Forvitin rauð - 01.05.1975, Page 18

18
i
Lára Halla Maack
Þegar þetta er skrtfaö er frumvarp um fóstur-
eyöingar o.fl. (FFE) "breytt og endurbætt"
nær flotiö gegnum þingiö og fariö aö styttast
í nýju lögin. Meö þeim mun eiga aö taka tillit
til allra ríkjandi sjðnarmiöa og fara skynsamlegan
meöalveg pólitíkurinnar, veita lltilmagnanum réttar
vernd, ganga eins langt og mögulegt er í frjáls-
ræöisátt, sníöa af annmarka eldri löggjafar og
reyna aö koma í veg fyrir hryggileg mistök,
vernda líf fslenskra fóstra meö meiru, svo
nokkur rök alþingismanna séu týnd til. Ekki
tókst þó aö ákveöa f þetta sinn hvenær lífiö
byrjar, en þaö tekst nú vonandi f næstu atrennu.
Lögin munu bera þess glögg merki aö mest tillit
var tekiö til sjónarmiöa þeirra sem hæst létu
þegar FFE-73 kom fram, eöa lækna, jómfrúa, klerka
og roskinna húsmæöra, sem uppfyllt hafa skyldur
sínar viö eiginmann, guö og ættjöröina.
Semsé þess fólks, sem getur leyft sér aö hafa
háleitar hugsjónir og troöa þeim upp á aðra,
fullvisst um aö þurfa aldrei aö leggja neitt í
sölurnar fyrir þær, Þær 40.000 konur, sem eru
f barneign voru ekki spuröar, þegar "ýmsir aöilar,
sem hagsmuna eiga aö gæta varöandi fóstureyöingar"
voru béönir álits á 9. greininni. Meöal þeirra
sem hvaö mest áhrif hafa haft á þetta mál og létu
álit sitt í ljós, var stjórn Læknafélags íslands.
Tekiö hefur veriö tillit til hennar til hins
ýtrasta - þeir fá ekki einungis aö ráöa þvf, hvort
þeir framkvæma aðgerö eða ekki (eins og sjálfsagt
er) heldur fá þeir endanlegt neitunarvald í málinu.
Miklu nær heföi verið aö afgreiöa þeirra hlut meö
þvi að binda fóstureyöingar ákveönum læknisstööum,
sem læknar heföu síöan getaö sótt um og hafnaö,
allt eftir þeirra prfvat smekk á fóstureyöingum.
Gott er til'þess aö vita, aö alþingismenn voru
sammála um fræöslu um getnaöarvarnir, kynlíf
og siöferöi þess. Meira að segja sagöi einn
aö í slíkri fræöslu þyrfti aö leggja áherslu á
þá ábyrgö, sem fylgir þvf aö veröa faöir, og þaö
aö veröa forsorgari væri ekki sama og að veröa
faöir. Jafnvel vildi þingmaöur setja lög, sem
veittu aöhald f þessum efnum, þannig aö karlar
gætu ekki látiö léttúö ráöa hvort þeir yröu feöur
aö getnu barni eöa ekki.
Lögin ein hrökkva auövitaö skammt tiX aö gera
kynlff og getnaöarvarnir aö þeim eölilega,
sjálfsagöa hlut sem til er ætlast. Þaö þarf átak
og einbeitni til aö fræöslustarfiö koöni ekki
niöur f feimnismál og hégóma. Skólastarfi þarf
aö fylgja eftir meö opinskárri umræöu, áróöri
og kannski áminningum (t.d, pilluáminning frá
landlækni meö sjöfréttum og tilkynningum vitamála-
stjóra) f fjölmiölum. Svo er ekki nóg aö fræöa
um getnaöarvarnir nema gert sé auövelt og einfalt
aö ná f þær og auövitaö ódýrt, svo að fjárhagurinn
veröi ekki þrándur f götu.
1 umræðunum um þetta mál hafa báöir aöilar talaö
mikiö um félagslegar úrbætur sem eigi aö gera
fóstureyöingar í flestum tilvikum óþarfar. Þetta
virtist fá góöan hljómgrunn meöal þingmanna. Þó
má segja um þetta, eins og lfka um fræösluna, aö
ekki er sjálfsagt að breyta góöum vilja í fram-
kvæmd, og óneitanlega væri ólfkt meira aöhald
fyrir þá sem framkvæmdina annast ef konur heföu
sjálfsákvöröunarrétt um fóstureyöingar, svo
enginn geti bXekkt sjálfan sig um þaö hvort
fræðslan og félagsaöstoöin voru farin aö bera
ávöxt. Hætt er nú viö aö áhugi þingmanna dofni,
umræöunum fylgi ekki efndir, nú þegar ekkert rekur
á eftir eins og oröiö heföi ef losnaö heföi um
fóstureyöingarnar, - og hætt er viö aö þeir feli
læknunum aö leysa málin ljúflega, - meö synjunum.
Ef viö snúum okkur svo að enn alvarlegri hliöum
lffsins, þá er e.t.v, ekki úr vegi einmitt nú
aö staldra viö og reyna aö bera saman framkvæmdir.