Alþýðublaðið - 12.01.1958, Page 7

Sunnudagur 12. janúar 1957
AlþýSublaðið
7
V
Kirkjuþáttur:
ú eru þau farin að
I presfsins
AHÉR HLÖKKUM TIL.
ÞAÐ VÆRI undaríegur
prestur, sem ekki hlakknöi
. til að hjá foaman í ferming-
- arbörnin sín, þegar þau
.. koma til spurninga. Barna-
• spurningarna eru jafnan með
. því allraskemmtilegasta, sem
prestarnir vinna, og býður
ánægjulega stund. Hópurinn
preststafið þó upp á marga
-er marglitur, og glöggt auga
getur þegar við fyrstu sýn
fundið eitt og annað eftir-
tektavert.
MARGT KKMLJt
í HUGANN.
Sum börnin eru pestinum
kunnug fvrir fam. Ef til vill
kannast ha.nn við þau frá
barnaguðsþjónustunum, eða
vegna kunningsskapar við
heimilrþeirra. En aliur íjöld
ínn er honum lítt kunnugur
fyrst í stað. En það er eins
og fvrsta stundin sé ekki lið-
in til enda, þegar einhver
tenesl hafa myndast milli
prestsins og barnanna. Og
ósjálfrátt kemur prestinum
ti'l hugar, að í þessum hóp
hafi hann eignast einhveria
nýja vini, sem hann eigi eft-
ir að hafa ýmiskonar kvnni
af í framtíðinni, ef honum og
þeim verði lífs auðið.
MECTt GLEÐIEFNÍ
PRESTSINS.
í rauninni er gaman að
allri kennslu, þó að kennslu-
starf réyni ef til vi'Íl meira á
kraftana, en fest önnur störf.
Það er ármgjuleat að mega
verja nokkru af tíma sínum
til að fræða ungt fóik um
það. sem því má að gagni
verða, hvort sem um er að
ræða reikning, sögu. landa-
fræði eða annað, sem víkk-
ar cióWhringinn. Oft er erf-
itt að gera upp á milli náms-
greina, hv«r þpirra hafi
mesta þvðingu fyrir mann-
inn. er hann vex upp. En
raunhæfur maður, sem mikil
kynni h°fir af persónuleg-
um vandamálum fúiks. get-
ur samt varla verið í vafa
. um bað. að bægr greinar haf
: mesta hvðingu. sem mnta líf
raannsins, huesunarhátt og
\ bfQvím í umgengni hans við
aðra m^nu. og veit.ir hnmun
Þeir örðugleikar. sem nú+im-
' kjÖlfQctii í ..lífsins
jnn stríðir mest víð. böl heim
ilanna og bióðfó'agsins. á
svo möroiim sviðum. stafa
þpcar allt. kQmnr t.il abs,
ekki af ckorti á la,ndfr!»ði-
lepri Holrlrinau. kianfaskau í
rejkninai pSq vanhQWingu á
mannkvnsoöou, h°l dnr af
vbí. að o°s skovtír hQilhr!öt
tranof á framtíðmni oið-
f erðileg a áh vr oðar t i 1 f i n n-
inou. Off st°rkq fnrnarhmd.
Þess vepna hlvtur hver i*qiiu.
hæfni- nroo+ur að plQð-icn;t
vfir hví +i»kifæri, Sem hann
:fa°r. til oð innrneta nnoii fólki
traust á Uuð oo fmio-iran-
um. kærlníka t.il með'nroQðr-
anna. hnorekki pacmvqrí
( vandamálum lífsins. Mesta
gleðiefni prestsins er því
tækifærið, sem hann í'ær til
að fræða börnin urn opinber-
un guðs í Kristi.
HVERNIG ERU
BÖRNIN?
Mikið er rætt og riiað um
æskulýð Reykjavíkur, og
ekki allt sem fallegast, En
hvernig eru þau þá, þessi
börn, sem ganga til prests-
ins? — Börn. eru börn, eins
og börn hafa alltaf verið. En
sennilega eru fermingarbörn
nú á dögum farin að reyna
að temja sér hætti „fullorð-
inna“ fyrr en oft hefir verið
áður. En „fullorðnir“ í þess-
ari merkingu eru eldri ung-
lingar, sem sjálfir eru miili
vita. Þetta er sjálfsagt ekk-
ert nýtt í sögunni, en senni-
lega er þróunin örari nú, og
margt, sem því veldur. Ég
er t. d. þeirrar skoðunar, að
það hafi verið stórkostlegt
glappaskot að sameina ung-
lingastigið gagnfræðaskólun
um í stað þess að halda á-
fram að hafa fermingarbörn-
in í barnaskólum. í gagn-
fræðaskólunum er fé.'agsHf
og skemmtanalíf miðað við
hærri aldursflokka en þessi
börn heyra til. Afleiðingin
verður sú, að til þess að finna
sig ekki utan brautar, fara
13 og 14 ára börn að 'herma
eftir öðrum ýmáa siði og ó-
siði, sem ekki hafa góð á-
hrif á þau, — en þau halda,
að þetta eigi við, af því að
þau séu ekki lengur börn. —
Framkoma barnanna ber
þess einnig vitni, að þau lifa
á tímum, þegar margt fer úr
skorðum, og formfesta lítil
í umgengi manna á meðal.
