuár
sín öll og æskuár flest í föður-
garði. En með því að hann var
snemma námfús og efnahagur
foreldranna góður á þeirrar
tíðar mælikvarða, var hann
ungur settur til mennta. Lauk
hann stúdentsprófi við Mennta-
skólann í Reykjavik, 30. júní
1900 og guðfræðiprófi við
j.úní 1903.
hesta eg ferðamaður hann var.
Því alla þessa miklu þjónustu
ínnti h.a.nn af hendi af þeirri
alúð ög skyldurækni, sem hon-
rnn var. svo' ríkulega í blóð
borin.
En gagnvart síra Ásgeiri lét
lífið ekki hér við sitja. Það
gjörði til hans miklu meiri
kröfur. Vegna óvenjulegra for-
ystuhæfileika hans hlóðust
brátt á hann margvísleg og
umsvifamikil trúnaðarstörf. —
Hann varð forgöngumaður um
bættar samgöngur við Breiða-
fjörð og vann þar brautryðj-
andastarf, sem seint mun fyrn-
ast. Hann var í stjórn Spari-
sjóðs Dalasýslu 1906—1919 og
1920—1946. Formennsku'sjóðs-
ins hafði hann á hendi 1910—
1919 og aftur 1920—1944. —j
Kaupfélagsmái lét hann og
mjög til sín taka, enda ákveð-
inn samvínnumaður alla tíð.
Um áratugi var hann einn af
máttarstoðum og driffjöðrum
Kaupfélags Hvammsfjarðar. —
Var bæði framkvæmdastjóri
þess og foimaður 1911—1919 og
síðan endurskoðandi 1920—
1944. Formaður Kaupfélags
Stykkishólms var hann og 1920
—1925 og vann þar farsælt
brautryðjandastarf. — Má af
þessu ráða, hversu sýnt og
annt honum hafi verið um slíka
verzlunarháttu. Hikaði hann
hvergi í baráttunni fyrir þeim
málum, þótt þungur væri ein-
att róðurinn eða við ramman
reip að draga. Mun almenning-
ur þar vestra hafa notið ávaxt-
anna af því mikla starfi hans,
festu og hugsýni, svo að seint
verður fullþakkað eða metið að
verðleikum. Hefur séra Ásgeir
á mjög skilmerkilegan. "hátt
skráð 50 ára sögu Kaupfélags
Hvammsfjarðar í minningar-
reit Breiðfirðingafélagsins í
Reykjavík. En það félag studdi
hann með ráðum og dáð frá
fyrstu stund og var heiðurs-
félagi bess síðustu árin.
22. sept. árið 1900 kvæntist
síra Ásgeir eftirlifandi konu
sinni, Ragnhildi Ingibjörgu
Bjarnadóttui', frá Ármúla á
Langadalsströnd. Var hvort-
tveggja að konan var góð og
samvistirnar líka eftir því. Þótt
Ragnhildur væri lengst af
heilsulaus — nyti ekki fullrar
fótavistar nema fyrstu sam-
vistarárin — var hún ávallt
ljósið í lífi hans, sem vermdi
mest og lýsti bezt. Það er sagt1
að ástin sé heitust í meinum. I
Með eins miklum rétti má segja
að ástin sé sterkust í erfiðleik-
unum. Eg hef ekkert hjóna-
band í elli þekkt fegurra en
þeirra, þrátt fyrir alla þungu
reynsluna. Návist þehra minnti
mig svo oft á þessi sígildu orð
skáldsins:
,,Það er ekkert svo sælt sem
tvær sálir á jörð
samhljóma í böli og nauðum.“
Börn áttu þau hjónin eigi, er
til lífs komust. En bróðurdótt-
1 ur hennar, Ragnhildi, tóku þau
að sér 2ja ára og gjörðu að
j kjörbarni sánu. Átti hún for-
sini
lelrr;
eldraást þeírra alla og óskipta
æ síðan. Nutu þau og dóttur-
kærleika liennar alla tíð og
jafnframt samvistar við hana
og umönnunar hennar síðustu
12 árin. Fleiri systkinaböm
Ragnhildar eldri áttu og lengi
hjá þeim hjónum sitt annað
heimili.
