Vísir - 01.10.1958, Blaðsíða 6

6
V I S I B
Miðvikudaginn 1. október 1955
VXSIR
D A G B L A Ð
VÍBÍr kemur út 300 daga á árl, ýmist 8 eða 12 blaðsíður.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hersteinn Pálsson.
Skrifstoíur blaðsins eru í Ingólfsstræti 3.
■átotjómarskrifstoíur blaðsins eru opnar frá kl. 8,00—18,00.
Aðrar skrifstofur frá kl. 9,00—18,00.
Afgreiðsla: Ingólfsstræti 3, opin frá kl. 9,00—19,00.
Sími: (11660 (fimm línur)
Vísir kostar kr. 25.00 í áskrift á mánuði,
kr. 2.00 ^intakið í lausasölu.
Félagsprentsmiðjan h.f.
Kapp er bezt nteb forsjá.
í fréttum blaða og útvarps hef-
ir verið greint frá því, að
brezkur tundurspillir, sem
togaraeigendur í Grimsby og
Hull hafa á einskonar leigu
til þess að vernda veiðiþjófa
á íslandsmiðum, hafi siglt
á landhelgisbrjótinn North-
ern Foam og stórlaskað
hann. Munaði minnstu, að
togaraeigendur í Grimsby og
reksturinn, og skall þar hurð
nærri hælum, að. togara-
menn fengju þá útreið, sem
Bretar hafa ætlað íslenzkum
varðskipsmönnum upp á síð-
kastið.
Nú er það alkunna, að rekkar
þeir, sem manna brezka flot-
ann, hlýða fyrirskipunum
út í æsar, hafa oftlega horfzt
af dirfsku í augu við ofur-
efli, minnugir þess, að
Tennyson kvað forðum af
öðru tilcfni- ,,Theirs is but
to do or die“. Gildir að sjálf-
sögðu einu, hvort brezkir
sjóliðar eiga í höggi við
rússneska flotann eða þann
1 íslenzka. Er ekkiannað vitað,
en togaraeigendur í Grimsby
og HulJ hafi teflt fram tund-
urspillum þegar Rússar lýstu
yfir 12 mílna fiskveiðilög-
sögu í Hvítahafi og hafi þar
verið brezk fiskisltip á út-
hafinu og að engu haft þá
skoðun Rússa, að þarna væri
um að ræða landhelgi Sovét-
ríkjanna. Munu brezkir tog-
aramenn hafa haldið áfram
veiðum sínum í landhelginni
þar, geiglausir að vanda, á
meðan Hogue, Diana og
Russell sveimuðu umhverfis
þá og veittu þeim þá vernd,
sem togaraeigendur í Grims-
by og Hull að sjálfsögðu eiga
heimtingu á í landhelgi
annarra.
Er ánægjulegt til þess að vita,
hve brezk stjórnarvöld eru
ævinlega sjálfum sér sam-
kvæm, þegar um það er að
ræða að gæta iaga og réttar
á úthafinu. Munu Bretar
heldur ekki vera í vandræð-
um með að verja togara frá
Hongkong, ef einhverjir eru,
sem vilja veiða á úthafinu
undan Kínaströndum, í svo
sem 3V2 sjómílu fjarlægð frá
landi. Munu þeir Grimsby-
menn Hokongborgar áreið-
anlega ekki láta Kínverja
setja sér stólinn fyrir dyrn-
ar í þeim efnum.
Yfirleitt er öllum íbúum
heims nokkurt öryggi í því,
að Bretar skuli hvar og hve-
nær sem er halda uppi
merki þeirra, sem krefjast
alveg skilyrðislaust að fá að
fara frjálsir ferða sinna um
öll heimins höf, hver sem í
hlut á. Með þessum hætti
vitum vér, að réttur smæl-
ingjanna verði aldrei fyrir
borð boi'inn, meðan Díönur
og Russellar Breta sigla um
heimshöfin. Er ánægjulegt
að minnast þess, að brezka
flotastjórnin neitaði með
öllu að lýsa nokkra tugi
þúsunda ferkílómetra svæði
á Kyrrahafi bannsvæði, er
landvarnaráðhei'ra Breta
hugðist hefja þar tilraunir
með kjarnorkuvopn. Voru
viðbrögð brezku flotamála-
stjórnarinnar þá enn ein
sönnun þess, hve vel brezki
flotinn er á verði, þá um það
er að ræða að færa út lög-
sögu eða á annan hátt trufla
frjálsar siglingar. Vér ís-
lendingar eigum sannarlega
hauk í horni þar st.n brezki
flotinn er, ef vér bara bær-
um gæfu til að skilja það.
' Hins vegár mun mörgum
hér heima finnast, að kapp
sé bezt með forsjá, og á-
stæðulaust sé að verja land-
helgisbrjótana með því að
sökkva þeim.
