Alþýðublaðið - 04.02.1958, Blaðsíða 7

Þriðjudagur / 4. febrúar 1958
A. I þ ý 5 u b 1 a ð i 8
7
ÞAD', að sex ára nazista-
harðstjórn, gífurlegt styrjald-
artjón og loks því sem næst tíu
ára kommúnistaharðstjórn
skuli þó ekki hafa getað eyði-
laif. gersamlega efnahagslegt-
iíf í Tékkóslóvakíu, sýnir og
sannar bezt á hve gömlum og
traustum merg iðnaðurinn þar
hlýtur að standa. Énda á hann
sér þar langa sögu. j
Tékkóslóvakía er eina land-
íð austan járntjalds, sem er að
fullu iðnvætt. Því takmarki,
sem. foringjarnir í hinum lepp-
ríkjunum eru að stritast við að
ná, höfðu þeir í Tékkóslóvakíu
náð löngu fyrir örlagaárið
1948. Þar var kominn á fót öfi-
ugur og skipulagður nýtízku
iðnaður, og iðnverkamennirnir
þjólfaðir í marga ættliðu, en
markaðir traustir. Auk þess
var það Slovakía, sveitahéruð-
in, þar sem iðnaðarborgirnar
giátu fengið allar nauðsvnlegar
landbúnaðarafurðir. Haskerí;
þjóðarinnar var svo traust og
vel skipulagt, að jafnvel heims
kreppan mikla um og eftir 1930
gat ekki h.rint bví úr skorðum.
Nú á Tékkóslówkía við sömu
örðugleika að stríða og önnur
feommúnistaríki, iafnvel b^tt
þeirra gæti þar ekki i jafnrík-
um mæli. Þegar á árunum 1940
-—48 á meðan Tékkar étt’> M
enn við tiltölulega óskorað efna
hagslegt frelsi að búa, varð iðn
aðurinn fyrir tilfinnanWu
tjóni; leirmuna- og kristal-
diúkaiðnaðurinn, sem sama máli
framleiðslan, sem var mjög eft-
irsótt um allan heim, svo og
gegndi um, setti mjög ofan við
það er þýzkum íbúum landsins
var vísað á brott, því á meðal
þeirra voru margir af færustu
kunnóttumönnum í þeim starfs
greinum. Þó hjörðu þessar iðn-
gpeinir að kalla þangað iil
kommúnistar komust til valda
og létu þær drabbast niður til
þess að koma til móts við kröf-
ur Sovétrússa um síaukinn
þungaiðnað í þágu hervæðing-
arinnar.
samböndum við kaupendur í
vestrænum rí’kjum, eða ná nýj-
um samböndum við þjóðir, sem
dregizt hafa aftur úr hvað iðn
að snertir. Hingað tii virðist
þessi viðileitni þeirra þó ekki
hafa borið tiltakanlsgan árang
ur; ber þar tvennt til, skortur
á fé til að festa í slíkum fyrii>
tækjum og skortur á sérlærð-
um og sérþjáH'uðum iönverka-
mönnum annars vegar. en hins
vegar samkeppni hinna ýmsu
iðngreina í vesturþýzka sam-
bandslýðveldinu, sem vaxa
hrööum skrefum og hafa yfir-
leitt nóð þeim mörkuðum á
Vesturlöndum, sem Tékkósló-
vakáa hafði áður samkeppms-
laust.
Þó verða þau víxlspor kom-1
múnistanna þjóðinnj örlagarík
ust, að þeir hafa fest gífurlegt
fé í þungaiðnaðinum síðustu
tíu árin, og er það samkvæmt
því vanihugsaða flani þsirra að
tengja iðnað landsins sem mest
hervæðingu Sovétveldanna,
um leið og þeir eyðilögðu að
meira eða minna leyti þær iðn
grsinir, sem fyrst og fremst
voru mikilvægar fvrir útflutn-
inginn eða þá innlenda neyt-
endur. Þessi víxlspor þeirra
hafa meðal annars orðið til
bpss að grafa undan efnahag og
lánstrausti og verz’un, bæði
innanlands og við erlend ríki,
en þó fyrst og fremst til þ°ss
að koma á neikvæðu hlutfalii
milli fjárfestingar og neyzlu,
eða með öðrum orðum að
þrengia lífskjör almennings.
