Alþýðublaðið - 01.03.1958, Qupperneq 3

Laugardag'Uii’ 1, marz 1958
A 1 þ ý 8 n b I a 8 1 9
Alþýöublaöið
títgefandl:
Ritstjóri:
Fréttastjóri:
Augiýsingast j ór i:
Ritstjómarsímar:
Auglýsingasírai:
Algreiðslusiml:
Aðsetur:
Alþýðuflokkurinn.
Helgi Sæmundsson.
Sigvaldi Hjálmarsscn.
Emilía S a m ú e 1 s d ó 11 i r.
14901 og 1490 2.
149 0 6.
14900.
Alþýðuhúsið.
Prentsmiðja Alþýðublaðsins, Hverfisgötu 8—10.
Tilhúinn grátklökkvi
ÞAÐ er ekkert smláræði, sem S.iálfstæðismenn láta sér
annt um Alþýðuf.okkinn, efídæma má eftir skrifum Morg-
uh'blaðsins. Forustugrein blaðsins á miðvikudag er öll helg-
uð honum, og í f.yrradag ber aðalritstjörinn hann sérstak- .
lega fyrir brjóstinu í Staksteinum sínuiri. Ekki þarf svo seni
að kvarta undan því, að umhyggjan sé ekki nóg í tóninum,
þetta er mesti ágætisflokkur, í honum eru margir „hugsandi
menn“, aðeins „nokkur hluti af forustuliði flokksins" gerir
hann bara svoMtið vondan. Og ekki vantar heldur heilræðin
hjá þeim öð’.ingunum á Morgunblaðinu: „Það hefur aldrei'
verið imeira iífsspursmál fyrir Alþýðuf’okkirin en nú áð
ha.lda vbku sinni og taka þá stefnu, sem gæti orðið flokkn-
um til bjargar.u
Það vántár sannarlega ekki umhyggjusemina í tón-
inn, maður iskyldi helzt ætla, að augu þess, sem á penn-
anum heidur, séu tárvot og igriátstafur í kverkunum.
Vondi karlnn er iíka nieð ,í Lcikmnn, bannsettur þorpar-
inn. Þarna leikur hann ;sér iað jþví að freista og tæla bless-.
aðan flokkinn, sem Sjálfstæðisflokkurinn er.að reyna að
vernda og efla. Ekki nóg nieð það, að hann tæli bann til
að vera ineð sér í stjórn, heidur var hann svo ósvífinn
að hafa við hann kosningabandalag í síðustu alþingis-.
kosningtmi, sem steypti ráðherrum íhaldsns af stóii. Er
hægt að hugsa sér meiri vonzku? Það ler ekkj nema von,
að aðairxtstjóri Morgunhlaðsins sé klökkur yfir þessum
voðalega fiokki, Framsókn, og ihugsi um hann á líki hins
vonda.
Eri nú mætti kannslce spyrja: Hefur Sjáifstæiðsfiokkur-
nn þá aldrei haft samvinn.u vð vonda flokkinn, sem nú á
forsætisrláðiherrann? Einhverjar sögur munu nú fara af þvi.
Og þá bar ekki svo ýkia mikið á ástinni á Alþýöuflokknum.
Niei, þá var lítið um umhyggju fyrir hiönum, enda sat þá
aðalritstjórinn sjálfur í ráðherrastóli af nóð hins vonda,
en blessaður góði flokkurinn var í stjórnarandstöðu. Það
er ekki sarna, hvar setið er, herra aðalritstjóri.
En það eru fleiri vondir en Framsókn. Ekki má
■gleyma koinmúnistum. Og góði flokkurinn cr svo langt
leiddur, að hann situr á niilli þessara skaðræðisflokka í
ríkisstjórn. Það er von, að íhaldinu blæði þetta í augum.
Að hugsa sér aðra eins ósvinnu. Og ræna iannig s.jálfa
þjóðarbjargarana, aðalritstjórann og félaga, öllum völd-
um. En iiér mætti kannskc ispyrja aftur: Hata þeir miklu
öðlingar og alvitringar, Sjáifstæðsniénn, aldrei háft sam-
vihnu við komnnínista? Eitthvað mun sagan hafa um
það að isegja. Fyrsti flokkur, sem lieiddi þá til sætis í
stjórn landsins, var einmitt þessi sómáflokkur, Sjálf-
stæðisflokkurinn. Mætti kannske minna hér á verka-
lýðsfélögin? Þar leiddi íhaldið, undir forustu liins
lmeykslaða og sárklökka aðálritstjóra, kommúnista ti)
jrcirra álirifai, sem þeir illu heilli lialda cnn. Þá söng nii
eitthvað öðruvísi í tálknum Morgunblaðsins um Alþýðu-
flokkinn, sem nú er orðinn svo ágætur, hara ef „nokkur
hluti af forustuliðinu“ værj ekki svona anzi vondur að
láta ekki íhaldið skipa sér ifyrir verkum.
