Vísir - 31.08.1957, Blaðsíða 9

Laugardaginn 31. ágúst 1957
-VÍSIR
Pegas4 ég talaði vjð ládlditacni
rttoHnfiroit.

Ritstjcrinn krækti í mig
um leið og ég var að stelast í
mat hálftíma of snemma og
sagði: Það liefur ekki komið
ærleg grein í þessu blaði
Þar liefurðu á réttu að
standa, greip ég 'fram í.
Augnablik góði, ég var
ekki búinn með setninguna.
Það hefur ekki komið ærleg
grein í þessu blaði úr þínum
pcnna frá Vjví þú byrjaðir.
Þú æílaðir að vcrða blaða-
maður, ekki satt?
Jú, en, góði, hafðu ekki
hátt um það. Ég hef ekki enn
þorað að segja pabba og
mömmu frá því.
Já, mikii ósköp. En fyrst
ég er farinn að spjalla við
þig, þá getur þú víst ekki
sagt mér frá einhverju, sem
ég get skrifað um. Ritstjór-
inn hefur í hótunum við mig.
Segðu honum bara, að hann
skuli vara sig, því tengda-
hver strákpjakkur að dunda
þarna vestur á melum.
Já, datt mér ekki í hug.
Ég sendi tvo þræla til að
hyggja að stráknum, en þeir
gátu ekki togað orð uþp úr
honum. Hann var svo niður-
sokkinn í að ryðja burtu
grjóti, að hann mátti ekki
einu sinni vera að hví að líta
«PP.
Þeíta passar allt skal ég
segja þér, Ingi — þér er
sama þó ég kalli þig Inga,
er það ekki? Þeíta passar
sko nákvæmlega, því viað er
einmitt þarna, sem Mela-
völlurinn er núna. Mér datt
það svo sem í hug, að það
væri eittjhvað til í þessu með
liann Erlend.
Ja, ég veit ekkert um það.
mamma hans er komin af mérjvjg skiftum okkur ekkert af
beinan karllegg, og það er honum eftir þetta, Héldum
aldrei að vita, hverju maður
getur komið í kring. Eg var jú
fyrsti -landnámsmaðurinn, eins
og þú kannske veizt?
Jú-jú, skyldi maður muna
það. En mig hefur lengi langað
til að Vita eitt. Átti hann Er-
lendur Ó. Pétursson heima í
Vesturbænum, þegar þú komst
hingað?
Kjáni geturðu verið, strákur.
Hvernig hefði ég þá getað verið
Svo rak hann mig út og hót-
aði að gera mig að ritstjóra
- kvennasíðunnar, ef ég kæmi
ekki með birtingarhæfa grein,
áður en sól settist.
Ég sá það á sólinni, að hún fyrsti landnámsmaðurinn?
var orðin dauðþreytt svo ég | Það er nú víst satt. En ég
gat alveg eins átt von á því að var nú eiginlega ekki viss. En
hún fengi sér þegar í stað sæti. Jef ég á að segja. þér alveg eins
Ég missti alla matarlyst og og er, þá halda þetta margir,
labbaði þess í stað út á Arnar- Ingóll'ur minn.
Jú, bað var reyndar ein-
satt að segja, að hann væri
kominn af Pöpum!
Ég er bara alveg hissa á þér,
Ingi minn, að láta þetta fréttast
um þig. Nú verður að prenta
íslandssöguna upp á nýtt, alveg
eins og rússnesku alfræðiorða-
bókina. Og ég ætla bara að láta
þig vita það, góði, að ég held
ég fari andskotann ekkert niður
í Bankastræti.
Nei, gerðu þetta ekki,
strákur. Ja, hann er á sunn-
an. Lyktin berst þá yfir til
Sambandshússins, — jæja,
vertu þá fljótur að þessu,
greyið mitt.
Spói.
Heimanám...
hólstún og ætlaði að leggja mig
þar.
