Vísir - 18.03.1958, Blaðsíða 5

Þriðjudaginn 18. jgnarz 1958
VfSIB
5
Viibjoðsleg skrif Þjó&viijans.
Segir, a5 meirihluti bæjarstjórnar
reyni að drekkja börnum.
Á laugardaginn duttu drengir
tveir í Bxistaðalækinn, en manni,
er að bar, tókst að bjarga þeim,
og' voru þeir þá all-dasaðir.
Segir Þjóðviljinn frá þessu á
sinn smekklega hátt í morgun
og kemst meðal annars svo að
orði: „Þessi opni lækur er að
sjálfsögðu eitt af þeim útlaga-
kjörum, sem íbúar í Breiðholts-
hverfi verða að búa við af hendi
foæjarstjórnarmeirihlutans." —
Sjaldan hefur annar eins við-
bjóður sézt á prenti. Þeir komm-
únistar, sem í Þjóðviljann skrifa
og eru vitstola af ofstæki og
hatri á andstasðingum sinum,
ætla að koma því inn hjá lesend-
um sínum, að meirihluti bæjar-
stjórnarinnar sé að reyna að
drekkja börnum bæjarbúa. I
samræmi við það hefði Þjóðvilj-
inn vafalaust fagnað, ef hann
hefði getað sagt frá þvi, að börn
hefðu drukknað í læk þessum
— og væri „bæjarstjórnarmeiri-
hlutanum" um að kenna.
Þannig geta þeir einir skrifað,
sem eru andlega skyldir vesal-
fiátíðahöld í gær
á Patreksdegi.
Uppþot við komu
De Valera til
London.
Á Patreksdegi í gær, þjóðhá-
tiðardegi Ira, var rnikið mn að
vera í Dyflinni, að venju, og
víða í Bandaríkjunum, þar sem
Irar eru fjölmennir.
I New York gengu 120.000
menn af írsku bergi brotnir um
5. stræti og voru 100 hijómsveit-
!r í fylkingunni. Alls staðar sá-
ust þjóðartáknin, smárinn, og
græni liturinn. Eisenhower for-
seti gekk með grænt hálsbindi í
tilefni dagsins og ræddi við sendi
herra lýðveldisins.
I London kom til uppþota í
gær og fyrradag í sambandi við
komu De Valera, en fylgismenn
hans og andstæðingar fylktu liði,
þar sem hans var von, m. a. er
hann gekk til kirkju. Kom til á-
taka og varð lögreglan að skilja
.flokkana. Nokkrir menn vcru
handteknir og 7 haldið eftir og
leiddir fyrir réti,
---♦____
Innanhússmót
F.R.Í. haldið
23. þ. m.
Innanhúsmeistaramót FRÍ í
frjálsum íþróttum fer fram euis
og áður er auglýst, sunnudaginn
23. þ. m.
Mótið verður haldið í iþrótta-
húsi Háskólans og hefst kl. 3.
e. h. Keppt er í langstökki, þrí-
stökki o ghástökki án atrennu,
hástökk með atrennu og kúlu-
varp. Þátttökutilkynningar skulu
sendar til Benedikts Jakobsson-
ar, Iþróttahúsi Háskólans fyrir
20 þ. m. Keppni i stangárstökki
fer fram laugardaginn 22. þ. m.
I íþróttahúsi í. R. við Túngötu.
Undankeppni fer fram kl. 4 e'.
R. I íþróttahúsi Háskólans.
ingum, er óska þess, að andstæð
ingar þeirra kveljist af krabba-
meini, en þó frómu ósk birti
Þjóðviljinn á sínum tíma og
smattjaði á.
Iðunn vann firmakeppni
í svigi.
Frá fréttaritara Vísis.
Akureyri i gærmorgun.
í gær var háð firmakeppni í
svigi á Akureyri.
Alls tóku 57 fyrirtæki þátt í
keppninni, en 30 skíðamsnn
kepptu fyrir þau. Margir kepptu
fyrir fleiri en eitt fyrirtæki.
Úrslit urðu þau að skóverk-
smiðjan Iðunn varð hlutskörp-
ust, en fyrir hana keppti Bragi
Hjartarson. Þrjú fyrstu fyrir-
tækin hlutu bikarverðlaun.
Þessi kepppni var fyrst tekin
upp í fyrra á Akureyri og þá
varð blaðið „Dagur“ hlutskarp-
ast.
Rennslið vex
í Soginu.
Rennslið í Soginu er nú í örum
vexti í hlákunni og var búist við
að það kæmist allt upp í 96 tenm.
í gær.
