Alþýðublaðið - 01.03.1958, Blaðsíða 7

LaiigartktgUir 1. • marz 1958
&LþýSo blaSIS

INSTE
MESTA verzlunarkona ver-
aldar er aðeins 152 sentímetrar
á hæð, grönn, dökkhærð og
hungnefjuð. Nafn hennar er
Helena Rubinstein, — eitt bekt
asta hafn heimsins. Hún hefur
37000 manns í sinni þjónustu,
um allán heim á hún útibú,
méira að segja í Sovétríkjun-
um og Kína. Á hverjum degi
selja verzianir hennar vfir
245000 krukkur af fegurðar-
smyrslum. Tekjur hennar nema
á ári hvériu 20 milljorðum
króna, og fyrirtæki hennar er
sjöunda í röð auðfélaga Banda-
ríkjanna.
Helena Rúbinstein á lúxus-
íbúð í hverxi einustu stórborg
heimsins og er á stöðugu ferða-
lagi. Hún á skartgrini metna á
50 000 000 og málverkasafn
hennar er metið á 500 milliónir
króna. I>ar er að finna 1260
myndir, eftir flesta meistara
Evrópu. Hún flytur jafnan með
sér stóran hluta bessa safns
hvert sem hún fer.
Aðsourð hverju hún bakki
velgpngrti sína, svarar Helena
Rubinstein, sem nýlega varð
87 ára: — Mannlegt eðli á
stærstan báttinn, þar eð ég
Statf'’ í bióv>n<=+u f°vurða’’ínnar.
Hatrið á einnig stóran hlut að
máli. — bað hatur, s<>m ég hef
á tímanum, sem evðir f''Surð-
inni. Hann er óvinur minn og
ég h°f h°fnt mín á honum með
bvi að 'l''no"ic) lífdava f“<>’irðar-
innar. Ég hef valið mér bað
verkefni að varðveitp. f°gurð
manna á hessari öld vélamenn-
ín gai'’v’npi’
Helena Rwbinstein er fædd og
uppalin í Krakóvíu í Pnður-
Póllandi. s°m bá var hluti af
hinu aust.ijn=k-ungveroka k°is-
aradæmi. Þ-^r voru áttq svst-
urríar oa lifðú bægíl°CTu Hfi
frainan af. eða bar til fqðir
þeirrq to*»»iðí iv>i)<lu fA í o)ín-
braski. Piöskvldan varð giald-
þrota on uonir svst.ranno um
glæsii^oi f-aTvi+íö \irðn að pngu,
Þrír mnSiirV)rpp^ur. H/’ln”11 R.nb-
instein höfðu flutzt til Ástralíu
vegna andstöðu sinnar gegn
yfirráðum Austurx-íkismanna í
Póllandi. Þeir skrifuðu systur
sinni og báðu hana að ,,lána“
sér eina af dsetrum sínum sér
til aðstoðar, en þeir áttu lítinn
búgarð í Ásti'alíu-
Helena Rubinstcin
Hélena var valin til ferðar-
innar þar eð hún var elzt.
Henni leiddist mjög í hinu
nýja starfi, og yfirgaf bx*átt
fraéndur sína ög fór til Mel-
bourne. Þar fékk hún vinnu í
lyfjabúð. Eigandi verzlunar-
innar tók eftir því að Helena
var óvenju hörundsbjört og
surði hana hvei'nig á því stæði.