En það var ekki mikið ura
svefnfrið, því smástrákur, sem I
var þarna með pabba sínum,
var alltaf að hoppa yfir mig. Frh af 4 síðu . í einu um ákveðið tímabil. Ég
Það var svo sem aht í lagi, með- auhi ; iieimavistarskóla þeirri hefi heyrt fleiri utanskólanem-
an hann æfði hástökk, en þegar aðferð, að nemendur áttu frið- endur segja sömu sögu, að þeim
hann fór að æfa þrístökk og sœia klukkustund á degi hverj- veittist námið langtum léttara
notaði mig fyrir sandkassa,1 um Við lestur námsbóka í skóla- með þessari aðferð, en með hinni
þá versnaði það. | stofunni undir eftirliti kennara
-fc I að kennslutíma loknum. 'Eg er
Allf í einu hleypur liann sannfærður um, að árangurinn
var mjög góður.
Með sliku fyrirkomulagi ein- þannig t.d., að eigi meira en tvær
beina nemendurnir sér að verk- lesgreinar væru teknar til náms
efninu, ótruflaðir. Síðan eru þeir samtímis. Mætti þá skipta vetr-
frjálsir að sinr.a öðrum áhuga- arnáminu þannig milli lesgreina,
efnum en skólanum og þurfa að lokið væri yfirlestri og próf-
ekki ælíð að vera með sektartil- um i tveimur þeirra á miðum
finningu vegna þess, að heima- vetri, en hinar tvær teknar fyrir
námið sé vanrækt.
til pabba síns og segir:
Pabbi, ég borðaði orm. Það
tók pabba 'ians dálitla stund
að átta sig á þessu, en svo
sagði hann: Það var Ijótt,
góði mivm, að borða vesa-
lings, liíla orminn. HVernig
heldurðu, að mömmu hans
líði, þegar þú ert búinn að
borða aumingja litla orminn
Jhennar?
Það er allt í lagi, pabbi,
sagði þá strákur. Ég borðaði
nefnilega mömmu hans líka.
★
Ég stóð upp og labbaði heim
að styttunni hans Ingólfs og
staðnæmdist þar. Ég hafði ekki
staðið þarna nema í örskamma
stund, þegar ég heyri sagt með
djúpri röddu: Það er klósett í
Bankastrætinu. Geturðu ekki
farið þangað?
Það er kannske ótrúlegt. en
þetta var bara hann Ingólfur
gamli sjálfur, sem var að tala
við mig.
*
Þú heldur þó ekki, Ingólf-
j 7
ur minn að ég æíli að......
Nei, slíkt hefði mér aldrei
dottið í hug, hversu mál,
sem mér hefði verið.
Það er aldrci að vita.
Menn eru öllum stundum að
pissa utan í mann, og þetta
er reglulega óþægilegt til
lengdar.
hefðbundnu aðferð skólanna.
Það er skoðun mín, að námið
verði léttara og betri árangur
fáist, ef námsskránni væri breytt
Hrærigvauíur margra náms-
greina.
Eitt er það í námstilhögun
skólanna, sem gerir nám barn-
síðari hluta vetrarins.
Töskuburður Reykjavíkur-
barns.
»
1 þessu sambandi kemst ég j
ekki hjá ao minnast á þann und-
anna háífu flóknára e'n þyrfti að , arlega sið, sem a.m.k. virðist
vera og gerir heimanámíð erfið-
ara. Það er sá háttur, að kenna
þrjár til fjórar lesgreinar sam-
tímis. Landafræði, saga, nátt-
úrufræði og biblíusögur eru
kenndar jöfnum höndum og sam
tímis ailan veturinn. Enn verra
verður þetta, þegar barnaskóla-
stiginu sleppir og turigumála-
kennslan hefst, þar sem e.t.v.
þrjú til fjögur tungumál eru
kennd samhliða, en ég má ekki
fara langt út í þá sálma í þessu
sambandi, því að ég hefi bundið
umræðuefnio við barnaskóla-
stigið.
Fá námsefni samtimis.
