Vísir - 04.04.1957, Qupperneq 4

VÍSIR
Fim.mtudaginn 4. apríl 1957
WMSMM
D A G B L A B
Ritstjóri; Hersteinn Pálsson.
Auglýsingastjóri: Kristján Jónsson.
Skrifstofur: Ingólfsstræti 3.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3. Sími 1660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F,
Lausasala kr. 1,50.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Kyrrist á Kýpur.
Heldur hefir kyrrzt á Kýpur
við það, að Bretar hafa til-
kynnt, að Makarios erki-
biskup sé laus úr haldi og
geti farið, hvert sem hann
vill frá Seychelleseyjum —
nema til Kýpurs. Menn vona,
að þetta verði til þess, að
: heldur muni draga saman
með Bretum annarsvegar og
Grikkjum og eyjarskeggjum
hinsvegar. Horfur eru ekki
taldar hafa verið vænlegri,
síðan Bretar tóku biskup
„úr umferð“ fyrir um það bil
ári, þar sem þeir töldu sann-
að, að hann stjórnaði í raun-
inni sókninni gegn þeim og
þar með þeim hermdarverk-
um, sem unnin voru á eyj-
unni.
Bretar hara fullnægt að hálfu
leyti einni helztu kröfu
Grikkja — að erkibiskup
verði látinn laus. En í raun-
inni er lausnin eða sættir
ekki nær þar sem Makarios
hefir tilkynnt, að hann muni
ekki ganga til neinna samn-
inga við Breta, meðan hann
fái ekki að stiga fæti á land
á Kýpur. En jafnvel þótt
hann fengi að fara þangað,
mundi ekki semjast, því að
það er nær óhugsandi, að
Bretar vilji sleppa þessari
einu bækistöð, sem þeir hafa
nú við A-Miðjarðarhaf, þeg-
ar kommúnistar eflast þar
jafnt og' þétt. Kommúnistar
hafa ausið vopnum í löndin
þar, og enginn þarf að ætla,
að þeir skapi sér ekki marg-
víslega aðstöðu með því.
Samúð manna er vitanlega með
Kýpurbúum, en þeir eru
leiksoppur baráttunnar milli
austurs og vesturs, sem eng-
inn getur sagt fyrir um,
hversu löng muni verða. En
það er hætt við því, að kröf-
um þeirra verði ekki full-
nægt, fyrr en þeirri baráttu
verður lokið á annan hvorn
veginn. Ef Bretar fullnægðu
öllum lcröfum þeirra, mundi
það ekki fyrst og fremst
verða sigur f.vtir Kýpurbúa,
heldur kommúnismann er
hefði þá enn bætt aðstöðu
sína á þessum hjara heims.
Hin svarta list.
Prentarastétt landsins hefir í
dag haft samtök með sér í
full sextíu ár, því að svo
langt er nú síðan tólf prent-
arar komu saman í Góð-
templarahúsinu og stofnuðu
Hið íslenzka prentarafélag,
sem er elzta stéttarfélagið á
landinu. En félagið er ekki
aðeins hið elzta í hinum stóra
hópi félaga, er stofnuð hafa
verið, það er einnig það, sem
bezt hefir búið í haginn fyrir
meðlimi sína á margan hátt,
og gengizt fyrir mörgum
menningar- og framfaramál-
um, sem eru til fyrirmyndar.
Svo á það einnig að vera með
hinn elzta innan hverrar
fjölskyldu, að hann gangi á
undan öðrum með góðu for-
dæmi og vísi veginn.
Prentarastéttin hefir tileinkað
sér margvislegar nýjungar
siðustu áratugi, fylgzt með
vaxandi véltækni, og gerir
það starf hennar á margan
hátt auðveldara og afköstin
meiri. En slíkt getur bæði
verið til góðs og iíls, og ár-
angurinn veltur á stéttinni
sjálfri. mannkostum þeirra,
sem hana fylla. Vonandi
varðveita prentarar það við-
urnefni, sem ágætismenn
unnu stéttinni, að hún væri
aðall iðnaðarmanna, og með
þeirri ósk vill Vísir þakka
þeim langt samstarf.
