Forvitin rauð - 01.03.1981, Blaðsíða 7

7
\ \ QJ low'r \ 3J» = IJq „
1
. T \
O 1 o\ n
j)lc

Lyf jafyrirtæki auglýsir hDrmónalyf sem talið er
draga úr afbrotahneigð kvenna á tínabilinu fyrir túr.
- Gætuð þið ekki verið svo vænir að finna upp
eitthvað svipað handa manninum mínum? Það
ætti helst að virka á hverjum degi.
I lyf j arannsóknum, sem
styðja lÆkningamátt Dydrogest-
eron (Terolut) má benda á þann
vankant a6 ekki hefur enn fund-
ist neitt ðruggt orsakasam-
hengi sem leiðir til FMS og þar
af leiðandi hlýtur lyfjameðferð
að beinast að einkennum og ekki
sjúkdóni. Auk þess er áhrifa-
virkni Terolut vafascin í sam-
ahburði viö hveititöflur (place-
bo). I nýrri nannsókn (Sampson
1979) er niðurstaðan sú að
enginn tölfrœðilegur munur sé
á jplacebo og progesteron (hor-
mónið sem talið er vanta og
Terolut kemur í staðinn fyrir)
við meðhöndlun á FMS og í mörg-
um tilfellum virkaði placebo
betur, þó ekki sé það tölfrœði-
lega marktaekt.
Hvers vegna er hér verið
að gera kvenleikan að sjúk-
leika og þar með reyna að hagn-
ast á honum? Sem svar við þvx
af hverju Ferrosan fer af staö
með þessa auglýsingaherferö og
þar með von um nýjan sölumark-
að benda læknamir á, að á ár-
inu 1974, þegar háöstrogen
pillan var tekin út af lyfja-
skrá, hafi orðið mikil umrœða
í fjölmiölum um pilluna og
aukaverkanir hennar og varð það
til þess að 1/3 af þeim konum
sem þá notuðu pilluna hættu
að taka hana. Það þýðir að loo
þúsund konur í Danmörku haíttu
á pillunni. Það gefur auga
leið að pillumarkaðurinn er arð-
vænlegur þar sem hann hefur að
geyma stóran fjölda af annars
heilbrigðum konum. Einhvem
vegirai varö lyf j af yrirtækið að
fylla upp þetta tap, sem þar
fyrir utan jókst viö ákvörðun
verðlagseftirlitsins um að verð-
ið á pxllunni skildi lækkaö um
2o%. Hér voru góð ráð dýr og
Ferrosan fór af stað með aug-
lýsingaherferð sína. Mótmæli
ladoiahópsins urðu þó til þess
að lyf j afyrirtækið varö að éta
ofan í sig staðtefingar sínar
on útbreiðslu FMS og draga til
baka auglýsingabaá<ling sinn.
Það er mikilvægt að taka
það fram aö læiknahópur þessi
er ekki að vísa á bug míiguleik-
anum á homónalegu ójafnvaegi
hjá einstakri konu, sem þá gæti
haft einhver af þeim einkennum,
sem talin eru fylgja FMS. Eh
þau mótmæla því að gengið sé
svo óvísindalega til verks eins
og Ferrosan gerði sig sekt un,
og þvx að án fyrirvara skuli
litiö á það að vera kona sem
sjúkdón. Við viljum fá að vera
í friði meö náttúrulegar
sveiflur í tíðahring okkar, og
ef kona er pirruö eða líður
illa er ástæða til að líta
fyrst á persónulegár qg félags-
legar aðstæður. hennar áður en
gefin er líffreBðileg skýring.
Því má ekki gleyma að flestar
konur burðast meö.tvöfalt
vinnuálag og tvxræöa kvenúnynd,
sem oft er erfitt að henda
reiður á. Læknahópurinn béndir
á að x rauninrá se FMS bara. nýp
ruslahaugur t-d. eihs’og breyt-
ingaskeiðiö. Ef koha er £ bam-
eign og kvártar yfir höfuðverk
leða svima, þá er það FMS, ef
hún er gengin úr barneign þá er
það breytingaraldurinn og báöar
fá þær homonagjafir samkvænt
hefð.
Kynlífió.
önnur umraöa hefur verið í
gangi, Sem hefur sett mörg
spumingamerki við kvenleikam
og reyndar karlmennskuna lxka
eins og við lítun á hana í dag.