Þótt sira Ásgeir væri af efn-
uðu foreldri, hóf hann prest-
starf með lítið milli handa. Var
og með mörgum að skipta, þar
sem faðirinn var tvíkvæntur og
10 börn hans og eiginkvenna
beggja. Mun síra Ásgeir og lítt
hafa sótzt eftir sínu úr þeirri
átt. En efnahagur hans blómg-
aðist fljótt vegna hinna miklu
starfshygginda hans og glögg-
skyggni á allt það_ er að at-
vinnu- og fjármálum laut. —
Honum var sýnt um að afla
fjár, en þó aldrei með því að
taka hlut á þurru landi, aldrei
með því að forðast áreynslu á
hugsun og krafta. Síra Ásgeir
bar gott skyn á búrekstur og
var mjög hneigður tl þeirrar
atvinnugreinar. Slíkt gat hann
þó aldrei látið eftir sér, nema í
smáum stíl. Lágu til þess tvær
höfuðástæður. Annars vegar
hin miklu og margbrotnu störf
hans sjálfs. Hins vegar hin
langa og þunga vanheilsa eig-
inlconunnar. En mörgum við
búreksturinn munu þó hygg-
indi hans hafa gefið ráð, sem
að haldi máttu koma. Menn
leituðu hans og reyndu hann
bæði hollráðan og heilráðan.
Fáa hef ég þekkt ríkari af
starfshneigð, starfshæfni og
reglusemi allri en síra Ásgeir
frá Hvammi. Hjá honum var
hver hlutur á sínum stað, hvert
verk unnið á réttum tíma. Allt
það, sem framkvæma átti, var
undirbúið af slíkri fyrirhyggju,
OIl sín námspróf Ieysti síra
Ásgeír af hendi með mikilli
prýði, Enda fylgdust að hjá
honum mikil námshæfni og
afburða skyldurækni og reglu-
semi.
Veturinn 1903—1904' fékkst
síra Ásgeir við kennsíustörf að
Ármúla á Langadalsströnd.
Og næsta vetur var hann
barnaskólastjóri á ísafirði. En
16. september 1905 var honum
veittur Hvammur í Dölum.
Vígðist hann þangað 22. októ
ber sama ár. Árið 1919 var
honum veitt Helgafellspresta-
kall að afstaðinni kosningu. En
þegar á átti að herða með
brauðaskiptin sát hann kyrr í
Hvammi. Mun hann þá þegar
hafa verið' orðinn bundinn
fcæði stað og söfnuðum þeim
böndum, sem erfitt var að slita.
Fékk hann auðveldlega aftur
veitingu fyrir Hvammi 17.
jriarz 1920. Sama ár, 14. júní,
var hann svo settur prófastur
í Dalaþrófastsdæmi og skipað-
uf 3 rriánuðum síðar. Hélt hann
prófaststörfum í Dölum. sam-
fellt í 24 ár eða unz hann
]. júrií 1944 lét af preststarfi
fyrir aldurs og vanheijsu saki.r.
Hafði hann þá þjónað Hvamms-
prestakalli um tæpra 40 ára
skeið.
Síra Ásgeir fékk ekki lengi að í
sitja. óskiptur að sínu eigin
prestakalli. Um áratugi hafði
hann á hendi aukaþjónustu í
Staðarhólsþingum. Þjónaði
hann lengi sex kirkjum og átti
yfir miklar íjarlægðir og tor-
iærur að sækja. Munu fáir ís-
lenzkir préstar hafa átt.jafn
vítt eða erfitt starfssvið og
eldrar hans voru þau merku ’hann. Kom sér þá vel hvílíkur