Þjóiverjar í tugjnísundatali
fara frá Póllandi.
Pólverjar taka við þýzku býlunum. —
Deilan um Oder-Neise-línuna.
Hringlið með klukkuna.
XJm næstu helgi verður klukk-
unni flýtt rétt einu sinni
— gersamlega að þarflausu.
I hvert skipti sem það er
gert furðar menn á því,
hvers vegna íslendingar
skyldu taka þenna sið upp
eftir öðrum þjóðum, sem eru
miklu sunnar á hnettinum og
þurfa að ,,beita brögðum“ til
að njóta sólar sem bezt. ís-
lendingum er lófa lagið að
njóta hennar í ríkara mæli
en þeir gera, og ættu ekki að
þurfa að ginna sjálfa sig með
því að flýta klukkunni: Það
er á allra vitorði, að menn
— að minnsta kosti í bæjum
— fara seinna á fætur hér á
landi en almennt gerist er-
lendis. Með því að flýva
fótaferðartíma sinum en
ekki klukkunni, geta menn
notið morgunsólarinnar, sem
er ekki síður heilsugjafi en
kvöldsólin.
Meðan þingið hefir ekki alvar-
legri málum að sinna en
þeim_ sem nú eru jafnan á
dagskrá, mætti það gjarnan
taka sig til og afneina
klukkuvitleysuna.
Á imdangengnum mánuðuni
hafa átt sér stað miklir fólks-
flutningar, sem ekki hefur verið
mikið minnst á í fréttum hér, en
þó er hér um tugþúsundir
manna að ræða, þ. e. þýzkt fólk
frá landsvæðum austan Oder-
Neisse límumar, í Póllandi, og
býst Vestur-Þýzkaland við að
taka á móti 80.000 manns þaðan
á þessu ári, en alls munu 180.
þúsund manns þar vil.ja flytja
vestur á bóginn.
Á fyrstu tveimur mánuðum
ársins komu frá austursvæðinu
16 þús. manns eða helmingi
fleiri en á sama tíma í fyrra.
Flóttafólkið segir, að í hinum
gömlu þýzku byggðum í Pól-
landi ríki almennt sá hugur
meðal manna, að vilja komast
burt. I V. Þ. heyrast margar
aðvörunarraddir gegn þessum
flutningum, sem fara fram í
kyrrþei, einkanlega hafa félög
flóttamanna í V. Þ. frá A. Þ.
hreyft mótmælum. Vestur-Þýzki
Rauði krossinn hefur fundið sig
knúinn til þess að birta yíirlýs-
ingu þess efnis, að Pólverjar
hafi ekki hrundið af stað neinni
burtflutnings-áætlun, hér sé um
frjálsa flutninga að ræða, og
aðallega til sameiningar fjöl-
skyldum, sem tvístruðust í styrj-
öldinni.
Samt sem áður er augljóst,
segir í fregnum um þetta frá
Bonn, að þeim fer æ fjölgandi,
sem koma án þess að eiga
nokkra ættingja í V. Þ. til þess
að taka á móti sér, en tala þeirra
hefur hækkað úr 2% í fyrra upp
í 20% í ár. Með skírskotun til
þessa hafa ýmis flóttamanna-
félög krafist þess, að flutning-
arnir verði stöðvaðir, þar sem
flóttamenn ella yrðu að gefa
upp aila von um að geta horfið
aftur til sinna gömlu heim-
byggða í sameinuðu Þýzkalandi,
sem eftir þeirra skilningi inni-
felur héruð austan Oder-Neisse
línunnar.
