Vísir - 18.09.1958, Qupperneq 5

Fimmtudaginn 18. september 1958
V í S I B
lantlholtjistnálið:
12 mílna landhelgi er öflum
þjóðum nauðsyn.
Er ekki urn raeSma þjóðar-
vakmingu að ræða?
Hin aðkallandi þörí fyrir frið-
un landgrunnsins fyrir botn-
vörpu og skipulagning veiðanna
með öðrum veiðafærum, er öll-
um Ijós er hafa fylgzt með gangi
fiskveiðanna. — Jafnvel vísinda-
menn þeirra þjóða, sem nú þeg-
ar hafa eyðilagt sin heimamið,
viðurkenna þörfina frá fiski-
ræktunarsjónamiði séða. — Rán-
yrkjan þar og aflaleysið, sem er
staðreynd, hefur kennt þeim
meira en allur bókalestur og
rannsóknir. — Norðursjórinn
með Doggerbanka, Stóra og
Litla Fiskibanka ásamt Færeyja
banka o. fl., eru allir uppörnir
vegna ofveiði. -— Þessir gömlu
rfiskibankar eru nú aðeins alfara-
leið fullkominna fiskiskipa stór-
bjóða á leið til Islands og Græn-
lands, þar sem þessar þjóðir eru
í þann veginn að Ijúka við sama
skemmdarstarfið og heima hjá
sér.
Þessar ráðstafanir eru líkast-
ar því, að bóndi, sem hefur lát-
ið rótnaga túnið sitt, beiti stóð-
inu á tún nágrannans og kalli
það almennt afréttar-beitiland.
Eftirfarandi skýrla, sem sýn-
ir veiði allra þjóða á Islandsmið-
um, þrjú ár fyrir og aftur á móti
þrjú eftir síðustu heimsstyrjöld,
gefin út af sjálfu Landbúnaðar-
ráðuneyti Breta, sýnir bezt það
alvarlega ástand, sem mun skap-
ast, ef rányrkja og ofveiði held-
ur áfram að þróast. — En hún
er svona:
Á árunum 1936—38, fiskuðu
allar þjóðir 478 milljón kg. eða
100%, sem skiptist þannig:
Island 149 millj. kg eða 31%
Bretland 175 — — — 37%
Þýzkal. 117 — — — 24%
Aðrar þj. 37 — — — 8%
En á árunum 1953—55: Allar
þjóðir 857 millj. kg eða 100%,
sem skiptist þannigr
Island 384 millj. kg eða 45%
Bretland 225 — — — 26%
Þýzkal. 200 — — — 23%
Aðrar þj. 48 — — — 6%
Takið eftir því, að mismunur
á þriggja ára veiði allra þjóða
við ísland, eftir friðun stríðsár-
anna og þriggja ára veiði fyrir
striðið, er 379 millj. kg. og mis-
munur á veiði Islendinga sjálfra
er 235 millj. kg. — Þetta eru töl-
ur, sem tala sínu máli og eru
eitt sterkasta málgagn í barátt-
unni í þessu alvarlega máli, sem
varðar í raun og veru allar fisk-
veiði þjóðir, en íslendinga þó
mestu. — þessi skýrsla er tekin
upp úr nýútkomnu brezku tima-
riti „World Fishing", sem skrif-
ar „merkilegt nokk“' af sann-
girni um þörf íslendinga á 12
mílna landhelgi.
Kétturinn:
En hver er þá réttur Islendinga
til útfærslu landheigislinunnar?
—12 sjómílur er álíka vegalengd
og sjóleiðin Akranes- Reykjavík,
eins og flestir vita. — Á þessu
svæði umhveríis og útfrá land-
urinn, svo vel, að árangurinn
verði miklu betri en nokkurn
tíma fyrr. Einn, sem lilustar —
og lokar fyrir stundum".
inu, er hraun á mörgum stöðum
og jafnvel langt út fyrir það.
