Vísir - 22.01.1958, Side 6

vism
Miðvikudaginn 22. janúar 1953
VÍSIR
D A G B L A Ð
Vísir kemur út 300 daga á ári, ýmist 8 eða 12 blaðsiður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
y Skrifstofur blaðsins eru i Ingólfsstræti 3.
Ritstjórnarskrifstofur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18.00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Útgefandi: BLAÐAÚTGÁFAN VÍSIR H.F.
Visir kostar kr. 20.00 í áskrift á mánuði,
Félagsprentsmiðjan h.f.
,.Lærdómsríkt fordæmi."
í gær birtist í Tímanum löng
grein — forustugrein — sem
hét ..Lærdómsríkt fordæmi
á Akureyri um samstöða
gegn íhaldinu“. Er þar skýrt
frá því, að flokkar þeir, sem
standa að ríkisstjórninni,
haíi gert með sér samkomu-
lag um það ó Akureyri, að
hala samvinnu eftir kosn-
ingarnar, eí þeim lánast að
ná meirihluta. Telur Tím-
inn, að þetta tákni þáttaskil
í sögu bæjarmálefna á Ak-
ureyri, og má það til sanns
vegar færa, en hitt er öld-
ungis óvíst, hvort umrædd
þáttaskil þyki eins merkileg
síðar og blað framsóknar-
manna telur þau nú.
Þeir þrír flokkar, sem gert hafa
með sér samkomulag um
stjórn bæjai-málanna á Ak-
ureyri, hafa setið í ríkis-
stjórn í hálft annað ár.
Margvíslegir erfiðleikar
höfðu steðjað að íslending-
um um mörg undanfarin ár
1 végna moldvörpu- og eyði-
leggingarstarfs kommúnista,
er hafa magnað verðbólguna
með öllum hugsanlegum ráð-
urn í hvert skipti, sem þeir
hafa talið tækifæri til. Fram-
sóknarmenn töldu, að þeir
gætu fengið afbrotamann-
inn til að hætta afbrotastarf-
inu með því að taka hann í
stjórnina, en þeir gleymdu
því, að þótt þeir heiðruðu
skálkinn, hélt hann áfram
að skaía þá með afleiðing-
um fyrri gerða sinna.
Meiri hluti landsmanna hefir
skömm á öllu samstarfi við
kommúnista, og' ekki sízt
þegar nokicur reynsla er
fengin af þeim í núverandi
ríkisstjórn. Á því leikur
enginn efi, að þótt forustulið
stjórnarflokkanna á Akur-
Það verði
eyri hafi gert samning um
samvinnu, hrýs öllum al-
menningi hugur við þvi
samstarfi í ofanálag á það,
sem þegar hefir tekizt og fer
fram í stjórnarráðinu. Það
er því síður en svo tryggt,
að yfirlýsingar stjórnar-
flokkanna um samstarf á
Akureyri verði ..trekkplást-
ur“ fyrir þá, þegar fólk
gengur að kjörborðinu á
sunnudaginn.
Hér í Reykjavík var revnt að
koma á samskonar sam-
starfi, og er haft fyrir satt
að forsætisrácherrann liafi
gengið manna ötulast fram í
tilraunum til að koma því á
Jafnvel foringjar kommún-
ista, sem aldrei hafa talið
éftir sér vökur eða strit í
sambandi við slíkar umleit-
anir, þurftu ekki að ómaka
sig að neinu ráði, og misstu
engan svefn. Forsætisráð-
herrann tók af þeim ómakið,
en hafði ekki erindi sem erf-
iöi, og þótti honum það víst
manna sárast af þeirn, er
nærri komu.