Þessi unrBBða hefur fyllt síður
dagblaðsins Infomation frá
því s.l. haust eöa fra því að
bók Helle Gotved kcm út qg
fýrsta blaðagreih hennar birt-
ist. Bókin heitir á dönsku:
Muskler og orgasme, eða á
íslensku: Vöðvar og kynferðis-
leg fullraging.
Tildrðg þessarar bókar eru
þau að Helle, sem er sjúkraleik-
fimikennari, hefur í mörg ár
þjálfaö upp sparigarvöðva (bakk-
enbundamiskler) hjá konun san
m.a. áttu í erfiðleikum með aö
halda vatni. Astæöan fyrir
erfiðleikum þeirra var talin
vera sú að þær hefðu of slaka
spangarvöðva. Konur þessar
fóru svo hveT af annarri að
segja Helle fra því, að ekki
nóg meö að þær fengju bata við
meini sxrvu heldur hefðu þær
fengið mun betra kynlíf en áður.
Helle fór að stúdera samhengið
milli þessara vöðva og kynferð-
islegrar fullr@gingar og bók
hennar varö til.
Helle Gotved er meö bók
sinni og blaðaskrifun upp á
síðkastið talin hafa brotiö
þagnamúrinn um mál san er al-
mennxngi mjög viðkvœmt. Henni
hefur verið neituö birting á
einni grein sinni í stóru
dagblaði hér £ borg. Og sál-
fraðirgur, sem hafði skrifað
bók um sama efni fyrir 25 árun,
igat sagt fra þv£ að bók hans þá
var hreinlega þöguö £ hel.
Hvað er svona viðkvæmt?
Jú, kenning sú san Helle kanur
með £ bók sinni um kynl£f
kvenna, byggir á þv£ að eigi
kona að geta fengið rokkuð út
úr kynlifi verði hún að vera
virkur þátttakandi £ þv£. Hún
verður að geta veriö virk £ þv£
að taka á móti og gefa til
baka. Hún verður að þekkja
lxkama sinn og þykja vænt um
hann og geta notað hann virkt
(aktivt), og hér £ liggur
leyndardónurinn um spangar-
vöðvana: Ef kqnan notar pessa
vöðva £ samförum nýtur hun sam-
faranna, ef hún er óvirk og
b£ður bara eftir þv£ að karl-
maðurinn veiti henni fullnaeg-
ingu, þá má hún b£ða lengi.
Og hér liggur hundurinn graf-
inn. Rxkjandi hugmyndir um
konuna eru að hún er þolandi
(objekt) og óvirk (passiv) á
kynferðissviðinu. Hún tekur
óvirk á móti og karlmaðurinn,
gerandinn, kemur £ allri sinni
virkni og vftaliteti og veitir
konunni fullreegingu. Þar san
þessi óvirka kona fékk aldrei
fullnægingu og rannsóknir gátu
sannað að svo var, var ástæöa
til að hafast eitthvaö að.
AstaBÖan fyrir þv£ að svo
fáar konur fengu fullrægingu
hlaut að liggja £ misnunandi
likamsbyggingu, það voru bara
örfáar konur sem fengu vaginal-
fullragingu, þ.e. við svo kall-
aðar eðlilegar samfarir og
eitthvað varð að gera fyrir
allar hinar konumar. I byrjun
7. áratugarins fundu Masters og
Johnson rað við þv£. Þau full-
yrtu að vaginalfullnæging væri
eJcki til, til væri aðeins clit-
aris- (sn£pur) fullnæging og
hana gætu allar konur fengið.
Það væri bara spuming xm tækni
stellingar, forspil og að losa
sig við nokkra fordóna. Hinn
rónantfski Casanova með stemn-
ingu og kertaljós varö að litl-
um tæknimanni: _NÚ var um að
gera að reyna á leikni s£na og
veita konunni fullrægingu með
öllum tæknibrellum. Konan er
einu sinni svo gölluð fra nátt-
úrunnar hendi að hún er ékki
sköpuð til aö' fá fullnægingu
á eðlilegan máta.
Ffelle Gotved segir að
þetta sé alrangt. . Konur erxi-
skapaðar til að.geta notið kyn-
lxfs en þær eru ekki aldar upp
til þess að geta notið þess
eðlilega. Helle bendir á að £
ýnsum samfélögxm fyrr á tímum
hafi konxrr verið mxin betur bún-
ar undir sitt kynl£f. íær voru
m.a. æfðar £ að herpa saman
leggangsvöðvana. Hér nefnir
Helle að konur séu verr settar
en karlmenn, þar sem vöðvar
þeir sem nota skal £ ástarl£f-
inu séu innvortis hjá þeim og
ekki útvortis eins og hjá karl-
manninxm. Það liggxir þv£ ekki
eins beint viö að þeir séu
brúkanlegir. Helle vitnar £
rannsókn, sem sýndi fram á að
konur sem höfðu slaka spangar-
tryggu hjónabandi getað prófað
sig fram til fullnægingar.