Hraun, sem runnið hafa úr eld-
fjöllum Islands. — Þangað sækir
fiskurinn til þess að ná sér í æti,
samanber loðnugöngurnar, og
síðar til þess að hrygna. — Is-
lendingar eiga þessi hraun.
Þetta eru uppeldisstöðvar, sem
Island eitt hefur myndað, með
löngum og ströngum fæðinga
hriðum, ásamt miklum náttúru-
fórnum á landi. — Hér er um að
ræða hluta af landgrunninu, en
alls ekki úthaf, eins og brezkum
skipstjórum og skólabörnum er
kennt nú til dag ...
Er ekki eðlilegt, að Islending-
ar vilji helga sér þennan túnjað-
ar sinn, sem hefur ótvírætt úr-
slitaþýðingu í lífsbaráttu þjóðar-
innar? — Er ekki skiljanlegt, að
þeir vilji helst ekki spyrja aðrar
þjóðir um leyfi til þeirra hluta.
Islendingar eiga þannig land-
fræðilegan rétt til þessa um-
deilda svæðis, en einnig siðferðis-
iegan og lagalegan rétt til fram-
kvæmda í þessum málum, enda
var 12 sjómílna sjónarmiðið sam-
þykkt á Genfarráðstefnunni, með
hreinum meirihluta, en það verð-
úr samkvæmt lýðræðisreglum,
að teljast gott og gilt. — Það
verður að minsta kosti mikill
styrkur í baráttunni, sem fram-
undan er .... — Hvernig henni
lýkur, er ef til vill mest undir
Islendingum sjálfum komið.
Baráttan:
I sjálfstæðisbaráttu þjóðarinn-
ar var aðeins við eina þjóð að
etja, en samt tók það langan
tima. — Þá naut við bestu krafta
þjóðarinnar og hún stóð einhuga
saman i baráttunni, að minnsta
kosti á úrslitastund. — Nú er

10%
lengri leið.
minst við fimm þjóðir að þær
stórar að stríða. Ein þeirra hót-
ar jafnvel vopnavaldi og veiði-
þjófarnir sjóðandi vatni, ef Is-
lendingar láta ekki af kröfum
um sanngjörn og sjálfsögð land-
grunnsréttindi.
En hvernig stendur þjóðin nú
í þessu máli? — Eitt útvegs-
mannafélag og nokkrar hrepps-
nefndir, hafa sent frá sér sam-
þykktir í þessu máli. — Það virð-
ist þvi miður ekki vera mikil
þjóðarvakning á ferðinni um
þetta sjálfstæðismál. — Það er
eins og eitthvert hik og úrræða-
leysi og jafnvel hræðsla, sem
kanske er ekki óeðlileg, einkenni
alla meðferð málsins. — 1 þess-
ari örlagaríku baráttu. — Þetta
er til skaða og skammar fyrir
hinn góða málstað vorn. — Nú
hefði átt að mynda sérstaka þjóð-
ALLT Á SAMA STAD
CHMIi kraftkertin
fáanleg í flestar tegundir bifreiða.
Ný Champion-kraftkerti fyrir 1
VOLKSWAGENBIFREIÐAR
Champion kertið L-85 er framleitt sérstak-
lega í samráði við Volkswagen-verksmiðjurn-
ar, enda mæla þær sérstaklega með notkun
þeirra í allar VW-vélar.
Það er sama hvaða tegund bifreiðar þér
eigið, það borgar sig að nota Champion-kerti.
Egill Vilhjálmsson
Laugavegi 118. — Sími 2-22-40.
