Alþýðublaðið - 12.02.1958, Blaðsíða 7

Alþýðublaðið - 12.02.1958, Blaðsíða 7
& 1 þ ý 3 u b 1 a 8 1 8 MiSvikwdagur 12. febrúar 1958 - r 1! 1 UK Konunglega leikbúsið í Kaupmannahöfn sýnir nm þessar mundir úw‘ru»*a „Fa’istoff11 eftir Guiseppe Verdi, en hljómsveitarstjórinn er ítalinn Bruno BartolettL Meðal leikendanna et Einar Kristjánsson, sem syngur hiutverk dr. L'ajusar, og sést hann tii vinstri hér á myndinnL Þór Guðjcnsson ÞAÐ þykir jafnan tíðindum sæta, þegar veiðast risar með- al dýranna. Veiði stóra laxins við Grímsey 8. apríl síðastlið- inn vakti að vcnum mikla at- hygli. Öli Bjarnason, sjómaður I G-rímsey, veiddi laxinn í þorskanet, er hann hafði lagt um 400 m vestur af eynni. Var netið með 4 þuml. teini. Lax- inn var 132 em að lengd og vóg 49 pcl (24!.ó kg) blóðgaður. Má ætla, aö hann hafi verið nær 50 pd með bíóðinu. Mesta um- mál hans var 72 cm. Höfuð- lengd laxins var tæplega Vi af heildarlengdinni. Laxinn reynd ist vera 10 vetra gamall og hafði dválizt 4 vetur í fersku vatni, áður en hann gekk fyrst ■ í sjó. ííann hafði hrygnt tvisv- ar, 7 vetra og 9 vetra gamall. Laxinum var gotið haustið 1946. Vorð 1951 gekk h’mh ' sjó í fyrsta skipti, þá nál. 16 cm langur. Sumarið 1953 gekk hann í ána til þess að hrygna, og má ætla að hann hafi veri'ð nál. 8ö cm að lengd. Sumarið 1955 gekk hann öðru sinni þá :nál. 120 cm átf^engd. Laxinn hefur gengið til sjávar veturinn 1955—56. Eftir um árs veru í sjó veiddist hann mánudaginn 8. apríl í þorskanet við Gríms- ey, svo sem fvrr segir. við botn á 16 m dýpi. Laxinn hafði fest sig á hausnum í netinu og vöðl að því utan um sig. Þegar net- íð vár innbvrt, var mjög af laxinum dregið. Telja rr'á líklegt, aö risalax- iinn frá Grímsey, sem almennt hefur verið kallaður Grímseyj- arlaxinn, sé íslenzkur að upp- sruna. líaiui sæti vel hafa verið úr Laxá í Þingeyjarsýslu. eins og margir hafa getið sér til, því í þá á ganga óvenjulega stórir laxar. Þegar laxinn gekk í sjó að aflokinni hrygningu, líklega fvrri hluta árs 1956, var hann af svipaðri stærð og stærstu laxar, sem veiðast í Láxá. Lax hefur áður veiðzt við Grímsey, og er greinarhöfundi kunnugt um tvo laxa, sem feng izt hafa þar í snurpinsetur að sumarlagi. Annar laxinn veidd ist af ms. Eldborg frá Borgar- nesi í júlí 1938, 3—4 sjómílur suðvestur af Grímsey og vóg hann 16 pd. Hinn laxinn veidd ist af bv. Tryggva gamla 1942 eða 1943 suðvestan við eyna, og var hann 7—8 pd að þvngd. Eftir veiði Grímseyjarlaxins hefur töluvert verið rætt um stóra laxa og margt rifjázt upp um þá. Skal nú skýrt frá því markverðasta. sem höfundi er kunnugt um stóra laxa, sem veiðzt hafa hér á landi. Risalax veiddist í silunganet í Hvítá í Borgarfirði hjá Flóða- tanga á síðustu öld. Menn eru ekki á eitt sáttir um þyngd hans, hvenær hann var veidd- ur eða af hverjum. í Veiði- manninum nr. 18., 1951, og síð ar í bókinni .,Að kvöldi dags“ 1952, skýrir Björn J. B öndal, j rithöfundur, frá því, að lax, ! sem talinn var 70 pd, hafi veiðzt í Hvítá frá Flóðatanga í Stafholtstungum. Björn bar sögu bessa undir Þorstein bónda Böðvarsson í Grafardal, sem heyrt hafði hana af vör- um sömu manna og