Þessi úrslit má vafalaust telja
nokkurt happ fyrir andstæð-
inga Sjálfstæðisflokksins,
því að vafalaust hefðu Sjálf-
stæðismenn fengið tíu eða
ellefu menn kjörna i bæjar-
stjórnina, ef andstæðingarn-
ir hefðu sameinazt, því að
þá hefði jafnvel stuðnings-
mönum stjórnarinnar verið
nóg boðið eftir stjórnleysi
ríkisstjórnarinnar. En þótt
samvinna hafi ekki tekizt
hér veit almenningur. hvað
reynt var að gera, og þess
vegna mun hann girða fyrir,
að stjórnarflokkarnir geti
síðar komið slíkum áform-
um fram með því að efla
Sj álfstæðisflokkinn:
of seint.
Tíminn er óvenjulega orð-
heppinn, þegar hann talar
um samvinnu stjórnarflokk-
anna á Akureyri og nefnir
hana ..lærdómsríkt for-
dæmi“. Mönnum mun áreið-
anlega lærast sitt af hverju
af reynslunni af því ,.heil-
aga bandalagi“, sem þessir
þrír flokkar ganga í. Þó
ættu menn að vera búnir að
læra svo mikið af þeirri
reynslu, sem ríkisstjórnin
hefir miðlað öllum landsins
börnum síðustu 18 mánuði,
að þeir forðuðust að gera
bæjarfélög sín að samskon-
ar tilraunadýri og ríkis-
heildin hefir verið.
Það kann svo að fara. að Ak-
ureyringar þekki ekki sinii
vitjunartíma og verði fyrir
því óláni og skakkafalli að
kalla yfir sig aðra stjórn
„hinna vinnandi stétta". Þá
mun það bæjarfélag sannar-
lega veita öðrum lands-
mönnum „lærdómsríkt for-
dæmi“, en það er hætt við,
að lærdómurinn berist Ak-
ureyringum of seint. Til-
raunadýrin græða litið á
þeim niðurstöðum, sem vís-
indamenn komast að við
kvikskurð og þvílíkar til-
raunir á þeim. Svo fer einn-
ig á sviði stjórnmála og
efnahagsmála — ekki sízt,
þegar þeir, sem sækjast eftir
völdunum, hafa ekkert til
brunns að bera annað en
löngun í völdin.
50% af tekjum fiskimanna
verði uncSanþegin útsvari.
Ástsorun F.F.S.Í. tii bœjjarstjjámai
ftt>fjkjja t'í/i u /•-
Á fundi í stjóm FFSI rnánu-
daginn 13. janúar s.I., var eft-
irfarandi ályktun samþykkt
samhljóða:
„Samkvæmt ósk Skipstjóra
og stýrimajmafélagsins „ALD-
AN“ Reykjavík, mælist stjórn
FFSI til þess aí háttvirt Bæj-
arstjórn Reykjavíkur sjái sér
fært að samþykkja nú þegav
að 50% af skattskyldum tekj-
um fiskimanna, lögskráðum
frá Reykjavík, verði undan-
þegin útsvari til Bæjarsjóðs
Reykjavíkur."
í greinargerð segir:
Það er því miður staðreyud
og sorgleg reynsla, að verr hef-
ir gcngið að fá menn til starfa
á fiskiskipum en til flestra
I
annari a starfa, og er nú svo
komið að nokkur. hundru'; er-
lendra manna vinna að þeim
störfum, og kcsta tekjur þeii'ra
lega í erlendum gjaldeyri.
Veruleg útsvarsíríðindi til
handa íslenzkum fiskimönnum
mundu örva þá til þessarra
b 'ác nauösynlegu starfa, en það
er mikið alvörumál fyrir þjóð-
ina ef kjarni okkar dugmiklu
sjómannastéttar telur sig
neyddan til að leita frá fisk-
veiðistörfum til tekjumeiri en
áhættuminni starfa i landi.
Útsvarsfríðindi þau, sem hér
unr ræðir, er vicarkenning til
íslenzkra sjómanna á hinu þýð-
ingarmiklá starfi þeirra, og þau
myndu eflaust stuðla að því að
dugandi menn teldu eftirsókn-
arvert að gera sjómennsku að
lífsstarfi sinu.
