Forvitin rauð - 01.05.1975, Qupperneq 9

9
Atvinnuleysisbætur eÓa fæ<5ingarorlof
Bjamfriður Leósdóttir
A síðast liðnum vetri beittu rauðsokkar sér fyrir
ráðstefnu láglauna kvenna. Þar kom skýrt fram hver
staða íslenskra kvenna er í þjóðfélaginu.
Mikill meiri hluti þeirra er í Xanglægstu launa-
flokkunum, hvort sem er innan verkalýðsfélaga eða
starfsmanna ríkis og bæja.
Þar að auki eru réttindi kvenna innan verkalýðs-
stéttarinnar mjög lítil.
I fiskiðnaðinum eru þær það vinnuafl, sem atvinnu-
rekendur hrekja til og frá eftir geðþótta, eða
þörfum atvinnurekstursins, eins og þeir orða það.
Þær hafa ekkert atvinnuöryggi, og við barnsburð
eykst þetta öryggisleysi að miklum mun, bæði hvað
afkomu og atvinnu snertir, þar sem að konur í
verkalýðsstétt hafa alla jafna ekki laun vegna
barnsburðar nema í 10 til 14 daga og sumar alls
engin, meðan konur sem vinna hjá ríki og bæ hafa
allt að þriggja mánaða orlof við barnsburð á
fullum launum.
Verkalýðshreyfingin hefur reynt að leiðrétta þetta
misræmi í frjálsum samningum við atvinnurekendur,
en ekki komist lengra en raun ber vitni.
Hugmynd um að fá þessu framgengt með lögum frá
Alþingi átti Margrét Sigurðardóttir, og hún flutti
einmitt frumvarp um þetta mál, er hún sat á þingi
fyrir sósíalista 1960.
A fyrrnefndri ráðstefnu var þetta raál vakið upp,
og þar eð ég, sem þessar línur rita, sat einmitt
á Alþingi þá, sem varamaður Jónasar Arnasonar,
flutti ég þingsályktunartillögu þess efnis, að
ríkisstjórninni yrði falið að gera þær breytingar
á lögum um almannatryggingar, að þar verði öllum
konum tryggð þessi réttindi, en tryggingarnar inn-
heimti þau hjá atvinnurekendum. Ég lagði til, að
þessar álögur skuli leggja á alla atvinnurekendur
jafnt, líka þá, sem hafa eingöngu karla í vinnu,
því væntanlega eiga þeir börnin líka, þó þeir
þurfi ekki að öllu jöfnu að leggja niður vinnu
vegna barnsburðarins.
Ef að þessi skattur verður lagður á öll fyrir-
tæki.held ég, að hann verði ekki tilfinnanlegur
fyrir atvinnurekendur.
I skýrslu frá Kjararannsóknarrefnd, þar er allt
tíundað, sem atvinnurekendur greiða og þeir
kalla launatengd gjöld, eða álögur á kauptaxta.
Alögur á kauptaxta Iðju hér í Reykjavík vegna
fæðingarorlofs kvenna er eftir þessari skýrslu
2o aurar á klukkustund. Það virðist ekki vera
mjög tilfinnanlegt, ef miðað er við það, sem
atvinnurekendur greiða til Félags Isl. iðnrekenda
sem álögur á laun verkafólks, en það eru 2.56 kr.
á klst.
Þessi þingsályktunartillaga mín var send til
Heilbrigðis- og tryggingamálanefndar Alþingis,
en þaðan hefur hún ekki verið afgreidd, þegar
þetta er skrifað.
Fyrir nokkrum dögum flutti Ragnhildur Helgadóttir
ásamt nokkrum sjálfstæðis- og framsóknarmönnum
á Alþingi, frumvarp til laga um fæðingarorlof
kvenna.
Þar er lagt til að Atvinnuleysistryggingasjóður
skuli greiða þetta orlof, sem sagt konurnar sjálf
ar, en ekki atvinnurekendur.
Barnsburður skuli heyra undir atvinnuleysi kvenna
Enn ein viðurkenning á störfum kvenna.' Nú skulu
þær lifa á atvinnuleysisbótum, meðan þær annast
börn sfn fyrstu daga lífs þeirra.
Það er ekki nema við hátíðleg tækifæri, sem starf
móður er einhvers metið og því lyft upp í æðra
veldi. Enda eru konur, sem aðeins vinna heima,
stimplaðar í opinberum hagskýrslum með öryrkjum
og öldruðum, sem OVIRKUR STARFSKRAFTUR í þjóðar-
búinu. lœr leggja ekkert af mörkumT
Atvinnuleysistryggingasjóður var stofnaður með
lögum 1955, eftir verkfall, þar sem verkafólk
gaf eftir af kaupi sínu til þess að geta stofnað
þennan sjóð, til verndar sér og sínum á atvinnu-
leysistímum. Hann er því skýlaus eign verkafólks
I fyrra var ákveðið með lögum, að hann skyldi
greiða hluta af tekjutryggingu þeirri, sem um
var samið til handa verkafólki, sem vinnur í
frystihúsum, og þá að stærsta hluta til kvenna.
Þannig virðist eiga að aðstoða atvinnurekendur,
til að seilast f þennan sjóð verkafólks, til að
standa undir þeim skyldum, sem þeim ber að rækja
gagnvart starfsfólki sfnu, þeim skyldum, sem þeir
hafa þó viðurkennt, að þeim beri að standa undir.
Næsta skref gæti orðið að atvinnuleysistrygginga-
sjóður yrði með lögum látinn greiða allt orlof.
frh.bls. 12