Lord Neison-Axiersoit
Andei’son commodore, sá er
stjórnar hinum kænlegu
hernaðai'aðgerðum við ís-
land þessa dagana, mun hafa
ráðlagt Northern Foam að
) hverfa heim í bili og láta
um stundarsakir af grip-
deildum í Norðui’höfum.
Sýnist fara vel á þessu, og
líklega stendur eigendum
skipsins rétt á sama, því að
ugglaust verður ríkissjóður
Bretlands að borga brúsann
og sjálfsagt hallann af hinxri
furðulegu útgerð á íslands-
miðum.
Sennilega er Anderson com-
modore hinn vænsti maður,
þó að honum sé í bili uppá-
lagt að vernda þjófa. Vér
skiljum, að orðtakið „Duty
before pleasure“ er enn í
fullu gildi með Bretum, og
ástæðulaust sýnist með öllu
að hafa flotaforingjann og
störf hans í flimtingum og
kalla hann Lord Nelson-
Anderson. Menn verða að
gera fleira en gott þykir, og
þó að flotaforingjanum
væri nær skapi að gersigra
einhvern flota í Nýrri Tra-
falgai'orustu eða innikróa
Minningarorð.
Óskar Þórðarson,
læknir.
Það fer ekki hjá þvi, þegar
vænn maður og vinsæll er í
burtu kallaður fyi'ir aldur fram,
að enda þótt sorg og tregi nísti
sárast hugi frænda hans og
ástvina, séu fleiri en þeir, sem
finnst þeir hafi þar um sárt
að binda. Sjaldan eða aldrei
hef eg fundið til þessa greini-
deild Háskóians og lauk em-
bættisprófi í þeirri gi'ein árið
1927. Meðan hann var við nánx
og að því loknu gegndi hann
störfum sem staðgöngumaður
héraðslækna á nokkrum stöðum
úli á landi, en fór utan til frek-
ara náms hafxstið 1927 og
dvaldi þar á ýmsum stöðum um
nokkurra ára bil. Fékk hann
síðan viðurkenningu sem sér-
fræðingur í barnasjúkdómum
og stundaði þau störf jafnan
síðán hér í baenum samhliða al-
mennan; læknisstörfum. Skóla-
læknir Austurbæjarbarnaskól-
ans og Laugai'nesskólans svo og
íþi’óttalæknir var hann í mörg
ár. Óskar fór margar námsferð-
ir til útlanda, eftir að hann
settist að hér, og vann á sjúkra-
húsurn um lengri eða skemmri
tíma. Naut hann almenns
trausts og vinsælda í starfi
sem í einkalífi.
Árið 1928 giftist Óskar Guð-
í’únu Sveinsdóttur, Jónatans-
sonar bónda að Hrauni á
Skaga, og lifir hún mann sinn
ásamt börnum þeirra, Bent,
hagfræðingi og Auði, stai’fs-
stúlku hjá ríkisútvai’pinu. Ekki
efa eg það, að jafn gjörfilegur
maður og efnilegur sem Ósk-
ar var, hafi átt margra góðra'
kvenkosta völ. Hitt er eg einnig
sannfæiður um, að vai’la hefði
hann getað fengið betri konu
né sér samboðnari en Guðrúnu
um di'englund og' höfðingsskap,
og munu allir hinir möi’gu sem
hafa eignazt vináttu hennar,
ljúka þar upp einum munni.
Óskar lézt hinn 24. f. m., eftir
stutta en strangá sjúkdómslegu,
og vei’ður jai’ðsettur í dag.
Ilann fékk fagurt andlát og'
m.iög i samræmi við líf hans
allt. Blessuð sé minning hans.
Friðrik V. Ólafsson.
^lerk líniainóí :
legar en við andlát vinar míns
Óskars Þórðai’sonar læknis, og
áreiðanlega mun margur annar,
nær og fjær, hafa þar sömu
sögu að segja
Eg hygg, au fáum sé það gef-
50 ár llðin frá upphafi
lagakennslu á Islandi.
Opinberir fyrirlestrar um lögfræði-
leg efni í því tilefni.
ið, að geta betur en hann sam-
einað það, að vera allt í
senn, ufhaldinn heimilislæknir,
kær vinur og eftirsóttur félagi,
og allt þetta með svo mikilli
pi’ýði, að erfitt hefði vei’ið að
hugsa sér, hvers þessa maður
hefði helzt mátt við að missa.
•Það er því ekki undarlegt, þótt.
manni finnst, að við hið svip-
lega iráfall hans . hafi rofnað
það skarð í vinahópinn, sem
seint verði fyllt.
Óskar fæddist að Gerðhömr-
um í Dýrafirði, hinn 14. júní
1897 og voru foreldi’ar hans
séi’a Þórður Ólafsson, síðar pró-
fastur á Söndum, og kona hans,
María ísaksdóttir. Séra Þórður
Ólafsson var hinn mesti íþrótta
maður á yngi’i árum, og átti
Óskar því ekki langt að sækja
hið mikla líkamsþrek, sem
hann var gæddur frá blautu
barnsbeini. Lagði hann og' all-
mikla stund á íþróttir og glím-
ur á yngri árum.