Björn. Þor- ’ steinn taldi bvngd laxins hafa verið 65 eða 70 pd, en hélt þó ( síðari töluna vera réttari. Stef- 1 án Ólafsson telur í grein í Veiðimanninum nr. 19, 1952, að Björn fari rétt með þyngd laxins og annað í frásögninni um Flóðatangalaxinn, en bætir við, að hann hafi veiðzt í svo- kallaðri Sandskarðalögn í kvísl úr Hvítá, sem nú er þurr, og ennfremur, að. Hálfdán bóndi á Flóðatanga hafi veitt laxinn urn 1880. Kjartan Bergmann, sonur annars sögumanns ofan- sreindra manna, telur laxinn hafa vegið 64 pd og er Jósep Björnsson á Svarfhóli sammála Kjartani um bvnsdina. Kjart- aa segir einnig firá bví eftir föður sínum, Guðjóni Kjartans svni, bónda á Flóðatanga, að stóri laxinn bafi veiðzt á bú- skaparárum Ásmundar Þó "ð- arsonar á Flóðatanga, en Ás- mundur hafi veitt laxinn eða Björn sonur hans. er síðar bjó á Svarfhóli í Stafholtstungum. Þá hefur Ilristján bóndi Fjeld- stéð i Ferjukoti b.að eftir Sig- urði Fjelsteð. föður sínum, að Fléðatangalaxinn hafi vsgið 120 merkur eða 60 pd. Hvort hcldur, að byngd laxins hafi vcrið 60, 64. cSa 70 pd, þá er Flóðatangalaxinn stærsti lax, sem söa'ur fara af, að veiðzt hafi hér á landi. V TT HEFTI AF ftÍMERRI. ÚT ER KOMIÐ þriðja hefti tímaritsins Frímerki, pg m:á seg.ia, að ekki farið því aftur hvað sner.tir allan frágang og efnisval. Er þess getið í þættinum „Efst á baugi“, að blaðið muni héðan af einnig helga F.H,F,S, hluta af hverju hefti og er gott til þess að vita a'ö sam- tök safnara skuliáþennanhátt eiga innkomu með áhugamál sín. í þessu eina opinbéra mál gagni frímérkj asafnara hér á lándi. ; Úrslitin í skoðanakoþnun blaðsins eru gérð kunn, og dæmdist fallegasta mérkið vera 40 aura merkið úr Al- þingishátíðarseríunni frá 1930' en bað lió+a«ta aftur á móti 70 auira skógræktaramaM. Var gaman að fá á þemiam hátt frarn í da^sljósið nlit safnara. á þessu atnáíli, . þótt skemmtiegra hefði verið að fleiri hefðu tekið þátt í skoð- anakönnuninni. Þá er maklega varað við að á markaðnum séu ýms merki, sem hafa verið tollstimpluð, en ofan í þann stimpil hefur verið sleginn venjulegur póst stimpill til að glepja fyrir fyrir þeim, er kaupa skyldu merkin. Væri ekki full ástæða til þess að póststjórnin léti fram fara lögreghirannsókn á því, hver á bennan hátt hefur und ir höndum og notar stimpla eða síimpil, sem er hennar eign til að glepja með og pretta safnara. Þá er og endurprentuð grein um Motivsöfnun úr Skátablaðinu. eftir Sigurð Ágúsi«ef"i Nokkuð er rætt um FRIMEX 1958 og Þórður Guðiohnsen skrifar um nýja verðlista. Þakka ég honum fvrir áb°ndingar hans í sam- bandi við verðlista bann, er ég hef annazt útgáfu á, en vil aðeins skjóta því hér að, að márgt hefði mátt segja af meiri sanngimi. T.d. er talað.'