Hún hafði haft með sér krem,
sem fjallabúar í Póllandi nota
til að vernda hörund sitt fyrir
áhrifum sólar og vinda, og
sýndi hún lyfjafræðingnum
krem þetta. Hann rannsakaði
kremið og komst að raun um
að miög auðvelt var að búa bað
til úr vissum fjalulajrtum, sem
vaxa í Pólandi. Fékk Helena
leyfi til að framleiða það og
selja upp á eigin spýtur. Hún
skrifaði sýstrúm sínum og bað
þær senda sér töluvert magn
af ábui'ði þessum. Safnaði hún
brátt stórum hóp viðskiptavina,
sem voru stórhrifnir af þessu
nýja kremi, sem svo vel vernd
aði húðina og hélt hörundslitn
um björtum og fögrum. Helena
vann nætur og dagá við að end-
urbæta það og fullkomna. og
vann sér brátt það mikið fé,
að hún gat hafið mikla aug-
íýsingahérferð og stofnað verzl
anir í Ástralíu. 19 ára að aldri
var hún orðin milljónamæring-
ur. Hún tók systur sínar inn í
fyrirtækið og bi'átt fluttu þær
höfuðbækisíöðvar sínar til
London. Helena leigði þar 26
herbergja íbxið í Mayfair og
inni'éttaði þar fyrstu snyrti-
stofu í Evrópu. Hefðarkonur
Englands gerðust brátt góðir
viðskiptavinir þeifrá systra, en
Helena vildi einnig ná til al-
mennings, sem hefði miklu
meiri börf fyrir fegurðai'lyf en
áðalskonurnar. En fleira þui'fti
að gera en frámleiða krem.
Helena bauð býzka skurðlækn-
inum Joseph Kapp til London,
og gei'ði hann andlitsaðgerðir á
aðalskonum fyrir reikning
hennar.
Smám saman skiptu þær
Rubinstein systur með sér verk
um. Stella Rubinstein sér um
fyrirtækin í London, útibú var
stofnað í París, Erna stjórnar
New York-deildinni og Man'a
sölunni í Chicago, en Helena
var áfram skipuleggjandinn og
aðálforstjóri.
Helena Rubinstein hefur stöð
ugt varðveitt starfsþrek sitt og
ímyndunarafl. Hún er sífellt
að finna upp nýjar og nýjar
aðferðir til að varðveita fegurð
kvenna og bún er stöðugt á
ferðalögum milli lúxusíbúða
sinna víðs vegar um heim með
málvei'kasafn sitt og ómetan-
lega skartgripi, í kapphlaupi
við höfuðóvin sinn og fegurðai’-
innar — tímann.
C Vísindí og f
MARGVÍSLEG NOT
ÞYRILVÆNGJA
; í BANDARÍKJUNUM eru
þyrilvængjur til margra hluta
nýtsamiíegai'. Fyrir nokkru lét
Aircraift Industries Association
of America gera rannsókn á
|>essu og fai'a hér á eftir nokki'-
ar af niðurstöðunuim.
' Sjiíkrahús í mörgum borgum
»ota þyrilvængjur í stað sjúkra
vagna. Víða gegna þyrilvængj-
ur hlutverki áætlunarbíia og
leigubíla. í Grand Canyon-þjóð
garðinum, við Niagarafossana
og1 í Wásbington, höfuðborg
Bandaríkjanna, eru þyrilværígj
ur m,ikið notaðar af ferðafólki.
Kvikmyndaframleiðendur hafa
komizt að raun um, að byríl-
vængjur era mjög hentugar við
kvikmyndun úr lofti, og jarð-
fræðingar nota þyrilvængjur
til þess að Ijósmiynda eldfjöll.
Á nautafcúum er það íiú víða
svo, að ein þyrilvængj a innir af
SSS£
< 1 uö r
hendi sama starf og 15 til 18
kúrékár' við' að feká saiman
nautgripí, gæta girðinga og til
eftirlitsferða urn búið. Einnig
eru þær notaðar t'l þess að ráða
niðurlögum skógarelda, og
bændur nota þær við sáningu
og til að dreifa áburði og skor-
dýraeyðandi efnum. Loks er og
fai'ið' að nota þyrilyængjur til
þess að þíoa írost af sítursá-
vöxtum og íórða þannig
skemmdum.
VINNUR Á Vffi 3000
HEAÐRITARA
í Bandaríkjunum hefur ver-
ið fundin upp ný rafeindíirit-
vél, sem getur skrifað 300 blað-
síöur á 30 sekúndum. Vélin var
framjleidd hjá fyrirtækinu Gen
eral Dynamics Corpoi'ation.
