Alþýðublaðið - 10.11.1957, Blaðsíða 8

8
~rwn r
Sunnudagur 10. nóv. 1957
Alþýgublaglg
Þar sem sambandsstjórnin hefur ein völdin, hefur hún veitt
svertingjum réttindi á borð við hvíta menn. í landher, flugher
og flota landsins eru þeir jafn réttháir til hvaða starfs og
tignar sem er.
Kpþéffavandamá!ið
Framhald af 7. síðu.
1900 var aðeins rúmur helm-
ingur svertingja í þessum hér-
uðum talinn vera læs og skrif-
andi. Arið 1940 var tala svert-
ingjabarna, sem stunduðu gagn-
fræða og menntaskólanám í
þessum ríkjum 255,000, en 10
árum síðar voru þau orðin 300
000 — og nú er tala þeirra
áætluð vera um 360 þúsund.
Nú eru um 160,000 svertingjar
við haskólanám vestan hafs.
r
EIGA MARGA AF-
BURÐA.MENN.
Þrátt fyrir það, að kynþáttur
svertingja í Bandaríkiunum á
tiltölulega stutta sögu að baki
sér þar í landi, hafa þeir þó auðg(
áð menningu og listir landsins
svo að um munar. Þeir hafa til
dæmis eignazt fjölda rithöfunda
og skálda, sem teljast mjög
framarlega í flokki slíkra lista-
manna ba’idarískra. S'ama máli
gegnir um málaralist og þó eink
um höggnyndalist, enda hafa
þeir þótt skara fram úr í þeirri
listgrein. Má það kannski rekja
til þess, að útskurður og högg-
myndagerð heíur verið mikið
iðkuð meðal þióðflokka Afríku,
allt frá alda öðli. Úr því að
minnst er á listir svertingjanna,
þá má helidur ekki gleyma tón-
list þeirra, og h-afa margir beztu
tónlistarmenn Ameríku, taæði
söngvarar, tónskáld og hljóð-
færaleikarar verið svertingjar.
Á sviði leiklistar hefur hlut-
ur þeirra irðið merkilega stór,
og í íþróttum hafa þeir skar-
að fram úr í mörgum grein-
um.
Það dylst engum, að það er
erfitt og seinunnið verk að bæta
fyrir eyðiieggingu á auðlegð
náttúrunnar í gegnum aldir og
áratugi, með of einhæfum
rekstri í landbúnaði suðurríkj-
anna, sem átti rót sína að rekja
til fávizku og sérhagsmuna, og
þótt seinlegt sé að urpskapa
efnahagskerfi heils landshluta,
sem byggður err tugum mill.
íbúa, er þó enn seinunnara og
erfiðara að gjörbreyta lífsvenj-
um og hugsunarhætti fólksins,
uppræta hatur og rótgróna for-
dóma. Ennþá eru meðalárstekj-
ur manna í suðurríkjunum um
30 af hundraði lægri en annars
staðar í Bandaríkjunum. Qg eitt
^r víst að þeir, sem ekki þurfa
eð búa við eða hugsa um þessi
mál, eiga erfitt með að gera sér
rétta grein fyrir því, hve eríið
þau eru úrlausnar.
Atiglýsið
1 AlbvðuhlaSitiu
ENN MIKIÐ OUNNIÐ.
Á undanförnum árum hefur
mikið áunnizt í réttindamálum
^svertingja í Bandaríkjunum,
j bæði á sviði stjórnmála, at-
■ vinnumála og menningarmála,
enda þótt ’rpikið sé óunnið enn,-
Hití er mést um vort aö nú er
, unnið af kappi að því að ráða
I bót á mistökum fyrri tíma, og
að rödd velviljaðra og réttsýnna
manna má sín meira en áður.
Og alveg eins og íbúar annarra
landshluta áttu sinn þátt í því
að skapa það vandræðaástand,
sem ríkt hefur í suðurríkjun-
um, þannig taka þeir nú einnig
þátt í því að finna lausnina og
koma henni í framkvæmd.