? urn að það sé til nokkurrá. lýta, að stimpluð merki séu notuð við mydarnótagerð fyrirý listann. Mér er kunnugt um' að höf. hefur nokkuð dálæti aÓ þýzka Borek katalognum og', veit ég ekki betur en þar séu jöfmrni: höndiuim notuð stimpl uð. og óstimpluð meirki til' myndamótagerðar. Þá eru og ýmsar aðrar ábendingar, sem munu verða teknar t.il góðfús iograr athugunar. Frímerkjamarkaðurinn er orðinn íull síða og yirðist ætla að verða vinsælt þetta, smáauglýsingaJ'orrn. . •■:,■ Þá er fréttabréf frá DanÁ. mörku og margt fleira :skemmtile,gí í heftinu, eins og fréttir af nýjum frínierkjaút- gáfum, þáttur F.U.F.S. og auglýsingar. Þá er þáttur er nefnist „Á ,-. víð og dreif“. Þetta er ágætur , þáttur svo langt sem hann, nær, en mikið má höfundui: hans gæta sín, ef ekki á að verða slúðursögubragð af honum. Og þá sérstaklega að gæta þess að það séu stað- reyndir sem þar er sagt frá. Annars er heftið ekki síður, v^^dað p” Þoy. fyrri og er gott til þess að vita. ERIMEX 1958. Nú er um að gera fyrir safn ara að fara að undirbúa söfn sín fyrir svninguna, sem verð ur á næsta haust. Rammastærðin verður birt almenningi nú ínnan skamms og geta menn þá farið að á- kveða hve mikið rúm þeir þurfa á sýmngunni og til- kynnt þátttöku sína í sam- bandi við bað. Einhverntíman á næstunni munum við birta nánari fregn ir um sýninguna og myndir af merki hennar og póst- stimpli þeim, er nota á á hann. c J þ|6ð.sk.i Árið 1895 veiddist 45 pd lax í ádrátt í Laxá í Þingeyjarsýslu frá Nesi. Þorgrímur Pétursson bjó þá í Nesi, en Sigurður Guð- mundsson og Jakob Þorgríms- son veiddu laxinn í Vitaðs- eiafa. Steingrímur bóndi Bald- vinsson í Nesi og Karl Sigurðs- son. bóndi á Knútsstöðum í Að- aldal. hafa sagt mér frá þess- um laxi. Sisurður Sigurðsson, bóndi að Núpum í Aðaldal, segir í Framhald á 4. síðu. Herra ritstjúri. 1 ÉG h' f Iengi ætlað mér, að r;ta yður bréf út af hugsaha- viRu einni rnikilli, sem ég þyk- ist hafa orðlð var við hjá nokkr um lítt þroskuðum vinum rnín- i um, er aðhyliast benningar kómirriún’sta, svo og nokkrum nvtsömium sakleysingjum. — Sörnuileiðis þvkfrt ég hafa orð- 15 bgss var, pð ýmsi** kommún- isWt' sero.i f’ngu sainv'zkubit vegná ofbe'dis Rússa í Ung- verjalandi, hafi skotið sér á bak við þessa sömu hugsana- vi'lú og tekið unn aftur sfna gömlu trú á ofbeldið út á hana. Hue'sanavilla þessi er sú, sem brífa1dlli''ga hefur komið fram! b°iut og óbeiut á s*'ðum Þióð- vib'ans, að það, að Rússar skvldu verða fvrc,tir til að koma Snutn’k á Toft. sannj á- £W**ti þ°ss bjóðskinulqgs, sem þ°ír eiei við að búa. í raun og veru sann°r b°tta ekki anneð en bað, að Rússar hafa eytt ( meiri fiá~h'r’ðum í bessu skvni, en t. d. Bandaríkj amenn, en á kostnað lífssMIyrða hins al~ menna borgara, sem vitað er o@ miargsannað, að eru miklu lægrí í Sovétríkjunum en f nokkru misnningarlandi. Svo er hin hliðin á málinu. Ef það sannar ágætj þjóðskipu lags að geta framJeitt lang- drægar eldfHaugar, þá hlýtur jafnframt að vera sannað, að þjóðskipui’ag nazismans hafi yerið bví betra en hið komm- únistíska, sero Hitler var fljót- ari að framieiða langdrægar eídfíaugar, þ. e. a .s. V-1 og V- 2 skeytin, sem hann notaði gean Bretlandi í síðustu heims styrjöld. Ég er þeirrar skoðunar, að framþróun vísindanna stöðvi ekkert, nema ef vera skyldi fá- tækt. Hv= langt þjóðirnar ná í visindum f-r annars vegar eftir þ'ú hve möruim færum vísinda mönnum þjóðirnar hafa á að skipa og svo hinu, hve mikl- um fjármunum þær eru færar um að verja til rannsókna. Framhaid á 2. síðit.

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.