Vélin starfar á þann hátt, að
hún skrifar niður úpp’ýsingar
frá geysistórum reiknÍA’élum,
eða „rafeindabeilum" eins og
[1 B

í\

þær eru nefndax, og er hún tiu
sinnúm' hraðvífkáfí en, nokkur
önnur ritvél, sem hingað til
heffúr verið fundin. upp.
í tilknningu frá fyrirtækinu
ségir, að slík vél geti skilað
sömu aiköstum og 3000 hraðrií
arar. Hún gétur skrifar rúm-
lega 259 milljón oi'ð á dag eða
sem. því svarar í tölum.
KLJÓÐBYLGJUR FINNA
G.ALLA í MÁLMUM
Fyrirtækið Republic Aviation
Corpoi'ation í Bándaríkjúríum
hefur furídið upp tæki, þar sem
hljóðbyigjur eru notaðar tii
þess að finna galla í málmum,
svo sém stáli, alúrniníum og tit-
anium, áður erí þeir eru notað-
ir til bygginga é hraðfleygum
flugvéum,
Með þesu tæki era sendar há-
tíðniihljóðbylgjur í gégnum
málminn og endui'kastast þær
[ síðan aftur til tækisins. Tím-
Séra Guðmundur Sveinssou :
RITSMÍÐAR eiga ailtaf að
byrja á afsökunum. Hug-
myndum er þi'engt. upp á les-
endur, saklausjr liða fvrir
seka. Þ ví ei'u formálsorð rit-
uð í góðum bókum, þótt eng-
inn lesi.
Fræðari var spurður um
starf. Hugmyndir hans
reyndust kynlegar og mót-
sagnir í fræðunum. Hví greíp
hann til töfrabragða? var
spurt. Kiáni væri ég, ef ég
gerði það ekki, sagði hann.
Skáld rakti söguna í forn’ála
bókar.'L'sfir mínar eru leikn
ar til að lofa Guð og verða
mönnunum að iiði, ritaði
hann og kjóiní væri ég, ef ég
gerði það ekki.
Fræðslumál eru íslending
um alvara, enda alvöru-
menn. Þjóðin telur sér til
gildis, að menntun hennar sé
frábær eftir höfðatölu.
Satt er, að íslendingar
verja miklum tíma og fjár-
munum til fi'æðslu. Skóia-
iöggjöf landsins er allmikið
rit. Hýn, var morgungjöf týð
veldisins. Vandað var til
verksins og aðdrátta leitað
víða. Skcvialöggjöfin var al-
varleg tilraun til þess að
koma íslendingum í tölu
menningarþj óða.
Árá’ta sumra er að lofa
Guð og verða mönnunum að
liði mieð þvi að afflytja við-
ui'kenndar hugmyndir og
breyta skoðunum. Má vera
að þess gæti í ritsmdðinni.
Grninarkorn þessi víkia að
nokkrum atriðúm fræðslu-.
mála að kveðja hljóðs tillög-
um.
TUNGUMÁL AKEN NSLA
Fátækar þjóðir og um-
komulaus'-’r ciga oft auð í
tungumáli. Svo var um Ar-
aba. Því myndaðist orðtakið:
„Vizkan hefur aðeins opin-
berast mannheimi í þrennu:
í busmyndaauðgi Frakkans,
handlbra.ffðd Kínverians og
tunguir i’i Arabans.“ ísiend-
ingar eiffa rnáli og bókmennt
um líf að launa. íslendi-e-ga-
sövur voru höfuðlausn þjóð-
arinnar.
Islendirígar kunna vci að
meta gildí tungurí’ála.
Fræð'tíir iíogiöfin ber 1 ' í og
vitni. Gætir mik'Tar viðsvni.
enda sko] sióndieildarhring-
ur bjóði'n’innar stækka o«
ekki mif ast við hóoinri fá-
menna. sem mælir „útskasa-
tu.nvu“ h°nnar. Er hverjum
linrrli-irri of) nnTTl pr-
lend mál nokkuð. bví veröld
ín minnkar oo’ fl“iri hittast
en frmnHur. Sú s^oðun mun
senn alm-’ininose’ffn, að eng
inn vprði hlutmenffnr í merm
iftpi.oriþ-*ó Té'-áffi '’si'nzku. sem
ekki hefur próf í máli stór-
þjóðar og annað í Norður-
landatungu.