Minnst hefur rennslið orðið
54 teningsmetrar, en vex nú óð-
fluga vegna hlákunnar. Yfirborð
Þingvallavatns mun vera um
102,25 metrar yfir sjó núna, en
vont hefur verið að komast til
að mæla það sökum ísa. Stöðv-
arnar við Sogið hafa getað skilað
fullum afköstum í allan vetur,
þó oft hafi verið mikill ís og
Þingvallavatn allt lagt.
I Elliðaánum var vatnið aftur
á móti alveg géngið til þurðar
núna, er fór að hlána, enda 60
sm. þykkur is við stíflurnar. Er
von til að brátt rakni úr þeim
vandræðum nú.
Kr. Elíasson, yfirfiskimatsmaður:
Skreiðin er ekki betri, en raun ber
vitni, vegna lélegs hráefnis.
ítalir mundu ekki geta tekið
við allri skreið okkar.
Dagana 25. febr. s.l. birtist í
Vísi grein eftir Pál Oddgeirs-
son: „Núverandi verkun á
skreið er íslenzkri útgerð til
stórtjóns“.
Greinina byrjar Páll með því
að kynna lesendum sínum ferð
sína til Ítalíu árið 1949 og þann
árangur er hann telur hafa orð-
ið af henni fyrir upphaf skreið-
arverkunar hér á landi.
Nokkur dæmi úr þessum
hluta greinarinnar fara hér á
eftir orðrétt: Um viðtal sitt við
einn „kunnasta og stærsta
Aðalorsök þess, að gæðahlut-
föll skreiðarframleiðslu okkar
eru svona óhagstæð, er, að hrá-
efni það, sem fer til þessarar
verkunar er yfirleitt lélegt, —
þ. e. skemmt og illa farið, enda
algengt, að það bezta úr fisk-
inum sé valið úr til annarar
verkunar. Úr skemmdu hráefni
fæst aldrei góð vara hvernig
sem að er farið og auðvitað
ekki heldur með því að breiða
yfir hjallana.
Auk þess eru hengdar upp
fiskkaupmann" á ítaliu, segir Ár: Til Ítalíu: Heildarútfl.:
hann m. a.: „Eg tjáði honum 1935 0 kg. 80.535 kg.
eins og satt var að íslendingar 1936 88.250 — 546.751 —
væru enn ekki farnir að fram- 1937 83.550 — 851.266 —
leiða þessa vöru“, (þ. e. skreið). 1938 36.500 — 468.830 —
„Þegar eftir heimkomu mína 1939 104.650 — 640.545 —
hringdi eg til kunnustu at- 1940 104.070 — 393.415 —
hafnamanna í útgerð í Reykja- 1941 0 — 496.430 —
vík, Hafnarfirði, Suðvestur- 1942 0 — 253.390 —
landi og víðar, og sagði þeim 1943 0 — 198.200 —
þessar miklu fregnir. Auk þess 1944 0 — 225.900 —
hvatti eg ónafngreinda menn til 1945 0 — 296.700 —
þess að hefjast þegar handa um 1946 93.450 — 107.700 —
skreiðarframleiðslu, enda var 1947 0 — 400 —
verð á skreið á ftaiu mjög hag- 1948 0 — 6.000 —
kvæmt, — og eg hafði tryggt 1949 4.300 — 4.300 —
öruggan grundvöll fyrir við- 1950 92.400 — 93.600 —
skiptum. Enginn vildi sinna 1951 108.600 — 1.044.700 —
þessu þá Sem sagt, út- 1952 0 — 2.355.800 —
gerðarmenn höfðu þá ekki 1953 56.800 — 6.500.000 —
fengið áhuga fyrir þessari verk- 1954 2.320.500 - 12.935.000 —
un Eg tók því það ráð að 1955 518.100 — 6.552.800 —
skrifa í Vísi nokkru fyrir ofan- 1956 1.271.000 - 11.499.900 —
greind áramót“, (þ. e. 1949— 1957 645.800 - 10.154.800 —
1950, heldur 1935 og eftir því
sem eg veit bezt, fyrst og fremst
fyrir forgöngu og framtak
Fiskimálanefndar. Heimildir
fyrir þessu svo og nánari upp-
lýsingar er m. a. að finna í
skýrslum Fiskimálanefndar frá
þessum árum.
Til fróðleiks um þetta o. fl. í
þessari grein ætla eg að taka
hér upp skreiðarútflutning
okkar frá árinu 1935, bæðijýmsar tegundir fisks, sem að
heildar-útflutningsmagnið, og
það sem selt hefir verið til
Italíu:
50). Síðan kemur feitletrað:
„Á vertíð 1950 hófst skreið-
arframleiðsla, og nam magnið
það ár 93.600 kg.“
Vegna þessara ummæla Páls
Oddgeirssonar vil eg upplýsa,
að skreiðarframleiðsla, — eins
Samt. 5.527.970 55.706.962 kg.