Því verður ekki neitað að
tekjur sjómanna, sem oft á tíð-
um verða að dveljast langtímum
fjarri heimilum sínum, reyn-
ast að mun ódrýgri en tekjur
þeirra, sem vinna i landi heima
hjá sér og geta notað frístund-
ir sínar til fyrirgreicélu og um-
önnunar við heimili sín. Sjó-
maðurinn verður oft að kaupa
heimili sínu aðstoð í fjarveru
sinni, framyfir þá rnenn, sem
geta stundað vinnu sína heirna
og sinnt slíku starfi sjálfir, án
sérstakra útgjalda.
Rétt er einnig að benda á að
sjómaðurinn á þess ekki kost,
vegna fjarveru sinnar, að njóta
þeirra skattfríð'inda, sem
mönnunr í landi eru veittar
samkvæmt lögum, í sambandi
yið eigin vinnu við húsbygg-
ingar.
Kaup og kjör sjómanna hafa
ekki þótt eftirsóknarverð og
starfsskilyrci þeirra venjulega
lakari en í landi. Auk þess
fvlgir allri sjómennsku mikil
slysahætta, fram yfir flesta eða
alla aðra vinnu.
Það er einróma álit stjórnár
FFSI að útsvarsfríðindi þau,
sem hér er farið fram á til
handa fiskimönnum í Reykja-
vík, myndu, ef til fram-
kvæmda kæmu, gjörbreyta við-
horfi yngri sem eldri manna og
verða bezta vörnin gegn þeirri
hættu, sem felst í því að lítil
sem engin endurnýjun he'.ir
orðið í íslenzkri fiskimanna-
stétt undanfarin ár.
(Frá stjórn Farmanna- og
fiskimannasambands íslands).
þjóðarb ri.T tugi milljóna kr. ár-
„Hin nýja stétt“
komin út á íslenzku
Mikilvægasta bók, er ritu5 hefir veríð um
kommúnlsmann.
Bók júgóslavneska komm-
únistaleiðtogans fyrrverandi,
Milovans Djilasar, kernur í
bókaverzlanir í dag. Útgefandi
er Almenna bókafélagið.
Fáar bækur hafa vakið gíf-
urlegri athygli en þessi, né
verið rneira lesin um heim
allan frá því hún kom út fyrsta
sinni í Bandaríkjunum á síð-
asta liðnu sumri.
Höfundur bókarinnar situr,
eins og kunnugt er, í fangelsi í
Júgóslaviu, dærndur fyrir
bókina, en handriti hennar
hafði verið smyglað út úr land-
inu til bandarísks útgáfufélags.
Hin nýja stétt er einhver
mikilvægasta bókin, sem rituð
hefur verið um kommúnismann
og þyngsta ásökunin á þá stefnu
til þessa. Bókin er beizkur á-
vöxtur af reynslu hreinskilins
kommúnista, er komst í
fremstu röff valdamanna í landi
sínu, en tók að efast-um grund-
vallaratriði hinna kommúnist-
ísku hugmynda, meðan hann
stóð enn á hátindi valda sinna.
Hin nýja stétt tætir í sundur
fræðilega réttlætingu komm-
únismans og sýnir með óræk-
um rökum, á hvern hátt og
hvers vegna stefnan fær eigi
Btaðizt. Þessi bók á tvímæla-
laust eftir að hafa mikil áhrif,
því aö hún skelcur sjálfa undir-
stöðu hins kommúriistíska
heims.
Stalin gamli sagði um Djilas,
að hann væri hreinskilinn mað-
ur, er segði jafnan það, sem
honum byggi í hug. Nú iýsa
blöí' kommúnista honurn með
þeim ljótustu orðum, sem þau
eiga til, kalla bókina „and-
kommúnískt aurkast gerspillts
og brjálaðs manns“, lifandi
„arftaka Göbbels" o. s. frv.
Eitt er víst, að sérhver sá,
sem kynnast vill eðli stjórn-
mála nútimans, kernst ekki hjá
því að lesa þessa bók.