Lofsverður er vilji löggjaf
ans í þessu efni. En aldnar
hugmyndir draga úr árangri.
Tungumálakunnátta var for-
réttind.i um, aldir. Lærðir.
menn svonefndir ,,kun:mr‘
tungumál, er var fólgið í bók
lestri hljóðalausum. Skapað-
ist fögur hefð í kennslu. Mál
áttu „þroskaðir“ nemendur
að læra. Málakénnslan laut
fjórskiptingu eins og fræði
Búddha. Slxkar eru aðferð-
irnar: 1) Lítt skai lesa hina,
erlendu tungu og ekki snilla
lestri með ,,hljóðum“ ís-
lenzku framandi. Frambui'ð-
ur telst 1/7 í kunnáttu máls
og byggist á skiiningnum, að
tungumái sé axinað fremur
en hljóð og hi’yn.jandi. 2)
Meira er um þýðingu vex't.
Gætir mikillar málvöndunar
íslenzku í kennslu erlendra-
tUngna. Munu þess og dærrí
að erlend mál séu kennd án
þess nokkurt orð eða örfá
heyrist á tungunni, sem læra
skal. 3) Framar stendur þó
málfræðin. Listahandbragð
er á þeirri fræðasmíð. Fæst
þar mælikvarði að meta
þekkingu í tungumálum
kostulegur. Er hann því auð
veldai’i til einkunnagjafa
sem hann er fjær lifandi
tungumáli. 4) Málfræði á
fóstbróður ágætan, þar sem
stílagerðin er. Munu þar
margir telia lauk ættar. Þá
er sú ógæfa hendir, að erlend
mál tengjast hugarstarfsemi.
þeirra, eiga þær vísa illa
fyigju.
Vel mætti löggjafinn minn
ast, að tungumá! akennsla er
iðkuð víðar en í vísdómshús-
um. Barn niemur mál og hyrj
ar í vöggu, Kennslan er með
öðru sniði en fræðimann-
anna. Mál kennir móðir sem
ljúfflingslag. Lagið er ófull-
gerð hljómkviða heiliar bjóð
ar. Það er hugsun og tilfinn
ing í.senn, en fyrst og frorrísl
eðii eða sál bjóðarinnar, er
samdi. Barnið fær hlutdeild
í hsnnar líffi að sama skapi
■««----blæbrigðum - málsi ns
fjölgar :í húg og á tun.gu.
P°zt er þó, að opnar standa
föerudyr til skynjunar og
sk’lnings.
Værí fordæmi móður
fvlst í miálakennshv mvndi
það byltingu valda. Tungu-
mál yrðu meðal fvrstu
kennsluerieina barnaskóla.
Þau væru ekki bókfræði
fvmtu árin, Aldrei kennir
móðir barni að lesa, fyrr en
bað beffur lært að tala.
Hvernig kermslu skvidi að
öðru levti hasa, mun ekki
rætt að þessu sinni. Mistök
verðq i imnhaíi. Þannig öðl-
ast kynslóðij. revnslu og.vit,
Fall er fararheill.
S
s
s
c
1
s
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
\
s
s
s
s
■s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
i
inn, Sem líður irá því að hljóð-
hyigjurríar eru sendar og þar
til þær endui'kastast, og styrk-
leiki endurvarpsins gefa til
kynna, hvort nokkur galli er í
málmiríum' og jafnframt hvar
hann er og hve mikill,
NÝJAR FARÞEGAÞOTUR
Bandaríska fyrirtækið Gen-
eral Electric sýndi fyrir
skömmu i fyrsta sinn, nýjan
léttan þotuhreyfil, sem notað-
ur verður í hi'aðskreiðustu far-
þegaflugvélar í heimi. Verður
hann notaður í farþegaþotur af
gerðirmi ConVSÍr 880 og aðrar
þotur, sem nú eru í smíðúm og
ætlaðar eru til lengri flugferða.
Convair 880 munu rúma 84
farþega. Hreyflarnir eru fjórir
Framhald á 8. síðu.