Það hefur sannarílega skipt um tón í Morgunblaðinu,
síðan stjórnarskiptin urðu. Fyrir stjórniariskipti var allt iilt
verkalýðssa:tntökunum að kenna, nú er Sjálfstæðisflokkur-
inn eldlbeitur verkalýðsflokkur. Fyrir stjórnarskipti var
helmingaskipti við Framsókn um smátt og stórt í þjóðfé-
laginu, nú er Framsókn sá vondi sjálfur. Það getur meira
en verið, að þsessi gegndarlausi áróður íhaldsins hafi ein-
hver áhritf í bili, en til lengdar mun, hann engan glepja. Og
víst er um það, að Alþýðuiflokksfólk mun slcella skollaeyr-
um við skrifum aðalritstjórans. Honum þykir það kænska
í svipinn að líkja Framsókn við þann vonda, sem sé að
leiða Alþýðuflokkinn í freisni, en það er ekki af heimildum
gert. Þetta eru aðeins loddarabrögð stjórnarandstæðingsins.
Það. er ósköp mannlegt eins og sakir standa, og alls ekki
óeðlilegt út af fyrir sig, þótt hemjan mætti vera meiri; en
hann getur ekki ætlazt til, að Alþýðuflokksfólk láti hann
ieiðbeimasér. Ogbann. verður að sætta sig viðþau vonbrigði
að „nokkur hluiti áf forustuliði flokksins“ er nriklu stærri
en haim segir, því að fliokksstjórnarfundur Alþýðuflokks-
ins, s.em haldinn var fyrir skömimu, samþvkkti eimrima að
styðja nújverandi ríkisstjórn átfram og lét í ljós ótvíræða
ánægju iweð störf ráðherra flokksins.
( Utsn úr heimi )
ÞAlÐ var mikilvægur atburð
ur þegar Bandaríkjamönnum
tókst loks að koma gervimána
sínum á loft. Þar með hafa þeir
sýnt að þeir séu hlutgengir vel
í því kapphlaupi, sem hófst
þegar Rússar skutu Spútnik I.
út í geiminn, og við það komst
meira jatfnivægi á í togstreit-
unni milli austui’s og vesturs.
Eins og sakir standa hafa gervi
mánasicot. þessi enn meiri. póii-
tíska þýðingu en vfsindalega.
Fyrir nokkru síðan birtist
skrítla þessi víða í blöðum:
iRiússneskur og bandariskur
gervimáni mættust eirihvers
staðar úti í geimnum.
-— Spreéhen Sie Ðeutsch?
(Taiið þér þýzku?), spiilði sá
bandaríski.
— Aber natúrlich ... (Já,
vitanlega), svaraði sá rússneski.
Þessi skrítla hetfur meira
sögulégt gildi en virðast kann í
fljótu bragði. Hún sýnir á sinn
hátt hvílíkan þátt eldtflaugasér-
fræðingarnir frá váldatímum
Hitlers hafa átt í afrekura bæði
Banadríkjamanna og Rússa á
þessu sviði,
Hversu mikinn þátt þeir
kunna að eiga í afreki Rússa
fær maður sennilega aldrei að
vita með neinni vissu. Hitt vita
allir að það er Wernher von
Braun inest að þakka, a.ð Banda
ríkjamönnum tókst að koma
Könnuði litla á loft. Júpíter-
eldflaugin er fyrst og fremst
hans verk.
Werriher von Braun er aðeins
45 ára að aldri, en hann hefur
þegar hlotið viðurnefnið „geim
faraspámaður“. Frá því í æsku
hefur hann alið með sér þann
eina draum að mega gera far-
krist, sem hæfur yrði mönnum
til geimferða, og ef ti' vill er
það ógæfa að starf hans skuli
hafa nær einungis hernaðar-
lega og póltíska þýðingu. Þetta
viðurnetfni hefur kostað hann
mikið strit og starf, og Banda-
ríkjamenn kunna vel að meta
þann árangur, sem það hefur
borið. Þeir báru fyrr kennsl á
manninn þar sem hann var tal-
inn einna skæðasti fjandmaöur
bandaman.na í síðari heimsstyrj
öldinni.
Von Braun er sonur prúss-
nesks junkara, Magnúsar von
Braun, sem var landbúnaðarráð
herra í ráðuneyti von Papens
1932. Það var ætlunin að Wern-
her lærði landbúnað og tæki
vð ættargózinu, en strákur
linnti ekki látum fyrr 6n hann
fékk að nema eðlisfræði og náit
úruvísindi. Hann gekk á tækni-
háskólann í Berlín. Þegar hann
hatfði lokið þar prófi, sagði fað-
irinn að n.ú skyldi hann gerast
bóndi.