Sum börn eru því ókurteis,
án þess að vita af þvi eða
vilja vera það. Flest eru þau
lítt kirkjuvön. Tyggigúmmí-
ið fréistar jafnvel í helgi-
dóminum, eins og í kvik-
myndahúsinu og skólanum.
En hispurs'leysi nútímans
fylgir einnig kostur. sem
vert er að veitá athygli. —
Kurteysir unslingar nú á
dögum eru eðlilega og f.rjáls-
lega kurteisir. — Það er
hrein unun að sjá, hve mörg
þessara barna. geta verið
kurteis og umgengnisgóð, án
þ°ss að vera þvinguo og ó-
eðlileg. — Þau eru ovjinsltá,
einl^g og glaðvær. Það er
ómögulegt að umgangast bau
án b°ss að manni verði hlýtt
til þeirra.
HTKíSA ÞF.S«IR UNG-
LTNOAR N'íWKLB UM
ANDLEG MÁL?
Svona spyrja sumir full-
orðnir menn. — Þó ættu að
minnsta kosti foreldrar að
hafa hugmvnd um, að það
eru ein-mitt börnin, sem
hugsa um „andleg“ mál. —
Hins verður vart, hvernig
sem á hví stendur, að f°rm-
inparbörnin eru yfirleitt
ekki nógu vel að sér i biblíu-
sögum, og full-oft verður
presturinn að eyða tíma í
að kenna það, sem þau b.efðu
átt að vera búin að læra áð-
ur af öðrum. — En þr.átt fyr-
ir það, þótt þekkmgin sé af
skonumr skammti, hafa börn
in samt lifað sínu trúarlífi.
Oft. hefir mér orðið hugsað
til, hvort foreldrar hefðu yf-
irleitt hugmynd um það hve
oft þessi börn eru búin að
biðja fyrir þeim sjálfum, t.
d. ef mamma hefir þúrft á
sjúkrahús, éða'pább: var úti |
á sjónum í illviðri, eða ein-
hverjir örðugleikar steðjuðu I
að. — Enginn getur he.Idur
giskað á, Vhersu djúpt barns-
hugurinn getur leitað, hve
þungar þær spurningar eru,
sem reynt er að brjóta til
mergjar. — Mörg þessi börn
þekkja sálastríð, baráttu við
freistingar, stundum sár von
brigði, en einnig gleði og
frið einlægrar trúar, sem
þau oft og síðum dylja fyr-
ir umheiminum, af þvi jpað
þvkir ekki allstaðar í sam-
æmi við menntun og menn-
ingu hinna fullorðnu aö eiga
guð sjálfan að sínum bezta
vini. Það eru engar öfgar,
þegar ég segi, að elnmitt í
hópi þessarra unglinga hlýn-
ar mér oft um hjariarætur,
er ég finn þar þá auðlego
trúarinnar, sem margir
halda, að ekki sé til meðal
vorrar kynslóðar. Og þökk
sé þeim foreldum og kenn-
urum, sem hafa lagt rækt
við guðsneistann. í hjörtum
þessarra barna.
YTRI ÖRÐUGLEIKAR.
Mestu örðugleikarnÞ stafa
af því, að Reykjavíkurbörn
eru kúguð af erfiði, og tím-
inn er svo upptekmn af
mörgum aðilum, að það er
með naumindum, að hægt er
að fá stund til spurninganna
hjá prestinum, eða til ;est-
urs undir tímana. Það er eng
inn hægðarleikur að sám-
ræma stundaskrá rnargra
skóla og margra presta. Viö
bætist svo ýmiskonar íþrótta
iðkanir, einkakennsla í hljóð
færaleik, listum og ýmsu
fleiru. Enginn vafi er á því,
að bezt væri, ef spurninga-
börnin gætu verið í skóla
fyrri hluta dagsins og komið
til prestsins einhverntíma
seinni hlutann. í þess stað er
skólatími þeirra nú aðallega
eftir hádegi, og stundum svo
lengi, að börnin koma íil
spurninganna breytt og þjök
uð, begar hvíldar- eða ieik-
þörfin krefst fullnægju. —
Spuninífatímar að morgni
dags hafa bann kost, að börn
ín koma útsofin og hress, en
þegar þess er gætt, að sá
hluti dagsins er þeim ætlað-
ur til lestrar undi- aðrar
námsgpinar, er það ekki
þægilegt að sHta bannig sund
ur morguninn. Og hver get-
ur laat barni það til lasts,
þótt bað freistist til að kepp-
ast meira við bær námsgrein
ar. sem mikið er lagt upp úr
við hið fræga landspróf? —
Framhald á 8. síðu.