Ég las utanskóla undir stúd-
entspróf og ég er viss um, að
ég heíði þurft mörgum sinnum
meiri tima til þess en raun varð
á, ef ég hefði ekki haft þá að-
ferð, að taka fyrir eitt námseíni
ríkja hjá börnum hér í Reykja-
vik, að bera þungar og miklar
skjalatöskur í skólann á hverj-
um degi og aftur heim að kv'eldi
og þessar þungu stórgripaleður-
töskur eru hálífylltar af náms-
bókum og allskyns skólavövum,
svo sem pennastokkum o.fl.
Ef börnin eru spurð, hvers-
vegna þau fari með allar náms-
bækurnar í skólann og heim
aftur á hverjum degi, segja þau
að þetta geri þau vegna þess
m.a., að stundataflan sé ekki
nógu ábyggileg, það komi svo
oft fyrir að breytt sé frá henni,
og þá sé óþægilegt að hafa ekki
réttu gögnin meðferðis. Hvort
sem þetta er rétt eða ekki, þá
mun mörgum foreldrum þykja
með ólíkindum, að þessi mikli
bókaburður barna, að og frá
skóla, sé gagnlegur eða nauð-
synlegur.
Þungar skjalatöskur eru ekki
hentugar skólatöskur fyrir börn.
Foreldrar fá ekki við það ráðið,
hverja tegund á að velja, úr þvi
að sú tízka er komin á, að sköla-
taskan sé af þessari gerð. Skói-
arnir ættu að eiga frumkvæðið
að því að breyta þessu, þó að
ekki sé nema af sjálfsögðum
heilbrigðisástæðum.
Heimanám barna — átti er-
indi þeíta að fjaila um. Ég hefi
tekið það í bókstaflegri merk-
ingu eins og það er venjulega
skilið, þ.e. heimaverkefni, sem
börnin levsa, að boði skólanna.
„Ég má ekki vera að því . . .
En ég vil minnast á .annan
þátt í heimanámi barna, sem ég
tel að engu veigaminni og ekki
má vanræk-ja. Eörn eiga og
verða að læra að vinna. Þess-
vegna er ekki nema heilbrigt og
eðlilegt, að þau séu nokkra stund
á degi hverjum látin vinna iétt
heimilisstörf eða taka að sér
snúninga, sem miða til gagns og
nvtsemdar. Heimaverkefnin írá
skólanum gera margri móður-
inni erfitt fyrir, ef hún biður
skólabarnið að vinna handtak
heima fyrir eða skjótast í næstu
búð. „Ég má ekki vera að því,
ég er ekki búinn að læra“, segir
barnið. Og móðirin eða faðirinn,
sem bað barnið að gera við-
vikið, gugnar alveg fyrir þessari
röksemd.
Ekkert foreldri vill eiga hlut
að því, að barnið þess læri ekki,
þegar það sjálft óskar þess. En
eins og nærri má geta er þetta
oft á tíðum aðeins yfirskins-
ástæða hjá barninu, sem hefur
fundið út, að bezta afsökunin
til þess að komast hjá snúning-
um er að bera því við, að það
eigi eftir að lesa fyrir morgun-
daginn.
Ef skyldunám barna á heim-
ilum, eftir boði skólans. hyrfi
úr sögunni, myndi þessum ó-
þægilegu afsökunum fara fækk-
andi, og foreldrum veitast létt-
ara að láta börnin vinna ofurlít-
ið.
Þrástagið: „Ertu búinn að
læra?“
En heimaskylclunáinið getur
haft aðrar afleiðingar, óþægileg-
ar fyrir börnin. Sum börn, eink-
um þau, sem lítt eru bókhneigð,
eiga við það að búa að sífellt
er verið að spyrja þau: „Ertu
búinn að læra?“ Og svo er bætt
við: „Hættu nú að leika þér
úti, og komdu inn að læra“.
Þetta þrástagl á lærdómi, þegar
barnið er búið að sitja margar
kennslustundir í skóiar.um, og
er að því loknu í miðjum leik
með kunningjum sínum, er á-
kaflega þreytandi fyrir barnið
og getur valdið því, að það fái
rótgróna andúð á lestri náms-
bóka. Foreldrum er slík um-
vöndun að staðaldri ekki ljúf,
e’n þeir sjá ekki aðra leið til
þess að barnið verði ekki „aftur
úr“ í skólanum, á meðan það
fyrirkomulag er rikjandi, að
skólánámið byggist á héimanám-
inu að verulegu leyti. Svo eru
einnig dæmi til þess, að börn
eru svo skyldurækin að þau
hanga yfir námsbókunum lang-
tímum saman og fást ekki til
að vera úti og leika sér.