En Wernher von Braun var
ekki á þeim. busunum að gerast
bóndi. Háðu þeir nú harða
sennu feðgarnir, og lauk henni
með sigri sonarins.
Jafnvel þá var þennan unga
vísindam.ann farið að dreyma
uni, geimfarir, og nú fékk hann
leyfi til að koma sér upp mjög
fátæklega búinni tilraunastöð á
ruslhaugum fyrir utan Berlín.
Þangað. komu þrír liðsforingjar
einn góðan veðurdag og spurðu
hann meðail annars hvað hann
hygðist fyrir með þessum til-
raunum. Og það leið ekki á
löngu áðuy en hann var hvattur
mjög eindregið með mðum og
dáð til að halda tilraunum sín-
um áfram á vísiridalegum
grundvelli og á vegum hei’sins.
Werriher von Braun tók því
boöi, — hefur etf til vill ekki átt
annars kost. Á þennan bátt varð
Dr. Wernher v«n Braun.
hann æ meiri viðriðinn vígbún.
að nazista. Sennilega hafði hon
um aldrei komið til hugar að
eldflaugar gætu haft hernaðar-
lega þýðingu, — en það sáu
aðrir og Hitler þó bezt.
Von Braun varð yfirmaður
tilraunastöðvarinnar í Kamm-
erdorff, aðeins tuttugu ára að
aldri, og á styrjaldaráru.num
var hann dritftfjöðurin í öl!u því
starfi, sem unnið var í Peene-
múnde. Hitler var stórhuga að
vanda og gerði sér miklar von-
ir um árangur af tilraunum
Brauns með langdrægar eld-
flaugar. Af annarra háltfu
mætti von Braun þó mikilli
mótspyrnu. Háttsettir hernaðar
eutschl
sérfræðingar töldu vænlegra að
leggja alla áhei-zlu á flugvéla-
gerð, en Hitler bauð að eld-
flaugagerðinni skyldi hraðað
sem auðið væri. Þó rak Himm-
ler ef til vi’ll enn meira á eftir
en Hitler. í júnímánuði> 1944
sendi von Braun fyrstu eldfiáug
sína ytfir sundið, V-1 flugskeýtið
1. september var V 2 geröini
send yfir sundið. Bretar báru
þá ekki emi kennsl á von Braun,
en þeir fengu að finna til eld-
flauga hans og reyndu sem þeir
gátu að eyðileggja skotstaðinn
í Peenemúnde.
Flugskeytin komu otf seint til
að geta ráðið úrslitum styrjald
arinnar, Þýzkaland var þá þeg-
ar brotið á bak aftur. En geim-
farsdraumurinn lif ði .með hirt-
um unga vísndamanni. Hann
vildi ekk gef ast upp þótt Þýzka
land yrði að gera það. Hann
gekk inn á skrifstofu 44. bandai
rÍBka herfylkisins, kynntl sig
og starf sitt og kvaðst reiðubú-
irin að taka upp störf fyrir
Bandaríkj amenn.
í fyrstu var ekkert mark tek
ið á honúm. En brátt sannaðist
að hann var enginn annar en
Wernher von Braun, — hættu-
legasti ifj andmaðm" banda-
manna.
Þannig getur það farið þegar
vísindamenn dreymir. Honum
var vel tekið 1 Bandaríkjunum.
Hann kom sér þar upp nýrri til
raunastöð og var ekki hugdeig-
ari en það að hann kaltaði hana
„Nýja Peenernúnde". Nú er þar
stærsta geimfiaugasmiðja og til
raunastöð í Bandaríkjunum og
von Braun hefur tekizt að fá
þangað marga úrvals vísinda-
menn heiman að, — það er sagt
að hann hatfi nú yfir hundrað
slíka í þjónustu sinni, og séu
flestir þeirra samstarfsmenn
hans frá styrjaldarárunum.
Von Braun hetfur unnið mikla
sigra í Bandaríkjunum, enda
hlotið hina mestu og æðstu við-
urkenningu. Bandarískur ríkis-
borgari varð hann 1955.
Alþýðuflokksfélag Reykjavíkur

verður haldinn mánudaainn 3. marz 1958 kl. 8,30 í Iðnó
uppi.
Dagsfcrá:
1. Rætt um hverfisstiórastarfið.
2. Leitað eftir tiliögum í stjórn Alþýðuflokksfélags .
Reykjavíkur.
Stjómin.
Tónlistarfélagið:
Robert McFerrin
óperusör.gvari, heldur söngskemmtun í dag M. 3 í
Au stu rbæ j a rbí ói.
Norman Johnson aðstoðar.
Ný efnisskrá, Síðasta sinn.
Aðgöngumiðar seldir hjá Eymundsson og í Austur-
bæjarbíói. ..........................
íitöíM
-OMlíí'U'J