Óskar ólst upp í foreldrahús-
um, lengst á Söndum, en gekk
í Lærðaskólann og lauk stúd-
entspróíi vorið 1921. Að því
loknu innritaðist hann í lækna-
einhver fúlmenni í Abúkír-
höfn, verður hann í bili að
láta sér lynda að flengja ís-
landsmið, þar sem hann er
dæmdui- til þess að iðka
Kleppsvinnu nú um sinn.
En að því hlýtur þó að reka, að
brezka flotamálastjórnin
telji, að togaraeigendur í
Grimsby og Hull verði að
fara að svipast um eftir öðr-
um aflasælli miðum, ekki
vegna þess, að íslendingar
hafi í’étt fyrir sér, — því að
Bretar hafa ævinlega rétt
fyrir sér og' allir aðrir fara
með rangt mál, heldur vegna
þess, að þessi réttarbrot,
sem hér eru íramin daglega,
eru skopleg og verða æ
skoplegri, þótt níðing'sskap-
urinn sé hinn sami.
í dag eru liðin rétt 50 ár frá
því að lögíræðikennsla hófst á
íslandi.
Á Alþingi 1903 flutti Jón
Magnússon frumvarp um
stofnun lagaskóla. Hafði laga-
skólamálið þá verið flutt á.
flestum þingum á ofanverðri
19. öld, en eigi náð fram að
ganga vegna andspyrnu danska
konungsvaldsins. Frumvarpið
hlaut samþykki Alþingis og
náði staðfestingu konung's hinn
4. marz 1905. Nokkur bið varð
þó á því, að Lagaskólinn tæki
til starfa, enda var gert ráð
fyi’ir því í lögunum, að það vrði
ekki, fyrr en fé yrði veitt til
hans á fjárlögum. Var skólinn
settur í fyrsta sinn 1. okt.
1908.
Fyi’sti forstöðumaður skól-
ans var skipaður Lái’us H.
Bjarnason, en Einar Arnói’sson
var kennari við skólann frá
öndvei-ðu. Á næsta ári bættist
þriðji kennarinn við. Jón Krist-
jánsson, er skipaður var auka-
kennai’i. Er skólinn tók til
starfa höfðu sex stúdentar ver-
ið innritaðir. Skólinn var til
húsa í Þingholtsstræti 28, er
eyðilagðist í b'runa á jólanótt á
síðastliðnum vetri.
Lagaskólinn starfaði einung-
is í fá ár, því að hann var lagð-
ur niður eins og' hinir embætt-
ismannaskólainir, er Háskóli
íslands tók til starfa 1911. Tók
lagadeild Háskólans þá við
hlutverki hans. Var hún beint
framhald af Lagaskólanum, og
kennarar Lagaskólans urðu
fyrstu prófessorar lagadeildar-
innar. Vegna þess hve skamm-
ur starfstími Lagaskólans var,
brautskráði hann aldrei neina
kandídata. Fyi-stu lögfræðing-
arnir, sem 'luku embættispi’ófi
lxér á landi voru brautskráðir
írá Hóskólanum árið 1912.
í morgun ld. 10 komu kennai’-
ar í lagadeild og lögfræðistú-
dentar.saman í Háskóla íslands
og var þá þessa hálfrar aldar
afmælis lagakennslunnar
minnzt innan deildarinnar. Þá
hefir lagadeildin ennfremur í
tilefni af afmælinu meðal ann-
ars ákveðið að efna til flokks
opinbei’ra fyrirlestra um lög-
fræðileg efni á þessu kennslu-
misseri. Þegar er ráðið, að eft-
irtaldir rnenn flytji fyrirlestra:
Prófessor Ármann SnævaiT,
Bjarni Benediktsson alþingis-
maður og dr. jur. Þói’ður Eyj-
ólfsson hæstaréttardómari, sem
báðir voru um skeið prófessor-
ar við lagadeildina, og prófes-
sor dr. jur. O. A. Boi’um fi’á
Kaupmannahafnarháskóla, sem
kemur hingað í boði lagadeild-
ar. Er hann þekktur fræðimað-
ur í heimalandi sínu og ís-
lenzkum Ipgfræðingum vel
kunnur.
Fyrsti fyrirlesturinn vei’ður
fluttur í Háskólanum n. k.
þriðjudag kl. 17.30. Fyrii’lesai’i
verður próf. Borum. Fjallar
fyrirlestur hans um samræm-
ingu norrænnar erfðalöggjafar.
Jóhan Rönning h.f.
Raflagnir og viðgerðir á
öllum heimilistækjum. —
Fljót og vönduð vinn».
Sími 14320.
Jóhan Rönning h-f.
Laugiyegl 10. Siml iá3B7