Lestur bókmennta.
Ef skyldunám barna heima
með skólanáminu væri afnumið,
gæfist börnunum meiri tími en
ella til þess að lesa bækur, aðrar
en námsbækurnar í skólanum.
Lestur góðra bókmennta er
heimanám, sem er engu minna
virði en siendurtekinn skyldu-
lestur námsbóka. En það er tak-
markað, sem barn getur lesið
umfram námsbækurnar, að
minnsta kosti ef kennarinn er
áhugasamur með að „setja
fyrir', eins og það er kallað.
Margar prýðiiegar bækur við
hæfi barna og ungiinga hafa
verið gefnar út á undanförnum
árum og það er vel, að þær virð-
ast vera mikið keyptar og lesnar.
En bókhneigðir nemendur á
barnaskóiaaldri leika sér að því
að tiieinka sér efni þyngri bók-
mennta, svo sem íslendinga-
sagna, sem míðla lesaridánum.
ómetánlegum auð í orðaforða og
leikni í meðferð máls, — aðeins
ef tækifæri gefst og tóm til þess
að lesa þær.
Frjáls lestur góðra bóka.
Ég vil í þessu sambandi vekja
athj’gli á því, að sumir barna-
kennarar hér í Reykjavík hafa
með bezta árangri, að þvi er
manni virðist, stutt að þvi að
nemendur þeirra ástunduðu
lestur góðra bóka, jafnhliða
námsbókalestrinum, og hljótum
við foreldrar að vera þakklát
fyrir þá viðleitni. Þetta hafa
kennarar gert t.d. með því að
biðja börnin að koma í skólanrt
með sýnishorn af góðúrri bók-
um frá héimili sínu. Síðan hafa
börnin lánað bækurnar hvert
öðru og þannig hefur nemandi,
sem kom með eina bók heiman
að í skólann, átt þess kost I
staðinn að fá að velja úr 30 bók-
um bekkjarsyystkina sinna. Eg
liefi orðið þess var hjá börnum
mínum, að þeim þykir þetta
mjög ánægjulegt tækifæri, sem
vel er notað, og ekki annað að
sjá, en bækurnar, sem lánaðar
eru, komi aftur prýðilega með
farnar, þótt margar hendur hafi
blaðað i þeim.
Þetta kemur af stað umræð-
um hjá börnunúm um bækur og
efni þeirra, og þau fara gjarnan
að heimsækja bókasöfn af og
til, til þess að lesa vandfengnari
bækur.
Ná nisá b u.gin n.
Frelsið er fyrir miklu, á sviði
bóklesturs sem öðrum sviðum.
Sjálfsákvörðunarrétturinn, að
velja og hafna, verður að fá
að njóta sín fyrr en síðar. Undír
því er áhuginn kominn, en;
áhugasamur nemandi, heima
f.vrir eöa í skóla, er ætið far-‘
sæll nemandi, því að áhuginn er
driffjöður námsins.
y.-Sslendíngssr búnað?
arráðunautur í Kanada.
Landbúnaðarráðherra Mani-
tobastjórnar hefir nýlega skip-
að Vestur-íslending í stöðn
búnaðarráðunautar landsins.
Maður þessi heitir Luther
Búrbank Kristjánsson, sonur
Hannesar kaupmanns Krist-
jánssonar að Gimli og Elínar
konu hans. Luther hefir langan.
og mikinn námsferil að baki
og þótti frábær námsmaður.
Hann útskrifaðdst í búnaðar-
fræðum frá North Dákota State
College, tók síðan meistarastig
við háskólann í Nebraska, en
ver doktorsritgerð á næstunni
í búnaðarhagfræði við Wiscon-
sinháskóla.
Luther átti að taka við hini*
nýja embætti 1. ágúst sl.