Pólver.jar liafa skipað
þingnefnd,
37 mann, til athugunar á hversu
hagnýta skuli óræktað land í
þessum héruðum og koma af
stað rekstri í verksmiðjum þar,
sem eru ónotaðar og þurfa
endurreisnar eða viðgerðar. Er
átaks á þessu sviði talin þörf
til þess að bæta atvinnu- og efna-
hagsskilyrði í landinu. 1 seinni
tíð hafa jarðlausir menn úr
bændastétt verið hvattir til að
taka við býlum, sem þjóðverjar
hafa yfirgefið, og fjölda margir
Pólverjar, sem hafa verið fluttir
heim frá Ráðstjórnarríkjunum,
hafa sezt aó á slíkum býlum.
í Bonn
óttast menn, að framtakssemi
sú, sem komin er til sögunnar af
hálfu pólskra stjórnarvalda, eigi
rót sína að rekja til þess, að þau
muni telja sig hafa styrkari að-
stöðu, er kröfurnar um endur-
skoðun á landamærunum komi
til sögunnar í fullum krafti —
þá muni þeir halda því fram, að
viðurkenna verði þá staðreynd,
[ að þessi héruð séu nú pólsk og
byggð pólsku fólki. Enginn vafi
er, að Gomulka hefur tekið hér
nýja stefnu.
Oder-Neisse línan.
Á hana er nú minnst æ tíðara
í fréttum. Þar er um að ræða
bráðabirgðalandamæri, sem Pól-
verjar halda fram, að eigi og
verði að vera framtíðarlanda-
mæri, en afstaða vestur-þýzku
stjórnarinnar er (sbr. skeyti í
gær), að engin þýzk stjórn geti
fallist á þau til frambúðar.
Martin Niemöller,
stríðshetjan kunna, nú kirkju-
ráðsforseti, lét í Ijós þá skoðun
fyrir nokkru, að hyggilegast
væri fyrir þýzku þjóðina að fall-
ast á Oder-Neisse línuna sem
framtíðarlandamæri. Mótmæl-
unum gegn þessari staðhæfingu
ringdi niður úr öllum áttum í
V. Þ.-Kirkjustjórnin varð að
lokum að lýsa yfir, að hún væri
Niemölier ósammála.
Nýjar íslenzkar
hljómplötur.
Nýlega eru komnar út á veg-
um Fálkans h.f. tvær íslenzkar
hljómplötur.
Hin vinsæla söngkona, Guð-
rún Á. Símonar, sem nú er á
söngferðalagi í Rússlandi, syng-
ur á fyrri plötunni. Lögin eru
fjögur, sívinsæl erlend lög,
með íslenzkum textum. —
Hljómsveit Johnny Gregory
annast undirleik og fór upp-
takan fram í Englandi. Þetta
er svokölluð 45 snúninga plata
„Extended playing“ og eru,
eins og fyrr segir fjögur lög á
einni og sömu plötunni.
45 snúninga plötur eru ó-
brjótandi og fer lítið fyrir þeim,
enda einkar handhægar að
senda í pósti m. a. sem vinar-
gjöf til kunningja erlendis.
Síðari platan er sungin af
hinni landskunnu dægurlaga-
söngkonu Sigrúnu Jónsdóttur,
og annast K. K. sextettinn
undirleik á plötu þessari.
Lögin eru Blrérinn og eg
(The breeze and I), frægt er-
lent lag með texta eftir Egil
Bjarnason. Síðara lagið og
textinn er eftir hinn kunna
dægurlagahöfund, Steingrím
Sigfússon.
Þetta er fyrsta plata Sigrún-
ar fyrir His Masters Voice)
(Fálkann h.f.) og má segja, að
hún fari vel af stað.
3. sýnmgu á Brown-
ingþýðingunni aflýst.
Sýningu Leikfélagsins a
Browningþýðingunni og Hæ,
þarna úti, sem átti að vera í
gærkvöldi, var aflýst vegna ó-
nógrar aðsóknar.
í gærkvöldi átti að vera
þriðja sýning á þessum leikrit-
um, en klukkan þrjú í gær
höfðu aðeins sextíu miðar selzt
eða verið pantaðir og á annarri
sýningu vár mjög fátt.