Það sýndi sig brátt að framá
mönnuim í Sovétveldunum féll
ekki staðsetning þungaiðnaöar-
ins í Tékkóslóvakíu, og réði bví
hertfræðil’egt sjónarmið; auk
þess gengu kommúnistískir leið
togar Slovaka á lagið og kröfð-
ust þess að iðnaðarmiðstöðvun-
um yrði réttlátlega dreift um
landið, og varð þetta hvort-
tvéggja til þess að þungaiðju-
verunum var valinn staður í
Tékkóslóvatkíu eða í landbún-
aðarhéruðunum.
efnaframleiðslu, — og loks
fjöidi orkuvera. Með þessu er
verið að reyna að hrinda í
framkvæmd þeirri áætlun, að
Slovakía verði iðnsvæði sam-
bærilegt 'við Mið- og Vestur-
Bæheim og Slésiu. Þessi áæti-
un er þó allt að því ófram-
kværnanleg. þar eð Sióvakia er
svo stórum mun fátækari af
hráeífnum en Bæheimur, og
Slóvakar, sem fram að þessu
hafá fyr’st og fremst stundað
landhúnað, hafa ekki iðnþjálf-
uou verkatfólki á að skipa. Síð-
ast en ekki sízt er efnahagur
Tékkóslóvakíu nú þanuig xar-
inn, að svo gífurleg fjórfesting
er honum ofraun.
Aukin úraníumframleiðsla
mundi hafa mikla þýðingu fyr-
ir etfnahag landsins. Nýjar land
fræðirannsóknir hafa sýnt og
sannað að úraníumsvæðiö þar
takmarkast ekki við Jóakims-
dai, heldur fyrirfinnst það og í
Risafjþlium og á mærska há-
lendinu. En landsmönnum er
meinað að vinna það út jörðu;
Sovétrússar gjá sjálfir um það
og hirða au'k þess vitanlega
framleiðsluna. Námuverka-:
mennirnnr eru þó innlendir, —
mestmegnis póiitískir fangar. |
Um leið og flest gengur þann
ig öfugt í iðnaðinum vex yíir-
stjórnskipulag ailt svo von úr
viti, að ekki kemur lengur til
mála að unnt sé að greiða starfs
fólkinu laun í svipuðu hlutfalli
við þær síauknu afkas+akröfur,
sem til þess eru gerðar. Hin
dauða hönd áætlunarskipulags
ins mioar ekki framleiðslu við
þörf og eftirspurn; það kemur
einkum á daginn hvað fram-
leiðslu neyzluvarnings snertir,
þar sem ekki er nóg að skipu-
lagið gari framleiðsluna úr hófi
einhliða, heldur veldur það og
skor’ti á mörguxn almennum
nieyzluvarningi.
i Hagfræðingar þeirra komm-
únista 'vita ósköp vel að eína-
hagskertfið, sem þeir hafa kom-
ið á, er stórlega gallað. Fyrir
1 Mamkvæði framámanna Sovét
Á myndinni sjáið þið hest-
inn Frisette, sem set.tur var í
tugthús í París. Þann'g er mál
með vexíi, að Frisette, sem er
vagnhestur, fannst þar sem
hann reikaði um í umferðinni
á fjölfarinni Parísargötu. Hann
var tekinn fastur þegar í stað, í
laganna nafni, fyrir flæking.
Síðan var íarið með hann á lög-
reglustöðina, þar sem hann var
settur í fangaklefa. í næsta
kktfa við hann var maður, sem
tekinn hafði verið fyrir ölvun,
en í klefanum hinum megin
var vasaþjófur.
En Frisette lifði samt i vel-
lystingum um nóttina, því hver
einasti lögregluþjónn á stöS*
inni þuxfti að klappa honum
og gefa Iionum sykurmola eða
epli. Þegar eigandi hans gaf
sig fram daginn eftir, var
hann leystur úr haldi með mik-
illi viðhöfn. Ekki var annað að
sjó, en að hestinum líkaði ve)
kurteisi hinna frönsku lögreglu
þjóna.
Kcsningaúrsltiiit á Akureyri —
Öðru hvoru rjúka ko’nmún- Slovakía hetfur gersamlega veldanna, sem loks hafa íailizt
istár þó upn til 'handa og fóta ^r'-ytt um svip á undanförnum á þörf þass að skapa beri efna-
og freista að endurv°kia ýmsar árum. Þar rísa sífel'lt ný iðju- hag landsinstraustarigrundvöll
hinar fornu iðngreinir í þ?im ver af grunni, einkum fyrir er nú unnið að því í Prag að
tilgangi að ná áftur verzlunar- þungaiðnað, vélaframleiðslu, t’raixihaid a 8. sn'u.
í SÍÐ'XJSTU viku kynníi Kjör
búð S.Í.S. kjöt og grænmetisbúð-
ing og ýmiss konar framreiðslu
hans. Þar eð þarna er á ferð-
inni matur sem þægilegt er að
grípa til og framleiða, fékk
Kvennaþátturinn upplýsingar
um hann og leyfi til að birta (
lesendum sínum uppskriftir þær
er þegar hafa verið gerðar af
mismunandi framreiðslu hans.
Búðingurinn er framleiddur
úr dilkakjöti, gulrófum, græn-
um baunum, eggjahvítu, þurr-
mjclk, mjöli og litlu kryddi.
Kjöt- og grænmetisbúðing má
nota sem heitan rétt eða kald-
an, einnig sem álegg.
Í LJÓTT OG GOTT
< fyrir 4).