Lúðvík: „Þú manst það bara, Guðmundur, að landhelgismálið
er innanríkismál, svo að þú skiptir þér ekki af því. Eg kem eins
og skot, ef þú ætlar eitthvað að blanda þér í það.“
stjórn til baráttu í landhelgismál-
inu, án afskipta allra stjórnmála-
flokkanna. — Slíkt mál má ekki
og á ekki að nota í „pólitiskri"
refskák. —
Varnir:
Það er ekki nóg að teikna lín-
Ur og gefa út reglugerð um 12
sjómílna landhelgi. — Það þarf
að verja línuna, hvort sem þær
verða ein eða tvær. -— I því sam-
bandi má spyrja. — Vegna hvers
var ekki sett að skilyrði við
framlengingu á varnarliðssamn-
ingnum við Bandarikjaher, að
hann tæki ábyrgð á og hjálpaði
til þess að verja 12 milna lín-
una? -— Það hefði verið betra en
bæn. —
Einn allra ákveðnasti og ötul-
asti baráttumaðurinn fyrr og síð-
ar í landhelgismálinu, stakk upp
á þvi, að nota kafbáta ásamt
flugvélum og núverandi varð-
skipum. — Það þarf vissúlega
þau tæki, sem að gagni koma og
skjóta þeim skelk í bryngu, sem
nú skafa landgrunnsbotninn,
spilla veiðafærum vorum og böl-
syngja þeirri frekju íslendinga,
að vilja sjálfir eiga ráðstöfunar-
rétt á heimamiðum sinum. En
loftið er þrungið af þesskonar
útvai’psöldum. —
J. Þ.
„Sumartimi44
til óþurftar.
„Kennarafundur, haldinn í
Gagnfræðaskóla Austui'bæjar
15. sept. skoi-ar á dómsmála-
ráðheri’a að breyta. í’eglugerð
um sumartíma á íslandi þann-
ig að klukkunni sé seinkað eigi
síðar en fyrsta laugai’dag í
októbex’.
Telur fundui’inn, að sumar-
tími langt fram í október, eins
og nú tíðkast, lengi að óþörfu
þann tíma, sem börn og ung-
lingar vei’ða að vakna til starfa
myi’ki'i, og sé því til óþui-ftar.
Jafnframt telur fundurinn
reynslu sanna, að bi’eyting
klukkunnar tvisvar á hverju
skólaári oi’ki truflandi á starfs-
venjur nemenda.“
Snæbjörn í
Hergilsey.
2. ntfjáfa entlur*
tninninjja hans.
Út er komin á forlagi Kvöld-
vökuútgáfunnar h.f. á Akureyri
2. útgáfa af ævisögu Snæbjarn-
ar í Hei'gilsey. Þetta er ein.
hinna íslenzku hetjusagna frá
seinni tímum.
- Sagan er rituð af Snæbirni
sjálfum og gefur góða yfirsýn
yfir baráttu hinnar ný horfnu
kynslóðar við hörð kjör og ó-
vægin náttúruöfl.
Fróðlegt er nú að rifja upp
frásögnina af Englandsför Snæ-
bjarnar er brezkur landhelgis-
brjótur rændi og Guðmundi
Björnssyni sýzlumanni og flutti
þá nauðuga til Bi’etlands. Ekki
missir frásögnin gildi sitt við
það, að hún er sögð af Snæbirni
sjálfum.
Austurver —
Frh. af 1. s. , * 3 :
verzlanirnar gaetu tekið til
stai’fa og opnað fyi'ir hátíðar í
vetui'.
Seimxa mun það vera hug-
mynd h.f. Veggs að byggja
fleii'i verzlunarhús með ný-
tízku sniði á þessai’i sömu lóð,
þannig að þar myndist fullkom-
in verzlunarmiðstöð, eins og
gei’ist sumstaðar erlendis. •
Dr. Best sektaður.
Dr. Werner Best, hernámsstjóri
Hitlers í Danmörku, lxefur verið
fyrir rétti í V.-Berlín.
Var athugað samband hans við
nazistaflokkinn, og gekk honum
eðlilega illa að færa sönnur á,
að hann hefði ekki verið eldheit-
ur nazisti. Hann var loks dæmd-
ur í 70.000 marka sekt fyrir
þjónustu sína við flokkinn og
forustu í SS-sveitum. , ,