AÐ undanförnu hafa þessi
sxil og þau átök, sem komið
1 hafa tii út af þeim, mjög bor-
. ið á góma í fréttum. A ég þar
j einkum við atburði þá, sem átt
: hafa sér stað í borginni jjittle
Itock í Arkansasfylki, en þar
j hugðist fylkisstjórinn koma í
I veg fyrir, að framfylgt y.rði úr
skuröi sambandsdómstóls um
! að börnum svertingja skjddi
heimilt að sækja skóla hvítra
manna. Kallaði hann út heima-
varnarlið fylkisins til þess að
varna börnum blökkumanna
inngöngu í gagnfræðaskóia
borgarinnar. Þessar aogerðir
Orval Faubus fylkisstjóra voru.
auðvitað skýlaus óhlýðni vio
fyrirmæli sambandsdómstól-
anna og þar með brot á ákvæo-
um síjórnarskrárinnar. Lét
hann sér hvergi bregða við að-
varanir forsetans, sem að lok-
um neyddist til þess- að senda
vopnaðar sveitir úr landhern-
um til þess að framfylgja úr-
skurði dómstólanna:
í Arkansasfylki er það orðin
hefð að fylkisstjórinn gegni
ekki embætti lengur en tvö
kjörtímabil, og er síðara kjör-
tímataili Faubus senn að ljúka.
Hann sér því fyrir endalokin á
pólitískum ferli sínum, sern
honum líkar hið- v-ersta og
hyggst því gera þetta vio-
kvæma mál að æsingarefni,
sem hann geti notað sé.r til
pólitísks framdráttar og sem
afsökun fyrir bví að hann
bjóði sig fram til fylkissrjóra-
embættis í þriðja sinn, gagn-
stætt allri hefð og venju. Er
hér því um að ræða eitt af her-
brögðum og múgæsingaaðferð-
um hinna ábyrgðarlausu tæki-
færissinna meðal stjórnmáþa-
manna, sem áður um getur, Qg
er þetta jafnframt glöggt dæmi
um það, hve lausn þessara mála
á erfitt uppdráttar í syðstu
hlutum Bandaríkjanna. En það
skal heldur enginn ætla að end
anleg lausn þessara mála fáist
átakalaust og án fórna, og þeir,
sem fyrir réttindum svertingja
berjast, óska heldur ekki eftir
kyrrstöðu um þau mál, því
helzt er árangurs að vænta á
meðan þau eru til almennrar
umræðu og almenningur hefur
áhuga á lausn þeirra. Það er
einnig vert að minnast þess, að
hvarvetna þar sem til ein-
hverra átaka hefur komið að
undanförnu um réttindamál
svertingjanna, þá hafa þeir að
lokum farið með sigur af hólmi
þeirra er siðferðilega sterkur
og sýnir það bezt hve málstaður
og. jafnframt að almenningsálit
ið og allur þorri valdamanna
stendur þeim að baki.
Þórður Einauson.
vantar 1. jan. næstk. að Mötuneyti Reykja-
nesskóla við Isafjarðardjúp. — Uppl. í síma
24256 eða á skólastaðnum.
Skólastjóri.
Verð kr. 10.00
Dregið 1. des. 1957 — Sími 15025.
Munið að lvver seldur miði er steinn
í byggingu félagsheimilisins.
HAPPDRÆTTI
Félagsheiinilis ICépav©gs
Vinningar:
1. Fokhelt hús kr. 130.000.00
2. Byggingarlóð og teikning kr. 10.000.00
3. Flugfar Rvík—Osló—Rvík. Loftl. 2.910.60
Flugfar Rvík-London-Rvík. Flugfél. ísl. 2.855.00
5. Ferð Rvík-K.höín-Rvík. Gullfoss 2720.00
Eini sjálfblekungurinn
með sjálf-fyllingu . . .
Brautryðj andi í þeirri nýjung
er Parker 61, vegna þess ao
hann einn af öllum pennum
er með sjálí-fyllingu.
Hann fyllir sig sjálfur — eins og mvndin
sýnir, með háræðakerfi á fáum
sekúndum. — Oddinum er aldrei
difið í blekið og er hann því ávallt
skínandi fagur.
Til þess að nú sem beztum árangri
við skriftir, notið Parker Quink
í Farker 61 penna.
V©rð: 61 Heirloom penni: Kr. 866,00. — S-ett: Kr. 1260,00.
yérð: 61 Heritage penni: Kr. 787,00. —- Sett: Kr. 1102,00.
Eþjkaumboðsmaður: Sigurður II. Egilsson, P. O. Box 233 Reykjavík
Viðgerðir annast: Gleraugnaverzlun Ingólfs Gíslasonar, Skólavörðustíg 5, Rvík
f