2—300 gr. kjöt- og græn-
metisbúðingur.
4 tónxatar.
1 50 gr. smjörlíki.
1 laukur. i
Salt. |
IXjöt- og grænmétisbúðingur • :
Inn er skorinn í 1 cm. þykkar
sneiðar, sem steiktar eru í fitu
á pönnu. Tómatarnir skornir í
sneiðar og steiktir í fitunni á!
eftir. Laukurin saxaður smátt. !
Búðingnum raðað upp á fat,
t '■ atarnir látnir hinum megin
á fatið og lauknum stráð yfir þá.
Faiiegt er að bera hráar eggja-
rauður með, er þeim þá raðað
’fir búðinginn á fatinu. Látnar
liggja innan í laulchring, svo
að þær renni ekki til.
STEIKTUR BÚÐINGUR.
(Fyrir 4).
300 gr. kjöt- og grænmetis-
búðingur.
egg og rasp.
50 gr. smjörlíki.
tómatakraítur.
Búðingurinn er skorinn í 1
c -.. ..ykkar sneiðar, þeim velt
upp úr eggi og brauðmylsnu og
steiktar á báðum hliðum við
vægan hita, Raðað á fat og
skreytt með tómatkrafti. Borið
fram með einhverjum góðum
grænmetisjafningi eins og t. d.
grænkáls-, spínat- eða hvítkáls-
jafningi. Einnig er gott að bera
fram soðið rauðkál og kartöflur
með- steiktum búðingi.
Á KVÖLDBORÐIÐ,
(Fyrir 4).
2—300 gr. kjöt- og grænmet
isbúðingur.
2 harðsoðin egg.
75 gr. makkarónur (soðnar)
Tómatakraftur.
4 sneiðar hveitibrauð.
Búðingurinn og eggin skorin
í bita og blandað saman við
makkarónurnar. Hveitibrauðið
risiaG, lagí. á íat og blönduuni
Framháld á 8. síðu.
SJÁLFSAGT er að viður-
kenna þá staðreynd, að úrslit
bæjarstjórnarkosninganna hér
hatfa orðið Alþýðutlokksfoiki
vonlbrigði.
Rík ástæða var til þess að
ætla, að fl-okkurinn yki nokk-
uð fylgi sitt frá árinu 1934, þar
■eð Glerárþorp hafði bæiz-t við
bæinn frá þeiín tíma og íbúa-
talan--aukizt nokkuð þar að
auki. Vitað er og, að Alþýðu-
flokkurinn á talsvert fylgi í
Glerárihverfinu og talsvert nýtt
fylgi þar fyrir utan hefic bætzt
við, svo að engum dylst, að
einhverjii- fyrri kjósendur hafa
hopað frá flokknum, sennilega
helzt þsir, er kiknað hafa fyrir
þeim áróðri íhaldsins. að í hinu
nýja samstarfi Alþýðuflokks-
ins, Framsóknarflokksins og
Alþýðubandalagsins munclu
kommúnistar ráða öllu. Þann
áróður hafa þeir metið meir
en að styrkja Alþý ) iflokkinn
til dugmikils starfs í ábvrgum
meirihluta, viljað fremur
standa við bæjardyr íhaldsins
í komandi bæjarstjórnarað-
stöðu bess.
Við þessu er auðvitað ekkert
að segja. Sem betur fer, hefir
kjósandinn vaifrelsi enn, og
vonandi skilja alltaf nógu marg
ir íslenzkir kjósendur hver
áhyrgð fylgir því vatírelsi; að
kjósa ekki yfir sig þau öfl, sem
einhvern góðan veðurdag tek-
ur af þeim valfrelsið. Það er
semsé ekki allt fengið með því
að varast kommúnismann. —
Menn mega ekki fara á hæli af.
ótta ýið hann upp í fang.í-
haldsfasisma. Sú villan er engu:
betri. Enginn verður sigurveg-
ari af óttanum.
En þaim meginhópi Alþýðu-
flokkskjósenda frá fyrri kosn-
ingum, sem nú veitti flokkn-
um brautargengi, svo og öllum
pt'Hn-m kiósiandum, þakkar Al-
þýðuflokkurinn á Akureyr; af
ainug. Og að sjálfsögðu stend-
ur hann eins og æ fyrr í mikilli
þakkarskuld við hið góða og
trausta baráttulið sitt, sem aldr
ei hvikar og aldrei sér eftir
frístundum sínum í fiokksins
þágu. Siíkir menn og bonur er
höfuðtsóll Alþýðuflokksms, —
stolt hans og sómi, hvort sem
vel gengur eða miður vel.
Hitt liggur svo í augum uppi,
að Alþýðuflokkurinn verður að
svara vonhrigðum sínum hér
með hinu eina svari, sem gild-
ir:
Aúknu, stórauknu starfi.
Þessum eindregnu tilmælum
er fyrsi og íremst bemt til
1 Framhald á 8. síðu.