Svo sem fram kemur í þessu
yfirliti féll salan til Ítalíu nið-
og hún gerist nú — hófst ekki ur á styrjaldarárunum, þess
................... vegna og-af-fleiri ástæðum dró
einnig úr heildarframleiðsl-
unni. Eftir striðið voru skreið-
arhjallarnir mjög gengnir úr
sér, höfðu ekki verið endur-
nýjaðir, — jafnvel rifnir nið-
ur, seldir í girðingar o. fl. En
þegar ísfisksútflutningur okkar
stöðvaðist til Bretlands, vegna
löndunarbannsins fræga, þá
jókst þessi framleiðsla á ný, —
og það svo stórkostlega, að það
benti sízt til áhugaleysis fyrir
þessari verkun.
Eg tel því, að framangreind
ummæli Páls hafi ekki við rök
að styðjast.
Þá kem eg að staðhæfingum
Páls um þýðingu þess, að .breiða
yfir skreiðarhjallana.,
Hann segir m. a.: „VerjiS
skreiðina vætu, og ]>á munu
gæðahlutföllin reynast þessi:
88% nr. 1, en 10—12% í lægri
gæðaflokki.“ (Væntanlega II.
flokki).
Núverandi framleiðsluaðferð
okkar á skreið, er sem kunn-
ugt er sniðin algerlega eftir
því sem gerist í Noregi, og þeir
hafa framleitt skreið öldum
saman. Skyldi Norðmönnum
aldrei hafa dottið þetta í hug,
ef þýðing þess væri svona
geysileg?
mestu eða öllu leyti seljast að-
eins til Afríku, og teljast því
III. flokks vara. Sá fiskur, sem
ekki gengur til Ítalíu vegna
þess hve hann er smár — eða
af öðrum ástæðum selst einnig
til Afríku, þótt hann, gæðanna
vegna, gæti gengið til Ítalíu, —
telst því til III. flokks.
En hvað þá um jarðslagann,
sem Páll Oddgeirsson ætlar að
útiloka með yfirbreiðslum? Eg
er ekki viss um að yfirbreiðsl-
ur nægi til að útiloka hann.
Margir telja, að uppgufun úr
jörðinni, t. d. í hitum, sé næg
orsök fyrir jarðslaga, ekki sízt
ef mikill gróður er undir hjöli-
unum. Þá verður rakaloft og
hitamollur ekki útilokaðar með
yfirbreiðslum. Eg tel það jafn-
vel geta orðið til skaða að
breiða yfir fiskinn, geta m. a.
orsaka meiri hættu á ýldu og
maðki, ekki sízt ef hengt er
þétt, eða í fleiri hæðir.
Páll nefnir það, að sl. ár hafi’
verið mjög hagstætt fyrir
skreiðarverkun, og er það rétt.
Þurrkar voru miklir, og jarð-
slagi var svo til enginn. En þrátt
fyrir þessa hagstæðu tíð, þá
var útkoman lítið eða ekkert
betri en að undanförnu, að því
er snertir Ítalíugæði. Þetta
sýnir, að það er ekki fyrst og
fremst. jarðslagi sem fellir
skreiðina úr I. og II. flokki,
heldur það, sem bent var á hér
að framan.
Hvað kosta svo þessar yfir-
breiðslur og uppsetning þeirra?
Eg bjóst við kostnaðaráætl-
un og útreikningum vinnu-
launa við að breiða yfir og taka
ofan af, en fann ekkert urn
það í greininni. Til þess að geta
hengt í 3 hæðir, þarf fyrst að
endurbyggja alla skreiðai'hjall-
anna. Þá þarf hver einstakur
hjallur að standa einn sér,
samkv. „modeli“ Páls, svo að
hægt sé að koma yfirbi'eiðsl-
unum við.
Þá er sá flötur, sem þekja
þarf, ekkert smáræði, og eitt-
hvað hljóta yfirbreiðslur yfir
slíkan flöt að kosta. Þá þarf
áreiðanlega góðan umbúnað
fyrir veðrum, a. m. k. kaðla
og festingar á jörðu niðri. Eitt-
hvað kostar svo viðhaldið á
þessu. Loks yi'ði það töluvei’ð
vinna að breiða yfir og taka
ofan af. Skyldi þeim ski'eiðar-
framleiðendum, sem telja það
ekki svai'a kostnaði að hreinsa
hnakkablóðið úr fiskinum þó
að þeir með því stórbæti útlit
hans og verkun, — ekki finnast
íhæpið að leggja ut í slíkan