Þetta hljónar kannski eins og
£ lélegri ástarsögu. En^stað-
reyndin er sú að þessi mál hafa
verið rædd mjög einlæglega og
talað hefur verið persónulega
xm tilfinningalega reynslu, sem
sagt talað hefur verið xm allt
það sem annars hefur verið
algjör bannhelgi á að nefna á
nafn.
Og svo þeystu karlmenn-
irnir inn á ritvöllinn.
Það er alls ekki eins
gaman að Vera karlmaður ein og
við héldum. Þeir kvarta yfir
fullrægxngarkapphlaupi 7. og 8.
áratugsins og kvððinni að duga
nú til og geta fullnægt kon-
unni. Þeir hafa upplifað Sig
sem mislukkaða elskhuga og
segja að. þaö sé t£mi til kom-
inn að þeir fái að tala xm s£n
kynl£fsvandamál, þv£ þau hafi
þeir £ rfkxm iraeli. Þaö sé
bara alltaf þagað um þau, þv£
samkvasnt hugmyndafreBðinni eru
þeir gallalausir, skapaðir til
að geta allt ög alltaf. Þess
vegna er það erfitt fyrir
carlmanninn að viðurkenna að
hann eigi £ erfiðleikum qg
það á kynl£fs sviðinu. Þeir
hafa afhjúpað goðsögnina um að
carlmenn fái alltaf fxxLlnæg-
ingu og fái alltaf eitthvað
xt úr samförxm. Það er blekk-
Lng eih segja þeir, karlmaður-
inn getur vel fengið sáðlát án
þess að xipplifa nokkra full-
ragir^u. Og það er danigerð
kvöð á karlmanninxm að þurfa
alltaf að sýna karlmennsku
s£na' gagnvart konunni með þv£
að langa alltaf og geta alltaf,
.árangurinn af þv£ er bara
tilfinningalaust hjakk, segja
þeir. Þeir segjast fagna þv£
að tonan vilji taka ábyrgð á
eigin fullnægirgu, þeir eigi
nóg með s£nar eigin tilfinn-
vööva, sögðu aö þær gætu ekki
fengið fullnægingu en tonur sem
höfðu stinnari vöðva upplýstu a(
þær gætu bæöi fengiö vaginal-
og clitorisfullraegingu. Helle
Gotved heldur áfran og segir
að allar konur geti fengið vag-
inalfullnægingu, l£kamsbygging
sé engin fyrxrstaða. Það sé
bara spximing um að æfa upp
leggangsvöðva og þrófa sig
áfram qg s£ðast en ékki sist
spuming um jákvæöa upplifun
af eigin lxkama og samlyndi við
elskhugann, þv£ kynferðisleg
nautn er ekki s£st bxindin til-
finningunum.
Margar tonur hafa skrifað
svargreinar og þakkaö Helle
fyrir að hafa tekið mál þessi
upp og nætrt þau svo hispurs-
laxist. Þær hafa staöfest kem-
ingar hennar á sjálfxm sér, m.a.
sagði afr£kanskur læknir, sem
er Jbúsett Jiérna £ Eaimörku frá
þv£ að þrátt fyrir umskurö (þá
er snfpur skorinn burtu), sem
gerður var á henni þegar hún
var t£u ára gdrnul, hafi hún £
ingalegu xipplifanir eða stort
á þeim.
Og xmræöan er enn £ fullum
gangi.
5g hef meö þessu greinar-
korni viljað taka upp málefni
á döfinni, san mér finnst vera
mikilvæg fyrir okkur tonur og
réttindabarattu okkar. Hve
lergi getum við látið viðgang-
ást að við séxm álitnar óareið-
anlegar, veiklaðar og £ alla
staði ver útbúnar en karlmenn?
Mér finnst mikilvægt að við
höfum það stöðugt £ huga að
baráttuna fyrir jafnrétti verð-
xm við að heyja sjálfar, hana
háir enginn fyrir Qkkur. Þv£
fagna ég öllxm aðgeröxm £ oröi
o^ á borði, sem stuðla aö
nyjxm viöhorfum til kvenna.
Guðrún önfjörö.
Byggt á:
Stud.Med, sept 198o
og greinum £ Infoimation á
txmabilinu okt."80 - feb. '81