' Er þetta harla undarlegt, þar
í dag birtist hér dálítill pist-
ill, eftir 1, um fréttamyndir o. fl.
„I ýmsum stórborgum erlendis
eru rekin kvikmyndahús, senx
eingöngu sýna fréttamyndir, og
þykir mörgum, sem hafa áhuga
fyrir því, sem er að gerast, í
þeirra heimalandi, og út um
heim, gott að eiga þess kost að
njóta slíkra sýninga, en þær
hafa m. a. þann mikla kost,
að myndirnar, sem sýndar eru,
munu að jafnaði alveg nýjar af
nálinni. Ekki er sú reynsla, sem
fengist hefur af því hér, að hafa
sérstakar fréttamyndasýningar,
slík, að þær muni bera sig. Vænt-
anlega verða þó gerðar fleiri til-
raunir í þvi efni, en höfuðskil-
yrði góðs árangurs virðist mér,
að myndirnar séu nýjar. Senni-
lega mun meginþorri kvik-
myndagesta hér láta sér nægja
fréttamyndir sem aukamyndir
á venjulegum sýningum.
Aukin fjölbreytni.
Fréttamyndirnar eru hér
mjög vinsælar af öllu þorra
kvikmyndahúsgesta, og að sjálf-
sögðu eru menn þvi ánægðari
með þær, sem þær eru nýrri.
Séu þær ekki nýjar, svo nýjar,
að viðburðirnir, sem þær lýsa,
séu mönnum í fersku minni,
missa þær gildi. Vart mun nokk-
ur lesa fréttablað frá deginum
í gær af sama áhuga og það,
sem prentsvertan er vart þornuð
á. Að sumu leyti er þessu líkt
varið með kvikmyndirnar. —
Fréttakvikmyndirnar eru yfir-
leitt góðar, t. d. brezku frétta-
myndirnar í Tjarnarbíó, og
þýzku fréttamyndirnar í Nýja
bíó eru sérlega fjölbreyttar og
vel teknar, og víða borið niður.
Fræðsluniyndir.
Við og við sýna kvikmynda-
húsin einnig fræðslumyndir, sem
hafa mikið fræðslugildi og eru
samtímis svo skemmtilegar og
vel teknar, að þær munu seint
gleymast. Slikar fræðslumyndir
hafa t. d. verið sýndar í Gamla
bió, og nú nýlega hefur Tjarnar-
bíó sýnt við góða aðsókn mynd
frá Ástralíu. „Undir suðurkross-
inum", en hún opnar mönnum
sýn, að kalla má inn í heim, sem
þeim var óþekktur. Getur þar
m. a. að lita hin furðulegustu
dýr, sem fæstir munu neitt um
vita að ráði, og í þessari mynd
er stórfróðlegur kafli um frum-
byggja Ástralíu og lifnaðarháttu
þeirra. Ég hefi veitt því athygli
að fjölda margir foreldrar og
aðrir aðstandendur barna, fara
með börnum sinum að horfa á
þessa mynd, og börnin hafa
vissulega gaman og gagn af
henni. Minnist ég sérstaklega á
þessa mynd, þar sem auglýst
hefur verið, að sýningum á
henni sé lokið, en þess er að
vænta, að þeim verði haldið
áfram enn um stund. — 1“.
sem hér er um sérstaklega góða
sýningu að ræða, sem hefur hlot
ið einróma lof allra leikhús-
gagnrýnenda og þeirra, sem
hafa séð það. Og öllum ber sam
an um, að meðferð leikendanna
sé ágæt og leikur Þorsteins Ö.
Stephensens í aðalhlutverki
Browningþýðingarinnar alveg
frábær. ,
Þrátt fyrir þetta verður gerð
ein tilraun enn með þessa sýn-
ingu, næstkomandi sunnudag,
og gilda þá þessir sextiu miðar,
sem voru keyptir eða pantaðir
að sýningunni í gærkvöldi.