Þýðendur bókarinnar eru
þeir Magnús Þórðarson, stud.
jur. og Sigurður Líndal, stul.
jur.
Símnotandi liefur hér orðið.
Hann segir:
„Mig hefur löngum undrað á
hvað ég hef fei.gið misjafna
þjónustu símastúlkna, sem
vinna í húsi póst- og símastjórn-
arinnar í Reykjavik.
Tvennskonar þjónusta.
Eg hef á undanfömum árum
þurft, sem kaupsýslumaður, að
tala mikið við viðskiptamenn
mína úti á Iandsbyggðinni í
gegnum landssimann. Sú þjón-
usta, sem landssíminn hefur veitfc
mér, er með þeim ágætum að
þar hef ég ekki undan neinu að
kvarta, en hinsvegar oft og ein-
att undrast þolinmæði og lipurð
símastúlknanna. Er sama á
hverju gengur, þvi ég hef alltaf
hlotið kurteis og lipur svör.
En ég hef lika þurft allmikið
á að halda simaþjónustu innan-
húss í landssímahúsinu í Reykja
vík og með þá þjónustu er ég
ekki jafnánægður.
Óratima í sambandi.
Það skal játað að visu að þjón
usta símastúlknanna er ærið
misjöfn. Stundum fær maður
skjóta og lipra afgreiðslu, en
furðu oft bæði seina og slæma.
Stundum verður maður að biða
langan tima eftir svari og oft
hef ég hreinlega orðið að gefast
upp áður en stöðin svaraði. Það
er þvi líkast, sem enginn sé við
afgreiðslu í skiptistöðinni. Það,
sem mér þykir þó öllu verra, et
þegar ég bið um samband við
einhvern innanhússima og við-
komandi er ekki við og enginn
i skiáfstofu hans, þá er ég ekki
látinn vita í langan tíma og
sambandið ekki heldur rofið,
þannig að ég venð að sitja uppi
eins og glópur með sambands-
lausan símann. Þeir. sem eitt-
hvert skyn bera á kaupsýslu og
yfirleitt annir á skrifstofum vita
hversu bagalegt þetta getur ver-
ið. Stundum er það líka svo, að
það er eins og símastúlkan á
simstöðinni vakni af draumi
etfir óralanga bið og vill þá vita
við hvern maður hafi ætlað að
tala, því þá var hún að sjálf-
sögðu búin að gleyrna því. Og
svo hefst biðin aftur.
Verður að ráða bót á.
Nú getur vel veriö að stúlkurn
ar hafi mikið að gera og þetta
sé þvi ekki viðráðanlegt. En
mér finnst, að það ætti sízt
að.vera hlutverk bæjarsímans í
Reykjavík að veita veiTi síma-
þjónustu en aðrar stoínanir eða.
fyrirtæki í bænum, heldur að
sjá til þess að úr verði bætt og
nægilega margt starfsfólk sé
ráðið til þess að gæta skipti-
boi-ðsins, svo viðunandi sé fyrir
viðskiptavinina."
Þannig lauk kaupsýslumaður-
inn og símanotandinn máli
sínu. „Bergmál" lofaði að koma
kvörtun hans á framfæri og hef-
ur hér með gert það.
Tilinæli fuglavinar.
Þá hefur sveitamaður, nú bú-
settur í Reykjavik, komið að
máli við Bergmál og minnst á
fuglana og harðindin og mælzt
til þess við bæjarbúa að þeim
verði gefið á rneðan harðindiif
vara. Sjálíur kveðst hann vera
alinn upp við það í sveitinni, að
þegar harðindi gengu í garð hafi
fuglunum ávallt verið gefið,
einkmn hafi það verið moð úr
jötum eða görðum. sem fuglttn-
um var gefið, en þaö er hin á-
gætasta fuglafæða.
Hér í bænum fást .ævinlega
ýmsar matarleifar, svo sem