Sjötugur í dag:
Elínus Jóhannesson, Heydal
1 DAG þann 12. janúar er i græskulausi kitlandi hlátur
vinur mi-nn Elínus í Heydal,
eins og hann er ávallt nefndur
við Djúp, sjötugur.
Mig langar því til þess að
senda honum mínar innilegustu
hamingjuóskir og þakka hon-
um fyrir forn kynni og síðustu
samfundi.
Elínus Jóhannesson er fædd-
ur í Heydal 12. janúar 1888.
Foreldrar hans voru Evlalia
Bjarnadóttir og Jóhannes Jó
þessa æðrulausa síglaða ljúf-
mennis.
Og það er einmitt líísíjörið
og gleðin sem. einkenna Elín-
us rnest, þess vegna er hann
öllum vinum sínum ógleymau-
legur.
Eða þá gestrisni hans, hjálp-
semi og drengskapur.
Fáir menn taka betur á móti
gestum og gangandi en Elínus,
enda er því viðbrugðið við
hannesson er síðar bjuggu í i Djúp. Einn mildan haustdag
Þernuvík í Ögurhreppi. Ehn-
us ólst upp hjá Guðrúnu Guð-
mundsdóttur og Runólfi Jóns-
syni í Heydal. Til gamans má
j fyrir rúmu ári sat ég veizlu
að Galtahrygg, ásamt nokkr-
um sveitungum og vinum El-
ínusar, Það þótti mér skemmti-
geta þess að Runólfur mun síð i legur dagur. — Húsbóndinn
asti maðurinn, sem fæddist í | var eiim sins liðs á heimilinu,
Borgarey, því að byggð hefur en bann sá um þarfir gesta
ekki verið þar síðan.
Elínus hóf búskap í Heydal
árið 1912 og bjó fvrstu árin
með Guðrúnu fóstru sinni og
siðar tengdamóður, því 1918
hvæntist hann Þóru fóstursyst
ur sinni Runó’fsdóttur. I 40 ár
sinna, gekk sjálfur um beina
og veitti af stórmannlegri
rausn og þann dag afhenti
hann Félagi Djúpmanna í
Reykjavík landspiMu að gjöf
fyrir væntanlegt félagsheimili
og vil ég enn á ný, í nafni
, , , TT , , ... félagsins, þakka honum þann
bjo Elmus siðan i Heydal yið höfðin kap.
mikla rausn-og sæmileg eim j
en 1952 hætti hann búskap þar
og leigði jörðina. En hann var
samt ekki af baki dottinn við
búskapinn, þó að hann væri nú
orðinn ekkjumaður, því nú
reisti hann bú á Galtahrygg,
Síðasthðið haust ætluðu svo
Djúpmenn í Reýkjavík að
heimsækja hinn síunga vel-
gerðarmann sinn, en urðu frá
að snúa, vegna áðgerða, eða
öllu heldur aðgerðaleysis vega-
en það var eyðibýli, sem hann ^ málastjórnarinnar og hafi hún
af því hæfilega skömm.
Elínus í Heydal er um flesta
hluti gæfumaður, skapgerð
hans og innræti allt stuðlar að
því. Og nú getur hann á þess-
um 70. afmælisdegi sínum lit-
ið yfir genginn veg og glaðzt og
sagt eins og skáldið „Samt er
„gaman að hafa lifað svo lang-
an dag.“
Elínus á tvo uppkomna og
efnilega syni, er annar búsett-
ur hér í Reykjavík en hinn í
Kópavogi.
Að lokum óska ég þér enn á
ný allra heilla, góði vinuí,
megi þitt ævikvöld verða þann
ig að þú getir látið þinn hressi
lega hlátur gleðja samferða-
menn þína til hinztu stundar,
Friðfinnur Olafsson,
hafði keypt, og á Galtahrygg
býr hann í dag, hress og glað-
ur, sem ungur væri, og enn
eru handtök hans meira í ætt
við ungan kappa en sjötugan
mann, sem al’a ævi hefur unn-
ið hörðum höndum, þrotlaust
og linnulaust, sólbitinn og sæ-
rokinn.
Mér er Elínus í barnsminni,
en hann kom á heimili for-
eldra minna, þegar ég var lít-
ill snáði. — Var hann þá á
ferð utan úr verstöðvunum, en
stakk við stafni á Strandselj-
um.
Mér er enn, sem ég sjái hinn
kvika og glaða mann, lágan
vexti en afburða vasklegan í
framgöngu og í eyrum mér
kveður, eftir öll þessi ór, hinn